9-сынып.
Саба? та?ырыбы: §51.Рентген с?улелері.
Саба? ма?саты:
- Рентген с?улелері, оларды? ?асиеттері, ?олданылуы, рентген т?тікшесі туралы о?ушылар?а т?сінік беру.
- О?ушыларды ?з бетімен ?ылыми ой ?орытындыларын жасай білуге жетелеу.
- Жауапкершілікке, тияна?тылы??а, е?бекке баулу.
Керекті ??рал-жабды?тар: компьютер, видеопроектор, слайдтар.
Саба? т?рі: аралас
Саба? ?дісі: баяндау, с?ра?-жауап.
Саба? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
ІІ. ?й тапсырмасы бойынша с?ра?тар:
3. Эйнштейн фотоэффект ??былысын т?сіндіру ?шін ?андай жолды та?дап алды?
4. Электронны? шы?у ж?мысы деген не?
5. Фотоэффект ?шін Эйнштейнні? формуласы ?алай жазылады?
6. Фотоэффектіні? ?ызыл шекарасы деген не?
7. Фотоэффект жары?ты? ?андай ?асиетін сипаттайды?
8. фотоэффект ?айда ?олданылады?
ІІІ. Жа?а саба?.
1895 жылы В. Рентген аш?ан.
Рентген с?улелері - жылдам электрондар кенеттен тежелгенде пайда болатын тол?ын ?зынды?ы ?те ?ыс?а (10-12-10-9) электромагниттік с?улелер.
Рентгендік с?улелерді? тууын классикалы? электромагниттік теория негізінде т?сіндіру
Жылдам электрондар металл атомдарымен со?ыл?анда, оларды? ядроларыны? кулонды? ?рістерімен ?зара ?рекеттесуі салдарынан тежеледі. Тежелу барысында жылдам электрондар біраз м?лшерде кинетикалы? энергияларынан айырылады:
?Е=Е1-Е2 Е1,Е2 -электронны? ?р т?рлі к?йлеріндегі кинетикалы? энергиялары,
?Е – электронны? жо?алт?ан энергиясы.
Б?л энергия рентгендік с?улелер фотоныны? энергиясына т?рленеді:
?Е=hν
Жылдам электрондарды? тежелуі кезінде туындайтын с?улеленуді тежеулік рентгендік с?улелер деп атайды.
Рентгендік т?тікше
К-катод-термоэлектрондар к?зі.
Ц-цилиндрлік электрод.
А-анод (W, Cu, Pt)
А=qU12
A=e·U=meυ2/2
U-электродтар?а т?сірілген кернеу, υ –электронны? жылдамды?ы
mе-электтрон массасы, е – электрон заряды.
?олданылуы:
Медицинада диагноз ?ою ?шін;
?ндіріс пен т?рмыста ?олданылатын жабды?тар мен б?йымдарды? ішкі а?ауларын, ?уыстар мен жары?ша?тарын табу ?шін.
IV. ?орытындылау.
VІ. Ба?алау. ?йге тапсырма: §51 Рентген с?улелері туралы ізденіп келу.
