Т?рбиелік ма?саты:?з бетімен білім алу?а жетелей отырып, адамгершілікті, досты?ты, адалды?ты, ?адір т?татын, ?зі мен ?згені? іс?-?рекетін ба?ылап ?діл ба?алай білетін, ?зін-?зі т?рбиелей алатын азамат болып ?алыптасу?а орта ??ру
П?н аралы? байланыс: Сызу, математика, ?ткен саба?пен, ?мірмен байланыс
Саба?ты? барысы:
I ?йымдастыру
Сыныпты психологиялы? ?олайлы ахуал жасай отырып, сыныпты топ?а б?лу. О?ушыларды топта?ы орындар?а отыр?ызып саба?ты бастау.
II ?й тапсырмасын тексеру.
Тест с?ра?тары ар?ылы ?й тапсырмасын тексеру
Ауызша с?ра?-жауап.
III Жа?а та?ырыпты игеру
Затты? ?атты к?йден с?йы? к?йге ?туі бал?у деп аталады, ал с?йы? к?йден ?атты к?йге ?туі ?атаю немесе кристалдану деп аталады.
Затты? ?зіні? барлы? физикалы? ж?не химиялы? ?асиеттері бойынша біртекті болатын облысы осы зат к?йіні? фазасы деп аталады.
Затты? бал?у ж?не ?атаюы бірдей температурада ?теді ж?не б?л температура затты? ?атты ж?не с?йы? к?йі ?атар болатын кезде ?згеріссіз ?алады. Б?л температура бал?у температурасы деп аталады.
Бал?у мен ?атаю процестерінде затты? ішкі энергиясыны? ?згерісі оны? mмассасына тура пропорционал. Осы кездегі энергияны? ?згерісін бал?у жылу м?лшері аны?тайды:
Затты? бал?у немесе ?атаю процестері кезінде оны? ішкі энергиясыны? заттты? тегіне ж?не сырт?ы шарттар?а т?уелділігін сипаттайлын λ шамасы меншікті бал?у жылу де аталады. Ол осы затты? бал?у температурасында алын?ан бірлік массасын бал?ыту?а ?ажетті жылу м?лшерімен ?лшенеді, я?ни:
λменшікті бал?у жылуыны? SI ж?йесіндегі ?лшем бірлігі λ=1Дж/кг
Затты? ?алыпты атмосфералы? ?ысым кезіндегі бал?у температурасы затты? бал?у н?ктесі деп аталады.
?алыпты ?ысымда:
Сынап λHg=11,5*103 Дж/кг
Висмут λBi=54,5*103 Дж/кг
?ысым 12* 103 атм бол?анда
Сынап λHg=13,2*103 Дж/кг
Висмут λBi=38,1*103 Дж/кг
Бал?у ж?не кристалдану ?шін жылу балансыны? те?деуі:
Qалын=Qберіл
?атты денелерді? кебуі с?йы?тарды? булануына ??сас. ?атты денелерді? кебуі сублимация немесе ??р?ау деп аталады.
К?біне газ к?йінен с?йы? к?йге то?тамай бірден ?атты к?йге ?теті н кері процестерді ба?ылау?а блолады (десулимация).
Затты? к?йі сырт?ы шарттар?а, е? алдымен, ?ысым мен температура?а т?уелді. Сонды?тан ?рбір зат ?шін ?рт?рлі болады.
Зат к?йлеріні? диаграммасында?ы С н?ктесін затты? барлы? ?ш фазасыны? арасында?ы тепе-те?дікті ?рнектейтін ?штік н?кте деп атайды.
Фазалы? ?тусызы?тары фазалы? ?ту диаграммасы.
Фазалы? ?ту затты? ішкі энергиясыны? ?згерісіне байланысты ж?не фазалы? т?рлену жылуын ж?ту (немесе шы?ару ) ар?ылы ж?реді, я?ни бал?у (кристалдану) жылуы, булану (конденсация), сублимация (десублимция).
IV Бекіту
Криптограмма
VІ Ба?алау
Топ басшылары ?здері толтыр?ан ба?алау пара?ында?ы м?лімдемелерді жариялайды. Ба?алауды? ?ділеттілігі жайлы м??алімні? талдауы негізінде о?ушы іскерлігі мен саба? барысында?ы е?бегіне ?арай ба?аланады. Ба?алау журнал?а т?сіріледі.
VІІ ?й тапсырмасы
Бал?у
Кристалдану
Зат к?йіні? фазасы
Бал?у температурасы
Меншікті бал?у жылуы
Затты? бал?у н?кте
Жылу балансы те?деуі
Сублимация (??р?ау)
Десублимация
?штік н?кте фазасы
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба?ы "Бал?у ж?не кристалдану. Сублимация." »
Қарақұдық орта мектебі
Пәні:Физика
Тақырыбы: Балқу және кристалдану. Сублимация.
Сыныбы: 10 «А»
Бостан 2011-2012 оқу жылы
Пәні: Физика
Сыныбы: 10 а
Күні: 24.01.12
Сабақтың тақырыбы: 7.2 Балқу және кристалдану. Сублимация.
