О?ушыларды? физикадан ж?не информатикадан білім де?гейін арттыруды? басты ма?саты?оны? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру. Ал?ан білімдерін пысы?тау, п?нге деген ?ызы?ушылы?тарын тудыруды? бірнеше т?сілі бар. Олар?а кештер, эстафеталар, ?йірме ж?мыстарын ж?ргізу, олимпиадалар ?ткізу ж?не та?ы бас?алары жатады.
Ойын т?рінде ?ыз?ылы?ты ?тетін жарыс о?ушылардан мектеп о?улы?тарынан тыс ?осымша ?дебиеттермен ?з бетінше ж?мыс істеуді талап етеді. Жарыс?а бір немесе бірнеше сынып о?ушылары ?атыса алады. Бізді? ойынымызды? ?ткізілуіні? ма?саты о?ушыларды? білімі мен жан-жа?ты ойлау ?абілеті мен ой-?ш?ырлы?ын сынау болады. Сыныптан тыс ж?мыс ж?ргізуді? бір т?рі танымды? ойын кештерін ?ткізу. Т?менде осындай бір ойын кешіні? жоспарын ?сынамыз. Ойын “?ызы?ты екі ?ылым. ” деп аталады.
І-ж?ргізуші
Мінеки залда тынышты?,
Естілмейді дыбыс т?к.
М?ны біз де ?остайы?,
Кешіккендерді тоспайы?
?ылымдарды? ?ылымы,
Физикамыз жайында
Кешімізді бастайы?.
ІІ-ж?ргізуші
?айырлы к?н ??рметті к?рермен!
С?з бастайын термелейтін ?ле?мен.
Т?рбиелі,білімді боп ?р?ашан
?с, ?ркенде, ?анат жайып кемелден.
І-ж?ргізуші : ?айырлы к?н, ??рметті ?стаздар, ?адірлі к?рермендер!
Барша?ыз да «?ызы?ты екі ?ылым.» атты ойын-сауы? кешіне ?ош келді?ідер!
ІІ-ж?ргізуші: Біз б?гінгі кешімізді 9-11-ші сыныптарды? арасында сайыс т?рінде ж?ргіземіз. Б?л ойын?а ?рбір сыныптан бір-бір командадан ?атынасып отыр. Ендеше, орта?а ойыншыларымызды ша?ырамыз. Ал, ?азір ойын шартымен таныстырып ?тейік. Жалпы ойынымыз 9 кезе?нен т?рады.
- С?лемдесу.
- Шама?а немесе ??былыс?а сипаттама.
- Формула сыры.
- ?она?тар?а ж?мба?.
- Физика за?дарын білесіз бе?
- Си?ырлы пернелер.
- Т?ра?ты шамалар.
- Кім тап?ыр?
- Шешендік (Капитандар сайысы).
І-ж?ргізуші:
Армысыздар, ?ымбатты т?решілдер.
Сайысын ?рбір топты? к?рерсіздер
Таразыны? екі басын те? ?ойып,
Сіздер де ?діл ба?а берерсіздер-
дей келіп сайыскерлерді? білімі мен ?неріне ба?а беретін ?діл ?азылар ал?асымен танысамыз.
{Алдымен жарыс?а т?релік ететін ?діл ?азылар ал?асы сайланады. ?р топ ?зін таныстырып, ?з атауын айтады. }
ІІ-ж?ргізуші:
Кезек келіп, ?жеттеніп, с?з аппын.
Танысайы?, ?ажап ойын, ?ажап к?н!
Тегіміз бір-батыра? та,бай да емес,
Емеспіз бе, азаматы ?аза?ты?!-демекші
М?нда ?рбір команда ?здерін таныстырып, ?діл ?азылар?а, к?рермендерге ж?не ?арсыластарына с?лем береді. Ал енді с?з кезегін ойыншыларымыз?а берейік.
2-кезе?. Шама?а немесе ??былыс?а сипаттама.
?рбір топ?а с?ра?тар кезек-кезек беріледі. Топ ?з кезегінде жауап бере алмаса, с?ра? ?арсыластарын ?ойылып, келесі с?ра??а жауап беру кезегі екінші топта болады.
- А?паратты енгізу ??рыл?ысы.
- Тербелістерді? уа?ыт бойынша ке?істікте таралуы ?алай аталады? (тол?ын)
- Электромагниттік тол?ындар ?андай тол?ындардан т?рады?
- Электромагниттік тол?ындарды т?жірибе ж?зінде ал?аш рет тудыр?ан кім? (Герц)
- Радионы ойлап тап?ан ?алымды ата. (Попов)
- Бейне кадр кескінін электр сигналдар сериясына т?рлендіру ?андай прибор к?мегімен ж?зеге асырылады? (иконоскоп)
- Телевизиялы? радиосигналдар ?андай тол?ын диапазонында ?ана жіберіледі?
- А?паратты ??деу ??рыл?ысы.
- Вирусты? кері ?серін жоятын ба?дарлама.
- А?паратты? ?лшем бірлігі. (байт)
- Деректерді са?тау?а арнал?ан ??рыл?ы.
- А?паратты ??деу ??рыл?ысы.
- Дыбыс жазу ??рыл?ысы.
- А?паратты ?а?аз бетіне шы?ару ??рыл?ысы.
- Зарядтал?ан б?лшектерді? реттелген ?оз?алысы. (то?)
3-кезе?. Формула сыры.
Сайысымызды? б?л сатысында берілген физикалы? шаманы? белгілетін ?ріпін ж?не ?лшем бірлігін атауы?ыз керек. Шаманы ата?аннан кейін бірінші болып толы? жауап берген топ?а 20 ж?не с?ра?ты? бір б?ліміне жауап берген топ?а 10 ?пай беріледі 10.
