Мектепалды дайынды? топтарында?ы балаларды? топ ішінде тиімді
?арым-?атынас жасауын дамыту.
( психологиялы? тренинг)
Зира Кайыржанова Рахымжан?ызы.
Атырау ?аласы.Исатай Тайманов атында?ы №27 орта мектеп психологы
Суретті? ж?бын тап» ойыны.
Ма?саты: Баланы? ойлау ?абілетін, есте са?тауын ж?не тілін дамыту
?ажетті ??ралдар: Магниттік та?та, магниттер, 12 ж?п суреттер: фасоль – горох, анар - алма, ш?йнек - кесе, ?ораз - ?теш, а??у – ша?ала, шегіртке – ??мырс?а, к?рек – тырна, ?ыз?алда? – раушан, ешкі – ?ой, ?ас?ыр – аю, картоп – с?біз, кітап – д?птер.
Ойын ?тілу барысы:
Психолог магниттік та?та?а ойынны? суреттерін іледі. Суреттерді? орналасуы: жо?ар?ы ?атарына – фасоль, алма, ш?йнек, ?ораз, а??у, ??мырс?а, к?рек, ?ыз?алда?, ешкі, ?ас?ыр, кітап, с?бізді? суреттерін ?ояды. Т?менгі жа?ына – горох, анар, кесе, ?теш, ша?ала, шегіртке, тырна, раушан, ?ой, картоп, д?птерді? суреттерін ?ояды.
Балалар?а жо?ар?ы ?атардан сурет та?дап т?менгі ?атардан сол суретті? ж?бын тауып топтастыру керек екені? т?сіндіреді. Балалар кезекпен ж?птарын тауып ж?не неліктен олай ойлайтыны? айтады. Мысалы: фасоль суретіне мен горохты? суретін ж?п ?ылып топтастырдым. Себебі екеуіде ас?а жатады.
Психолог негізгі д?рыс жауапты ал?анан со?, суретті? орны? ауыстырып ж?бтарын біріні? астына бірін ?ойып отырады. Содан со? балалардан ?ал?ан суреттерді? ж?бтары ?андай бол?анын еске т?сірулерін с?райды.
«Т?лкіні? балалары мен б?ркіт»
Ма?саты: зейіні?, ерік жігерін дамыту.
Ойын барысы
Балалар 1,2 санау ар?ылы немесе ?з еріктерімен т?лкілер ж?не б?ркіттер болып екіге б?лінеді. Б?ркіттер т?лкілерді а?дып бір жерде жиналып отырады. Т?лкілерді? ішінен біреуі т?лкі болып ?ал?андары т?лкіні? балалары болады. Т?лкі орта?а т?рып ?андайда бір ?имылдар жасап, оны ?рт?рлі ?ылып ?згертіп жасай береді. Т?лкіні? балалары анасыны? жаса?андарын ?алмай ?айталап жасап отыруы керек. Кім ?имылдарды жасау?а ?лгірмей немесе жасай алмаса соны б?ркіттер алып кетеді. Анасымен ?ал?ан т?лкі баласа же?імпаз болып саналады. Ойын ж?ргізушілері ауыстырылып 2-3 рет ?айталанады.
Ескерту. Ойынды к??ілді ?уен ?осып ойна?ан жа?сы.
«К?к?ністер» ойыны.
Ма?саты: Баланы? с?здік ?орын байыту, зейіні? дамыту, ?зара келісімге келуге т?рбиелеу.
?ажетті ??ралдар: К?к?ністерді? суреті бала санына ?арай.
Ойынны? ?тілу барысы:
Психолог ?рбір бала?а к?к?ністі? суреті бейнеленген карточкаларды таратады. Балалар ше?бер ??рып т?рады да, ?р?айсысы ?олдарында?ы ?андай к?к?ніс екенін айтады. Содан со? психолог ше?бер ішіне кіріп ?андайда бір к?к?ністі? атауын атайды. Атал?ан к?к?ністі? суреті бар бала ше?бер бойымен айнала ?ашады, ал ж?ргізуші баланы ?уа ж??еледі. Ойыншы ?сталап ?алмауы ?шін балаларды? ?олында?ы ?андайда бір к?к?ністі? атауын атауы ?ажет. Сол кезде кімні? ?олында?ы к?к?ністі? атауы аталса сол орта?а шы?ып, ?аша ж??еледі. Ал, 1 ойыншы к?к?ністі? атауын ата?ан бойда орнына т?рады. Ж?ргізуші ?стап алам дегенше келе к?к?ністі? аты аталады. Ойын осылай жал?аса береді.
