Имантау орта мектебі
«Физиканы ме?гере аламыз ба?»
К??ілді тап?ырлар сайысы.
7-8-9-10-11 сыныптар.
М??алім: ?анатова Ба?ила Елс?йер?ызы.
Адамзат тарихында ?ай кезе?де болмасын ??ламалар ?ылым мен білім м?селелеріне ерекше к??іл б?лген. ?азіргі ?аламды? заманда 50 елді? ?атарына ?осылу ?шін білімні? аса ?ажет екенін Елбасы Н. Назарбаевта жолдауларында баса к?рсетті. ?аза?стан Республикасы ?ркениетті ел болу ?шін е? бастысы білім. Білім- патриотизм негізі. Білімді болу ж?йелі т?рде ?йренуді?, о?ы?анды зердеге, ми?а то?уды? н?тижесі. Б?гінгі сайысымызды? ?раны:
Білекті бірді жы?ады,
Білімді мы?ды жы?ады.
Ойын толы?, айнал?ан ?атты а?ыс?а
Табыл?андай танымда, жат дауыс та.
Біреу озып келеді ?атарынан,
Біреу ?алып жатады асы?ыста.
Ойын толы? жат?андай асып, тасып,
Біреу мы?ым, біреулер шалыс басып.
Б?л ойыннан ?теді ??лама ойлар,
Же?се? де же?ілсе? де ?ал ма жасып.
??рметті ?стаздар, сайыс?а ?атысушы ?міткерлер 7-8-9-10-11сынып о?ушылары. «физиканы ме?гере аламыз ба?» атты білімділер сайысын бастау?а р??сат еті?іздер Барлы?ы 15 о?ушы. «Батылды?- балалы? ша?та шы?далады» десек баланы бала ететін т?рбие ??ралыны? бірі- ойын екендігі белгілі. Б?гінгі ойын аралас тап?ырлар сайысына ?ош келді?іздер!
Ендігі кезек ?діл?азылар ал?асы. Сарапшылар: математика п?ні м??алімі метод бірлестік жетекшісі – Дарибаева Дамира,?зін-?зі тану п?ні м??алімі психолог – Г?лсім Есболова Ахмет?ызы.
7-8сынып «Паскаль »тобы, 9- сынып «Ньютон» тобы, 10-сынып «Галлилей»тобы, 11-сынып «Архимед» тобы
Сайысты? кезе?дерімен таныстырып ?тейік.
- «Кім тілгер ?» — с?лемдесу
- «Кім білгір?» — с?ра?-жауап
- «Кім зерек?» — есептер шешу
- «Кім айт?ыш?» — аспаптар атын айту, бір тапсырма алып берілген аспапты ?нсіз ?имылмен сипаттап беру
- «Кім ж?йрік?» — формула жазу
- «Кім ойшыл?» — с?зж?мба? шешу
- «Кім тап?ыш?» — кубик ойыны
п?наралы? с?ра?
8. «Кім к?шті?» — еркін та?ырып (?н, би, к?рініс,айтыс, ж?мба?)
1-шарт с?лемдесуде ?р топты? топ басшысы ?зіні? тобын таныстырып с?лемдеседі.
Талапты? мініп т?лпарын
Келді?іздер б?гін жарыс?а
Танысып енді топтармен
Командалар с?з баста
С?лемдесу салтымен
С?з берелік ?р топ?а- деп
2-шарт- с?ра? –жауап о?ушылар?а викториналы? с?ра?тар беремін, ал ?р топ бір-біріне 2 с?ра?тан береді.
?анеки,ойлан тап жылдам,
Тосыр?ап та?ы сен т?рмай,
Келесі сайыс шарты б?л
Жауап бер, айтшы «кім жылдам?»
Викториналы? с?ра?тар: 1.Адамны? шашын, ?асын, м?ртын ?ырау шалатыны неліктен ?Жауап: Тыныс ал?анда шы??ан бу суы? н?рсемен кездескенде конденсацияланады.
