Ертеде ыдыстарды, т?рмыс б?йымдары т?рлі ою - ?рнектермен безендірілген. Ою - ?рнек – сан алуан ?лт адамдарыны? т?рмысынан ?з к?рінісін тап?ан ?те ежелгі ?нер. Ою - ?рнек ерте замандардан бері т?мар болып санал?ан. Ыдыс - ая?ты, киімдерді жи?аздарды ою - ?рнекпен ?шекейлеген. Бізді? ата - ?желеріміз ою - ?рнек символдарыны? ??пия ма?ынасын о?и білген. К?бінесе ?рнектер а? пен ?ара бол?ан. Б?дан кейінгі кездері ?аза?ты? ою - ?рнегіне ?р т?рлі ашы? т?стер ?осыла бастайды.
?арындашпен мен бояумен пайдалана отырып, ?сем таба?тарды ?демі ?рнектермен ?шекейлейік. Оларды? ?алай безендірілгеніне назар аударады.
Ойын: «Та?ияны ?шекейлейік»
Ма?саты: балаларды та?ияны ?р т?рлі оюлармен ?шекейлеуге ?йрету. Жануарлар, ?сімдік ою - ?рнектеріні? атауы ж?не элементтері бекіту.
Таба?ты? шет жа?ы «?ош?арм?йіз» ?рнекпен безендіреміз. Балалар?а «?ош?арм?йіз» ?рнекті? суретті? к?рсетеді. Та?та?а «?ош?арм?йіз» ?рнекті ?алай салу жолдарын т?сіндіреді. Бір н?ктеден бастап бір м?йізін жай ?арындашпен ?збей сызып алып, екінші м?йізін д?л солай ?олды ?а?аздан к?термей, ?збей сызып шы?амыз. Ортада «?ыз?алда? г?л» ?рнегі салады. Балалар?а «?ыз?алда? г?л»?рнекті та?та?а салу жолдарын т?сіндіреді.
Сергігу с?ті:
Ал балалар т?райы?,
мойнымызды б?райы?.
?олымызды созайы?,
Жел сия?ты ?алы?та,
О??а, сол?а иіліп
Денемізді б?райы?.
Ж?мысты орындауды? реті
• Ою - ?рнек элементін, оны? т?сі та?дау.
• Таба?та ою - ?рнекті балалармен бірге жай ?арындашпен орналастыру.
• Оюларды ?ыл?аламмен бояу.
Балалар сурет салу?а кіріседі. «?ош?арм?йіз», «?ыз?алда? г?л» ?рнектерді таба?та орналастырады. Оюларды? элементтерін жай ?арындашпен салады, бояумен бояйды.
ІІІ. Рефлексивті – т?зетушілік
Балалар шы?армалары к?рмесі ж?не талдау.
Саба?ты? со?ы?да т?рт - бес ?здік ж?мыс балаларды? к?мегімен та?дап алынуы ж?не мына с?ра?тар бойынша талдау ?ткізілуі тиіс:
Ұйымдастырылған оқу іс – әрекетінің технологиялық картасы
Білім беру саласы: «Шығармашылық»
Бөлімі: сурет салу
Тақырыбы: «Табақты безендіру»
Мақсаты: табақты ою - өрнекпен әшекейлеуге үйрету.«Қошқар мүйіз», «қызғалдақ гүл» ою – өрнектің орналасуы, халық ұлттық шеберлердің түстері қолдануға үйрету. Балалардың қызығушылығын арттыру. Байқампаздығын, ойлау қабілеттерің, тілдерің дамыту. Тиянақтылыққа тәрбиелеу.
Құрал - жабдықтар: табақтың суретті, оюлардың түрлері, жай қарындаштар, бояулар, қылқалам, табақтың үлгісі.
- Балалар, бүгінгі сабақты бір - бірімізге жақсы тіліктер айтудан бастайық.
Балалар шеңберге тұрып, оң жақтағы көршісіне жағымды жақсы сөздер айтады.
ІІ. Ұйымдастырушылық – ізденістік
Педагог кіріспе әңгіме өткізіп, балалардан қандай ыдыс - аяқ түрлерін білетіндерін сұрайды.
