Статью на тему 8 сынып физика курсындағы «Электр құбылыстары» тарауын оқыту кезінде физикалық терминдерді ағылшын тіліндегі аудармаларын есте сақтау әдістері
Статью на тему 8 сынып физика курсындағы «Электр құбылыстары» тарауын оқыту кезінде физикалық терминдерді ағылшын тіліндегі аудармаларын есте сақтау әдістері
8 сынып физика курсындағы «Электр құбылыстары» тарауын
оқыту кезінде физикалық терминдерді ағылшын тіліндегі
аудармаларын есте сақтау әдістері
Кенжебекова А.Ж.
физика мұғалімі, №25 ЖОББМ, Павлодар қ.
Анаева Э.Ш.
аға оқытушы, ПМПИ, Павлодар қ.
Елбасымыздың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Халқына Жолдауында: «Тілдердің үштұғырлығы мәдени жобасын кезеңдеп жүзеге асыруды қолға алуды ұсынамын. Қазақстан бүкіл әлемге халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар – қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі» деген салиқалы үндеуінде айтқандай, әлемдік кеңістікке енуде ағылшын тілінің маңызы зор [1, 195 б.].
Бүгінді таңда білім беруде үштұғырлықты жүзеге асыру маңызды мәселе болып отыр. Сол себепті, пән мұғалімі алдында пәнде игерілетін оқу мақсаттарымен қатар тілдік мақсаттарды қалыптастыру міндеті тұрады.
Адамның барлық ойлау әрекеттері тілмен байланысты, демек тілдің дамуы ойлаудың дамуына әсер етеді. Мектеп қабырғасында ғылыми тіл ғылым негіздерін игеру деңгейіне қарай, бірте-бірте қалыптасады. Кез келген ғылым саласының өзіне тән терминдері болады. Терминдерді ағылшын тілінде енгізу кезінде оның дұрыс жазылуы, оқылуы және айтылуына баса назар салу керек.
Терминдермен жұмыс әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы жүзеге асады. Осы мақалада өзімнің педагогикалық тәжірибеден өту барысында сабақтарымда қолданған пән-тілдік кіріктірілген әдісі және оның нәтижесімен бөліскім келеді.
Пән-тілдік кіріктірілген әдіс үштұғырлықты тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін әдістердің бірі. Осы әдіс арқылы физикалық терминдермен жұмыс жасар алдында өзіме тілді меңгерудің аспектілері бойынша оқушылардың тілдік дағдылар дамыту мақсатын қойдым, ол аспектілер: жазылым, оқылым, тыңдалым, айтылым.
Енді, осы апектілердің әрқайсысына жеке тоқталып кетелік.
Жазылым.
Сабақ барысында оқушылардың жазылым дағдаларын дамыту үшін үшін физикалық диктант, карточкамен жұмыс әдістерін қолдану ең жақсы нәтиже берді.
The first precise measurement of the force between two _______ _______was performed by the French scientist Charles-Augustin de Coulomb in 1788. Coulomb concluded that: The _______ ________between two charges at rest is _______ proportional to the product of the_______, and _______ proportional to ___ ______ __ ____ ________ between the charges. This law of force is nowadays known as________ _______. Incidentally, an electrical force exerted between two __________ charges is known as an electrostatic force. In algebraic form, Coulomb’s law is written[2, 29 б.]:
Оқушылар бос орындарды толтырады, содан кейін тақтадағы презентациядан өз жауаптарын тексереді.
The first precise measurement of the force between two electric charges was performed by the French scientist Charles-Augustin de Coulomb in 1788. Coulomb concluded that: The electrical force between two charges at rest is directly proportional to the product of the charges, and inversely proportional to the square of the distance between the charges This law of force is nowadays known as Coulomb’s law. Incidentally, an electrical force exerted between two stationary charges is known as an electrostatic force. In algebraic form, Coulomb’s law is written [2, 29 б.]:
F=kq1q2r2
Оқылым.
Оқушылардың оқылым дағдыларын дамыту үшін оларға тек тарау бойынша негізгі терминдер бар мәтінді ұсынамыз.
