Заттын тыгыздыгы

Саба?ты? та?ырыбы:  Затты? ты?ызды?ы.

Саба?ты? ма?саты: 1.Денені? массасы оны? ?лшеміне ж?не  ?андай заттан жасал?анына байланысты болатынын т?сіндіру. «Ты?ызды?» ??ымыны? физикалы? ма?ынасын ашу.

                                        2. Танымды? ?абілетін, логикалы? ойлау ?абілетін дамыту.Теориялы? білімін практикада ?олдана білуге ?йрету.

                                         3.Ізденімпаздылы??а т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі:          Аралас саба?.

?тілу ?дісі:                  С?ра?-жауап,баяндау.

Саба?  к?рнекілігі:    Буклет «ты?ызды?тар кестесі»,3 стакан,су,с?т, к?нба?ыс майы,таразы,кірлер, а?аш білеушелер, сыз?ыш,т.б.

Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру кезе?і:(2 мин)

                                        Сынып о?ушыларын т?гелдеп,оларды? назарын саба??а  аудару.

                                   ІІ. ?й тапсырмасын с?рау:(5-6 мин)

                                      а) Денені? массасы деп нені айтады?

                                      ?) Массаны? ХБЖ-дегі негізгі бірлігі?

                                      б) Та?ы ?андай еселік бірліктерін  білесі?дер?

                                       в) 1т = ? кг

                                       г)  1г = ? кг

                                       д) 1мг = ? кг

                                       е) массаны ?андай ??ралмен ?лшейді?

                                       ж) ?лшеу алдында таразы таба?шалары ?андай  к?йде болуы керек?

                                    ІІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру:(10мин)

                       Енді, осы денені? массасымен ?атар физикада затты? ты?ызды?ы  деген ??ым да енгізіледі.

                                        а) Жалпы «ты?ызды?» дегенді сендер ?алай т?сінесі?дер?

                                        ?) Біз таби?атта?ы барлы? заттарды неше к?йге б?лдік?

                                        б) Оларды? бір-бірінен айырмашылы?ы неде?

                                        в)Я?ни, ?атты, с?йы? ж?не газды алатын болса?, оларда?ы молекулаларды? орналасуы ?р т?рлі. Олай болса, бірлік к?лемге келетін затты? массасы ?р т?рлі, я?ни ты?ызды?ы ?р т?рлі.

Сонымен, затты? ты?ызды?ы дегеніміз сол затты? к?лем бірлігіндегі массасына те? физикалы? шама:

  ?рпімен белгіленеді.

   (1)                 m =  v  (2)                                               v =   (3)

Х.Б.Ж-дегі ?лшем бірлігі:  [r] ? 1

Еселік бірліктері:

1 =

1 =

1  =  =

Олай болса,  1 = 1

?осымшада?ы 6-7-8 кестелерде кейбір заттарды? ты?ызды?тары берілген.

?атты денелерді? ішіндегі ты?ызды?ы е? к?бі ?айсысы екен? (платина)

Ал с?йы?тарды? ішіндегі е? ты?ызды?ы к?бі ше?(сынап)

IV.Енді балалар осы кестелерді пайдаланып есеп шы?арып к?рейік: (10 мин)

1)Шойын шарды? к?лемі 125,ал массасы 800 г болса, ол т?тас жасал?ан ба, ?лде іші ?уыс па? (шойынны? ты?ызды?ы 7000 )

Берілгені:            талдау      шешуі

V= 125            r =           r =  = 6,4  = 6400

m= 800 г                                  r<

= 7000                        Олай болса, шарды? іші ?уыс

r ??

2) ?лшемдері 1м * 0,8м * 0,1м  м?рм?р тасыны? массасын аны?та?дар.

Берілгені:

V= 0,08              талдау          шешуі

m= 800 г               m = r * V         m = 2700 * 0,08 =216 кг.

r= 2700 

m ??

3) Ішіне 50 т  м?най сиятын болуы ?шін цистернаны? к?лемі ?андай болуы керек?

Берілгені:

m =50т= 50000кг    талдау        шешуі

r = 800                 V =            m =  = 62,5

V ??

V. Эксперименттік тапсырма (3-4 мин)

?р ?атар?а к?лемдері бірдей 200 стакан?а толтыра ??йыл?ан

1-?атар?а су,

2-?атар?а с?т,

3-?атар?а к?нба?ыс майы беріледі.

?здері?е берілген затты? массасын аны?та?дар.

VI. №3 зертханалы? ж?мыс(7-8 мин)

«А?аш білеушені? массасын ж?не ты?ызды?ын аны?тау»

?р парта?а таразы кірлерімен ?ойыл?ан ж?не бір-бір а?аш білеуше таратылып беріледі.О?ушылар ?здері орындап, н?тижесін кестеге толтыруы тиіс.

VII. Саба?ты ?орытындылау (3-4 мин)

О?ушылар ж?мыстарын тексеріп, ба?алау.

Жіберген ?ателіктерін т?сіндіру.

VIII.  ?йге тапсырма:(1-2 мин)

 §32 Затты? ты?ызды?ы.

№12-жатты?у есептері.

Эксперименттік тапсырма: «?з б?лме?дегі ауаны? массасын есепте».