Практикалық жұмыс № 6 Жартылай ыдырау периодын анықтау

Пәні:

Физика

Тобы:

9 сынып

Уақыты:

18.04.17 ж

Сабақтың тақырыбы:

Практикалық жұмыс № 6 Жартылай ыдырау периодын анықтау

Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

А) ақпараттық құзыреттілік

Ә) коммуникативтік құзыреттілік

Б) проблеманы шешу құзыреттілігі

Массалар ақауы, ядроның байланыс энергиясы, радиактивті сәулелердің пайда болу табиғаты, радиактивті ыдырау заңы, ауыр ядролардың бөлінуі туралы алған білімдерін қайталау, жүйелеу және жинақтау. Осы тақырыпқа сәйкес сапалық және сандық есептерді шығара білу біліктерін арттыру.

Оқушылардың игерген атом ядросы фактілерін анықтауға арналған түсініктерін пайдалана отырып, ауызша-жазбаша қарым-қатынас жасау қабілеттерін қалыптастыру, белсенділіктерін арттырып, өзіне сын көзімен қарай білуге баулу.

Оқушылардың теориялық білімдерін практикада қолдану икемдіктері мен дағдыларын қалыптастыру. Оның заңдарының қолдануында туындайтын әртүрлі проблемаларды анықтауға, дұрыс шешім қабылдауға, өз шешімінің нәтижесін бағалауға дағдыландыру.

Сабақтың типі:

Білімді қорытындылау мен жүйелеу сабағы

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

АКТ, ұжымдық және топтық оқыту технологиялары

Сабақтың әдісі:

Есептер шығару, өз бетімен тапсырмалар орындау,зерттеушілік тапсырмалар.

Пәнаралық байланыс:

Математика, физика

Оқыту құралдары:

Тақта, формулалар жинағы, электронды оқулық, оқулық

Сабақтың барысы:

Оқытушының қызметі

Студенттің қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру бөлімі

-амандасу,сынып тазалығына назар аудару;

-түгендеу,

-оқу құралдарының дайындығын тексеру

-сабақтың мақсатын жариялау;

-амандасу,

-кезекшілік қызметтерін атқару,

-оқу құралдарын дайындау

Сабаққа даярлықтарын ұйымдастырып, оқушылардың зейінін аудару

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

Физикалық диктант арқылы:

1.Жасанды жолмен алынатын радиактивті изотоптарды.......деп атайды.

2.Радиактивті изотоптардың атомдарын ........деп атайды.

3. Радиактивті сәулелер кейде ....... немесе ............ деп аталады.

4. Альфа-бөлшектің қабілеті............................................

Бета-бөлшектің өтімділік қабілеті............................................

Гамма-сәуленің өтімділік қабілеті...........................................

5. Дененің бір килограмында жүтылған радиация энергиясының мөлшері ...........деп аталады. Оның формуласы:...........................

Жауаптары:

1.Жасанды жолмен алынатын радиактивті изотоптарды радиоизотоптар деп атайды.

2.Радиактивті изотоптардың атомдарын таңбалы атомдар деп атайды.

3. радиация немесе иондағыш

4. Альфа-бөлшектің қабілеті парақ қағазға тұтылып, одан өте алмайды.

Бета-бөлшектің өтімділік қабілеті үлкен.

Гамма-сәуленің өтімділік қабілеті аса күшті.

5. Дененің бір килограмында жүтылған радиация энергиясының мөлшері Оның формуласы:

Үй жұмысы бойынша мынаны қайталап, естеріне түсіреді: Жасанды жолмен алынатын радиактивті изотоптарды радиоизотоптар деп аталатынын;

Дененің бір килограмында жұтылған радиация энергиясының мөлшері жұтылған доза екенін біледі.

III. Жаттығулармен түрлі тапсырмаларды орындау

Есептер шығару арқылы:

А тобы

1. Атом ядросында 7р және 7п бар. Бұл қандай элемент?

1. Бор ядросын протонмен атқылағанда берилий шығады. Осы реакция кезінде тағы да қандай ядро пайда болады?

2. Мына ядролық реакцияларды толық жазып, белгісіз бөлшектерді анықтандар?

1. + → + ?

2. + → ? +

Б тобы

1. Гелий атомы ядросының байланыс энергиясын табыңдар.

1. Массасы 226 радийді жабық түтікте ұстағанда, бірнеше күннен кейін радон газы мен гелий пайда болған. Бұдан қандай қорытынды шығаруға болады?

