Жаратылыстану-математика ба?ыты бойынша жа?аша о?ыту жолдары мен н?тижесі

Жаратылыстану-математика бағытында жаңаша оқытудың жолдары және оның нәтижесі

Физика пәні мұғалімі: Қ. Сәулебекова

Бүгінгі таңда білім беру жүйесінде дайын білімге негізделген оқыту басым болып тұр. Ал, «дәстүрлі» стиль арқылы алынған білім оқушылардың еркін ойлануына,  өзіндік шешім қабылдауына, сапалы білім алып, өмірде қолдана алатын дағдылар игеруіне  кедергі болады. Білім үдерісінің нәтижелі болуы мұғалімдердің оқушы өздігінен меңгеріп, таныта білген білім дағдылары мен амал, көзқарастарын зейін білген білім модельдері аясында ғана жүзеге асырылады  

Осы жағдайда заман талабына сай мұғалім білім алушыны

қалай және неге оқыту керек?

Бұл мәселені шешуде ең алдымен мұғалімнің кәсіби дамуына маңызды көңіл аударуды қажет етеді

Жаратылыстану бағытында жаңаша оқытудың жолдары

• білім алушыға бағытталған мақсатты қою және оған жету;

• оқу үрдісінің қолайлығы (білім алушының жеке дара мүмкіндіктері мен қабілетін ескере отырып оқытудың барлық кезеңдерінде ең қолайлы нұсқасын таңдау);

• оқушылардың танымдылық қызығушылықтарын қалыптастыру мен ынталандыру;

• оқытудың ынталандыру әдістері мен тәсілдерін қолдану;

• білімалушылардың өзіндік іс - әрекетін ұйымдастыру;

• жалпы және арнаулы білім, білік, дағды тұтастығын қалыптастыру;

• қарама – қарсы, кері байланыстың шапшаңдығын ұйымдастыру;

• білім алушы мен мұғалімнің қарым – қатынасының ынтымақтастығын қалыптастыру, жағымды психологиялық қолайлы ахуалды қамтамасыз ету

Орта қалыптастыру:

• білім алушы оқып үйренуде өз әрекеттерінің жемісті екендігін сезінетін жағдайлар жасау;
• үйренушілер арасында ашық, еркін, шығармашылық қарым-қатынас орнату;
• үйренушілерге білімді дайын күйінде бермей, оны ізденуге бағыт-бағдар сілтеу.

Әрекет арқылы үйрету және үйрену:

• үйренушілерге білімнің  өзіндік әрекеттер арқылы ғана тиімді түрде меңгерілетінін дәлелдеу;
• үйренушілерді белсенді әрекеттерге баулып, олардың білім игеру әрекеттерін игеру.

Өмірмен байланыстыру:

• үйрету және үйренуді практикалық әрекеттерге негіздеу, пән мен тақырыпты  күнделікті өмірде туындайтын проблемаларды шешу үшін қарастыру.

Өзінділік пен дербестікке баулу:

• үйренушілердің дайын жауабын ой-толғаныс арқылы өзіндік пікір құрастыруға, проблема шешуде өзіндік тұрғыдан жауап табуға ынталандыру;
• сыни тұрғыдан ойлауларына жағдай жасау.

Нәтижесінде үйренеді:

• терең ойлану, жеке рефлексиялық қабілеттерді дамыту;
• өз әрекеттері мен идеяларын талдау және оларға баға беру;
• ақпаратты өздігінен түсініп, оны сараптап, дұрыс таңдай білу;
• пікірталасқа қатысып, өз ойы мен пікірін дәлелдеу;
• шешім қабілдау және қиын мәселелерді шешу;
• басқалармен тиімді қарым-қатынас құрып, өзара бірлесе жұмыс атқару;

«Көршіңмен сырлас» әдісі

Бұл әдіс оқушылардың өз ойын ауызша білдіруіне үйретеді.

Сұрақ қойып, ойлануына уақыт беріңіз.

Өз ойымен көршісімен бөлісіп, ақылдасуын сұраңыз.

Бір-бірінің жауабын толықтырып,берілген тақырып бойынша білімдерін ортаға салуын тапсырыңыз.

Бұл әдіс топтық жұмыс барысында мұғалім топ жұмысын бақылау үшін «біз не істеп жатырмыз?» деген сұрақ қою арқылы оқушылардың жұмысы нәтижелі болу үшін бағыт береді.

«Сұраққа жылдам жауап» әдісі

Тақырыпты терең түсіну және оқушылардың назарын сабаққа аударып,ой-өрісін дамыту мақсатында төмен дәрежелі сұрақтарға толық жауап қайтару тапсырыңыз.

