Ж?к машинасыны? д??гелектері ?лкен болады, ол ?лкен ж?ктерді тасиды.Мысалы: ??м, тас,а?аш т.б. ауыр заттарды тасымалдайды
-Ал же?іл машиналармен кімдерді тасиды?
-Д?рыс айтасы?дар, же?іл машиналармен адамдарды тасиды. Оны? жолаушылар?а арнал?ан салоны бар. Ал, ж?к машинасыны? ж?ргізуші отыратын кабинасы ж?не ?орабы болады. Ал машинаны кім ж?ргізеді?
Же?іл машина да, ж?к машинасы да ??рлы? к?ліктері, я?ни, жерде ж?ретін к?лік т?рлері болып саналады.
-Ж?к к?ліктері ж?к тасыса, екіншісі адам тасиды. Адам таситын к?лікті? т?рі- автобуспен жа?ын танысамыз.
Автобус ?андай к?лік?
Балалар мені? ?асымда?ы ойыншы? автобус?а ?арайы?шы?
Т?сі ?андай екен?
-Автобус адамдарды тасу?а арнал?ан к?лік.
Автобусты? к?лемі ?андай?
-Терезелері к?п, есіктері екеу, отыратын жері ж?мса?, ?те ы??айлы, к?н ысты? кезде т?бесін, терезелерін ашу?а болады. Автобус?а отыр?ан кезде ай?айлап с?йлеуге болмайды, ал жолда т?ртіп са?тау- кез келген жаяу ж?ргіншіні? міндеті.
Сергіту с?ті
Орнымыздан т?рамыз
?анатымызды жаямыз
?ша? болып ?шамыз
Суда ж?йткіп ж?земіз
Кемелерді т?земіз
Жол т?ртібін са?тап
Автобус?а мінеміз.
Дымбілмес кіреді.
- Мынау нені? дауысы. Ала?ай балалар ойнап жатыр! С?лем, балалар, ойын ойнап жатырсы?дар ма? Мен де ойнайыншы.
Т?рбиеші: Жо?, біз бой сергітіп жатты?у орындап жатырмыз. Сен жатты?у жасай аласы? ба?
-?рине.
Т?рбиеші: Жарайсы?!
- Ал ?олы?да?ы не? Бізге сыйлы? ?келді? бе?
- Жо?, б?л ма, б?л мен тек ойынды ?натамын, мектепке бар?ым келмейді. Сендерден к?мек с?ра?алы келдім. Ма?ан досымнан хат келді, мен жауабын шеше алмадым, сендер ма?ан к?мектесесі?дер ме?
Хат. «??рметті достым, Дымбілмес! Сен о?и да алмайсы?, не сурет сала алмайсы?, и? болмаса мына бір суреттерді ??растырып, ал мына суретті ая?тап жапсыр».
Т?рбиеші: Дымбілмес сен жол ж?ру ережелерін білесі? бе?
Дидактикалы? ойын: Ба?даршам
Ендеше екі топ?а б?лемін, ойын ойнап к?рейік. ?азір ?аза? драма театрына баруымыз керек. Сен мына жаяу ж?ргіншілер жолымен барасы?. Ал мына топ машинамен барады.
балалар жер дегенде жерде ж?ретін к?лік т?рлеріні? суретін, ауа дегенде ?уеде ?шатын к?лік т?рлерін, су дегенде суда ж?зетін к?лік т?рлеріні? суретін к?рсетеді.
Тік?ша?
Трамвай
?ша?
?айсысы же?іл машина ?айсысы ж?к машинасы екенін айтады.
Т?рбиешіні? к?мегімен машинаны? айырмашылы?тарын айтады.
-Адамдарды
Ж?ргізуші
Т?рбиешімен бірге ?айталайды.
Балалар ?з ойларын айтады.
«?зын, терезесі к?п, адамдар отырады, орынды?тары к?п».
Балалар ?имыл-?оз?алыспен жасады.
к?мектесеміз
-Білемін, ?рине
Балалар Дымбілмеске к?мек к?рсетіп, жолдан ?туге болмайтынын айтады
-?айы? немесе кемемен ?теді
Ойынды ?ызы?ушылы?пен ойнайды
Рефлексиялы?-т?зетушілік
-Жарайсы?дар балалар,кішкентай ?онжы? к?ліктер туралы к?п ма?л?мат алды. Сендерге к?п-к?п рахмет айтып жатыр.
Сонымен к?ліктер не ?шін керек екен?
?андай к?лік т?рлерімен танысты??
-Жолаушыларды ж?не ж?ктерді тасымалдау ?шін ?ажет.
-??рлы?, ?уе ж?не су к?ліктері болады.
Білу керек: К?ліктерді бір- бірінен ажырата біледі;
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: Қоршаған ортамен таныстыру
Тақырыбы: Көліктер. Автобус
Құзыреттілікке жеткізетін ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің мақсат-міндеттері:
1.Балаларға көліктер туралы білім беру, автобус көлігімен таныстыру.
