Физика саба?ынан саба? жоспары "Электр то?ыны? ж?мысы мен ?уаты"

Электр тоғының жұмысы мен қуаты.

Джоуль- Ленц заңы.

Фрейм-сабақ

Сабақтың бұл түрі оқушыларға өз күштерін бағалауға және осы сәтте өздерінің қажеттіліктері мен мүмкіншіліктеріне сәйкес мақсаттардың деңгейін таңдауға, ал уақыт өткен соң алдыңғыдан да жоғары деңгейге өтулеріне мүмкіндік береді.

Фрейм ұғымы (ағылшын тілінен аударғанда рама) шектеулі кеңістік пен уақыт аясында психикамен қабылданған шынайы құбылысты, іс-әрекетті, оқиғаны, жағдайды өзіне орталық етіп алған, түрлі ақпараттардың шоғырлануы дегенді білдіреді.

Фрейм-сабақ аталған ұғымның, ереженің, теореманың барлық ақпараттық ортасын қамтиды. Сәтті фреймге мысал ретінде күлкілі көрініс ретінде өткен сабақты алуға болады, осы арқылы оқушылар аталған сабақты көп жыл өткен соң еске оңай түсіреді.

Фреймдік білім берудің ерекшелігі – бұған барлық ми процессорлары, бақылаулар, тәжірибелер, ұқсастықтар мен гипотезалар, дәлелдер мен пайымдаулар, дайын мен құрастырулар еріксіз қатысады

Бағалау критериі

• Қоршаған әлемді ғылыми негізде танудың әдістемелік мазмұны.

Эксперимент жасау теориялық ұғымдардың шынайлылығына көз жеткізетініне; физикалық теория табиғаттың белгілі құбылыстарын және ғылыми фактілерді түсіндірудегі қабілеттілігіне; физикалық теорияны түсіндіре алу, физика заңдары мен физикалық теорияны қолдана алатын, мысалдар келтіре білу.

2. Физиканың негізгі ұғымдары мен заңдарын меңгеру.

2.1 Негізгі физикалық заңдарды қалыптастыру.

2.2 Физикалық құбылыс пен процестерге мысалдар келтіру, физиканың жетістіктерін өркениетті процесті қамтамасыз етуге қолдану;

3. Оқыту ақпараттарын әр түрлі түрде қабылдау, өңдеу және ұсыну (ауызша, бейнелеу арқылы, символикалық).

3.1 Оқылған физикалық мәтіннің негізгі мазмұнын жеткізу;

3.2 Эксперимент жасау теориялық ұғымдардың шынайлылығына көз жеткізу;

Сен де бір кірпіш дүниеге, Кетігін тап та, бар бар қалан. Абай Құнанбаев

Сабақтың мақсаты: Токтың жұмысы мен қуаты, Джоуль-Ленц заңы туралы түсіндіру, жаңа тақырыптың мән-мағынасын ашу, ұғым жөнінде түсінік қалыптастыру. Электр құбылыстары тарауы бойынша білімдерін толықтырып бекіту. Сабақтың түрі – сабақ-фрейм

• Кластер

Электроника, электротехника

Түсіндірме сөздік Электросчетчик – электр санауыш Работа - жұмыс Мощность – қуат Прибор - құрал, аспап

Жарнама 1 • Электр энергиясы – ХХІ ғасырдың қуат көзі.

Есіңе түсір

1. Электр тогы дегеніміз не?

2.Ток күші дегеніміз не, формуласы, өлшем бірлігі, аспап

3.Тізбек бөлігі үшін Ом заңы қалай жазылады?

4. Тізбекте ток болу қандай жағдайлар болу үшін

не керек ?

5. Электр қозғаушы күш дегеніміз не?

6. Электр кернеуі дегеніміз не? формуласы,

өлшем бірлігі, аспап

7. Кедергі дегеніміз не?

8.Өткізгіштің меншікті кедергісі деген не, формуласы өлшем бірлігі, өлшеу аспап.

9. Параллель және тізбекте жалғау заңдылықтары.

10. Толық тізбек бөлігі үшін Ом заңы.

Жарнама 2

• Электроника – прогресс тамыры, өндіріс жүрегі.

Фронтальдық жұмыс

• Амперметрдің, вольтметрдің, ток көзінің, резистордың, жалғағыш сымдар, шамның көмегімен электр тізбегін кұру, оны түсіндіру

Қауіпсіздік техникасы

Ток күші электр тізбегінің ең негізгі сипаты болып табылады. Электр тізбегімен жұмыс атқарғанда мынаны ескеру керек: ток күші 1 мА дейін қауіпсіз болып табылады. Ток күші 100 мА асқанда адам ағзасына қауіпті, тіпті өлімге әкеп соғады. Электр құралдарымен жұмыс жасағанда өте ұқыпты болып, сақтық шараларын сақтау керек, әйтпесе адам өмірі қауіпке ұшырауы мүмкін.

Жарнама 3

« Жұмыс пен қуат. Джоуль – Ленц заңы » тақырыбы бойынша алған түбегейлі білімдерің электр қуатын тұтынуда көмегін тигізеді.

