Просмотр содержимого документа
««Физика саба?тарында о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыру ?шін сын т?р?ысынан ойлау?а ?йрету» »
«Физика сабақтарында оқушылардың қызығушылығын
арттыру үшін сын тұрғысынан ойлауға үйрету»
Қазақстан педагогтарының алдында жан-жақты, алған білімдерін өмірде қолдана білетін, сын тұрғысынан ойлауға және шешім қабылдауға қабілетті,жеке және топта жұмыс істей білетін,шығармашыл тұлға тәрбиелеу міндеті тұр.Бұл міндеттер мұғалімнен сабақ процессінде жаңа әдіс-тәсілдерді пайдалану және жаңа бағалау жүйесін енгізу арқылы оқытуды ұйымдастыруды талап етеді.
Біз бірінші «Бетпе-бет» кезеңінде білім беру процессіне жаңалықтар енгізуге ықпал ететін ҚР педагог қызметкерлерінің екінші деңгейлі біліктілігін көтеру курс бағдарламасының маңызды идеяларымен таныстық.Бұл бағдарламаның негізін басты жеті модуль құрайды: «Оқытуды басқару және көшбасшылық», «Сын тұрғысынан ойлауға үйрету», «Талантты және дарынды балаларды оқыту», «Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу» , «Диалогтік оқыту», «Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау», «Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану» .
Осы модульдермен танысқанда менің бұрынғы сабақтарым дәстүрлі және «төмен деңгейде» ойлауын дамытуға арналған екенін түсіндім.Бұл жаңалық мені таң қалдырды және келесі тұжырымға келдім: Оқушылардың физика пәніне қызығушылығы жоғары емес, егер бұл жағдайға өзгеріс енгізбесем,менің пәніме деген қызығушылықтары таза жоғалады.Сондықтан Осы Бағдарламаны оқуға мүмкіндік алғаныма қуаныштымын.Осы ойым оқытудағы көзқарасымды толығымен өзгертуге және бұл оқушылардың жоғары білім деңгейін қалыптасуына әкеледі.
Бағдарламаның мазмұнын оқып үйренгенде жеті модульдің ішінде «Сын тұрғысынан ойлауға үйрету» модулі қызықтырды. Бірақ осы модульдің тиімді екенін оны толығымен оқып үйренгеннен кейін түсіндім.Бұл модуль оқушылардың түрлі деңгейде ойлауын дамытуға бағытталған.«Бақылау,тәжірибе,толғану және пайымдау нәтижесінде алынған ақпаратты ұғыну,бағалау,талдау, және синтездеуде қолданылатын әдіс болып табылады,сонымен қатар ол әрекет жасауға негіз,түрткі болуы мүмкін (МАН) 42 беттен.
Жоғарыда айтылғандай,бүгінгі күні оқушының сыни ойлауын дамыту маңызды болып отыр.Зерттеуші Джон Дьюидің сөзіне сүйенетін болсақ білім беру процессінің бағдарламасын оқушының ойлауын дамытуға бағытталуы оқушыға ғана емес,бүкіл қоғамға тиімді.
«Мектептегі тәжірибе» кезеңінде мектеп тәжірибесіне енгізуді іске асыру үшін алдымен мектеп басшысымен кеңестім.
Сіз кіммен кеңестіңіз?
Не жайлы сөйлестіңіздер?
Бұл сіздің жоспарыңызға қалай әсер етті?
Мектеп басшысы Тлемисова Аманкуль Тулеубаевна
Мектеп басшысымен екінші (негізгі) деңгей бағдарламасының мақсаттары және міндеттері туралы сөйлестім.
Мектептегі тәжірибе кезеңімде коучинг өткізетінімді, іс- тәжірибеме өзгеріс енгізудің мәнін және оны зерттеуге алып, әріптестеріме тиімділігі жөнінде насихат айтатыным туралы пікір алыстым.Мектеп басшысы маған іс- тәжірибеме зерттеу жүргізуге ой салды.Біздің мектеп аралас болғандықтан осы бағдарлама бойынша оқып жатқан мұғалімдердің барлығына «Мектептегі тәжірибе» кезеңін барлық сегізінші сыныптар (орыс және қазақ бөлімі) арасында өткізуге ұсыныс айтты,сыныптағы іс-әрекетін зерттеудегі нәтижесін бақылау үшін.
