Педагог балаларға «Валеология» еліне саяхат жасауды жалғыстыратынын хабарлайды. Балалардан «Күн ережесі» аялдамасында қандай қызықты нәрселердің естерінде қалғандығын сұрайды. Ертеңгі уақыт немен басталады? Ұйқыдан тұру және жаттығу жасау дегеніміз не? Жаттығу күні бойы жақсы көңіл-күймен, сергек, күшті болып және күліп жүруге дем беріп көмектеседі. Балалар ауаны терең жұтып, біртіндеп сыртқа шығарады. Олар тыныс алу алдында өздерінің не байқағандарын және тыныс алу жаттығулары жайлы пікірлеседі. Балалар терең ауа жұтуды, оны шығаруды сезінулері тиіс. Мұрын арқылы терең ауа жұтамыз. Ауаны жұтқанда кеудеміз керіледі өйткені ол таза ауаға толады. Таза ауа біздің денеміздің, ағзамыздың әрбір клеткасын толықтырады. Ауаны ауыз арқылы сыртқа шығарғанда, біздің кеудеміз босаңсиды, себебі кеудеден өзіміздің жұтқан ауамыз ішке барып, қайта сыртқа шығады. Сыртқа шығатын ауа арқылы біздің ағзамыздағы жағымсыз көңіл-күй және аурулар кетіп, ұйқымыз ашылып біз жеңіл тыныс аламыз Ауаны ішке жұтып, оны қайта сыртқа шығару – адамның тыныс алуы. Тыныс алу – адам денсаулығы үшін өте маңызды. Педагог балаларға «Жаттығулар» аялдамасына келгендігін хабарлайды. Оларға ертенгі ұйқыдан тұру ережесін орындауды ұсынады. Енді денеміздегі буын мен бұлшық еттерді босаңтысып ұстайық. Әліппе дәптеріндегі ертеңгілік жаттығуларды суретке қарап, орындайды. Д/о: «Үнді елінде қалай жүреді?» Жүрсі жеңіл, арқысы, иықтары тік, ал жүзінде күлкі ойнап келе жатқан қызды көргенде сондай қызығасың, сол сияқты егер бойы биік, ертұлғалы, жақсы дене бітімі мен жүрсі бар ер бала да өте керемет. Бала сабақта отырғанда, тамақтанғанда, теледидар көрген кездерде өз дене бітімін дұрыс ұстап, дұрыс жүре білуді үнемі қадағалау керек.Массаж қан жүгіртеді.Егер ұзақ отырсаң, арқан талады. Балаларға осыдан соң «Омыртқа дегеніміз – адам ағзасының тірегі, денеге түскен салмақтың бәрін өзіне алады» деген түсінік беріледі. Ортаға өз еркімен бір бала шығып, топқа өз омыртқасын көрсетеді, ал балалар оны «тік, түзу, омыртқа сызығы арқаның ортасымен өтеді» деп әңгмелейді. Педагог балалар омыртның қисаю – сколиоз ауруынаәкеп соқтыратынын түсіндіреді. Сондықтан балаларға өздерінің жүрісіне, дене бітіміне, омыртқа құрылымына көңіл бөлу керектігі, сөйтіп сколиоз ауруының алдын алу туралы айтып береді. Омыртқаның түзу болуы, балалардың келесі жаттығуларды орындай алуына байланысты: Таңертен ояғанда, төсектен секіріп тез тұрмай, керіліп ал. Ертеңгілік жаттығулар жаса және денеңді шынықтыр. Отырған кезде дене бітіміңді дұрыс ұста. Педагог балаларға табанға арналған келесі жаттығуларды орындауды ұсынады: Аяқ саусақтарымен қарындаштады жина. Аяқ саусақтарымен сүлгіні ал. Таяқшаларды табамен арналған тербет (әр баланың таңдауына қарай). Балалар педагогпен бірге табанның қасиетін анықтайды.Біздің тіреушіміздің (омыртқа) негізгі көмекшісі –табанымыз. Ол жүріс кезінде үлкен рөл атқарады. Әліппе дәптерге қарап, «жалпақтабан» ауруына әкеп соқтырады. Балалар үй тапсырмасын қарап, өз табандарын суреттермен салыстырады. Мұндай ауруға жол бермеу үшін Дәрігер Салауат табанға арналған жаттығуларды бала жастан бастауды ұсынады. Денсаулығын мықты болсын десең, таңертеңгі денешынықтыру және спорт жаттығулармен шұғылдан. Мұндай жаттығулар ұлдардың күшті, дене бітімі сұлу және ауырлықты жеңе білулеріне көмектеседі. Әсіресе суда жүзу жүректің және бұлшық еттердің дамдын қалыптастырады. Ал қыздардың гимнастикамен шұғылданып, конькимен сырғанауы, биби өнерін меңгеруі дене бітімінің түзу, жүрістерінің әдемі болуына ықпалын тигізеді. |