Ж?йке ж?йесіні? гигиенасы. Шыны?тыру гигиенасы

Сабақ жоспары №2

План учебного занятия №

Күні: Пән Педиатрия негіздері Тобы

Дата Предмет Группа

Оқытушының Т.Ә.А. Кайырбекова И.А.

Ф.И.О. преподавателя

І. Сабақтың тақырыбыЖүйке жүйесінің гигиенасы. Шынықтыру гигиенасы

Тема занятия

Сабақтың түрі және типіАралас сабақ

Тип и вид занятия

МақсатыЖүйке жүйесінің гигиенасы, шынықтыру гигиенасы туралы түсінік

Цельберу

Міндеттері

Задачи

а) Білімдіқ жүйке жүйесінің гигиенасын, шынықтыру гигиенасын сипаттау

обучающие

ә) тәрбиеліқ есіртке зиянды заттардан аулақ болуына тәрбиелеу

воспитательные

б) дамытушылық Мысалдар келтіре білу, өз пікірлерін дәлелдеу, кестелер

развивающие (кластерлер) құрыстыра білу.

ІІ. Күтілетін нәтиже.

Ожидаемые результаты:

а) оқушылар түсінуі тиіс

должны понимать есіртке заттардың жүйке жүйесінезияндығын

ә) оқушылар құндылы бағдары болуымедициналық сауаттылық

должны иметь ценностные установки

б) оқушылар жасай біледі кітаппен жұмыс жасауды

должны уметь

План занятия

І. Организационный момент

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен сәлемдесу. Оқушылардыңсабаққа қатысуын қадағалаужәне тексеру.

ІІ. Білімді актулазициялау:

1. Педиатрия нені зерттейтін ғылым?

2. Адамның жас ерекшеліктері мен физиологиялық процесстерін сипаттаңыз. Кесте толтыру

3. Бала денсалуғының топтары

4. Педиатрияның зерттеу әдістері- кластер толтыру

ІІ. Түсіндіру:Жоспар:

1. Жүйке жүйесінің гигиенасы

2. Шынықтыру гигиенасы

ІІІ. Бекіту:

1 тапсырма: Практикалық жұмыс орындау

1. Берілген топтардан мүсіні мен табанында зақымы бар балаларды табу.

2. Шынықтыру жұмыстарының жүргізілуінің ұйымдастырылуына және өткізілуіне баға беру.

3. Әр топтағы жас ерекшелігіне қарай балалардың тамақ қабылдау мәдениетінің дағдыларын тексеру. Қателік болса, жоюға ұсыныс жасау.

4. Эссе жазу:Денің сау болсын десең....

IV. Қорытындылау, бағалау.

ІV. Үй тапсырмасы: § 2 -3 ЖЖ аурулары, алдын алу жолдары

Балалар мен жасөспірімдерді шынықтыру

Шынығу деп организмнің қоршаған орта факторларына, әсіресе, метеорологиялық факторларға (шынығудың арнаулы әсері) қарсы тұру мүмкіндігін арттыратын процедуралар жүйесін түсінеді. Сонымен қатар шынығу организмнің қызмет қабілетін жоғарылатады, әр түрлі ауруларға иммунобиологиялық қарсы тұру (арнаулы емес әсері) дәрежесін арттырады.

Жеке әсерлердің ұзақтығы мен күшінің жүйелі түрде қайталануына байланысты, шынығуды жаттығулардың жеке түрі деп қарауға болады. Бұл жағдай шынығудың негізгі принциптерін ( ақырындап, еппен бастау және жүйелігін сақтау) анықтайды.

