XXI- ?асыр к?ш басшысы атты шоу
11 –сынып
І тур: «Б?йге» Мына т?мендегі с?ра?тар?а жауаптар беріледі.
1.Жары? кванттары немесе фотондар дегеніміз не?
Ж: Жары? б?лшектері.
2. Квант ?андай с?зден алын?ан?
Ж: Латынша - квантум - шама.
3. Фотон ?андай с?зден алын?ан?
Ж: Грекше: фотос- жары?, жары? б?лшегі.
4. ?андай ??былыс фотоэффект деп аталады?
Ж: Жары?ты? ?серінен заттардан электрондарды? ыршып шы?уы.
5.Фотоэффект ?ай елді?, ?андай с?зінен алын?ан?
Ж: Фотос (грекше) -жары?, эффект (латынша)- ?сер
6.Фотоэффект ??былысн кім, ?ай елді? ?алымы ж?не ?ашан ашты?
Ж: Орысты? ата?ты физигі А.Г.Столетов 1888 ж. 26 а?пан.
7.Квант теориясыны? негізін салушы кім?
Ж: Неміс ?алымы Макс Планк.
8.Планк т?ра?тысыны? м?ні неге те??
Ж: ?=6,63 10-34 Дж\с.
9.?андай ??ралдар фотоэлементтер деп аталады?
Ж: ??рылысы фотоэффект ??былысына негізделген ??ралдар.
10.?андай ??былыстар люменесценция деп аталады?
Ж: Суы? жар?ылды? сан алуан ???былыстары.
11. Люменесценция ?ай елді?, ?андай с?зінен алын?ан?
Ж: Латынны? люмен- жары? деген с?зі.
12.Фотохимиялы? реакциялар деп ?андай реакцияларды айтады?
Ж: Жары? ?серінен болатын реакциялар.
13.Жары? порциясыны? энергиясыны? формуласы неге те??
Ж: Е=?v.
14. Таби?и ж?не жасанды жапры? к?здерін ата?дар?
Ж:Таби?и жары? к?зі -К?н. Жасанды жары? к?зі: От,сірі?ке,шам, керосин ж?не электр шамдары, факельдер, тамызды?тар, шыра?тар.
ІІ тур: «К?кпар»
?атысушылар екі топ?а «А» ж?не «Б» тобына б?лініп, с?ра?тар?а а?ылдаса отырып жауап береді.
«А» тобына: Жары?ты? пайдасы туралы
«Б» тобына: Жары?ты? зияны туралы
«А» тобына: Теледидарды? зияны туралы
«Б» тобына: Теледидарды? пайдасы туралы
ІІІ- тур: «Полиглот»
К?п тілді ме?геру заман талабы болып отыр?анды?тан, ?атысушыларды? шет тілін ?аншалы?ты ме?гергендігін ойынымызды? келесі туры «Полиглоттан» бай?айы?.
Турды? шарты: ?аза? тілінде ж?мба?тар айтылып, солар шешіледі, немесе бір с?з т?сіп ?алып, ыммен т?сіндіріледі. Жаубын шешкен со?, оны орыс тілінде, неміс тілінде айтуы ?ажет.
1. Ар?алап бірін ?оймай к?тергенні?
Ая?ы еш уа?ытта тал?аны жо?
Ж: Білім, образование,bildung
2.?абат- ?абат ?аптама
А?ылы? болса аттама
Ж: Кітап, книга,buch
3.Ж?ртты? б?рі соны с?йеді
Біра? ?ара?ысы келмейді
Ж: К?н, солнце,sonne
4. Бар ма, жо? па оны аны? білмейсі?
Ол жа? жерде ?мір с?ріп ж?рмейсі?
Ж: Ауа, воздух, luft
5.?з еркіне жіберсе?
Д?ниені б?лдірер
Ж: От, огонь,feuer
6. А? жары?ты? жа?быр тамшыларында т?рлі т?сті жары? шо?тарына жіктелуінен пайда болатын тамаша к?рініс....
Ж: Кемпір?оса?, радуга,regenbogen.
ІV -тур: «Жанды с?ра?тар»
1.Планк формуласы:Е =?v
2.Фотоэффектіні? теориясыны? негізгі те?деуі ?v= mv2\ 2А
3. Фотоэффектіні? ?ызыл шекарасы: vmin =А\?
4.Фотон импульсі:P= m c==
Есеп: Цезийден кинетикалы? энергиясы 3,2 10-19 Дж электрон (2 с) шы?ады.Егер шы?у ж?мысы2,88 10-19 Дж болса фотоэффект тудыратын жары? тол?ыныны? ?зынды?ы ?андай?
Есеп шы?арылып жат?ан мезетте, уа?ытты ?ту ?шін к?рермендерден ойын ?оса ж?ргізіліп жатады?
V-тур: «К?рермендермен ойын»
1. Жары? не??рлым интенсиві болса1 секундты? ішінде металды? бетірнен ??йындап шы?атын электрондарды? саны со??рлым к?п болады.
Ж: Фотоэффект за?ы.
2.Жары? теориясы бойынша заттарды? атомдары мен молекулалары жары?ты ?здіксіз а?ын т?рінде емес, белгілі бір шамада?ы жеке порциялар т?рінде шы?арып ж?не ж?тып т?рады.
Ж: Жары?ты? б?л жеке порциялары жары? кванттары мен фотондар деп атал?ан.
3. Кім д?рыс табады? Формула бойынша с?ра?тар.
4.Б?л кім? Белгілі ?алымдарды? суреттері к?рсетеді, о?ушылар ?алымны? аты- ж?нін, ?ылымда аш?ан жаналы?тарын (за?дарын) айтады.
Ойын со?ында же?імпаз аны?талып, ойын?а белсене ?атыс?ан о?ушылар марапатталады