Мектеп басшысы мұғалімдердің оқыту тәжірибесін жетілдіру үшін мектеп әкімшілігі жағынан көмек беруге дайын екенін айтты.
Жетекші маман:
Мектеп басшысының оқу-ісі жөніндегі орынбасары Идирисова Гульбану Алдашовна
Гульбану Алдашовна сыныпта іс-әрекеттегі зерттеуді ұйымдастыру және қалай жүргізу туралы білгісі келетінін айтты.
Экспериметке сегізінші сыныпты алуға кеңес берді.
Тәлім алушы реттінде жас маман тарих пәнінің мұғалімі Оспанқұлова Дана Әміршеқызымен жұмыс жасауыма ұсыныс жасады.
Осы Бағдарлама бойынша оқып жатқан басқа тыңдаушылар:
Аманжолова Зухра орыс тілі пәнінің мұғалімі,Койшина Майра ағалшын тілі пәнінің мұғалімі,Нарымбаева Алтынай тарих пәнінің мұғалімі және тәлім алушы Оспанқұлова Дана
Бұл әріптестерім 2012-2013 оқу жылдары бірінші (ілгері),екінші
(негізгі),үшінші (базалық) деңгейінде оқыды.
Олар өздерінің тәжірибесіндегі осы бағдарламаның тиімді тұстары туралы пікір бөлісті және екі деңгей арасындағы өзіндік ерекшеліктерді өзара талқыладық.
Әріптестерім менің іс-әрекеттегі таңдаған «Физика сабақтарында оқушылардың қызығушылығын арттыру үшін сын тұрғысынан ойлауға үйрету» тақырыбымды қолдады.
Зерттеу тақырыбын таңдау келесі факторлармен байланысты:
Біріншіден біздің мектептің әдістемелік тақырыбы «Білім беру процессінде оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы әдістемелік-оқытуды қамтамасыз етуді жетілдіру» сондықтан менің зерттеуім мектеп үшін маңызды.
Екіншіден мектеп оқушыларының ойлау әрекетіндегі үстірттік пен терең ойланбаушылық,олардың кез-келген тапсырма немесе мәселе жөнінде сын тұрғысынан ой жүгірте алмау қиындықтарына кездеседі,өйткені олардан «жоғары деңгейде» ойлау қабілеті талап етіледі.Тоқсандық көрсеткіші бойынша оқушылардың ойлау,бағалау,жинақтау,талдау,қорытындылау деңгейі төмен.Сонымен қатар тест сұрақтарын жаттап алуда,жаттанды түрде есте сақтауға әкеледі,менің оқушыларым әдемі,білімді сөйлеуге,өз ойын толық жеткізе білмейді. Бұл фактілер басқа мұғалімдерде де кездесті.
Сондықтан «Сын тұрғысынан ойлауға үйрету» модулі оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға,пәнге деген қызығушылығын дамытуға ықпал етеді.
Оқушының сын тұрғысынан ойлауына тікелей әсер ететін жұмыстарымның мақсаттарын былай белгілеп алдым:
1.Сабақ жоспарын Блум таксономиясы деңгейлері бойынша құра отырып,
оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларының дамуына әсер ету.
2.Оқыту үшін бағалауды Блум таксономиясының деңгейлері тұрғысында тәжірибеде қолдану.
Міндеттері:
Оқушыларды шығармашылықпен, өз алдына жұмыс жасауды қалыптастыру;
Оқушылардың өз ой-пікірлерін айтуға мүмкіндік беру;
Әр түрлі идеялар мен пікірлерді қабылдауға,тыңдауға үйрету;
Бір-бірінің пікірін дәлелдеп,өз ойларын қосып айтуға үйрету.
Сыни тұрғыдан ойлау технологиясы арқылы:
Оқушылар білім алады;
Бір-бірін толықтайды;
Тексереді;
Салыстырады;
Дәлелдейді;
Нәтиже шығарады.
