Жамбыл облысы, Шу ауданы, Т?ле би атында?ы мектепті? Физика ж?не математика м??алімі
?азіргі та?да білім беруді? ?леуметтік ??рылымы ма?ызды элементтерді? біріне айналып отыр. Д?ниеж?зінде білімні? р?лі артып, ?р елді? ?зіндік білім беру ж?йесі та?айындал?ан. Біра? ол ?лем халы?тарыны? білім берудегі т?жірибесімен, ба?ыт - ба?дарымен де?гейлес болуы ?ажет. ?аза?стан Республикасында?ы ?лкен ?згерістерді? білім беру саласында ?амтылуы ма?ызды іс - шара болып табылады. Осы орайда білім беруді дамыту т?жырымдамасы ?аза?стан Республикасыны? білім беру ж?йесін дамытуда?ы ма?ызды ??жат екендігі с?зсіз.
Білім беру ж?йесіні? басты міндеті - ?лтты? ж?не адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау, о?ытуды? жа?а технологиясын енгізу, білім беруді а?параттандыру. Елімізді?, ?о?амны? экономикалы?, саяси, м?дени дамуына ?лес ?осатын ?лемдік ?ркениетке к?терілетін білімді де м?дениетті, парасатты азамат т?рбиелеп шы?ару - мені? б?гінгі та?да?ы басты міндетім. XXІ ?асырды? жан - жа?ты зерделі, дарынды, талантты адам ?алыптастыру ба?ытында?ы білім беру ісі – б?гінгі к?н талабы. Б?л талап?а жету жолы - білім беруді? тиімді жолдарын та?дай білу. Сондай жолдарды? бірі – де?гейлік о?ыту. Оны ме?геру м??алімні? ?зін - ?зі дамытып, о?у - т?рбие ?рдісін тиімді ?йымдастыруына к?мектеседі. О?ытуды? жа?а технологияларын алдымен жете ме?геріп, одан со? о?у мазм?нына, о?ушыларды? жас ж?не психологиялы? ерекшеліктеріне ?арай та?дап пайдалануды? ма?ызы зор. Осы технологияны ?олдану негізінде ?рбір бала бойында?ы дара ?абілет аны?талады, ?р о?ушы ?р саба? кезінде жа?а білім ?осып ?ана ?оймай, соны ?зі игеріп, ізденіп, пікір таластыру де?гейіне жетіп, даму ?стінде болады.
XXІ ?асырды? жан-жа?ты зерделі, дарынды, талантты адам ?алыптастыру ба?ытында?ы білім беру ісі –б?гінгі к?н талабы. Б?л талап?а жету жолы - білім беруді? тиімді жолдарын та?дай білу. Сондай жолдарды? бірі – де?гейлік о?ытуды? математика саба?ында?ы тиімділігі. Оны ме?геру м??алімні? ?зін-?зі дамытып, о?у-т?рбие ?рдісін ?йымдастыруына к?мектеседі. О?ытуды? жа?а технологияларын алдымен жете ме?геріп, одан со? о?у мазм?нына, о?ушыларды? жас ж?не психологиялы? ерекшеліктеріне ?арай та?дап пайдалануды? ма?ызы зор. Осы технологияны ?олдану негізінде ?рбір бала бойында?ы дара ?абілет аны?талады, ?р о?ушы ?р саба? кезінде жа?а білім ?осып ?ана ?оймай, соны ?зі игеріп, ізденіп, пікір таластыру де?гейіне жетіп, даму ?стінде болады.
Де?гейлік тапсырмаларды енгізгендегі басты ма?сат – сынып о?ушыларын «?абілетті» ж?не «?абілетсіз» деп жасанды т?рде ?рт?рлі топтар?а б?луді болдырмау. Осы ар?ылы де?гейлік ж?не дербес о?ыту принциптерімен ?атар, барлы? о?ушы?а ?атысты ізгілендіру принципі де са?талады.Де?гейлік тапсырмалар о?ушыларды? ?рт?рлі білім д?режесіне сай ?сынылады.
-тапсырмалар жа?а та?ырып ?шін тиімді ж?не ?мірмен байланысты болуы керек.
2-де?гейлі тапсырмалар?а:
-?тіп кеткен материалды реттеуге ж?не ж?йелеуге берілген тапсырмалар;
-о?ушыларды? ойлау ?абілетін жетілдіруге берілетін тапсырмалар; б?лар: логикалы? есептер, ребустер мен с?з ж?мба?тар.