The electric field E(r) generated by a set of fixed electric charges is a vector field which is defined as follows. If F(r) is the electrostatic force experienced by some small positive test charge q located at a certain point r in space, then the electric field at this point is simply the force divided by the magnitude of the test charge. In other words,
E=Fq
Electric field has dimensions of force per unit charge, and units of newtons per coulomb. Incidentally, the reason that we specify a small, rather than a large, test charge is to avoid disturbing any of the fixed charges which generate the electric field [2, 31 б].
Мәтінмен жұмыс барысында кездескен жаңа сөздерді оқушылар сөздік көмегімен аударып дәптерлеріне жазып отырады.
Тыңдалым.
Сабақ барысында тыңдалым дағдылары мұғалімнің сабақ түсіндіруі, оқушылардың бір-бірінің жауаптарын тыңдауы және сабақ тақырыбына сай видео-, аудиоматериалдары арқылы жетілдіріледі. Өз сабақтарымда интернет ресурстарының көмегімен шетелдік мұғалімдердің видео дәріс, демонстарциялық тәжірибелерін және өзіміздің отандық www.bilimland.kz сайтындағы видеоматериалдарды белсенді қолдандым.
Айтылым.
Айтылым дағдаларымен жұмыс жасау мүмкіндігі тек жоғарыда айтылған жұмыстар жасалған соң ғана болады. Өз сабақтарымда айтылым дағдыларын ойын әрекеттері арқылы қызықты жетілдіруге тырыстым. Олардың бірі "Ыстық орындық/Hot chair» ойыны. Оны іске асыру үшін оқушылар алдын ала үйге бір тақырып жайлы материалдар дайындап келуге тапсырма беріледі, мысалы «Конденсаторлар/Capacitors». Ойын ережесі бойынша ортадағы «ыстық» орындыққа бір оқушы отырады да конденсаторлар жайлы бар білетіндерін 5 минут ішінде ағылшын тілінде айтып шығады. Оқушы орындықтан уақыт аяқталғанда немесе қате мәлімет айтып не сөйлемді құрастыруда қателік жасап, оны басқа біреу дұрыстаса тұрады, ал түзету жасаған оқушы келесі болып орындыққа отырады. Осылайша барлық оқушылар жауап бергенге дейін ойын жалғасады.
Барлық аспектілермен жұмыс жасай отырып мынадай қорытынды жасауға болады.
Пән-тілдік кіріктіру кезінде, әрине, бірнеше қиындықтар болды, олар:
оқушылардың тілді меңгеру деңгейлерінің әртүрлі болуы. Соның әсерінен кейбір оқушылар тапсырманы басқаларына қарағанда жылдам аяқтап, калған оқушыларды біршама күтіп қалады;
формулаларды оқуда қиыншылықтар туындайды.
Бірақ, өткізген сабақтарымды қорытындылай келе, физикалық терминдерді ағылшын тілінде пән-тілдік кіріктіру әдісі арқылы оқыту оң нәтиже беретініне көзім жетті. Себебі, педагогикалық тәжірибем басында өткізген алғашқы сабағым мен соңғы сабағымды салыстыра келе мынадай өзгерістерді байқадым:
көптеген оқушылар тілді оқу кезінде туындайтын тілдік кедергілерді жеңді;
мен қойған сұрақтарға қысқа ғана жауап бермей, себеп бағыныңқылы сөйлемдер арқылы жауап бере бастады;
оқылым және тыңдалым дағдылары біршама жақсарды, оны мәтінді дауыстап оқу және видеоматериалды көргенде естіген негізгі терминдерін атауды сұрағанда аңғардым;
пәнге деген қызығушылықтары артты.
Көп тілде білім беруде күтілетін нәтиже және негізгі мақсат – тілдік әрі пәндік дағдыларды дамыту, тілді тек күнделікті қарым-қатынас деңгейінде ғана емес, сонымен қатар ғылыми білім көзі ретінде меңгеру, сонын арқасында көбірек қосымша ақпаратқа қол жеткізу, коммуникациялық дағдыларды дамыту.
Әдебиеттер
1. «Жаратылыстану ғылымы мен білімі өзекті мәселелері». Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Мансия Шарапатқызы Алинованың мерейтойына арналған халықаралық ғылыми – практикалық конференция материалдары, 2017.