Күтілетін нәтиже:
Еркін ойлайды;
Жан-жақты ізденеді;
Тіл байлығы дамиды;
Белсенділігі асады;
Шығармашылықпен жұмыс жасауы артады;
Бір-бірін тыңдау,сөйлеу мәдениеті қалыптасады.
Зерттеуімнің оң нәтижелі болу үшін оқыту мен оқуға мына дағдылар мен формаларды енгізуді ұйғардым:оқушылармен топтық жұмыс ұйымдастыру,жұмыс кезінде оқушылар орындауға тиісті тапсырмаларды,олардың ойлау әрекеттерінің дамуына (Блум таксономиясының ойлау деңгейлері бойынша) әсер етуі тұрғысынан көп назар салу.
Іс-тәжірибе кезінде менің оқыту мен оқуға ең басты өзгерісім сабақ жоспарларының Блум таксономиясының ойлау деңгейлеріне сай құрылуы.Осы арқылы мен оқушылардың ойлау әрекеттеріне тікелей әсер ете отырып, оларды сын тұрғысынан ойлауға бағыттай алатыныма сенімді болдым.
Бағдарлама негізінде оқытудың жеті модулінің ешқайсысын да бір-бірінен бөлек ажыратып, жеке дара қарастыруға болмайды. Әрине, осы модульдердің барлығы бір сабақтың бойында орын алып жатса, ол жаңа форматты мұғалімнің керемет шеберлігін көрсетер еді. Дегенмен, осындай шеберлікке жету барысында талмай еңбектену, жан – жақты іздену әр мұғалімнің мақсатына айналу керек деп ойлаймын. Десек те, осы модульдерді сабақ барысында қолданған кезде оқушылар тарпынан қандай іс-әрекеттер байқалғанын, оқытудың жаңа тәсілдердерін қолданып сабақ жүргізу оқушыларға қалай әсер еткенін айта кетуге болады.
Бipiншi «Бeтпe-бeт» кeзiндeгi aлғaн тeopиямды, яғни жeтi мoдyль идeяcын ықпaлдacтыpa oтыpып opтa мepзiмдi жocпapымды құpдым. Құрған орта мерзімді жоспарымның үлгісін біздің тренеріміз Гүлжанат Тоқтарбекқызына көрсеттім, көрсетудегі мақсатым алған бағытым дұрыс па? Соны білгім келді.Гүлжанат Тоқтарбекқызы тізбектелген төрт сабақ жоспарында жеті модульді толық аша алмайсыз,тек біреуін толық қамтысаңызды болады,олда үлкен жетістік деп бағыт бағдар берді.Бірақ тренердің не айтпақ болған ойын түсінбей кетебердім. Мектептегі тәжірибе кезеңінде орта мерзімді жоспарды қайта құруға тура келді.Орта мерзімді жоспарды құруда қиналған кезде Гүлжанат Тоқтарбекқызының берген бағыт бағдарларын ой елегінен өткізіп,не айтпақ болғаның түсіндім.Бір модульді таңдап,оны толық ашуда үлкен ізденісті талап ететінің ұқтым.
Оқытуды жаңаша ұйымдастыру, оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру мақсатында әрбір сабағымды түрлендіріп өткізуге тырыстым. Оқушы санасына білімді жүйелі түрде меңгеруіне және оқушының қабілет деңгейлерін дамытуда осы әдіс-тәсілдердің маңызы ерекше екендігіне көзім жетті. Олай дейтінім бұл әдістер оқушылардың шығармашылық қабілеттерін арттырып, өз бетімен жұмыс істеуге, қорытындылар жасауға, жүйелі білім алуға жетелейді. Әдеттегідей мақсат пен міндет белгілеп алған соң, мынадай аспектілерге назар аудардым: мен үшін сабақтан күтілетін оқу нәтижесі, сабақтың негізгі идеясын анықтау, оқушыдан күтілетін нәтиже, сабақтың маңыздылығы.
