II.Оқушылардың өткен тақырып бойынша білімін тексеру:
Студенттердің тақырып бойынша үй тапсырмасын сұрау және оны талқылау
Тексеру әдісі: Сұрақ- жауап, жалпы сұрау арқылы білім деңгейлерін тексеру.
Сұрақтар:
Қатты денелер деформацияларының түрлерi. Механикалық кернеу. Гук заңы. Юнг модулi. Қатты денелер әрқашанда өздерiнiң сыртқы пiшiндерiн сақтап тұра алмайды. Сыртқы күштердiң әсерiнен олардың геометриясы мен көлемi өзгеруi мүмкiн. Сыртқы күштердiң әсер етуiнiң нәтижесiнде дененiң сыртқы пiшiнi мен көлемiнiң өзгеруi деформация деп аталады Дененiң әртүрлi бөлшектерi сыртқы күштердiң әсерiнен әртүрлi орын ауыстыру жасайтын болса, онда ол жағдайда қашанда деформация пайда болады. Сыртқы күштердiң әсерi тоқтатылғаннан кейiн жоғалып кететiн деформациялар – серпiмдi деформациялар деп, ал жоғалмайтын деформациялар- пластикалық деформациялар деп аталады. Сығылу және созылу деформациясы.
III. Жаңа материалды түсіндіру:
Түсіндіру әдісі: Түсіндіру және баяндау, балама сұрақтар арқылы жаңа тақырыптың мазмұнын оқушылармен бірге ашу.
Материалды түсіндіру жоспары:
Қатты денелер деформацияларының түрлерi. Механикалық кернеу. Гук заңы. Юнг модулi. Қатты денелер әрқашанда өздерiнiң сыртқы пiшiндерiн сақтап тұра алмайды. Механикалық кернеу деп Fсер серпiмдiлiк күшi шамасының дененiң көлденең қимасының S ауданына қатынасын атайды:
СИ жүйесiнде кернеудiң өлшем бiрлiгi ретiнде, қысымдағыдай 1 Па = 1 Н/м2 – ты қабылдайды.Гук заңы. Стерженнiң созылуы кернеу σ - ның салыстырмалы ұзару ε - ға тәуелдiлiгiн сипаттайды. Бұндай тәуелдiлiктiң графигi созылу диаграммасы деп аталады. Деформация аз болғанда, кернеу салыстырмалы ұзаруға тура пропорционал болады. Бұл Гук заңы деп аталады. Оны мына түрде жазып көрсетуге болады. Гук заңына енетiн пропорционалдық коэффициентi Е серпiмдiлiк модулi немесе Юнг модулi деп аталады. Көптеген материалдар үшiн Юнг модулi тәжiрибе жүзiнде анықталған. Басқа шарттары бiрдей бола тұрғанымен, неғұрлым Юнг модулi үлкен болса, соғұрлым стержень аз деформцияланады. Гук заңын басқаша, мына түрде көрсетуге болады. (2.8) қатынасына (2.7)-шi өрнектi және ε = Δl / l0 - ды қоя отырып мынаны аламыз: Fсер / S = Е·Δl / l0 Бұдан Fсер = (S · E/ l0)·Δl немесе Fсер = k· Δl (2.9) Мұнда мынадай енгiзу жасалған k = E·S / l0. (2.10) Бұл физикалық шама материалдың қатаңдығы деп аталады.
IV.Жаңа материалды бекіту: Студенттерге сұрақтар қою арқылы жаңа тақырыпты бекіту.
V.Қорытындылау: (білім бағалау)Студенттердің үй тапсырмасын қорытындылау және бағалау