Балаларды ерте жастан метеорологиялық факторларға шынықтырудың маңызы өте зор. Дене температурасының тұрақтылығы химиялық және физикалық болып бөлінетін термореттеу процесі арқылы сақталады. Біріншісі- жылу бөлінуін (зат алмасу) реттеу, екіншісі- жылу беруді реттеу болып табылады. Сыртқы ортаның температуралық факторлары, терінің терморецепторларына (жылулық, салқындық) әсер етеді. Бұл рецепторлар дененің барлық аймақтарында біркелкі таралмаған. Оның ең көп бөлігі бет терісінде, ең аз бөлігі иық, қол терілерінде орналасқан. Кейінгі жылдары терідегі жүйке жүйесінің еркін аяқталуы туралы - салқындаған кезде терідегі жиі соға бастайтын импульс яғни салқын сезгіш жіпшелер туралы айтыла бастады. Импульстер рецептордан гипотала-мусқа (организмнің жылу реттеу орталығына) барады. Жылу реттеу реакциялары өз кезегінде зат алмасу және қаңқа бұлшық еттерінің моторлы ортасымен, яғни жылу өндіру орталығымен байланыста болады.

Дене температурасын реттеуде перифериялық қан айналысының жылдамдығы мен көлемі, тері бетінің жылу беру мөлшерін өзгертеді. Температуралық тітіркендіргіштер әсер еткенде қан тамырларының кеңеюуі немесе тарылуы, орталық жүйке-жүйесінің қатысуымен реттеледі. Салқын әсер еткенде, рефлекторлық реакциялар жылу бөлінуді 15-30% кемітіп, қан тамырларының тарылуын қамтамасыз етеді. Сонымен бірге жылу өндіруді ұлғайтатын, шартсыз рефлекстер де іске қосылуы мүмкін.

Бала организмі туған күнінен бастап, термореттеуші жүйемен реттеледі, бірақ ол толық жетілмеген, әлсіз болып келеді. Балалардың терісі ересектердікіне қарағанда жұқалау және капиллярларға бай келеді. Тері бетінің көлемі де салыстырмалы түрде көбірек болады, зат алмасу процессі ересектерге қарағанда үдемелі түрде жүретіндіктен, жылу берілуіне қолайлы жағдай туады, сондықтан олар салқын тигеннен пайда болатын ауруларға бейім келеді.

Жылу реттеу жүйесінің дұрыс жетілуі үшін, организм шынығуды қажет етеді және осы жүйелерге кейбір жүктеме түсіру бала организміне зиянды емес, керісінше, пайдалы болып келеді. Сондықтан, организмнің шынығу процесі термореттеу аппаратының жаттығуына негізделген.

Балалық шақта әсіресе, сәбилік шақта және мектепке дейінгі кезеңдерде химиялық жылу реттеу орталығының өте маңызды қорғаныш рөлін атқарады. Салқын тітіркендіргіштерге тері-тамыр реакциясының жылдамдығы жас өскен сайын арта түседі, бірақ аздаған шынығу процедурасы болуы да мүмкін. Рецепторлық аппараттар мен қан-тамыры реакцияларына қайта-қайта жүктеме түсіру, олардың қызметін жетілдіре түседі және термореттеу жүйесінің функционалдық мүмкіндіктерінің жетілуін жылдамдатады. Белгілі шартсыз рефлекстерден басқа, солардың негізінде, балалар организмінде температуралық әсерлерге термореттеу жүйесін саналы түрде іске қосатын шартты рефлекстер пайда болады.

Шынығудың тиімділігі төменде көрсетілген принциптердің сақталуына байланысты:

1. Процедуралардықолданудыңжүйелілігі;

2. Тітіркендіргіштердіңкүшінептепұлғайту;

3. Жасына, денсаулығынажәнешынығудәрежесінебайланыстышынығудыбастағанкезде, жеке бас ерекшеліктерінескеру;

4. Балалардыңеңжақсыжылулықжағдайдаболуы;

5. Баланыңкөңіл-күйініңдұрыстығы.

Балалардышынықтырудыңқұралдарыболып, негізінентабиғифакторларалынады: ауа, су, күнрадиациясы. Олардышынығуғапайдалануүшін, белгілігигиеналықталаптарқойылады. Ауа мен су таза жәнебелгілітемпературадаболуықажет. Соныменқатарауаныңылғалдылығы мен қозғалужылдамдығы да есепкеалынады. Күнсәулесініңтүсетінбұрышы, әсеретуүстемдігіжәнеұзақтығыбелгілімөлшердеболуықажет.