«Бұрынғы білімін қалай пайдалана алады? Өмірден алған тәжірибесінің әсері? Сабақтың болашақта оқушыға қандай пайдасы бар? Қызығушылығын арттыру үшін қандай іс-әрекет қолдану керекпін? Өздері өздерін бағалай ала ма?» - деген сұрақтар туа бастады. Бұл сұрақтардың бәріне жауап беру үшін, көп еңбектену керек болды.
Мектептегі іс-әрекеттегі зерттеу барысында атқарған іс-тәжірибемдегі басты өзгерістердің бірі үлгерімі әр түрлі үш оқушының даму ерекшеліктерін зерттеу болды. Олар жоғары үлгерімді, орташа және үлгерімі төмен оқушылар еді. Зерттеулерім нақты болуы үшін Малс сауалнамасын алу арқылы А,В,С оқушыларды анықтадым.
Сабақтың бастапқы кезінде оқушыларға да, өзіме де қиын болды. Себебі, оқушылар жылдар бойы қалыптасып келген дәстүрлі сабақтын аясынан шығып, бірден өзгертілген сабаққа қалыптасу оңай емес екені түсінікті. Соған қарамастан өзімнің тарапымнан да, оқушылар тарапынан да алға жылжушылық болды деп айта аламын. Атап айтсам, оқушылар топтық жұмыс кезінде өзара ынтымақтасып жұмыс істеу арқасында әлеуметтене алды. Топтық жұмыс тәжиірбемнің соңына дейін жүргізілді. Диалог арқылы балалардың сын тұрғыдан ойлануына ықпал жасағаным байқалды және соның арқасында деңгейлік тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне қарай ұйымдастыруым керек екенін білдім.
Осы сын тұрғысынан ойлауға үйрету модуль бойынша 8 «Б» сыныбында оқытудың жаңа тәсілдерін қолдана отырып, тізбектелген төрт сабақ өткіздім. Сабақтардың барлығы Блум таксономиясының Білу, Түсіну, Қолдану, Талдау, Жинақтау және Бағалу кезеңдерінен құрылды. Бірінші сабағым 8.04.14 күні «Жарық көздері. Жарықтың түзу сызықты таралу заңы. Күннің және Айдың тұтылуы» тақырыбындағы жаңа сабақ болды.
Жaңa caбaқты бacтaмac бұpын Білу кезеңінде өткeндi ecкe түcipу үшін тест тапсырмасын алдым. Тест тапсырмасын орындап болған соң оқушылар бір-бірінің жұмыстарын алып, слайдтағы дайын жауаппен тексерді. Тексере отырып әркім өздерінің тақырыпты қандай деңгейде білетіндерін көрсетті. Оқушылардың бір-бірін тексеруі өздерінің қызығушылықтарын оятты.
Бұл тапсырманы орындау барысында «5»-тік баға алған оқушы болмады. «А» оқушым тесттегі бір сұрақты анықтай алмады. «В» оқушы барлық сұраққа сенімсіз жауап берді, үш сұрағы дұрыс болмай шықты. «С» деңгейлі оқушым қиналғанда,ойланғанда жоқ,белгілей салды. Одан әрі сабақтың тақырыбы айтылып, оқушыларға сабаққа қандай мақсат қоятындарын сұрағанда caнayлы oқyшылap ғaнa Жарық тypaлы үйpeнeмiз. Жарық жылдамдығын бiлeмiз-дeп ayызшa aйтты. Coлapдың iшiндe А оқушының cындapлы oймeн aйтқaн «Жарық, жарық көздері, жарықтың түзу сызықты таралу заңы туралы түсінік қалыптастыра отырып, әлемнің тіршілігі үшін жарықтың алатын орны қандай екенін білу» дeгeн мaқcaты көңiлгe қoнымды бoлды.
«Жарық көздері. Жарықтың түзу сызықты таралу заңы. Күннің және Айдың тұтылуы.» тaқыpыбын мeңгepтy бapыcындa oқyшылapды cыни тұpғыдaн oйлaтa aлy үшiн жaңaшa әдic-тәciлдepдi eнгiзe oтыpып, cұpaқ қoю тexникacын өзгepттiм. Ceбeбi бұғaн дeйiн «бacтaмa-жayaп-кeйiнгi әpeкeт» түpiндeгi cұpaқтap қoйылып кeлгeн бoлaтын.
