2.?й тапсырмасын тексеру ж?не ?ткен саба?ты ?айталау: 10 минут
3. Жа?а саба?: 20 минут.
4. Есеп шы?ару: 10 минут.
5. ?орытынды: 2 минут.
6. Ба?алау: 1 мин.
7. ?йге тапсырма: 1 минут.
І. ?йымдастыру кезе?і:
А) с?лемдесу.
?) о?ушыларды т?гелдеу.
Б) о?ушыларды саба??а дайындау
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру:
Физикалы? дене деп нені т?сінесі??
Физикалы? денелер неден т?рады?
Заттар ?андай к?йде бола алады?
Денені? массасы ?алай аны?талады?
Денені? к?лемін ?алай табамыз?
Денені? массасын аны?тау т?сілдерін ата?дар.
Жа?а саба??а ену:
Архимедке мына тапсырманы шешуге к?мектесі?дер;
С?ра?: «Патшаны? т?жін зергер таза алтыннан жасады ма, ?лде алтын мен к?місті? ?оспасынан жасады ма?
ЭКСПЕРИМЕНТТІК ТАПСЫРМА: Дене ?рт?рлі заттардан жасал?ан. Осы денелерді? к?лемі жайлы не айта аласындар? Осы денелерді? массасы жайлы не айтасыздар? Таразыны? к?мегімен аны?тайы?.
темір алюминий мыс
Неге алюминиді? массасы темір мен мыс кубиктерінен же?іл?
Болжамды аны?тау
?рт?рлі заттардан жасал?ан денені? к?лемдері бірдей бол?анмен массалары ?рт?рлі болады.
ЭКСПЕРИМЕНТТІК ТАПСЫРМА: ?рт?рлі заттардан жасал?ан денелерді? массалары бірдей. Осы денелерді? к?лемі жайлы не айта аласы?дар?
Неге сендерді? ойлары?ша бірінші цилиндірді? к?лемі екіншісінен ?лкен?
Болжамды аны?тау
?рт?рлі заттардан жасал?ан дене бірдей массада, к?лемдері ?р т?рлі болады!
ІІІ. Жа?а саба?.
Бізді ?орша?ан денелерді? барлы?ы ?андайда бір заттан: а?аштан, темірден ж?не та?ы бас?а к?птеген заттардан жасал?ан. Барлы? денелерді? ?здеріне ?ана т?н пішіні к?лемі ауданы массасы ж?не т.б. болады. Егер ?ажеи болса, денелерді? осындай сипаттамаларын ?лшулер, есептеулер ж?ргізу ар?ылы аны?тай аламыз. Алдын?ы парагрофта к?рсеткеніміздей, денені? массасын аны?тау ?шін оны таразы?а тартып ?лшейміз. Денені? массасы оны? ?лшеміне ж?не ?андай заттан жасал?анына байланысты. ?р т?рлі заттардан жасал?ан денелерді? массаларды да т?рліше болады. Мысалы, к?лемі 1 м3 темірді? массасы к?лемдері д?л сондай ?ор?асынны? массасынан аз да, алюминийді? массасынан к?п болады. Демек, біз к?лемдері бірдей денелерді салыстыра отырып, оларды? ауыр-же?ілдігін аны?тай аламыз.
Б?дан затты? ?асиетін сипаттайтын ты?ызды? деп аталатын физикалы? ??ымды енгізу ?ажеттігі туындайды.
Затты? ты?ызды?ыдеп сол затты? к?лем бірлігіндегі массасына те? физикалы? шаманы айтады.
Сонымен затты? ты?ызды?ын табу ?шін денені? массасын оны? к?леміне б?лу керек.
; m=
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба? "Затты? ты?ызды?ы" »
Шығыс Қазақстан обылысы,
Абай ауданы, Көкбай атындағы орта
мектебінің физика пәнінің оқытушысы
Таханова Маржан Мекенқызы
Сабақтың тақырыбы:Заттың тығыздығы.
Сабақтың мақсаты:
1) білімділік: Заттың тығыздығына жалпы түсініктеме беру және осы физикалық шаманы салыстырмалы түрде анықтау. Болжамдарды дәлелдеу.
2) дамытушылық: Формуламен жұмыс, жаңа өлшем бірлікпен танысу және есептер шығару.
3) тәрбиелік: дүниетанымды қалыптастыру; құштарлыққа тәрбиелеу; адам баласының сезім мүшелері мүмкіндігінің шектеулілігіне қарамастан әлемді тануға болатындығына көз жеткізу; еңбекке, ынталылыққа және қиындықтарды жеңуге табандылыққа тәрбиелеу; оқушыларды бір заңдылыққа бағынуды үйрету.
