Технологическая карта по экологии "Хаар, муус, уу"

Этапы

Действие воспитателя

Действие воспитанников

Методы и приемы

Орг.

Эрдэттэн уу бэлэмниибин, ууну тонорон муус оноробун, уонна таьырдьаттан ведерка5а хаар киллэрэбин.

Бэлэмнэнэллэр. Шарфиктарын илдьэ киирэллэр.

Практический: подготовка.

Мотив-побуд.

- Утуе кунунэн о5олор! Билигин биьиги тугу гынарбытын билиэхпитин иннинэ, таабырынна таайыахха:

1. Таьырдьа хайа буолар, дьиэ5э уу буолар баар уьу. (Хаар)

2. Уокка бырахтахха умайбат, ууга уктахха уу ылбат баар уьу. (Муус)

3. Быс да быс, быстыбат баар уьу. (Уу)

- Ол аата бугун тугу уерэтэр эбиппитий?

Иитээччини кэтииллэр. Интириэьиргииллэр.

Таабырын таайаллар.

- Муус, хаар, уу.

Словесный: разгадывание загадок, беседа.

Основ.

- Маладьыастар! Сепке таайдыгыт! Билигин бары харахпытын баайабыт.

(О5олор харахтарын шарфигынан баайабын, уонна илиилэригэр кыра салапааннаах мууьу туттарабын).

- О5олор, эьиги санаа5ытыгар мин тугу туттарбытым буолуой? Илиибитинэн учугэйдик тутан-хабан кереххэйин эрэ.

- Дьэ-эрэ харахпытын арыйан керуеххэйин эрэ, илиибитигэр тугу тутан турар эбиппитий?

- Салапааннаах мууьу ытыспыт сылааьынан ириэриэ5ин эрэ.

(Муус уу буолар).

- Хайа о5олор мууспут хайдах буолан хаалла?

- Мууспут туохха кубулуйда?

- О5олор, онтон то5о муус уу буолан хааллай?

- То5о диэтэр муус тымныы эттик. Онтон мууьу сылааьынан туттахха, мууспут уу буолан хаалар. Билигин халлаан сылыйда5ына таьырдьа барыта муус уонна уу буолуо5а. Онон сибээстээн таьырдьа сэрэнэ сылдьабыт. Наьаа халтархай.

- Оттон хаьан хаар уонна муус уулларый? Сайын ардах туьэр, ууга сетуелуугут, онтон кыьын кенуллэммэт то5о диэтэр…

- Муус урэххэ хайдах муус буолан хааларый?

- Оттон мууспут хаьан уу буоларый?

- Ол аата сылаас кэмнэ – уу, тымныы кэмнэ – муус. Сеп, маладьыастар, ейдеебуккут. Сал5ыы барыахха.

Физкультминутка.

- Билигин о5олор, биьиги оонньуу оонньуохпут. «Хаар, муус, уу» - диэн ааттаах. «Хаар» диэтэхпинэ бары илиибитин кете5ебут уонна далбаатыыбыт. «Уу» диэтэхпинэ ууга уста5ыт. Оттон муус диэтэхпинэ хомулла туьэ5ит.

- Оттон таьырдьа керун эрэ о5олор, туох кестеруй?

- Маладьыастар, таьырдьа хаар баар. Хаар хаьан туьэр этэй?

- Керун эрэ о5олор хаар киллэрбитим. Илиигитигэр кыратык ылын эрэ.

(О5олор илиилэригэр кыратык ылаллар. Хаар ууллар).

- Керун эрэ о5олор, хаарбыт эмиэ ууллан хаалла. Ол аата хаарбыт хаьан уу буолар эбитий?

- Маладьыастар! Хаар кыьын халлаантан туьэр. То5о туьэрин билэ5ит? То5о диэтэр сиик халлаанна тахсар уонна ардах буолан туьэн иьэн, тонон хаар буолан хаалар. Билигин уруьуйдаан кердеруем.

(Итээччи уруьуйдаан кердерер).

- Ейдеетугут? Маладьыастар!

- Тымныы, муус, хаар! Шарфигынан харахтарын бааналлар. Мууьу тутан-хабан кереллер.

- Муус!

- Муус ууллан хаала.

- Мууспут ууга кубулуйда.

- Сайын.

- Тымныы.

- Тымныы ол иьин.

- Сылыйда5ына.

Иитээччини утуктэллэр. Оонньууллар.

Ыйытыыга хоруйдууллар.

Кыратык илиилэригэр хаар ылаллар.

- Сылыйда5ына уу буолар эбит.

Ыйытыыга хоруйдууллар. Иитээччини кереллер.

- Ейдеетубут!

Практический: эксперимент, игровой.

Словесный: Объяснение, беседа.

Наглядный: схема.

Рефлек.

- О5олор, бугун биьиги тугу биллибитий?

- Маладьыастар, бугун тугу билбиккитин балтыларгытыгар, бырааттаргытыгар, дьонноргутугар тиийэн кэпсээрин. Муус уонна хаар сылааска ирэллэр эбит, онтон уубут тымныыга та5ыста5ына тонор эбит.

О5олор хоруйдууллар.

Словесный: беседа, объяснение.