3-де?гейлік тапсырмалар?а:
-танымды? – ізденім т?рдегі тапсырмаларды орындау барысында о?ушылар жа?а та?ырып бойынша ме?герген ал?аш?ы ?арапайым білімділігін жетілдіріп, тере?детумен ?атар, ол та?ы да жа?а білімді ме?геріп, ?зі ?шін жа?алы? ашуы тиіс.
Эврика! М?ндай ж?мыс – анализ бен синтез ж?не салыстыру ар?ылы негізгісін аны?тау, ?орытындылау сия?ты ой ж?мыстарын ?ажет етеді.
-?рт?рлі ?діс-т?сілдермен шешілетін есептер;
-?здігімен мысалдар мен есептер ??растыру ж?не оны ?здігімен шы?ару, ?мірден алын?ан м?ліметтер диаграмма, графиктер салу, жергілікті жа?дайда ?лшеу ж?мыстарын ж?ргізу, к?рнекі ??ралдар дайындау?а берілетін тапсырмалар, ой ?орыту?а арнал?ан, да?ды ?алыптастыратын тапсырмалар.
4-де?гей шы?армашылы? де?гей тапсырмалары:
-о?ушыларды? жина?ан ?мірлік т?жірибесі мен ?алыптастыр?ан ??ым, т?сініктерді? ?иялы мен белсенді ой е?бегіні? н?тижесінде жа?аша, б??ан дейін болма?ан, белгілі бір д?режеде оларды? басыны? икемділігін бай?ататын д?ние жасап шы?уына негізделген (теорема д?лелдеу, за?дылы?тарды о?улы??а с?йенбей м??алімні? к?мегінсіз ?орытып шы?ару);
Демек, б?л тапсырмалар – о?ушыларды? біліктілігі мен да?дысын
?алыптастыру ж?не оны ба?алау де?гейі болады.
Де?гейлеп - саралап о?ыту технологиясы саба?тарда ?андай о?ушы болмасын ?алай о?итынына ?арамастан ж?мысты бірінші де?гейден бастап орындайды, бірінші де?гей тапсырмаларын орындау Мемлекеттік стандарты талаптарыны? орындалуына кепілдік береді. Бірінші де?гей тапсырмаларын орында?ан о?ушы «сына? есепке алу» ж?йесі бойынша білім сапасын к?рсетіп, «5» балды? ба?а ж?йесінде «3» ба?амен ба?аланады. ?рбір о?ушы бірінші де?гейлік тапсырмаларды орындау?а міндетті ж?не одан жо?ары де?гейдегі тапсырмаларды орындау?а ???ылы. ?детте 1 - де?гейді орында?ан о?ушы одан жо?ары де?гейлерді орындау?а ?мтылады, ?зіне - ?зі сенім білдіріп, бір де?гейден екінші де?гейге к?терілуге іздене талпына отырып, ?з білімін толы?тырып жетілдіреді, себебі «4»ж?не «5» ба?аларын алу ?шін не??рлым жо?ары де?гейдегі тапсырмаларды орындау ?ажет.
?орытынды жасай отырып, де?гейлеп о?ыту технологиясыны? негізгі ерекшелігін, ?тымдылы?ын, тиімділігін саба?ымда ?ол жеткізген т?мендегідей жетістіктермен к?рсетуге болады:
- о?ушыларды? білім алу н?тижелерін ж?йелі талдап, ба?алап ?орытынды жасап отырдым.
Б?гінгі к?нні? ?стаздарына ?о?амымызды? экономикалы?, саяси, м?дени дамуына ?лес ?осатын ?лемдік талап?а сай келетін білімді, м?дениетті азамат дайындап, т?рбиелеп шы?ару міндеті ж?ктеледі. О?ыту мен т?рбиелеуді? жа?а технологияларын ізденіп ?зірлену - ?алымдар мен т?жірибелі ?стаздарды? бірлесе отырып ат?арар ісі.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«ДЕ?ГЕЙЛЕП-САРАЛАП О?ЫТУ »
ДЕҢГЕЙЛЕП-САРАЛАП ОҚЫТУ
Даминова Гүлшат
Жамбыл облысы, Шу ауданы, Төле би атындағы мектептің физика-математика мұғалімі
Қазіргі таңда білім берудің әлеуметтік құрылымы маңызды элементтердің біріне айналып отыр. Дүниежүзінде білімнің рөлі артып, әр елдің өзіндік білім беру жүйесі тағайындалған. Бірақ ол әлем халықтарының білім берудегі тәжірибесімен, бағыт - бағдарымен деңгейлес болуы қажет. Қазақстан Республикасындағы үлкен өзгерістердің білім беру саласында қамтылуы маңызды іс - шара болып табылады. Осы орайда білім беруді дамыту тұжырымдамасы Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытудағы маңызды құжат екендігі сөзсіз.
Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологиясын енгізу, білім беруді ақпараттандыру. Еліміздің, қоғамның экономикалық, саяси, мәдени дамуына үлес қосатын әлемдік өркениетке көтерілетін білімді де мәдениетті, парасатты азамат тәрбиелеп шығару - менің бүгінгі таңдағы басты міндетім. XXІ ғасырдың жан - жақты зерделі, дарынды, талантты адам қалыптастыру бағытындағы білім беру ісі – бүгінгі күн талабы. Бұл талапқа жету жолы - білім берудің тиімді жолдарын таңдай білу. Сондай жолдардың бірі – деңгейлік оқыту. Оны меңгеру мұғалімнің өзін - өзі дамытып, оқу - тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі. Оқытудың жаңа технологияларын алдымен жете меңгеріп, одан соң оқу мазмұнына, оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктеріне қарай таңдап пайдаланудың маңызы зор. Осы технологияны қолдану негізінде әрбір бала бойындағы дара қабілет анықталады, әр оқушы әр сабақ кезінде жаңа білім қосып қана қоймай, соны өзі игеріп, ізденіп, пікір таластыру деңгейіне жетіп, даму үстінде болады.
XXІ ғасырдың жан-жақты зерделі, дарынды, талантты адам қалыптастыру бағытындағы білім беру ісі –бүгінгі күн талабы. Бұл талапқа жету жолы - білім берудің тиімді жолдарын таңдай білу. Сондай жолдардың бірі – деңгейлік оқытудың математика сабағындағы тиімділігі. Оны меңгеру мұғалімнің өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыруына көмектеседі. Оқытудың жаңа технологияларын алдымен жете меңгеріп, одан соң оқу мазмұнына, оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктеріне қарай таңдап пайдаланудың маңызы зор. Осы технологияны қолдану негізінде әрбір бала бойындағы дара қабілет анықталады, әр оқушы әр сабақ кезінде жаңа білім қосып қана қоймай, соны өзі игеріп, ізденіп, пікір таластыру деңгейіне жетіп, даму үстінде болады.
Деңгейлік тапсырмаларды енгізгендегі басты мақсат – сынып оқушыларын «қабілетті» және «қабілетсіз» деп жасанды түрде әртүрлі топтарға бөлуді болдырмау. Осы арқылы деңгейлік және дербес оқыту принциптерімен қатар, барлық оқушыға қатысты ізгілендіру принципі де сақталады.Деңгейлік тапсырмалар оқушылардың әртүрлі білім дәрежесіне сай ұсынылады.
Деңгейлік тапсырмаларды орындағанда мұғалім – бақылаушы, кеңесші.
Деңгейлік тапсырмаларды қолдануда оқушылардың ақыл-ой еңбегін жетілдіру талабы қойылады. Оқушыларға деңгейлік тапсырмалар оны орындау әдістемелік кешенімен ұсынылады.
Бұл технологияда жұмыс міндеті үш деңгейлік және қосымша шығармашылық деңгей талаптарынан тұрады.
-алдыңғы сабақта жаңадан меңгерілген білімнің өңін өзгертпей қайталап, пысықтауына мүмкіндік беру тиіс;
-тапсырмалар жаңа тақырып үшін тиімді және өмірмен байланысты болуы керек.
2-деңгейлі тапсырмаларға:
-өтіп кеткен материалды реттеуге және жүйелеуге берілген тапсырмалар;
-оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіруге берілетін тапсырмалар; бұлар: логикалық есептер, ребустер мен сөз жұмбақтар.
3-деңгейлік тапсырмаларға:
-танымдық – ізденім түрдегі тапсырмаларды орындау барысында оқушылар жаңа тақырып бойынша меңгерген алғашқы қарапайым білімділігін жетілдіріп, тереңдетумен қатар, ол тағы да жаңа білімді меңгеріп, өзі үшін жаңалық ашуы тиіс.