Сабақтың түрі:Жаңа сабақты меңгеру
Сабақтың типі: Аралас сабақ
Сабақтың көрнекіліктер: әртүрлі заттардан жасалған кір тастар, мақта таразы, су, май, ареометр.
Пән аралық байланысы: математика, технология, биология.
Сабақтың барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңі: 1 мин
2.Үй тапсырмасын тексеру және өткен сабақты қайталау: 10 минут
3. Жаңа сабақ: 20 минут.
4. Есеп шығару: 10 минут.
5. Қорытынды: 2 минут.
6. Бағалау: 1 мин.
7. Үйге тапсырма: 1 минут.
І. Ұйымдастыру кезеңі:
А) сәлемдесу.
Ә) оқушыларды түгелдеу.
Б) оқушыларды сабаққа дайындау
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Физикалық дене деп нені түсінесің?
Физикалық денелер неден тұрады?
Заттар қандай күйде бола алады?
Дененің массасы қалай анықталады?
Дененің көлемін қалай табамыз?
Дененің массасын анықтау тәсілдерін атаңдар.
Жаңа сабаққа ену:
Архимедке мына тапсырманы шешуге көмектесіңдер;
Сұрақ: «Патшаның тәжін зергер таза алтыннан жасады ма, әлде алтын мен күмістің қоспасынан жасады ма?
ЭКСПЕРИМЕНТТІК ТАПСЫРМА: Дене әртүрлі заттардан жасалған. Осы денелердің көлемі жайлы не айта аласындар? Осы денелердің массасы жайлы не айтасыздар? Таразының көмегімен анықтайық.
темір алюминий мыс
Неге алюминидің массасы темір мен мыс кубиктерінен жеңіл?
Болжамды анықтау
Әртүрлі заттардан жасалған дененің көлемдері бірдей болғанмен массалары әртүрлі болады.
ЭКСПЕРИМЕНТТІК ТАПСЫРМА: Әртүрлі заттардан жасалған денелердің массалары бірдей. Осы денелердің көлемі жайлы не айта аласыңдар?
Неге сендердің ойларыңша бірінші цилиндірдің көлемі екіншісінен үлкен?
Болжамды анықтау
Әртүрлі заттардан жасалған дене бірдей массада, көлемдері әр түрлі болады!
ІІІ. Жаңа сабақ.
Бізді қоршаған денелердің барлыңы қандайда бір заттан: ағаштан, темірден және тағы басқа көптеген заттардан жасалған. Барлық денелердің өздеріне ғана тән пішіні көлемі ауданы массасы және т.б. болады. Егер қажеи болса, денелердің осындай сипаттамаларын өлшулер, есептеулер жұргізу арқылы анықтай аламыз. Алдынғы парагрофта көрсеткеніміздей, дененің массасын анықтау үшін оны таразыға тартып өлшейміз. Дененің массасы оның өлшеміне және қандай заттан жасалғанына байланысты. Әр түрлі заттардан жасалған денелердің массаларды да түрліше болады. Мысалы, көлемі 1 м3 темірдің массасы көлемдері дәл сондай қорғасынның массасынан аз да, алюминийдің массасынан көп болады. Демек, біз көлемдері бірдей денелерді салыстыра отырып, олардың ауыр-жеңілдігін анықтай аламыз.
Бұдан заттың қасиетін сипаттайтын тығыздық деп аталатын физикалық ұғымды енгізу қажеттігі туындайды.
Заттың тығыздығыдеп сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шаманы айтады.
Сонымен заттың тығыздығын табу үшін дененің массасын оның көлеміне бөлу керек.
; m=𝜌·V;
Зат тығыздығының бірлігі үшін бірліктердің Хылқаралық жүйесінде Си килограмының метр кубқа қатынасы (кг/м3) алынған. Бұл көлемі 1м3болатын, массасы 1 килограмға тең біртекті заттың тығыздығы.
IV. Қорытынды.
Заттың тығыздығы деп нені айтамыз?
Заттың тығыздығын қалай анықтауға болады?
Қандай тығыздық бірліктерін білесіңдер?
Алтын мен күмістен жасалған екі кубиктің массалары бірдей. Ал қайсысының көлемі үлкен?
Денелердің әр қайссының массасы 1 т тең.
Қай дененің тығыздығы көп?
Қай дененің тығыздығы көп?
Мыс, мұз, мәрмәр кубиктарының көлемдері бірдей. Ал осы кубиктардың массасы мен тығыздығы қандай?
Есептер шығару.
Көңілсіз Жиенбай көке өзіне сорпа пісірмекші болыпты, бірақ ол сорпа емес жасыл түсті быламық пісіріпті. Жиенбай көке сорпаның дәмін көруге қорқып тұр. Сорпаның көлемі -0,001 м³ массасы – 1300 кг. Жиенбай көкенің сорпасының тығыздығын табыңдар.
