Просмотр содержимого документа
«Бал?у ж?не кристалдану.Затты? фазасы туралы т?сінік. »
Сабақ жоспары 12
Топ
1-топ
3-топ
5-топ
8-топ
Сабақтың өткізілетін күні
Пән аты: Физика
Сабақтың тақырыбы: Балқу және кристалдану.Заттың фазасы туралы түсінік.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Балқу және кристалдану.Заттың фазасы туралы түсінік. түралы алғашқы түсініктерінің мақсаттары мен оларға қойылатын талаптардың маңызын түсіндіру
Тәрбиелік: Студенттердің оқып отырған пәніне ықыласын,
қызығушылығын арттыру
Дамытушылық: Тәжірибиеде теориялық материалдарды қолдана білуге, сауатты жауап беруге икемділігін үйрету
II.Оқушылардың өткен тақырып бойынша білімін тексеру:
Студенттердің тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау және оны талқылау
Тексеру әдісі: Сұрақ- жауап, жалпы сұрау арқылы білім деңгейлерін тексеру.
Сұрақтар:
Қаныққан және қанықпаған булар.Жылулық қозғалыс әсерiнен пайда болатын кинетикалық энергияның артықтығынан қашанда молекуланың жеке бөлшектерiнiң сұйық бетiнен бөлiнiп шыға алады. Заттың сұйық күйден газ күйiне өту процесiн буға айналу деп атайды. Неғұрлым сұйықтың температурасы жоғары болса, соғұрлым сұйық тезiрек буға айналады.Буға айналудың екi түрi бар: булану және қайнау. Кез келген температурада және тек сұйық бетiнен шығып бу күйiне айналуды – булану деп атайды. Бу – буланудың әсерiнен пайда болатын газ. Булану барысында сұйық салқындайды. Буланған молекулалардың белгiлi бiр бөлiгi хаостық (ретсiз) қозғалыс жасай отырып қайтадан сұйық бетiне түсуi және оның молекулаларына айналуы керек. Соныменен, булану процессiмен қатар бiрмезгiлде конденсация деп аталатын керi процесс те жүредi. Конденсация – бұл заттың салқындау немесе сығылуының салдарынан газ тектес күйден сұйық күйге айналу процессi. Сұйық бетiндегi будың қысымы неғұрлым жоғары болса, сол температурада конденсацияға ұшырайтын молекулалар саны да соғұрлым көп болады. Бетi ашық ыдыстағы сұйықтың булану процесi конденсация процесiнен басым болып келедi. Ал бетi жабық ыдыста сұйық пен будың арасында, булану процесi мен конденсация процесстерi бiрiн-бiрi толықтыратындай, динамикалық тепе-теңдiк орнайды. Өз сұйығымен динамикалық тепе-теңдiкте болатын буды қаныққан бу деп атайды. Температура тұрақты болған жағдайда қаныққан будың қысымы оның алатын көлемiне байланысты болмайды.
III. Жаңа материалды түсіндіру:
Түсіндіру әдісі: Түсіндіру және баяндау, балама сұрақтар арқылы жаңа тақырыптың мазмұнын оқушылармен бірге ашу.
Материалды түсіндіру жоспары: Жер атмосферасындағы су буының бар екендiгiн сипаттайтын шама ылғалдылық деп аталады. Берiлген жағдайдағы 1м3 ауа құрамындағы су буларының массасы ауаның абсолюттiк ылғалдылығы f деп аталады (2.1,2.2 - суреттер). Әдетте оны CИ өлшем бiрлiк жүйесiнде емес г/м3 бiрлiгiмен өрнектейдi: f = ρбу(г/м3) ≈ P(мм. сынап бағанасы бойынша).
2.2-сурет
Бұл жерде су буының қысымы деп оның үлестік қысымын айтады, яғни атмосфераны құрайтын – азот, оттегi және т.б. компоненттерi жоқ , болғандығы су буының жасайтын қысымы. Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы φ деп ауадағы су буының қысымы p-ның атмосфералық температурадағы судың қаныққан буының қысымы pk – ға қатынасына тең шаманы айтады. φ = (p/pk)· 100 % (2.1) pk шамасының мәндерi белгiлi сәйкес кестелерден анықталады. Ауаның температурасы төмендеген сайын оның салыстырмалы ылғалдылығы артады, себебi неғұрлым ауаның температурасы төмен болса, соғұрлым су буы қанығуға жақындай түседi.
Салыстырмалы ылғалдықты өлшеу үшiн арнайы психрометр деп аталатын прибор қолданылады. Салқындату барысында (процесiнде) бұрын қанықпаған бу қаныққан буға айналатын температура шық нүктесi деп аталады. Шық нүктесiне тең температурада атмосферадағы су буы конденсациялана бастайды. Тұман пайда болып, шық түседi, қатты дене беттерi терлей бастайды.
IV.Жаңа материалды бекіту: Студенттерге сұрақтар қою арқылы жаңа тақырыпты бекіту.
V.Қорытындылау: (білім бағалау)Студенттердің үй тапсырмасын қорытындылау және бағалау