2.Көліктерді салыстырып, ортақ белгілері мен айырмашылықтарын тауып, көшеде жол ережесін сақтай білуге үйрету.
3.Көлік жүргізушілерінің еңбегін бағалай білуге, құрметтеуге тәрбиелеу.
Қолданылатын педагогикалық технология\ түрі\: Аралас сабақ
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттің өтілу әдісі: Түсіндіру, көрсету, әңгімелесу, сұрақ-жауаптар
Пәнаралық байланыс: Тіл дамыту
Көрнекіліктер: Көліктің әуеде, жерде, суда жүретін түрлерінің суреті. Ойыншық автобус, машина, ұшақ, кеме.
Алдын-ала жүргізілетін жұмыс: Көліктердің ортақ белгілері мен айырмашылығын айту.
Үш тілділік: Көлік, Транспорт, Сar
Әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс-әрекеті
Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық
қозғаушы
Жылулық шеңбері
Қуанамын мен де,
Қуанасын сен де.
Қуанайық достарым,
Арайлап атқан күнге.
-Балалар, бүгін бізге қонжық қонаққа келіпті. Ол бізден көмек сұрап келіпті. Қонжықтың дауысын салып сөйлеймін.
-Балалар, маған машина түрлері және олардың пайдасы туралы айтып беріңдерші.
Балалар бір- біріне қуаныш сезімі мен күлкі сыйлайды
Балалар қонжықпен амандасып, оған көмек беруге келіседі.
Іздену
ұйымдастырушы
Суретпен жұмыс:
- Суреттерге қарап, қандай көлік түрлері бар екенін анықтайық.
1- сурет: машина, автобус, ұшақ, жүк машинасы, кеме.
-Суреттегілердің аттарын атаңдар?
Оларды бір сөзбен қалай атауға болады?
- Балалар қонжыққа арнап көліктер туралы тақпақ айтып берейік:
Жансезім:
Жол- көліктің жүрегі,
Машина көп жүреді.
Қауіп жоқ деп ойлама,
Жолда футбол ойнама.
- Машина, автобус, ұшақ, жүк машина-
сы, кеме.
-Көліктер
Айару: Кеме
Теңізде жүздім балықтай,
Дүниені кездім жалықпай.
Көліктердің бір түрі,
Мен боламын қайықтай.
Енді көлік туралы жұмбақ жасырайық.
Төбесінде ебелек
Ұшады өзі керемет
Табанында жолы бар
Төбесінде қолы бар
Құстан аумайды
Көкке зулайды
2- сурет: жеңіл және жүк машиналары
Мына екі көлік туралы не айтуға болады?
Екеуінің қайсысы жүк машинасы қайсысы жеңіл машина.
Екі машинаның қандай айырмашылықтары бар?
-Иә дұрыс айтасыңдар.
Жүк машинасының дөңгелектері үлкен болады, ол үлкен жүктерді тасиды.Мысалы: құм, тас,ағаш т.б. ауыр заттарды тасымалдайды
-Ал жеңіл машиналармен кімдерді тасиды?
-Дұрыс айтасыңдар, жеңіл машиналармен адамдарды тасиды. Оның жолаушыларға арналған салоны бар. Ал, жүк машинасының жүргізуші отыратын кабинасы және қорабы болады. Ал машинаны кім жүргізеді?
Жеңіл машина да, жүк машинасы да құрлық көліктері, яғни, жерде жүретін көлік түрлері болып саналады.
-Жүк көліктері жүк тасыса, екіншісі адам тасиды. Адам таситын көліктің түрі- автобуспен жақын танысамыз.
Автобус қандай көлік?
Балалар менің қасымдағы ойыншық автобусқа қарайықшы?
Түсі қандай екен?
-Автобус адамдарды тасуға арналған көлік.
Автобустың көлемі қандай?
-Терезелері көп, есіктері екеу, отыратын жері жұмсақ, өте ыңғайлы, күн ыстық кезде төбесін, терезелерін ашуға болады. Автобусқа отырған кезде айқайлап сөйлеуге болмайды, ал жолда тәртіп сақтау- кез келген жаяу жүргіншінің міндеті.
Сергіту сәті
Орнымыздан тұрамыз
Қанатымызды жаямыз
Ұшақ болып ұшамыз
Суда жүйткіп жүземіз
Кемелерді түземіз
Жол тәртібін сақтап
Автобусқа мінеміз.
Дымбілмес кіреді.
- Мынау ненің дауысы. Алақай балалар ойнап жатыр! Сәлем, балалар, ойын ойнап жатырсыңдар ма? Мен де ойнайыншы.
Тәрбиеші: Жоқ, біз бой сергітіп жаттығу орындап жатырмыз. Сен жаттығу жасай аласың ба?
-Әрине.
Тәрбиеші: Жарайсың!