2. Richard Fitzpatrick. Electromagnetizm and optics. An introductory course. 260p.
3. Tanner, Liz Dale and Rosie. CLIL Activities. 22 February 2012.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Статью на тему 8 сынып физика курсындағы «Электр құбылыстары» тарауын оқыту кезінде физикалық терминдерді ағылшын тіліндегі аудармаларын есте сақтау әдістері»
8 сынып физика курсындағы «Электр құбылыстары» тарауын
оқыту кезінде физикалық терминдерді ағылшын тіліндегі
аудармаларын есте сақтау әдістері
Кенжебекова А.Ж.
физика мұғалімі, №25 ЖОББМ, Павлодар қ.
Анаева Э.Ш.
аға оқытушы, ПМПИ, Павлодар қ.
Елбасымыздың «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Халқына Жолдауында: «Тілдердің үштұғырлығы мәдени жобасын кезеңдеп жүзеге асыруды қолға алуды ұсынамын. Қазақстан бүкіл әлемге халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс. Бұлар – қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс тілі – ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кіру тілі» деген салиқалы үндеуінде айтқандай, әлемдік кеңістікке енуде ағылшын тілінің маңызы зор [1, 195 б.].
Бүгінді таңда білім беруде үштұғырлықты жүзеге асыру маңызды мәселе болып отыр. Сол себепті, пән мұғалімі алдында пәнде игерілетін оқу мақсаттарымен қатар тілдік мақсаттарды қалыптастыру міндеті тұрады.
Адамның барлық ойлау әрекеттері тілмен байланысты, демек тілдің дамуы ойлаудың дамуына әсер етеді. Мектеп қабырғасында ғылыми тіл ғылым негіздерін игеру деңгейіне қарай, бірте-бірте қалыптасады. Кез келген ғылым саласының өзіне тән терминдері болады. Терминдерді ағылшын тілінде енгізу кезінде оның дұрыс жазылуы, оқылуы және айтылуына баса назар салу керек.
Терминдермен жұмыс әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы жүзеге асады. Осы мақалада өзімнің педагогикалық тәжірибеден өту барысында сабақтарымда қолданған пән-тілдік кіріктірілген әдісі және оның нәтижесімен бөліскім келеді.
Пән-тілдік кіріктірілген әдіс үштұғырлықты тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін әдістердің бірі. Осы әдіс арқылы физикалық терминдермен жұмыс жасар алдында өзіме тілді меңгерудің аспектілері бойынша оқушылардың тілдік дағдылар дамыту мақсатын қойдым, ол аспектілер: жазылым, оқылым, тыңдалым, айтылым.
Енді, осы апектілердің әрқайсысына жеке тоқталып кетелік.
Жазылым.
Сабақ барысында оқушылардың жазылым дағдаларын дамыту үшін үшін физикалық диктант, карточкамен жұмыс әдістерін қолдану ең жақсы нәтиже берді.
The first precise measurement of the force between two _______ _______was performed by the French scientist Charles-Augustin de Coulomb in 1788. Coulomb concluded that: The _______ ________between two charges at rest is _______ proportional to the product of the_______, and _______ proportional to ___ ______ __ ____ ________ between the charges. This law of force is nowadays known as________ _______. Incidentally, an electrical force exerted between two __________ charges is known as an electrostatic force. In algebraic form, Coulomb’s law is written[2, 29 б.]:
Оқушылар бос орындарды толтырады, содан кейін тақтадағы презентациядан өз жауаптарын тексереді.
The first precise measurement of the force between two electric charges was performed by the French scientist Charles-Augustin de Coulomb in 1788. Coulomb concluded that: The electrical force between two charges at rest is directly proportional to the product of the charges, and inversely proportional to the square of the distance between the charges This law of force is nowadays known as Coulomb’s law. Incidentally, an electrical force exerted between two stationary charges is known as an electrostatic force. In algebraic form, Coulomb’s law is written [2, 29 б.]:
Оқылым.
Оқушылардың оқылым дағдыларын дамыту үшін оларға тек тарау бойынша негізгі терминдер бар мәтінді ұсынамыз.