Ескерту: Ал?аш?ы ойын кезінде психолог ж?ргізуші орнына ойнайды, кейінен ж?ргізушіні балалар арасынан та?дайды.
«Суретті есі?е са?та» ойыны.
Ма?саты: к?ру есін ж?не зейіні? дамыту.
?ажетті ??ралдар: Ойын карточкалары бала санына ?арай.
Ойынны? ?тілуі барысы:
Психолог ?р бала?а ойын?а аранал?ан карточкаларды таратады ж?не зейін ?ойып назарларын аударуын с?райды. 10 сек. со? карточканы аударып «суретте не орналас?ан» деп с?райды. Балалар кезекпен жауап беріп отырады. Кейін карточкаларды ауыстырады. Ойын осылай жал?аса береді.
Ескерту: Д?рыс жауап?а балалар?а ж?лдызша немесе фишка беріп отырады. Осылай же?імпаз аны?талады.
«Си?ырлы дыбыстар» ойыны
Ма?саты: ойлауды, берілген дыбыспен с?зді атау іскерлігін дамыту.
Барысы: М??алім балалар?а си?ырлы дыбыстармен ойын ойнауды ?сынады:
- «Ш,Ж, С» дыбысына басталатын с?здерді ата?дар.
- «Р» дыбысы бар к?к?ніс, жеміс-жидектерді (ж?гері, алм?рт, ?ара?ат), «Л» дыбысы бар заттарды (?стел, г?л, ?аламсап) ата?дар.
«К?белектер ?лемі» жатты?уы
Ма?саты: релаксация ж?не ?иялын дамыту.
?ажетті ??ралдар: МР3, баяу орындалатын музыка, кілемшелер (бала санына ?арай)
Жатты?уды? ?тілу барысы:
Балалар кілемшеге шал?асынан жатып, ая? – ?олдарын еркін созады.
Психолог арнайы релаксацияны? ?уені? ?осып былай дейді: «К?здері?ді ж?мып, мені? даусымды есті?дер. Же?іл ?рі жаймен демалы?дар. ?здері?ді керемет жазды? шуа?ты к?ні?де шал?анда ж?ргендерінді елестеті?дер. Д?л ?азір сендерді? к?з алдары?а ?ажайып к?белек г?лден – г?лге ?шып ж?ргені? к?ріп т?рсы?дар. Оны? ?анаттарыны? ?имыл – ?оз?алысына ?ара?даршы! Ол ?анаттары? же?іл ?рі ?сем етіп ?оз?алтады. Енді ?р?айсылары? осы к?белекті? ?ажайып ?лкен ?рі керемет ?анаттарын ?здері?е ?иялдап к?рі?дерші! Сендерді? ?анаттары? т?мен – жо?ары баяу ?алы?тап ?оз?алып жат?аны? сезі?і?дер! Ауада баяу ?алы?тап ж?ргендері?ді сезініп рахатта?ы?дар! Ал енді ?здері? ?шып ж?рген жерлері?нент?мендегі жап-жасыл болып т?р?ан шал?ан?а зер салы?дар. ?ара?даршы, ?андай жай?алып т?р?ан г?лдерді? к?птігін! К?здері?мен е? ?демі г?лді тауып алып со?ан жа?ындай т?сі?дер! Енді сендер ?здері?ні? г?лдері?ні? иісі? сезді?дер! Жайменен ?алы?тап осы г?лді? а??ы?ан исіні? ортасы?а отыры?дар! Та?ыда оны? ж?пар исімен демалы?дар. енді к?здері?ді ашы?дар!
Балалар кезекпен ?здері?і? сезімдері жайлы айтады.
«??сас с?здер» ойыны
Ма?саты: синонимдерді аны?тау да?дыларын дамыту.
Барысы: психолог ойын ережесімен таныстырады. «Балалар б?л ойында мен ата?ан с?зге, ??сас с?з айтулары? керек». Мысалы: психолог «?лкен» с?зін ?сынады, балалар: «ірі, д?у, з?улім».
Мейірімді - жанашыр, жылыж?рек, жа?сы.
Аласа - кішкентай, биік емес ж?не т.б.
Тренинг со?ында балалардан б?гінгі тренингтан ал?ан ?серлермен б?ліседі.
- Тренинг ?нады ма?
- ?зі?ді ?алай сезі?ді??
- Алда?ы уа?ытта тренинг ?андай бол?анын ?алайсы??