2.Найза?ай жар?ылы к?рінгеннен кейін біраздан со? ?ана к?нні? к?ркірегені естіледі. Неліктен?Жауап: Найза?айды? ( жары?ты? ) таралу жылдамды?ы С=3·10 м/с, дыбысты? таралу жылдамды?ы U=340 м/с, сонды?тан К?нні? к?ркіреуін со?ынан естиміз 3. Судан шы??анда жануарлар сілкінеді. Оларды? судан сілкініп ??р?атылуы физиканы? ?ай за?ына негізделген ?Жауап: Инерция
4.Кім барлы? тілде с?йлейді? (жангырык)
5.Те?ізде ?андай тастар табылмайды? (??р?а?)
6.Елеуішпен су ?келуге бола ма? (болады, ?ар мен м?зды)
7.Стаканда?ы суды ішіп ?ойса ішінде не ?алады? (ауа, бу)
8. Ашы? ыдыста?ы су неге азаяды? (буланады)
9.Неліктен су отты с?ндіреді? (су ауа жібермейді, от ауасыз жанбайды)
10.Жа??ыры? ?айдан пайда болады? (дыбысты? ша?ылуынан)
- Кемпір?оса? дегеніміз не? (жары?ты? 7 т?ске жіктелуі, жа?быр тамшысы призма р?лін ат?арады)
- Ет, балы?, банкілерді т?здау ?андай ??былыс?а негізделген?(диффузия)
- Жары?ты? со?ы ?ай жерде ая?талады?(к?ле?ке бастал?ан жерде)
- Атмосфералы? ?ысымды немен ?лшейді?(барометр)
- ?ша?ты? ?шу биіктігін немен ?лшейді? (альтиметр)
- Электр сымдарында отыр?ан ??старды неге ток ?рмайды?(екі ая?ы сымда бол?анды?тан, ток ?тіп кетеді)
- К?ндіз те?із желі ?ай ба?ытта со?ады? Неге? (те?ізден ??рлы??а, суды? жылу сыйымдылы?ы жо?ары, аз ?ызады; ал жер тез ?ызып, бетіні? ауа ты?ызды?ы азаяды)
- Автобус кілт то?та?анда ?андай ?оз?алыс?а т?сесі?? Неге? (е?кейеміз, инерция ??былысына байланысты
- Кемпір?оса? ?алай пайда болады? (жа?быр тамшысы призма р?лін ат?арып, к?ннен келетін а? жары?ты7спектрге жіктейді)
- Неліктен ??рылыста ?уыс материалдарды пайдаланады? (ауа жылуды са?тайды)
21.И.Ньютонны? тартылыс за?ын ашуына не себеп болды? (алма)
- Піскен ж?мырт?а мен шикі ж?мырт?аны ?алай ажыратамыз? (су?а саламыз, ты?ызды?ына ?арай батады)
- С?йы?ты? ты?ызды?ын немен ?лшейміз? (ареометр)
- Атмосфералы? ?ысымнан жо?ары немесе т?мен ?ысымды немен ?лшейді? (манометр)
- С?йы? отын таситын автоцистерналы машинаны? корпусына темір шынжырлар орнатылады, оларды? ?шы жерге тиіп ж?реді. Неге? (с?йы? ?оз?алып шай?ал?анда электрленеді, ?рт шы?пас ?шін шынжыр жерменбайланысу ар?ылы ?ткізгіш ?ызметін ат?арады)
- Т?нде те?із желі ?ай ба?ытта со?ады? Неліктен? (??рылы?тан те?ізге, су к?ндіз біраз жылуды ?абылдап бетіндегі ауа же?іл болады, ал жер тез суиды)
- Автобус кілт ?оз?ал?анда ?андай ?оз?алыс?а т?сесі?? (шал?аямыз, инерция ??былысына байланысты)
- Тежелуді? физикалы? негізі неде? ( сыр?анау ?йкелісінде)
- ?лкен ж?не кішірек екі шелекке толтырып су ??йса?, оны? ?айсысы инертті болады?
