II кезең. «Біздің барлық біліміміз тәжірибеден басталады»
Кант Иммануил
Заттың тығыздығын табу
1.Темірдің тығыздығын табу.
2.Ағаш білеушінің тығыздығын табу.
3.Сабынның тығыздығын анықтау.
III кезең. «Көзге елестеткен мың ойдан,қолмен істеген бір іс артық»
М.В.Ломоносов
Тәжірибе жасау:
1-топ.Жартылай су құйылған шыны ыдысқа жұмыртқа саламыз.Ол сұйық бетінде жүзіп жүреді.Егер ыдысқа тағы да су құйсақ,жұмыртқаның бату тереңдігінде өзгерістер бола ма?
Жауабы: Бастапқы тұзды,соңғысы таза су.Жұмыртқа бастапқы қалпында сол биіктігінде қалады.Өйткені тұздалған судың тығыздығы жұмыртқаныкінен артық болуына байланысты ,сол су бетнде жүзіп жүреді.Ал жұмыртқаның өз тығыздығы таза судікінен артық,сондықтан ол оның бетіне шыға алмайды.
2-топ.Айран шынысының ішіне қағаз жағып салып,оның аузына аршылған (піскен) жұмыртқаны тез қоя салсақ ,бірте-бірте шынының ішіне тартылып барып ,түсіп кететіндігіне тәжірибе жасалды.Мұның себебін анықтаңдар?
Жауабы:Жанған қағаз жалыны шыныдағы ауаны қыздырады.Қызған ауаның көлемі ұлғайып,оның бірқатар бөлігі сыртқа шығып кетеді.Шыны аузын жұмыртқамен жапқан кезде, жалын сөніп,ондағы ауа суыйды да ішіндегі және сыртындағы атмосфералық қысым тең болмағандықтан,жұмыртқа ыдыс түбіне қарай қозғалады.
3-топ.Жалпақ тарелкаға тиын салып,оның беттік деңгейінен сәл ғана астындай су құйылады (тәжірибе жасалады).Тарелкадағы су астындағы тиынды қолды ылғалдамай алуға бола ма?
Жауабы: Қағазды жағып стакан ішіне саламыз.Стаканды тезірек тиынның жанына тарелка ішіне төңкеріп қоямыз.Сонда қағаз сөніп,стакан ақ түтінге толады да,тарелкадағы су оның ішіне жиналып,тиын бұрынғы орнында құрғақшылықта қалады.Мұның себебі, жану кезінде стакандағы ауа қысымы артып,оның бірқатар бөлігі сыртқа шығады,ішіндегі ауа қысымын ,атмосфералық қысымынан азайтады.Нәтижесіндегі тарелкадағы су ауа қысымы аз стакан ішіне қарай бағытталады.