- Кесе, тәрелке, шәйнек.
Балаларға табақты қарастырылады.
- Балалар, мына суретте не көріп тұрсыңдар?
- Табақ.
Табақ дегеніміз тәрелкенің үлкен түрі айтады. Бұл қазақтың ұлттық шеберлерінің бір түрі ыдыс - аяқ.
- Табаққа қандай тағамды саламыз?
Балалардың жауаптары.
Расында да, бұл табаққа ұлттық тамақ – етті салады. Сондықтан табақ әр үйде болу керек.
- Табақ қандай пішіндерге ұқсайды?
- Дөңгелек.
- Табақты қалай әшекейлеуге болады?
- Гүлдермен, домалақтармен, сызықтармен.
- Балалар, біз бүгін табақты өрнекпен әдемі әшекейлейміз. Соны табақты сендер аналарға сыйлайсыңдар.
Ертеде ыдыстарды, тұрмыс бұйымдары түрлі ою - өрнектермен безендірілген. Ою - өрнек – сан алуан ұлт адамдарының тұрмысынан өз көрінісін тапқан өте ежелгі өнер. Ою - өрнек ерте замандардан бері тұмар болып саналған. Ыдыс - аяқты, киімдерді жиһаздарды ою - өрнекпен әшекейлеген. Біздің ата - әжелеріміз ою - өрнек символдарының құпия мағынасын оқи білген. Көбінесе өрнектер ақ пен қара болған. Бұдан кейінгі кездері қазақтың ою - өрнегіне әр түрлі ашық түстер қосыла бастайды.
Қарындашпен мен бояумен пайдалана отырып, әсем табақтарды әдемі өрнектермен әшекейлейік. Олардың қалай безендірілгеніне назар аударады.
Ойын: «Тақияны әшекейлейік»
Мақсаты: балаларды тақияны әр түрлі оюлармен әшекейлеуге үйрету. Жануарлар, өсімдік ою - өрнектерінің атауы және элементтері бекіту.
Табақтың шет жағы «қошқармүйіз» өрнекпен безендіреміз. Балаларға «қошқармүйіз» өрнектің суреттің көрсетеді. Тақтаға «қошқармүйіз» өрнекті қалай салу жолдарын түсіндіреді. Бір нүктеден бастап бір мүйізін жай қарындашпен үзбей сызып алып, екінші мүйізін дәл солай қолды қағаздан көтермей, үзбей сызып шығамыз. Ортада «қызғалдақ гүл» өрнегі салады. Балаларға «қызғалдақ гүл»өрнекті тақтаға салу жолдарын түсіндіреді.
Сергігу сәті:
Ал балалар тұрайық,
мойнымызды бұрайық.
Қолымызды созайық,
Жел сияқты қалықта,
Оңға, солға иіліп
Денемізді бұрайық.
Жұмысты орындаудың реті
• Ою - өрнек элементін, оның түсі таңдау.
• Табақта ою - өрнекті балалармен бірге жай қарындашпен орналастыру.
• Оюларды қылқаламмен бояу.
Балалар сурет салуға кіріседі. «Қошқармүйіз», «қызғалдақ гүл» өрнектерді табақта орналастырады. Оюлардың элементтерін жай қарындашпен салады, бояумен бояйды.
ІІІ. Рефлексивті – түзетушілік
Балалар шығармалары көрмесі және талдау.
Сабақтың соңыңда төрт - бес үздік жұмыс балалардың көмегімен таңдап алынуы және мына сұрақтар бойынша талдау өткізілуі тиіс:
- Ою - өрнектің қандай элементтері қолданылған?
- Жұмыс ұқыпты орындалған ба?
Балалардың жауаптарын қорытындылап, барлық жұмыстарды мақтанады.
Балалар салған суреттерін, алған әсерлерін көрсетіп айтады.
Сурет салуға деген қызығушылықтарын білдіреді.
Күтілетін нәтиже:
Біледі: табақ, ою - өрнек туралы түсінік алады және маңызын біледі.
Игереді: табақ суреті үстіне өрнек салу игереді;
Меңгереді: табақты ою - өрнекпен әшекейлеуге меңгереді.