Электр тогының жұмысы

Электр тогының бар екенін оның жылулық, химиялық, магниттік және биологиялық әсерлері бойынша білуге болады дедік. Осы әсерлер арқылы электр тогы, нақты айтқанда электр тогының көзі жұмыс жасайды. Мысалы ток өткенде өткізгіш қызады, соның салдарынан олардың ішкі энергиясы өседі. Ал өткізгіштің ішкі энергиясының артуы ток жұмысының есебінен жүреді, осы жұмысты есептейік. Сонда электр өрісі A=qU жұмыс өндіреді.

A=qU; I=q/t

• Тізбектің бөлігіндегі токтың жұмысы ток күшінің кернеуге және жұмыс өндіруге кеткен уақытқа көбейтіндісіне тең:

A=IUt

егер I=U/R; U=IR; A=IUT=I 2 Rt=U 2 /Rt=Q

SI жүйесінде жұмыс Джоульмен (Дж)

өлшенеді.

1 Дж = 1А·1В · 1 с

Токтың жұмысын өлшеуге арналған құрал электр санауыш деп аталады

егер I=U/R; U=IR; A=IUT=I 2 Rt=U 2 /Rt=Q

=

=

R=R1+R2

Өткізгіштерді тізбектей жалғау үшін A=I 2 Rt

Өткізгіштерді параллель жалғау үшін A=U 2 /Rt

1 Вт∙сағ. = 3600 Дж

1 гВт∙сағ = 100 Вт = 360 000 Дж

1 кВт∙сағ = 1000 Вт = 3 600 000 Дж.

20

Токтың қуаты

Токтың қуаты t уақыттағы ток жұмысының сол уақыт аралығына қатынасына тең:

P=A/t=IU

егер I=U/R; U=IR; P=IU=I 2 R=U 2 /R

1 Вт=1 Дж/с, 1 Дж =1 Вт*с

1 Вт∙сағ. = 3600 Дж

1 гВт∙сағ = 100 Вт = 360 000 Дж

1 кВт∙сағ = 1000 Вт = 3 600 000 Дж.

20

Өткізгіш неге қызады:

20

Ресей физигі

Эмилий Христианович Ленц

(1804-1865)

Джоуль- Ленц заңы.

Ағылшын физигі Джеймс Джоуль

(1818-1889) 

Тогы бар өткізгіштің бөлініп шығатын жылуының мөлшерін ток күшінің квадраты, өткізгіштің кедергісіне және өткізгіш бойымен ток жүретін уақыттың көбейтіндісіне тең:

Q=I 2 Rt

20

20

20

Жарнама 4

• Үйреніп ал, қажетіңе жарайды!
• Электр санауыш туралы студенттің дайындаған мәліметтері.

• Осы тақырып бойынша берілген кез келген есептерді бөгелмей шығарып үйрену. Бұл өздік жұмыстар мен үй тапсырмаларын орындауға көмектеседі.

Қуаты 100 Вт электр шамы күніне 6 сағ. жанады. 1 ай (30 күн) ішіндегі токтың атқарған жұмысын тап, 1 кВт*сағ біздің қалада 7 теңге тұрады?

Шешуі :

А=Р*t

А= 100 Вт *180 сағ.=18000 Вт*сағ= 18 кВт*сағ

құны – 7 теңге * 18 кВт*сағ =

= 119 теңге

Жауабы: А= 18 кВт*сағ,

құны 119 теңге

Берілгені:

Р=100 Вт

t= 6 сағ*30=180 сағ

Тариф= 7 теңге

А-? кВт*сағ

құны- ?

2А 2А ток күші мен 220 В кернеуінде 10 м биіктікке массасы 100 кг жүкті 30 с аралығында көтеретін электр двигателінің ПӘК-ін анықтау

Шешуі:

ПӘК – жалпы жұмыс пен пайдалы жұмыстың ара қатынасыy айтады

Берілгені

U = 220В

I = 2А

t = 30c

m = 100 кг

ƞ-?

Пайдалы жұмыс А П = mgh,

жалпы жұмыс А ж =UIt

Жарнама 5

• Тестерді орындау – сіздердің болашақ мамандықтарыңызды біліп-тануыңызға ашылатын бірден бір жол.

• Мұнай араластырғышты іске қосатын электрқозғалтқышының қуаты 1900 Вт. Электрқозғалтқыш 2 сағ ішінде 14400 Кл зарядты өткізетін орамның кедергісін анықтаңдар. (Жауабы:R=475 Ом)
• Әрқайсысы 6 В кернеуге, 0,6 А ток күшіне есептелінген екі шам 2 мин жанды. Осы уақыт аралығында әр шамдағы және екі шамдағы электр тогының атқаратын жұмысын анықтаңдар? (Жауабы: А=432 Дж)

Үйде:

• Жүк шығырын айналдыратын электрқозғалтқышы 9120 Дж тең жұмыс атқарады. 4А ток күшінде 24 Кл заряд өткендегі электромотордың қуатын табыңдар.

• Критерий
• Исследовательский

Физических смысл электрических величин такие как: сила тока, напряжение, сопротивление, ЭДС, работа, мощность, количество теплоты, владеет теорей и умело использует в дальнейшим

Умеет цепь собрать и находить цену деление шкалы и снимать показание прибора и делает правильные выводы

Грамотно использует формулы для расчета определенной величины