Жалпыалғанда, денешынықтырутәрбиесініңсалауаттандырудағытиімділігіекінегізгіпринциптісақтағандағанадұрысболады: тәуліктікқимыл-қозғалысбелсенділігінегигиеналықнормаларғасәйкестүзетулержүргізілуіжәнеденешынықтырутәрбиесініңгигиеналықнегізделгенжалпымоделініңболуы.

Қимыл-қозғалысбелсенділігініңдұрысжасалғаннормасынегізгіүшталаптыңорындалуын: организмніңбарлықжүйелерініңүнемдіқызмететуін, олардыңсенімділігінжәнеқоршағанортаныңөзгеруінереакцияныңдұрыссақталуынқамтамасызетуікерек.

Жылдықдинамикадабаланыңжекебасыныңжәнеұжымныңденсаулықкөрсеткіштерініңжақсыжаққаөзгеруі, жаскезеңдерініңгигиеналықнормасыныңкритерийіболыпсаналады. Гигиеналықнормалардыңдиапозондары, өсіпкележатқанорганизмніңжеке бас ерекшеліктерінебайланыстықолдануғамүмкіндікбереді.

Дәрігерлікбақылаудыңнегізгіформалары:

1. Балалардыңфункционалдықмүмкіндіктерінанықтайотырып, денсаулықжағдайынтексеру;

2. Денешынықтырутәрбиесініңжүргізілуінжүйелітүрдебақылапотыру;

3. Денешынықтырутәрбиесіжүргізілетінорындарғасанитарлықбақылаужүргізу;

4. Мектепкедейінгібалалармекемесініңқызмет-керлері мен балалардыңата-анасыарасындасанитарлықағартужұмысынжүргізу.

Денешынықтырутәрбиесіндұрысұйымдастыруүшінміндеттітүрде бала организмініңөсужәне даму ерекшеліктеріескерілуікерек.

Проанализируй!!!

Тест. Предрасположен ли ты к наркотикам?

1. К сожалению, табак, сигареты в нашей жизни очень распространены среди молодёжи, а ведь никотин «атакует» не только лёгкие, но и сердце, кровообращение. А как ты относишься к «голубому дымку» и к курильщикам?

a) Я полагаю, что курильщики отравляют любое помещение и превращают всех окружающих в пассивных курильщиков;

b) Каждый должен сам решать, где курить, всякие ограничения излишни;

c) Курить можно не везде.

2. Скоро экзамен. Все твои товарищи нервничают, волнение достигло наивысшего накала. Кто-то принёс успокаивающие таблетки и предлагает их тебе. Возьмёшь?

a) Да, я возьму таблетку, но только в том случае, если я уже совсем в «ауте»;

b) Нет, мне лень думать о том, где брать эту таблетку в следующий раз, когда её не предложат;

c) Нет, я не нуждаюсь в искусственном успокаивании.

3. На вечеринке по кругу идет сигарета «с травкой». Все твои друзья один за другим затягиваются, и вот настала твоя очередь. Как ты поступишь?

a) Я в любом случае хоть разок да попробую;

b) Нет, я не стану этого делать, лучше уйду с такой вечеринки;

c) Я сам не возьму сигарету, а над этими дураками вдоволь посмеюсь.

4. Собралась веселая компания, гости смеются, танцуют. Ты приходишь с опозданием, когда другие уже немного выпили. Как ты поведешь себя?

a) Выпью две-три рюмки, чтобы догнать других;

b) Терпеть не могу, когда в компании хорошее настроение зависит только от выпивки, я лучше побуду немного и уйду;

c) Мне безразлично, если другие пьют, у меня самого настроение хорошее и без того.

5. Некоторые говорят: «Наркотики вовсе не опасны, нужно лишь правильно общаться с ними». А ты тоже в это веришь?

a) Тот, кто так считает, обманывает самого себя;

b) Да, это соответствует действительности, за исключением особо сильных наркотиков.