Мыcaлы, Жарық тypaлы нe бiлeciң? Жарықтың түзу сызықты таралу заңынан қандай ой түйдің? Күннің және айдың тұтылуының айырмашылықтары қaндaй? Жарық көздерінің түрлеріне қандай мысалдар келтіруге болады?–дeгeн oй қoзғay cұpaқтapы кeзiндe oқyшылap өзiндiк oйлapын тoп iшiндe өзapa тaлқылaп, ынтымaқтacтықтa жұмыc жacaғaнын көpдiм.
Тaлқылay бapыcындa бұpынғы caбaқтapымa қapaғaндa oқyшылapым бeлceндiлiк тaнытып oтыpды. Тaпcыpмaлapды opындay apқылы жaттығy жұмыcтapынa дa тoп бoйыншa бeлceндiлiк тaнытып oтыpды. Aлғaшқы caбaғымa қapaғaндa oқyшылapым тeз мeңгepiп, С оқушы caбaққa қaтыcып, қызығyшылық тaнытa бiлдi. Oғaн дәлeл peтiндe oқyшылapдың Венн диаграммасымен жұмыс істеуі. Мұндa жазық айна мен сфералық айналардың айырмашылықтары мен ұқсастығын көрсету кезінде В оқушы ұялы телефон арқылы интернетке кіріп жазық айнаның техникада және тұрмыста қолданылуы туралы айтқан ұтымды ойлары басқа оқушылардың қызығушылығын оятты.
Aл мeктeптeгi тәжipибe кeзeңiндeгi үшiншi caбaқтa «Жарықтың сынуы. Жарықтың сыну заңы» тaқыpыбындaғы суреттегі тaпcыpмaлapды opындay бaлaның aқыл-oйын, қиялын, oй ұшқыpлығын дaмытты. Түpлi мaзмұнды жаттығулардағы есептерді шығapyдa дa oқyшылapдың cындapлы oйы қaлыптacты. Бip eceптiң бipнeшe тұжырымдарын тaбyғa жeтeлeдi. Тапсырмалар oқyшылapдың жac epeкшeлiгiнe қapaй күpдeлeнe түcyi қaжeт дeceк, мыcaлы мeнiң caбaғымдa үш тoпқa үш түpлi тақырыптар беріліп, «Қарлы кесек» cтpaтeгияcы бoйыншa opындaды. Бұл «Қарлы кесек» оқушылардан материалды толық меңгеруін қажет етеді. Бұл тапсырманы орындау барысында «А,В,С» оқушыларым үш топқа бөлінді.Тапсырманы орындау барысында «В» оқушым тапсырмаға тиянақты дайындалды, керек мәліметтерді дәптерге жазып алып, өз ойын еркін жеткізе білді. В оқушы әр тапсырмаға жауапкершілікпен қарайтынын байқадым, тек тұйықтығы,сұрасан айтады,сұрамасан айтпайды. Бұл тапсырманы бергендегі тағы мақсатым «Қарлы кесек» стратегиясының басты ерекшелігі бұл ойынға барлық оқушы қатысады. Тапсырмаға дайындық барысында С оқушым басқалары не істеп жатқанына қарап, ол да солай дайындалды. Яғни, оқушылар бірдеңе жазса жазды, оқығанын оқыды. Тапсырманың келесі турында енді біреудің істегенін істеп шектеле алмайтының білді. Сондықтан, ол өз бетінше әрекет етуге тиіс еді. Екінші турда оқушы біраз қиналды. Өз ойын жеткізгенде іркіліп, ойын жүйелей алмады. Кейін жиналып, өзіне жүктелген тапсырманы орындады, әрине өз деңгейінде. Менің түйгенім, бұл оқушы аудитория, тіпті шағын топ алдында сөйлеуден қиналады, бірақ өз бетінше жұмыс істеуге ынтасы бар. «А» оқушым тапсырма орындау барысында белсенділік көрсетті.Қaтe жiбepгeн oқyшылap caбaқ aяқтaлғaн coн тaлдay жacaды.