(?лкен шелектегі суды? м?лшері арты?, демек ?лкен шелектегі затты? массасы да арты? болады.
30.Жылдамды?ты ?лшеуге арнал?ан прибор (спидометр)
3-шарт есептер шешу
Есептер сыры –?иын-а?,
Тез,тап, ойлан жылдамдап.
Шешуін тапса? ойланып,
Есептер деген-?ызы?-а?
Есеп 7-8 сынып
1.Ыдыс?а асал ??йыл?ан. Ыдысты? ауырлы? к?ші 48Н. Ыдыс ауданы 0,008.Ыдысты? ?ысымын табу керек
2.?ткізгіш ?штарына 10В кернеу ?ойыл?анда 5Дж ж?мыс орындайды.
?ткізгіштен ?ткен заряд м?лшері неге те??
9-сынып
1.4Н к?шті? ?серінен серіппе 0,02 м-ге ?зарады.Серіппені? ?ата?ды?ы неге те??
2. 4м/с жылдамды?пен ?оз?алып келе жат?ан массасы 3 кг денені? кинетикалы? энергиясы неге те??
10-сынып
1.q электр зарядын потенциялдар айырымы 8В болатын н?ктелер арсынан алып ?ткенде,электр ?рісі тарапынан заряд?а ?сер ететін к?ш 4Дж ж?мыс ат?арады.заряд неге те??2. Егер 4м/с жылдамды?пен ?оз?алатын массасы 10кг дене то?та?ан?а дейін 20м жол ж?рсе, ?йкеліс к?шін есептеп шы?ару керек?(g=10м/с²)
11-сынып
1.Массасы 9 кг дене ?ата?ды?ы 100Н/мсеріппеге бекітілген.тербелістерді? меншікті жиілігін табу керек.
2.Айнымалы ток тізбегіндегі конденсаторды? заряды q=44•10 соswt за?ы бойынша ?згереді.Кернеу 220ВКонденсаторды? сыйымдылы?ы неге те??
4-шарт аспаптар айту
Ыммен айтар ойынны? шартыменен,
?иналар ол «Т?сінші мені» деуменен
Шын ал?ыр озып шы?ар б?л сайыста
Жасыр?ан аспапты тауып ымдауменен
?р сыныптан бір о?ушы ?зіні? білген аспаптар атын айтады, ?ай топты? к?бірек айтуына ?арау, одан со? берілген 4 тапсырманы? біреуін алып аспапты ?нсіз ?имылмен сипаттап беру.
5-шарт кім ж?йрік формулалар жарысы
4 топтан бір о?ушы та?та?а шы?ып аты жазыл?ан физикалы? шаманы? формуласын, бірлігін жазу ?айсы топ бірінші жазып болуына ?арау.
Кім ж?йрік б?л сайыста болады екен
Формуланы д?л тауып жазар екен
Формуламен есепті шы?арамыз
Шешімін, бірлігін кім табар екен.
6-шарт «Кім ойшыл?» — с?зж?мба? шешу
Бас ?атырар С?зж?мба?
Шешсе? оны ?ызы?-а?
Ой ?рісін арттырар
?зі сондай ?ажап-а?.
7-шарт «Кім тап?ыш?» — кубик ойыны
Ал ?анекей білімдерді сынайы?,
Орта?а сап біліммен шы?далайы?.
Белгілі п?ндерді та?дау ?шін,
Ортада кубикті айналдырайы?.
8-шарт. «Кім к?шті?» — еркін та?ырып
Со??ы шарт еркін та?ырып,
?нерді к?рсет та??алдырып.
Физиканы осылай ме?гереміз
?неріне ш?кірттерді? кенелеміз!