Мысалы,

«Мадина, Болаттың жауабы дұрыс деп ойлайсың ба?»

«Болат,Әсемнің жауабын қалай толықтыруға болады?»

«Марат, айтылған барлық жауаптарды қалай біріктіруге болады?»

«Сюжеттік кесте» әдісі

Оқушылардың мәтінді қаншалықты меңгергенін бақылау үшін сұрақтарға сәйкес төрт сөзден тұратын сөйлем құруды тапсырыңыз.

«Бес сатылы эссе жазу» моделі

• Тақырып бойынша негізгі идеяларды анықтап алу;
• Кірпарақпен жұмыс;
• Жұптық жұмыс. Қателерді анықтау;
• Жіберілген қателерді есепке ала отырып, қалыпқа келтіру жұмысын жүргізу;
• Сынып алдында жұмысын жариялау.

эссе жазу

Мұғалімге хат жазу

Сабақ аяғында оқушылар өтілген тақырып бойынша сұрақ қояды немесе түсінбеген, түсініксіз сұрақтар бойынша ұсыныстарын жазады.

3 минут ішінде өтілген тақырып бойынша не түсінгенін жазады.

«Қалың және жұқа

сұрақтар» әдісі

Бұл әдіс топ жұмысы барысында оқушыларға тақырып бойынша сқрақтар құру тапсырылады.

Жұқа сұрақтар (қысқа жауап)

Кім? Не?

Қалың сұрақтар (дәлелдеме, мысал, түсініктеме)

Қашан?

Болды ма?

Келісесің бе?

Неге екеніне түсініктеме бер?

Қалай ойлайсың?

Неге солай ойлайсың?

Айырмашылығы қандай?

Дұрыс па?

Не болар еді?

Оқушылар ядроның байланыс энергиясын қандай шамалар арқылы анықтауды және радиоактивтілік ыдырау заңын қолдануды үйренеді.

• Энергияның жаңа түрімен танысады, формуласы мен анықтамасын тұжырымдай алады.
• Ядроның ыдырауы мен бөлінуі арасындағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын ажырата біледі.
• Радиоактивті ыдырау заңын айқын тұжырымдайды.

«Есте сақта», «Сәйкестендіру» тесті, «Ой қозғау»,

« Мағынаны тану», «Уақыт шеңбері», «Стикердегі сөз».

Ядроның масса ақауы есебінен бөлініп шығатын және ядроның орнықтылығын сипатталатын энергия түрімен танысады. Радиоактивтілік ыдырау заңын тұжырымдайды.

Тапсырмалар

Қалай істедім?

Оқушылардың назарын аударып, сәлемдесу.

Не үшін істедім?

1. Сынып оқушыларына жағымды психологиялық ахуал туғызу. Бүгінгі күнге шеңбер аясында оқушыларға жақсы ой-пікір айту керектігін, ол үшін мидың жұмысы жақсарту керектігін айтамын.

2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру арқылы шоколад-конфеттерін тарату арқылы топқа бөлемін.

Қызығушылықты ояту

Ой шақыру

Сабақта модульдердің

көрініс табуы

Оқушылардың сабаққа қызығушылығын арттыра отырып, танымдық қаблеттеінің дамуына ықпал жасау.

Ынтымақтастық атмосферасына қалыптастыра отырып, бірлесе жұмыс жасауға бағыттау.

1. «Есте сақта» ойыны . Жадыны дамытуға арналған ойыны

2 . «Сәйкестендіру» тест

Жаңа сабақтың тақырыбын ашу мақсатында тапсырма беріліп, бейнеролик көрсетіледі.

Не бақыладыңыздар? Неліктен? Қалай? сұрақтарға жауап алу арқылы сабақтың мақсатын жеткіземін.

Мағынаны тану кезеңі

Экранда берілген 5 сөзді естеріне сақтау.

Д. о оқушының дайындап келген тесті бойынша оқушылардың өткен тақырып бойынша білімін пысықтау. Жеке жұмыс, жұптық жұмыс арқылы өзара бағалау, бағалау парағымен жұмыс жасау.

Оқытудағы басқару және көшбасшылық

Оқу мен оқытудағы жаңа тәсілдер

(қ о к ү) Метатану.

Талантты және дарынды балаларды оқыту(сенімді өлшемдер: мәселені шешу) Оқу мен оқытудағы жаңа тәсілдер

(қ о к ү) Метатану.

Өткен материалға оралу арқылы оқушылардың тапсырма мен көрсетілім бойынша сұраққа дұрыс жауап беруге итермелеу.