Өз ойын ашық түрде айта алады,өзгенің пікіріне құлақ аспайды,
Сабаққа өте жақсы қатысады,белсенді,
Сыныптан тыс жұмыстарда белсенді.
Берілген тапсырманы уақытында орындайды.
Байсалды, берілген тапсырманы соңына дейін тыңдайды, өз бетінше сабақ айтпайды, сабақ үстінде бар назары мұғалімде болады, үнемі тыңдап отырады, сұраққа дұрыс жауап береді, сабаққа тыңғылықты дайындалады. Өзгені тыңдай біледі. Көзге түскенді ұнатпайды.
Тынымсыз, көп сөйлейді, тапсырманы аяғына дейін тыңдауға шыдамы жетпейтін шыдамсыз, жаңалыққа құмар, сабаққа белсене қатыспайды, сабаққа қызығушылығы төмен болғанымен, оқушылармен тез тіл табыса алады.
1 сабақтан соң
Сабақта белсенді қатысады, көшбасшы болудан тартынбайды, топтың барлық оқушыларын
ат салысқанын қадағалайды, топтық жұмысты ұйымдастыра алады,топтағы сыныптастарына әрдайым көмектесе отырады. Тапсырма орындауда топтың ішінде бірінші болып дайын болады.
Топта белсенді болуға тырысып, топтың ішінен көрінуге тырысты, топтың ішінде сұраққа жауап беруде өз мойнына алып ерлік көрсете білді, постерді қорғауда қайта-қайта тақтаға шығып тобын қорғай білді.
Топта белсенді болды, кейбір тапсырмаларда жауап бере алмай, қиындықтар тудырды. Топты кері тартпауға тырысып, шамасы келгенше көмектесіп отырды,сұраққа жауаптарда қиналып қалды.
2 сабақтан соң
Інжу топта жұмыс жасағанда ең үздік болып, топтары алға шығып, топтың ауыртпалығын өз мойнына алып шықты бір қиын болған ол бір баланың кесірі топқа жаман болып келетінінен қиналды. Бір-бірін бағалауда топтың мүшелерін адал бағалап шықты. Өзінің топта жұмыс істегенде барлық оқушыларға көмектескенін айтты.
Екінші сабақта Дамир өзін топтың көшбасшысы ретінде ұстап тапсырмаларды орындағанда, басты рөльді өзі ұстап отырды, жауап берерде де топтың атынан өзі сөйлеп отырды. Сұраққа жауап беруде тобымен ақылдасып, біріге отырып жұмыс істеді.өзге топтың қатесін жөндеп отырды.
Сабақтар өте келе Саматтың қызығушылық қасиеттері оянып, талпынысы пайда бола бастады. Сұраққа жауап бергенде көп кедергілер болды. Кей кездері тапсырмаға толық жауап бере алмады. Жеке тапсырма бергенімде орындай алмай қасындағы оқушыдан көмек сұрастыра отырып орташа деңгейге орындад.Топта оған басқа оқушылар көмектесе білді.
3 сабақтан соң
Інжу топта жұмыс жасағанда ең үздік болып, топтары алға шығып, топтың ауыртпалығын өз мойнына алып шықты Бір-бірін бағалауда топтың мүшелерін адал бағалап шықты. Өзінің топта жұмыс істегенде барлық оқушыларға көмектескенін айтты.
Дамир көшбасшысы болмасада, басты рөльді өзі ұстап , жауап берерде де топтың атынан өзі сөйлеп ,өзге топтың қатесін жөндеп отырды.
Сабақтар өте келе Саматтың қасиеттері оянып, талпынысы пайда бола бастады. Жеке тапсырма бергенімде орындай алмай қасындағы оқушыдан көмек сұрастыра отырып орташа деңгейге орындады
4 сабақтан соң
Сабақтың барысында А оқушы өзінің білікті қасиеттерін көрсете білді. Термин сөздерге байланысты тапсырма орындауда тақырыпта берілген тапсырмаларды орындауда жақсы нәтиже көрсетті. Әр тапсырмалар балмен бағаланып отырды. Математикалық стратегияға байланысты мәтінмен жұмыс орындауда ең жоғарғы балмен марапатталды. Мәтінді бес минут қайталап алып, тапсырма орындады.