Эврика! Мұндай жұмыс – анализ бен синтез және салыстыру арқылы негізгісін анықтау, қорытындылау сияқты ой жұмыстарын қажет етеді.
-әртүрлі әдіс-тәсілдермен шешілетін есептер;
-өздігімен мысалдар мен есептер құрастыру және оны өздігімен шығару, өмірден алынған мәліметтер диаграмма, графиктер салу, жергілікті жағдайда өлшеу жұмыстарын жүргізу, көрнекі құралдар дайындауға берілетін тапсырмалар, ой қорытуға арналған, дағды қалыптастыратын тапсырмалар.
4-деңгей шығармашылық деңгей тапсырмалары:
-оқушылардың жинаған өмірлік тәжірибесі мен қалыптастырған ұғым, түсініктердің қиялы мен белсенді ой еңбегінің нәтижесінде жаңаша, бұған дейін болмаған, белгілі бір дәрежеде олардың басының икемділігін байқататын дүние жасап шығуына негізделген (теорема дәлелдеу, заңдылықтарды оқулыққа сүйенбей мұғалімнің көмегінсіз қорытып шығару);
-олимпиада есептерін шығару;
-берілген тақырыпқа өз бетімен реферат, ғылыми жобалар қорғау.
Демек, бұл тапсырмалар – оқушылардың біліктілігі мен дағдысын
қалыптастыру және оны бағалау деңгейі болады.
Деңгейлеп - саралап оқыту технологиясы сабақтарда қандай оқушы болмасын қалай оқитынына қарамастан жұмысты бірінші деңгейден бастап орындайды, бірінші деңгей тапсырмаларын орындау Мемлекеттік стандарты талаптарының орындалуына кепілдік береді. Бірінші деңгей тапсырмаларын орындаған оқушы «сынақ есепке алу» жүйесі бойынша білім сапасын көрсетіп, «5» балдық баға жүйесінде «3» бағамен бағаланады. Әрбір оқушы бірінші деңгейлік тапсырмаларды орындауға міндетті және одан жоғары деңгейдегі тапсырмаларды орындауға құқылы. Әдетте 1 - деңгейді орындаған оқушы одан жоғары деңгейлерді орындауға ұмтылады, өзіне - өзі сенім білдіріп, бір деңгейден екінші деңгейге көтерілуге іздене талпына отырып, өз білімін толықтырып жетілдіреді, себебі «4»және «5» бағаларын алу үшін неғұрлым жоғары деңгейдегі тапсырмаларды орындау қажет.
Қорытынды жасай отырып, деңгейлеп оқыту технологиясының негізгі ерекшелігін, ұтымдылығын, тиімділігін сабағымда қол жеткізген төмендегідей жетістіктермен көрсетуге болады:
- жаңа материалды оқып-үйренуге және оқып игеруге деген оқушылардың пәнге қызығушылығын тудырдым;
- жаңа білімнің мазмұнын жоспарлағанда оқушыға берілетін тапсырма оқушының қабілетін ұштайтындай, ойын, қиялын дамытатындай етіп дайындауды үйрендім;
- оқушы өзін жеңімпаз ретінде сезіне алатындай тапсырмаларды әртүрлі күрделілік дәрежеде орындату арқылы оқушылардың білімін саралауды ұйымдастырдым;
- білімді дайын күйінде бермей, оқушының өзі білімді қарқынды ой еңбегін қажет ететін тапсырмаларды орындауы арқылы жетуін ұйымдастырдым;
- оқушылардың шығармашылық мүмкіндіктерін тудыратын, қабілеттерін жан-жақты дамытатын әр түрлі белсенді оқыту әдіс-тәсілдерді кеңінен қолдандым;
- оқушылардың білім алу нәтижелерін жүйелі талдап, бағалап қорытынды жасап отырдым.
Бүгінгі күннің ұстаздарына қоғамымыздың экономикалық, саяси, мәдени дамуына үлес қосатын әлемдік талапқа сай келетін білімді, мәдениетті азамат дайындап, тәрбиелеп шығару міндеті жүктеледі. Оқыту мен тәрбиелеудің жаңа технологияларын ізденіп әзірлену - ғалымдар мен тәжірибелі ұстаздардың бірлесе отырып атқарар ісі.