Сабақтың мақсаты
Білімділік мақсаты:Балқу және кристалдану, сублимация. Заттың үштік нүктесі туралы түсінік беру, Фаза түсінігін қалыптастыру
Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың логикалық ойлау шеберлігін, сөйлеу мәдениетін, ізденімпаздық, аңғарымпаздық, шығармашылық қабілетін, іскерлік белсенділігін шыңдауға жағдай жасау.
Тәрбиелік мақсаты:Өз бетімен білім алуға жетелей отырып, адамгершілікті, достықты, адалдықты, қадір тұтатын, өзі мен өзгенің ісө-әрекетін бақылап әділ бағалай білетін, өзін-өзі тәрбиелей алатын азамат болып қалыптасуға орта құру
СТО-ға байланысты: Жаңа мәліметтерді бүгінгі өмірмен, өткен материалдармен салыстыруға, өзіндік пікірін, көзқарасын, қорғауға бағыттау
Күтілетін нәтиже :
Ұқсас,ұқсас емес материалдарды салыстыра, талдай білу
Меңгерілген жаңа білімін практикада іскерлікпен дұрыс қолдана алады
Сабақтың платформасы:
Оқушы импульс , импульстің сақталу заңы туралы оқулықтағы мәліметтермен қатар қосымша ақпараттар іздеу.
Көрнекіліктер: Плакаттар, ватман, маркер, тест парақшасы
Сабақтың формасы: қалыптан тыс сабақ, сыни ойлау мен жазуды дамыту
Пән аралық байланыс: Сызу, математика, өткен сабақпен, өмірмен байланыс
Сабақтың барысы:
I Ұйымдастыру
Сыныпты психологиялық қолайлы ахуал жасай отырып, сыныпты топқа бөлу. Оқушыларды топтағы орындарға отырғызып сабақты бастау.
II Үй тапсырмасын тексеру.
Тест сұрақтары арқылы үй тапсырмасын тексеру
Ауызша сұрақ-жауап.
III Жаңа тақырыпты игеру
Заттың қатты күйден сұйық күйге өтуі балқу деп аталады, ал сұйық күйден қатты күйге өтуі қатаю немесе кристалдану деп аталады.
Заттың өзінің барлық физикалық және химиялық қасиеттері бойынша біртекті болатын облысы осы зат күйінің фазасы деп аталады.
Заттың балқу және қатаюы бірдей температурада өтеді және бұл температура заттың қатты және сұйық күйі қатар болатын кезде өзгеріссіз қалады. Бұл температура балқу температурасы деп аталады.
Балқу мен қатаю процестерінде заттың ішкі энергиясының өзгерісі оның mмассасына тура пропорционал. Осы кездегі энергияның өзгерісін балқу жылу мөлшері анықтайды:
балқу жылуы сонымен қатар заттың тегіне және сыртқы шарттарға тәуелді.Тәуелділікті λ– тәуелділікті өрнектейді.
Заттың балқу немесе қатаю процестері кезінде оның ішкі энергиясының затттың тегіне және сыртқы шарттарға тәуелділігін сипаттайлын λ шамасы меншікті балқу жылу де аталады. Ол осы заттың балқу температурасында алынған бірлік массасын балқытуға қажетті жылу мөлшерімен өлшенеді, яғни:
λменшікті балқу жылуының SI жүйесіндегі өлшем бірлігі λ=1Дж/кг
Заттың қалыпты атмосфералық қысым кезіндегі балқу температурасы заттың балқу нүктесі деп аталады.
Қалыпты қысымда:
Сынап λHg=11,5*103 Дж/кг
Висмут λBi=54,5*103 Дж/кг
Қысым 12* 103 атм болғанда
Сынап λHg=13,2*103 Дж/кг
Висмут λBi=38,1*103 Дж/кг
Балқу және кристалдану үшін жылу балансының теңдеуі:
Qалын=Qберіл
Қатты денелердің кебуі сұйықтардың булануына ұқсас. Қатты денелердің кебуі сублимация немесе құрғау деп аталады.
Көбіне газ күйінен сұйық күйге тоқтамай бірден қатты күйге өтеті н кері процестерді бақылауға блолады (десулимация).
Заттың күйі сыртқы шарттарға, ең алдымен, қысым мен температураға тәуелді. Сондықтан әрбір зат үшін әртүрлі болады.
Зат күйлерінің диаграммасындағы С нүктесін заттың барлық үш фазасының арасындағы тепе-теңдікті өрнектейтін үштік нүкте деп атайды.
Фазалық өтусызықтары фазалық өту диаграммасы.
Фазалық өту заттың ішкі энергиясының өзгерісіне байланысты және фазалық түрлену жылуын жұту (немесе шығару ) арқылы жүреді, яғни балқу (кристалдану) жылуы, булану (конденсация), сублимация (десублимция).
IV Бекіту
Криптограмма
VІ Бағалау
Топ басшылары өздері толтырған бағалау парағындағы мәлімдемелерді жариялайды. Бағалаудың әділеттілігі жайлы мұғалімнің талдауы негізінде оқушы іскерлігі мен сабақ барысындағы еңбегіне қарай бағаланады . Бағалау журналға түсіріледі.