The electric field E(r) generated by a set of fixed electric charges is a vector field which is defined as follows. If F(r) is the electrostatic force experienced by some small positive test charge q located at a certain point r in space, then the electric field at this point is simply the force divided by the magnitude of the test charge. In other words,
Electric field has dimensions of force per unit charge, and units of newtons per coulomb. Incidentally, the reason that we specify a small, rather than a large, test charge is to avoid disturbing any of the fixed charges which generate the electric field [2, 31 б].
Мәтінмен жұмыс барысында кездескен жаңа сөздерді оқушылар сөздік көмегімен аударып дәптерлеріне жазып отырады.
Тыңдалым.
Сабақ барысында тыңдалым дағдылары мұғалімнің сабақ түсіндіруі, оқушылардың бір-бірінің жауаптарын тыңдауы және сабақ тақырыбына сай видео-, аудиоматериалдары арқылы жетілдіріледі. Өз сабақтарымда интернет ресурстарының көмегімен шетелдік мұғалімдердің видео дәріс, демонстарциялық тәжірибелерін және өзіміздің отандық www.bilimland.kz сайтындағы видеоматериалдарды белсенді қолдандым.
Айтылым.
Айтылым дағдаларымен жұмыс жасау мүмкіндігі тек жоғарыда айтылған жұмыстар жасалған соң ғана болады. Өз сабақтарымда айтылым дағдыларын ойын әрекеттері арқылы қызықты жетілдіруге тырыстым. Олардың бірі "Ыстық орындық/Hot chair» ойыны. Оны іске асыру үшін оқушылар алдын ала үйге бір тақырып жайлы материалдар дайындап келуге тапсырма беріледі, мысалы «Конденсаторлар/Capacitors». Ойын ережесі бойынша ортадағы «ыстық» орындыққа бір оқушы отырады да конденсаторлар жайлы бар білетіндерін 5 минут ішінде ағылшын тілінде айтып шығады. Оқушы орындықтан уақыт аяқталғанда немесе қате мәлімет айтып не сөйлемді құрастыруда қателік жасап, оны басқа біреу дұрыстаса тұрады, ал түзету жасаған оқушы келесі болып орындыққа отырады. Осылайша барлық оқушылар жауап бергенге дейін ойын жалғасады.
Барлық аспектілермен жұмыс жасай отырып мынадай қорытынды жасауға болады.
Пән-тілдік кіріктіру кезінде, әрине, бірнеше қиындықтар болды, олар:
оқушылардың тілді меңгеру деңгейлерінің әртүрлі болуы. Соның әсерінен кейбір оқушылар тапсырманы басқаларына қарағанда жылдам аяқтап, калған оқушыларды біршама күтіп қалады;
формулаларды оқуда қиыншылықтар туындайды.
Бірақ, өткізген сабақтарымды қорытындылай келе, физикалық терминдерді ағылшын тілінде пән-тілдік кіріктіру әдісі арқылы оқыту оң нәтиже беретініне көзім жетті. Себебі, педагогикалық тәжірибем басында өткізген алғашқы сабағым мен соңғы сабағымды салыстыра келе мынадай өзгерістерді байқадым:
көптеген оқушылар тілді оқу кезінде туындайтын тілдік кедергілерді жеңді;
мен қойған сұрақтарға қысқа ғана жауап бермей, себеп бағыныңқылы сөйлемдер арқылы жауап бере бастады;
оқылым және тыңдалым дағдылары біршама жақсарды, оны мәтінді дауыстап оқу және видеоматериалды көргенде естіген негізгі терминдерін атауды сұрағанда аңғардым;
пәнге деген қызығушылықтары артты.
Көп тілде білім беруде күтілетін нәтиже және негізгі мақсат – тілдік әрі пәндік дағдыларды дамыту, тілді тек күнделікті қарым-қатынас деңгейінде ғана емес, сонымен қатар ғылыми білім көзі ретінде меңгеру, сонын арқасында көбірек қосымша ақпаратқа қол жеткізу, коммуникациялық дағдыларды дамыту.
Әдебиеттер
1. «Жаратылыстану ғылымы мен білімі өзекті мәселелері». Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Мансия Шарапатқызы Алинованың мерейтойына арналған халықаралық ғылыми – практикалық конференция материалдары, 2017.
2. Richard Fitzpatrick. Electromagnetizm and optics. An introductory course. 260p.
3. Tanner, Liz Dale and Rosie. CLIL Activities. 22 February 2012.