Кейбір бөлшектер мен элементтердің бейтарап атомдарының тыныштық массаларымен энергияларының кестесі:

С тобы

1.Радиоактивті элементтің активтілігі 3 тәулікте 8 есе кемиді. Жартылай ыдырау периоды неге тең?

2.Радиактивті 4 г кобальттың 216 тәулікте қанша грамы ыдырайды? Кобальттың жартылай ыдырау периоды 72 тәулік.

3.Егер полонийдің жартылай ыдырау периоды 150 тәулік болса, оның атомдарының 0,6-ы қанша уақыт ішінде ыдырайды?

А тобы

1.Берілгені: Шешуі:

7р A=N-Z

7п N=7

Т/к: Х-? A=7+7=14

Жауабы:

2. + +

3.

а) + → +

в) + → +

Б тобы

1.Берілгені: Шешуі:

т/к: Е_байл-? Е_байл.=Δmc² Е_байл.=Δmc²=(Z·m_p+N·m_n-M_я)c²=(2*1,0072765+2*1,0086649-4,002603)*931МэВ=27,2 МэВ

Жауабы: 27,2 МэВ

2.₈₈Ra²²⁶ ₈₆Rn²²²+₂He⁴

С тобы

1.Берілгені: t = 3 тәул

N₀∕N = 8

т/к: T = ?

талдау: N = N_o

=

Шешуі: = = 2^-3

2^-3 =

-3 = -

T=

T= = 1 тәул Жауабы: 1 күн

2.Берілгені: m = 4г

t = 216 тәул

T = 72 тәулік

т/к: ∆m=?

талдау: = ∆N =N₀ – N

= N=N₀

∆N =N₀(1–)

= (1–)= (1–)

=(1–)

Шешуі:

=(1–2^-3)=()=

==г=3,5г Жауабы: 3,5 г

3.Берілгені:N₀/N =0,6

T=150 тәул

т/к: t=?

талдау: ∆N =N₀ – N

= N=N₀∆N=N₀–N₀=∆N=N₀(1–)

= =(1–)

lg2=lg0,4 t=-

Шешуі:

0,6 = (1–)

=0,4

t=- =198,28тәул=198,3тәул

- Берілген есептерді шығарып, формулаларды дұрыс қолдана білуі ;

-өз бетімен есепті шығарып, дұрыстығына көз жеткізе алуы

-өз ойларын ортаға бөлісіп,оны талдау, іріктеу алуы, кайта құруы, сақтауы, түсіндіруі;

Радиоактивті ыдырау заңы бойынша алған білімдерін қорытындылап, тұжырымдап бұрын қалыптасқан іскерліктерін іс жүзінде пайдалана білуі, іскерліктерін қамтуы

Есептің шығару жолдарын меңгеруі. Өз беттерімен есеп шығаруға дағдылануы.

ІV.Бекіту бөлімі

Сұрақтар қою арқылы:

1.Атом неден тұрады?

2.Масса ақауы дегеніміз не?

3.Нуклондар дегеніміз не?

4.Ядроның байланыс энергиясының формуласы?

5.Меншікті байланыс энергиясының формуласы?

6.α-ыдыраудың формуласы?

7.β-ыдыраудың формуласы?

8.Радиактивті ыдырау заңы?

Жауаптары:

1.Протондардан және нейтрондардан

2.Жеке бөлшектер массалары қосындысынан сол бөлшектерден құралған массасын алып тастасақ, қалған қалдық ядроның масса ақауы деп аталады.

3.Е_байл.=Δmc²

4.E_менш. =^E_байл./А

5.

6.

7.N = N_o

-Берілген сұрақтарға жауап бере алуы;

-Формулаларды дұрыс ажыратып, өлшем бірліктерін айта алуы;

V.Үйге тапсырма. Қорытындылау.

Үйге тапсырмасын беру: Өткенді қайталап, массалар ақауы, ядроның байланыс энергиясы, радиактивті сәулелердің пайда болу табиғаты, радиактивті ыдырау заңдарын жатқа білу.

Массалар ақауы, ядроның байланыс энергиясы, радиактивті сәулелердің пайда болу табиғаты, радиактивті ыдырау заңдарын жаттау.

Берілген ақпараттан қойылған міндеттерін шешуге қажеттісін бөліп алады.Сабақтың өз мақсатына жетуі