Топты қ әңгіме

1топ- Байланыс энергиясы, меншікті байланыс энергиясы.

2топ – α , β , γ ыдырау

3 топ – Радиоактивті ыдырау заңы

4 топ – Сарапшылар(бақылаушы топ)

Ой толғау

Бағалау .

Кері байланыс.

Диалог.Сұрақ қою.

Түрткі болу.

Оқушылардың өз бетінше білім алуына ықпал ету. Топтық талқылау жүргізу, сарапшылар топтық жұмысты бақылау Оқушылардың ой - пікірлерін ашық айтып, өз шешімдерін дәлелдеуге қалыптастыру

Жаңа сабақты «Соңғы сөз» әдісі бойынша бекіту.

«Есте сақта» жаттығуын қайталау. Деңгейлік тапсырмалар орындау.

Үйге тапсырма.

«Бағалау парақтары» арқылы бағалау , «2 жұлдыз, 1 ұсыныс», смайлик арқылы, ынталандыру, марапаттау.

«Стикердегі сөз»

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру, бірлесіп жұмыс жасауға дағдыландыру

Оқу мен оқытудағы жаңа тәсілдер (топтық жұмыс.

жұптық жұмыс)

АКТ, Диалог, сыныптағы диалогтік әңгімені дамыту.

Оқытудағы білімді қалай игеруін және топтардағы бағалауды бақылау.

Формативтік бағалауды іске асыру.

Түсінбеген сұрақтарын стикерге түсіру.

§57,58 оқу. 200-205 бет. Деңгейлік тапсырмалардың қалғанын орындап келу.

Тест жинағынан №25-30(А), 47 жаттығу №1 (В), №3(С)

АКТ, Талантты және дарынды балаларды оқыту(сенімді өлшемдер: мәселені шешу)

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерінің дамып отыруына ықпал ету.

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

Сыни тұрғыдан ойлауға оқыту;

Сыни тұрғыдан қалыптасуына жетеледі

Өз ойын жүйелі баяндай алмады

Оқушының өзіндік «менін» ашуға ықпал етті

Логикалық ойлауы төмен

Іс-әрекеті баяу

Сыныпта көшбасшылық ұстанымы қалыптасты

Топта қолдау тапқанына

қуанды

Жаңа бағдарламаны игеруге ынталанды

Өте тұйық

Сыни ойлауы қалыптасты

Өзін-өзі сенімі артты

Жеңіл сұрақтарға жауап беруге ұмтылды

• Бағдарламаның тиімділігін түсіндім, Мақсаттан нәтижеге жету жолдарын нақтылауды үйрендім, әріптестер пікірін өзгертуге күш салдым Өзін-өзі реттейді ,өз іс-ірекетіне сыни тұрғыдан қарайды
• Бағдарламаның тиімділігін түсіндім,
• Мақсаттан нәтижеге жету жолдарын нақтылауды үйрендім, әріптестер пікірін өзгертуге күш салдым
• Өзін-өзі реттейді ,өз іс-ірекетіне сыни тұрғыдан қарайды

Әріптестер, ата-аналар және оқушылар арасында үшбірлікте ынтымақтастық құруға ықпал етемін

Оқушылардың «МЕН» тұжырымдамасын қалыптастыра отырып жұмыс жүргіземін

7 модульмен сабақ беру тәсілін толық меңгере отырып, одан әрі дамыта түсемін

Желілік қоғамдастықпен жұмыс жасау арқылы, білім алушылармен бірлескен жұмысымның нәтижесін көрсету, жариялау

Білім алушылардың қабілеттілігіне сай жұмыстарын (ғылыми жоба, олимпиада, қашықтан оқыту олимпиадасы, зерттеу жұмыс) жүргіземін

Оқушы

Мұғалім

• Топта жұмыс жасап үйренеді;
• Өз бетіне жұмыс жасауға дағдыланады;
• Сыни ойлауларын дамытады;
• Өзін-өзі нақты бағалауға және өзара бағалауға үйренеді;

• Әдіс-тәсілдерді тиімді

қолдануға үйрендім;

• Бағыт-бағдар беруді үйрендім;
• Бағалаудың түрлерін

пайдалануды жоспарладым;

• Жоспарлауға жаңа көзқарас енгіздім;
• Білім берудегі өзіндік пікірім өзгерді;

Келешекте

• Оқушы өзі бақылай алатындай қабілетін дамыту, жағдай жасау
• Тапсырманы қиындату арқылы өз бетінше зерттеу жұмысын жасау,
• Өз білімін пайдаланып, басқаларды оқытуға, үйретуге мүмкіндік беру