Ekologik madaniyat.

ANDIJON VILOYAT ASAKA TUMANI 41- MAKTABNING BIOLOGIYA FANI O’QITUVCHISI QUDRATBEK JO’RAYEV

“ Bizning asosiy maqdamiz- yoshlarning sifatli ta’lim olish imkoniyatiga ega bo’lishiga erishish, ularning o’z qobilyati va istedodini ro’yobga chiqarishi uchun barcha zarur sharoitlarni yaratib berishdan iborat”.

Sh.M.Mirziyoyev.

MAVZU:

E k o l o g I k

M a d a n I y a t

R E J A :

I.KIRISH

1. Ekologiya haqida tushuncha. II.ASOSIY QISM 1. ekologik mafkura. 2. ekologik ma’naviyat va madaniyat. 3. go’zal manzara – salomatlik omili. III. XULOSA. IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

Ekologiya.

Bu atamani fanga birinchi marta

1866 yilda nemis biologi Ernest Gekkel

“ Organizmlarning Umumiy morfologiyasi”

deb nomlangan asarida kiritgan.

• Ekologiya yunoncha so’zdan olingan bo’lib, “oikos”-uy, yashash joyi ;

“ logos”-o’rganish,fan degan ma’noni bildiradi.

Ekologik mafkura – insoniyat mafkurasidir.

Ekologik mafkura nafaqat umuminsoniy, balki, tabiat va inson uchun yagona bo’lgan umum hayotiy qadryatlarga tayanadi. Ekologik mafkura – hayot, inson va tabiat hamkorligi mafkurasidir.

Ekologiya inson ma’naviyatini kamol toptirish, go’zallashtirish, musaffo aylash borasida hizmat qiladi. Chunki ma’naviyatsiz inson tabiatga, uning jonzotlariga, go’zallikka, Vatan timsollariga mehr qoya olmaydi. Ma’naviyatli, madaniyatli kamol topgan inson uchun ona Vatan tabiatini muhofaza qilish to’g’risida g’amxo’rlik uning hayoti va faoliyatini uzviy qismidir. Haqiqiy madaniyatli kishi tabiatning jamiyat taraqqiyotidagi roli va o’rnini chuqur tushunadi.

Tabiatga inson mehri uni tushunishdan, bu go’zallikdan zavqlanishdan, u bilan o’zini bir butun, yaxlit his qilganida ko’rinadi. Shoir Azim Suyun bu holatni go’zal ifodalab bergan :

O, kuz sening turlik ko’rinishlaring

Men uchun suyumli va aziz biram.

Oqshom cho’kkanidagi urinishlaring,

Tonngi shafaqlarining sirli va teran.

Feruza soylarining qirg’oqlarida

Xazondan bexabar yashil maysalar…

Menchalik ularni hech kim sevmagan,

Umrning sermas’ul bu chog’larida.

“ Tabiatni his qilish tabiatda aks etgan shaxs hayotini his qilishdir” , degan edi rus yozuvchisi M. Prishvin.

• Ekologiya va madaniyat juda keng qamrovli tushunchalardir. Madaniyat ekologiyaga va aksincha, ekologiya madaniyatga turli sohalarda ta’sir ko’rsatadi. Faqat madaniyatli kishigina tabiat va jamiyatning o’zaro ta’sirini oqilona yo’lga qo’yishga intiladi. Bu boradagi faoliyatni ham uning madaniyati belgilab beradi.

• Ekologik madaniyat sohibi bo’lish – faqat tabiatga zarar keltirmaslik emas, balki uning gullab yashnashi, yanada yaxshilanishiga hissa qo’shish, unga beshavqatlarcha munosabatda bo’lganlarga qarshi kurashmoq ham demakdir.

• Ekologik muammo keyingi o`nyillik davomida yanada keskinlashib ketdi. Ekologik muammolar qachonlardir milliy va mintaqaviy doiradan chiqib butun insoniyat muammosiga aylandi bu muammolarni hal etishda oiladan tashqar maktab va maktabda o`tiladigan biologiya darslari ham katta ahamiyatga ega.

E’TIBORINGIZ

UCHUN

RAHMAT!