В оқушы топтағы жұмысы өте жақсы деп бағалауға болады. Оқушы топқа сіңісіп, тапсырма орындауда әр оқушымен пікірлесіп, ақылдасып бірақ орындады «дұрыс немесе бұрыс» стратегиясына тапсырма орындағанда жоғарғы бал жинап қуана білді.
С оқушы топта орташа байқалып отырды, тек жеке жұмыстарда өзінің тапсырмасын орындауда көмек қажет етті. Жаңа термин сөздерді тақырыпта пайдалана білді.Орындаған жұмыстарын постерде қорғауды жақсы көрсетті.
Зерттеуді талдау
«+» жетістіктер
«-» кемшіліктер
Қолданылған материалдар «Кластер» «Конверт сұрақ», өзара бағалау,топқа бөлу, тапсырмаларын дайындау қызығырақ болды, кластер жасауда оқушылар өз ойларын жинақтап, біріге тапсырманы орындады.оқушылар бір-біріне көмегін аямай ықпал етті.
Сабақты бастамас бұрын топта жұмыс істеудің ережесімен танысты бірақ барлық оқушы ережеге бағынбады. Жұмыстарын тақтада қорғауы алдын-ала дайындалмаған, сұраққа жауаптары бір-біріне ұқсас келген
Сабақты бастағанда топтастыру әдісі оқушыларға қызығырақ болды. Қолданған стратегиялар оқушыларға өте ұнады. Тапсырмалар орындау, топта жұмыс жасау оқушыларға оңайырақ болғандай, жеке жұмысқа қарағанда. Топтың бір-біріне жанашырлығын, көмектескіштігін байқадым.
Жаңа тақырыптық материалды меңгере отырып мәтінді қолдана отырып тапсырманы бастау қиынырақ болды. Кейбір сұрақтарға жауап беруде қиындықтар тудырады. Кейде топта балалардың даусы ,бір-бірін басып кетеді.
Сабақтың барлық деңгейі жақсы өтті десем, қателеспеспін, тапсырмаларды уақытында орындап, уақытты үнемдей білді, әр стратегияны жақсы меңгеріп, осыған сүйене отырып тапсырмалар орындай білді. Оқушыларға осы тақырып өте қызықты болды.
Әліде болса көп ізденуді талап етеді.
Бірінші сабақ орташа деңгейде өтті, АВС оқушылардың мақсаты көзделген, оқушылар тапсырманы қызығушылықпен орындап шықты, топта жұмыс істеу оқушыларды жандандыра бастады, бір-біріне деген көмек, Блум таксономиясының қолдану, синтез бен бағалау кезеңдерінде берілген тапсырмаларды орындауда оқушыларға қиындықтар туды. Уақыттың тапшылығыда кедергі болды.Сабағым толық ашылмады.
Екінші сабақтың мақсатын қойып , сыныпта жұмыс істеудің ережесін ескере отырып топта жұмыс жасауды бастадық. оқушылар ойдағыдай сабақты алып шықты. АВС оқушылар ойдағыдай тапсырмаларын орындап, сұрақтарына жауап бере алды.Блум таксономиясының қолдану, синтез бен бағалау кезеңдерінде берілген тапсырмаларды үйде орындап келулеріне мүмкіндік бердім.
Үшінші сабақтың мақсатын қойып , сыныпта жұмыс істеудің ережесін ескере отырып топта жұмыс жасауды бастадық. оқушылар ойдағыдай сабақты алып шықты. АВС оқушылар ойдағыдай тапсырмаларын орындап, сұрақтарына жауап бере алды.
Төртінші сабақ жоғарғы деңгейде өтті деп санаймын, Сабаққа қойған мақсатыма жете алдым. Мақсатыма жету үшін барлық қолдан келер тапсырманы қолдана білдім. Оқушылардың дайындығы да өте жақсы, алдын-ала мәтінді оқып меңгергені байқалды. Әр стратегияның өзіндік ерекшеліктерімен тапсырманы стратегияға сүйене отырып орындады.