6. Существует мнение, что «крутую» музыку и наркотики нельзя разделить. А ты как считаешь?

a) Можно делать прекрасную музыку, не прибегая к наркотикам;

b) Приняв наркотики вообще нельзя принимать музыку;

c) Все музыканты что-нибудь принимают.

7. Твой приятель настоятельно просит тебя срочно достать некоторую сумму в долг. Ты знаешь, что он регулярно принимает наркотики. Одолжишь ли ты ему денег?

a) Да;

b) Нет;

c) Только в том случае, если буду знать, зачем они ему.

8. Ты ужасно влюбился! С твоей новой пассией вы проводите вечера вместе в её компании. Ты замечаешь, что все в этой компании, включая твою возлюбленную, не прочь пропустить рюмку-другую, а то и принять что-нибудь похлеще. Будешь ли ты чувствовать себя в своей тарелке?

a) Если там весело, почему бы и нет?

b) Не обязательно часто проводить время в компании;

c) Эта компания вредит моей любви.

Результаты теста

Поставь крестик возле того ответа, который тебе больше подходит. По таблице подсчитай число очков. Исходя из полученной суммы, авторы этого немецкого теста помогут тебе определить твой тип.

0-20 очков: ты ведешь себя так, словно проблем с наркотиками вообще не существует. Оказывается, ты не относишь к наркотическим веществам алкоголь и никотин. А ведь опасны не только героин или кокаин, обрати внимание, что большинство наркоманов – алкоголики. Задумайся ещё раз над своим отношением к наркотикам! Пожалуй, тебе стоило бы посоветоваться с тем, кому ты доверяешь, - с любимым учителем или с кем-то из родителей, со знакомым врачом.

25-30 очков: нельзя утверждать, что ты заядлый трезвенник. Время от времени ты не прочь пропустить рюмку, но считаешь, что тебе ничто не угрожает, что ты контролируешь ситуацию. Но следует быть начеку: под влиянием друзей ты можешь поддаться искушению и попробовать наркотики.

Тот, кто набрал 20-25 очков, относится к «группе риска», и ему нужно быть очень осторожным.

60-80 очков: наркотики никогда не станут для тебя серьезной проблемой. Но не впадай в другую крайность и не выступай по отношению к другим в роли проповедника морали.

блиц – опрос.

1. Как часто в этом году у вас была простуда:

0) ни разу;
1) от 1 до 4 раз;
2) более 4 раз.

2. Есть ли у вас хронические заболевания органов дыхания?

0) нет;
1) 1 заболевание;
2) комплекс заболеваний.

3) Бывают ли у вас дни общего недомогания (вялость, упадок сил, сонливость, слабые головные боли)?

Подведем итоги блиц-опроса.

0 – 1 балл – здоровье в порядке;
2 – 4 балла – вы в группе риска;
5 – 6 баллов – ваш организм ослаблен.

Чтобы человек не простужался, ему необходима тренировка к холодным воздействиям. Наше тело – общежитие для микробов. Защитные силы организма сдерживают размножение и “подрывную деятельность”. Но при неблагоприятных условиях защитные силы ослабевают и человек заболевает.

Задание: Я излагаю факты, мнения об уходе за кожей. Определите, что “правда”, а что “ложь”:

1. Наше настроение не влияет на состояние кожи и волос (ложь – стресс – нарушение обмена веществ

2. Общение с животными не влияет на состояние кожи человека (ложь – грибковые болезни, лишаи)

3. Стал ходить в бассейн для закаливания, а ногти стали ломкими, с белым налетом (правда –ходить босиком – грибковые заболевания).

4. Наркотические вещества делают кожу румяной и здоровой (ложь – резкое покраснение сморщивание, человек резко худеет).

5. Употребление поливитаминов зимой улучшает состояние кожи (правда)

6. Летом нужно ходить в синтетической одежде, это красиво и не жарко (ложь – не пропускает воздух, тело потеет – тепловой удар).

7. У многих портится кожа при цветении тополя, лебеды (правда – аллергия –  сыпь, покраснение слизистой оболочки).

КГКП «БГТК» 2014 Конфиденциально Страница 9 из 1