Мұнайлы ауданы
№ 2 орта мектеп
Қысым. Қысымның қатты денелер, сұйықтар мен газдар арқылы берілуі. Паскаль заңы
2015/2016 оқу жылы
Миға шабуыл
(денелердің инерттілігінің өлшемі)
- Масса бірлігі ретінде не қабылданған?
(кг)
- Сол заттың көлем бірлігіндегі массасына тең физикалық шаманы не деп атаймыз?
(тығыздық)
- Заттың тығыздығын қалай анықтауға болады?
(p=m/v)
- Денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама?
(күш)
- Күш бірлігі ретінде не алынған?
(ньютон)
- Деформация деп нені айтады?
(дене пішінінің немесе өлшемдерінің өзгеруі)
- Деформацияның неше түрі бар?
(екі: пластикалық және серпімді)
- Серпімділік күші қандай жағдайда пайда болады? Ол қалай қарай бағытталған?
(дененің деформациялануы кезінде пайда болады, ол дене бөлшектерінің
- Гук заңы қалай тұжырымдалады?
(дененеің созылуы кезіндегі серпімділік күшінің модулі дене ұзындығының өзгеруіне пропорционал)
- Гук заңы қандай деформация кезінде орындалады?
(серпімді)
- СИ жүйесінде қатаңдық қандай бірліктермен өрнектеледі?
(Н/м)
- Бір түзудің бойымен бір жаққа қарай бағытталған екі күштің теңәрекетті күші неге тең?
(FR =F1+F2 )
14. Бір түзудің бойымен қарама қарсы бағытталған екі күштің теңәрекетті күші неге тең?
(FR =F2-F1 )
15. Қандай күшті ауырлық күші деп атаймыз?
(денелердің Жерге тартылу күші)
16. Дененің салмағы дегеніміз не?
(дененің тірекке немесе аспаға әрекет ететін күші)
17. Қандай күшті үйкеліс күші деп атаймыз?
( бір дене екінші дене бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш)
18 . Сендер үйкелістің қандай түрлерін білесіңдер?
(домалау, сырғанау, тыныштық)
«Сәйкесін тап»
кг/м3 9,8 Н/кг
Fa=mg Гук заңы
μ Заттың тығыздығы
F=kx Нормаль қысым күші
N=mg Дененің салмағы
P=mg Ауырлық күші
g Тығыздық
ρ=m/v Үйкеліс коэффициенті
Ж ұ м б а қ
Күш көбейсе артады,
Ауқадан артқа тартады.
Жүзі жұқа үшкір зат,
Одан бірақ қорқады.
(қысым)
(давление)
(pressure)
Қысым. Қысымның қатты денелер,
сұйықтар мен газдар арқылы берілуі.
Паскаль заңы
«Қансонарда бүркітші шығады аңға»
Сегіз найза қолында, көз аудармай,
Батыр да аял қылмай ертең таңға.
Қанат құйрық суылдап, ысқырады,
Көктен қыран сорғалап құйылғанда.
А.Құнанбаев
Қысым
F
F
р
P
S
S
F
=
x
=
=
P
S
Мұндағы р - қысым, F - бетке перпендикуляр бағытта әрекет ететін күш немесе қысым күші, S - күш түсетін беттің ауданы
1 Па = 1Н/
Тәжиребеде қысымның үлкен бірліктерін пайдаланамыз:
1гПа = 100 Па = 10 2 Па
1кПа = 1000 Па = 10 3 Па
1МПа = 1 000 000 Па = 10 6 Па
Исаак Ньютон Блез Паскаль
(1643-1727жж) (1623-1662жж
Паскаль шары
«Ең білімді»
1.Шыншыр табанды трактордың массасы 6610 кг, ал оның екі шыншыр табанының тіреу ауданы 1,4 . Осы трактордың топырақ бетіне түсіретін қысымын анықтау.
2. 100 ауданға 50 Н күш әрекет етеді. Қысымды анықтаңдар?
3. Оқушының массасы шамамен 50кг десек, оның екі аяғының ауданы 200 мөлшерде болады. Оқушының еденге түсіретін қысымын есепеңдер.
4. Темір шеге 20 МПа қысым түсіруі үшін оның басына қандай күшпен әсер ету керек? Шеге ұшының ауданы 0,5 деп есептеңдер.
5. Іс тігу кезінде ине басына 2 Н күш әсер етеді. Иненің денеге түсіретін қысымын есептеңдер. Ине ұшының ауданы 0,01 . Қысымды Па-мен өрнектеңдер.
Қазақша
Орысша
Қысым
Ағылшын
Күш
Қатты
Сұйық
Газдар
Қазақша
Қысым
Орысша
Давление
Күш
Ағылшын
Pressure
Сила
Қатты
Твердый
Force
Сұйық
Жидкий
Газдар
Solid
Liquid
газ
Gaz
«К і м а л ғ ы р?»
Сөйлемді жалғастырыңдар:
-бүгінгі сабақта үйренгенім……….
-бүгінгі сабақта ұнағаны…………..
-бүгінгі сабақта қайталадық……….
-бүгінгі сабақ ….............................өтті.
Үй тапсырмасы
§ 33-34 Қысым. Қысымның қатты денелер, сұйықтар және газдар арқылы берілуі. Паскаль заңы.
Назарларыңызға рақмет!!!