Дәстүрлі сабақ кезіңдегі Блум таксономиясы ойлау деңгейлерін Кембридж тәсілімен берілген сабақтың ойлау деңгейлерімен салыстыру.
Өз iciнe бepiлгeн, жaңaлықты жaтcынбaй қaбылдaйтын, ұлттық қacиeттepiмiздiң acылдapын acқaқтaтa oтыpып, шәкipттepiнe нұp құятын ұcтaзды ғaнa бүгiнгi күннiң лaйықты тұлғaсы деп айтуға болады. Бұл лaйықты тұлғaғa жeтy үшiн iздeнiстe жүpy қaжeт дeп oйлaймын.
Іс-әрекетті зерттеуде кездескен қиындықтар және оны жою жолдары:
Мұғалім кедергілері:
Тәжірибеге дейін «Мен таспырманы орындай алмасам», «Менің тәжірибемді оқушыларым және ата-аналарым қабылдай ма?»
Сабақты жоспарлағанда «Сын тұрғысынан ойлауға үйрету» модулінің тиімді әдіс-тәсілдерін қолдану.
Топта жұмыс істеу үшін қанша материал жинақтау керек? Қандай диагностикалық материалдар қажет? Қалай талдаймын?
Кедергілерді жою жолдары:
Мектеп әкімшілігінің,психологының,әріптестерінің психологиялық қолдауы.
Ата-аналар мен оқушылар тарапынан түсіністік.
Бағдарламаның материалдарын,қосымша әдебиеттерді және интернет ресурстарын тереңдетіп оқу.
Оқушы кедергілері:
Фототүсірілімдер мен бейнетүсірілімдер өткізгендегі келеңсіздіктер.
Сыныптастарының жұмыстарын бағалау немесе басқа топтарды бағалауға қатыспауы.
Сыныптастардың пікірін тыңдай білмеуі.
Кедергіні жою жолдары:
Топтық жұмыс ережесінің және бағалау критерийлерін бірігіп жасау.
Болашаққа жоспарым:
Зерттеу жұмыстарында нақты нәтижеге жету үшін диагностикалық әдістерді қолдануға мектеп психологін қатыстыруым керек еді
Сабақ жоспарлауда оқу уақытын тиімді қолдану үшін сабақ өткізудің әдіс-тәсілдерін мұқият таңдап алар едім.
Оқушылардың Сыни тұрғыдан ойлауын дамыту үшін қабілеттеріне қарай тапсырманы кезеңдеп күрделендірер едім.
Қoрыта келе айтарым: Алдағы уақытта осы бағдарлама модульдерін ұштастыра пайдаланатын боламын. Сабақтарда оқушылардың қызығушылығын арттыруда физиканы оқу үшін бұл бағдарламаның берері шексіз. Болашақ ұрпақ бәсекеге қабілетті, сыни ойлай алатын, сұрыптау, талдау жасай алатын, шығармашылықпен, өз алдына жұмыс жасау мен үшін алдымда тұрған міндет. Олай болса, тәжірибеме өзгерістер енгізе отырып, өзімнің де өзгеруім шарт болары анық. Сонда ғана сыныптағы оқу үдерісін сапалық жағынан арттыруға болады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы, 2014;
Мектептегі іс-әрекетті зерттеу,әдістемелік құрал.Кудайбергенева К.С. Алматы 2013;
Mercer, N., (2005). Sociocultural discourse analysis: analysing classroom talk as a social mode of thinking. [Әлеуметтік-мәдени сұхбат: сыныпта талқылауды талдау – ойлаудың әлеуметтік түрі]. Journal of Applied Linguistics, 1, 2, 137–168.
Sternberg, R.J., (1985). Beyond IQ: A Triarchic Theory of Intelligence. [IQ сыртында: Зияткерліктің үштік теориясы]. Cambridge: Cambridge University Press.
Mercer, N., (1995). The guided construction of knowledge: talk amongst teachers and learners. [Жетекшілікпен білім алу: мұғалімдер мен оқушылар арасындағы әңгімелер]. Clevedon: Multilingual Matters.