Шама
Белгіленуі
Бірлігі
Шама
Белгіленуі
Бірлігі
К?ш
F
Н, Ньютон
Жол
S
м
Жылдамды?
V
м/с
Циклдік жиілік
Гц
Ж?мыс
A
Дж
Период
T
С
Уа?ыт
t
с
Тол?ын ?зынды?ы
М
?деу
a
м/с2
Катушка индуктивтілігі
L
Гн
Кернеу
U
В
Конденсатор сыйымдылы?ы
C
Ф
Кедергі
R
Ом
Магнит индукциясыны? векторы
Тл
?уат
N(P)
Вт
Электр ?рісі кернеулігі
В/м
Жиілік
Гц
Тол?ын а?ыныны? ты?ызды?ы
I
Вт/м2
4-кезе?
І-ж?ргізуші
Ал, ??рметті ?она?тар енді сізді? білімдері?ізді сынап к?рейік.
1-ж?мба?.
Жерді? ж?зін шарлайсы?,
Онсыз еш жерге бармайсы?.
К?лікпен де, жаяу да,
Саралайсы?, та?дайсы?. (Жол)
2- ж?мба?.
К?п болса, асы?пайсы?,
Мезеттен ?ашы?тайсы?.
Асы?са? аз болады,
Табасы? м?ны ?айсы?? (Уа?ыт)
3- ж?мба?.
?оз?алыста сипаттар шапша?ды?ты,
Та?ы да бір белгісіз шама шы?ты.
Ол болмаса денелер ?оз?алмайды,
Шешеді б?л ж?мба?ты ?андай мы?ты? (Жылдамды?)
4- ж?мба?.
Жылдамды?ты ?згертеді,
?оз?алысты тездетеді.
?арсы шы?са ?оз?алыс?а,
То?тарына к?з жетеді. (?деу)
5- ж?мба?.
?оз?алыс?а келтіріп,
Жылдамды?ын береді.
?лшемдерін ?араса?,
Ньютон?а ол келеді. (К?ш)
6- ж?мба?.
К?ш к?бейсе артады,
Аукадан арт?а тартады.
Ж?зі ж??а ?шкір зат,
Одан біра? ?ор?ады. (?ысым)
7- ж?мба?.
Барлы? денелерге т?н,
Онсыз болмайды с?н.
?р затта болады ?р т?рлі,
?лшеуге болады д?л. (Масса)
5-кезе?. Физика за?дарын білесі?дер ме?
Механика: Б?кіл?лемдік тартылыс за?ы.
Молекулярлы? физика: Идеал газ к?йіні? те?деуі немесе Менделеев-Клапейрон те?деуі.
Оптика: жары?ты? сыну ж?не ша?ылу за?дары.
Электродинамика: Ом за?ы.
Термодинамика: Термодинамиканы? 1, 2 за?дары.
Статика: Импульсті? са?талу за?ы.
6-кезе?. Си?ырлы пернелер.
О?ушылар клавиатураны? моделін жинайды. (Уа?ыт?а)
7-кезе?. Т?ра?ты шамалар.
О?ушылар?а санды? м?ндері ж?не атауы жазыл?ан, б?лек-б?лек кесілген ?а?аздар беріледі. Олар шектелген уа?ыт ішінде ?р шама?а ?атысты с?йкес санды? м?нді ?ояды.
Атауы
М?ні
Атауы
М?ні
Больцман т?ра?тысы
1,38?10-23Дж/К
Жер массасы
5,976?1024кг
Жары? жылдамды?ы
3?108м/с
Гравитация т?ра?тысы
6, 67?10-11Н?м2/кг2
Электрон заряды
1,6?10-19Кл
Планк т?ра?тысы
6,63?10-34Дж?с
8-кезе?. Кім тап?ыр?
Электролюминесценция.
М?ндай ?лкен с?з ??рал?ан ?ріптерді ?олданып 2 мин. ішінде с?здер ??растыру. Ж?не ?осымша * орнына ?ала?ан ?ріп ?осып, жа?адан ?лкен с?з ??растыру.
{Мысалы: Электрон, ор, сол, мол, тор;
* орнына с ?ріпін алып-эссенция, * орнына а болса-цистерна}
9-кезе?. Шешендік. (Капитандар сайысы).
Екі топ?а жазуы бар екі ?а?аз беріледі. ?пайы к?бірек жина?ан топ бірінші болып ка?азды та?дайды (?а?аздар жазыл?ан беттерімен т?мен ?аратыл?ан). ?а?аздарда физика ж?не информатика с?здері жазыл?ан.
Ж?ргізуші: Ал енді топ басылары с?з сендерге. Сіздер ?р ?айсысы?а дайынды??а 3 мин уа?ыт беріледі. Сонан со? сендер алдымыз?а шы?ып, ?азіргі к?нде физика не информатиканы? ?о?амда ж?не ?з ?мірлері?де алатын орны туралы ж?не осы ?ылымдарды? адамзат?а тигізген пайдасы мен келтірген зиянын жайлы с?з айтасы?дар.
{Мысалы}
пайдасы
зияны
Физика
?арыш?а шы?ты?
бомба
информатика
интернет
радиация
IV. ?орытынды.
ІІ-ж?ргізуші: сонымен бізді? екі ?ызы?ты ?ылым туралы кешіміз ая?талды. ?діл ?азылар ал?асына с?з беріп, ойынымызды? же?імпазы атан?ан топпен танысайы?.
?она?тарды? ішінен белсене ?атыс?андарды атау. Ендігі с?з кезегін ?діл ?азылар ал?асына береміз.
Сонымен б?гінгі сайыс кешіміз ая?талды. Келесі кездескенше сау болы?ыздар.