- Ал қолыңдағы не? Бізге сыйлық әкелдің бе?
- Жоқ, бұл ма, бұл мен тек ойынды ұнатамын, мектепке барғым келмейді. Сендерден көмек сұрағалы келдім. Маған досымнан хат келді, мен жауабын шеше алмадым, сендер маған көмектесесіңдер ме?
Хат. «Құрметті достым, Дымбілмес! Сен оқи да алмайсың, не сурет сала алмайсың, иә болмаса мына бір суреттерді құрастырып, ал мына суретті аяқтап жапсыр».
-Қане, балалар Дымбілмеске көмектесейік.
а) Құрастыру. Балаларға конверт ішіндегі суреттерді үлестіріп беру. Көліктерді құрастырып, сөйлем құру.
Тәрбиеші: Дымбілмес сен жол жүру ережелерін білесің бе?
Дидактикалық ойын: Бағдаршам
Ендеше екі топқа бөлемін, ойын ойнап көрейік. Қазір қазақ драма театрына баруымыз керек. Сен мына жаяу жүргіншілер жолымен барасың. Ал мына топ машинамен барады.
Машина өтіп жатыр.
Дымбілмес:Балалар кеттік машиналар арасымен өтіп кетейік
Тәрбиеші: Балалар дұрыс айтады.
Біз театрға келдік, балалар өз орындарына орналасады.
3- сурет: Су және әуе көліктері туралы әңгіме жүргізу.
Егер қонжықтың жолында өзен немесе теңіз кездессе, олардан қандай көлік түрімен өту керек болады?
Кеме және қайық- су көліктеріне жатады.
-Егер биік-биік таулар кездессе ше?
-Дұрыс айтасыңдар, ұшақпен ұшып өтеді.
Ұшақ-әуе көлігі.
Қонжық біздің айтқандарымызды ұмытып қалмас үшін көлік түрлерімен ойын ойнап жіберейік.
Ойын: «Жер, ауа, су»
балалар жер дегенде жерде жүретін көлік түрлерінің суретін, ауа дегенде әуеде ұшатын көлік түрлерін, су дегенде суда жүзетін көлік түрлерінің суретін көрсетеді.
Тікұшақ
Трамвай
Ұшақ
Қайсысы жеңіл машина қайсысы жүк машинасы екенін айтады.
Тәрбиешінің көмегімен машинаның айырмашылықтарын айтады.
-Адамдарды
Жүргізуші
Тәрбиешімен бірге қайталайды.
Балалар өз ойларын айтады.
«Ұзын, терезесі көп, адамдар отырады, орындықтары көп».
Балалар қимыл-қозғалыспен жасады.
көмектесеміз
-Білемін, әрине
Балалар Дымбілмеске көмек көрсетіп, жолдан өтуге болмайтынын айтады
-Қайық немесе кемемен өтеді
Ойынды қызығушылықпен ойнайды
Рефлексиялық-түзетушілік
-Жарайсыңдар балалар,кішкентай қонжық көліктер туралы көп мағлұмат алды. Сендерге көп-көп рахмет айтып жатыр.
Сонымен көліктер не үшін керек екен?
Қандай көлік түрлерімен таныстық?
-Жолаушыларды және жүктерді тасымалдау үшін қажет.
-Құрлық, әуе және су көліктері болады.
Білу керек: Көліктерді бір- бірінен ажырата біледі;
Баланың
үйренгені: Жұмбақты шешіп, тапсырманы дұрыс орындауға дағдыларын игереді;
Кө
Күтілетін
қорытынды: Көліктердің адамға пайдасын және көлікте тәртіп, тазалық сақтау ережелерін
меңгереді.
Тәрбиеші: Сүндетова.Ж.М.
4 санымен танысу, құрамын анықтау
Білім беру саласы: Таным
Ұйымдастырылған оқу іс - әрекет түрі: Математика
Тақырыбы: 4 санымен танысу, құрамын анықтау
Мақсаты: Білімділігі: 4 санымен таныстыру, құрамын анықтау арқылы 4 санының қатарын ретімен ауызшы жаттықтыру. Логикалық ойын есептер шығару арқылы баланың 4 саны көлемінде білім - біліктілігін арттыру. Сан қатарындағы алдыңғы және келесі санды атай білуге үйрету.
Тәрбиелігі: Халықтың педагогикамен ұштастыра отырып жұмбақ – есеп, санамақ туалы ұғамдарын қалыптастыру, есепке қызығушылығын шақыру, күнделікті қолданбалы бұйымдарды пайдалану арқылы, ұлттық сана - сезімін ояту. Ептілікке, аңғарымпаздыққа тәрбиелеу. Бір - біріне деген достық қарым - қатынасқа тәрбиелеу.
Дамытушылығы: Баланың танымдық, шығармашылық, сөйлеу іс – әрекеттерін біріктіріп дамыту. Жан - жақты ойлау қабілетімен сұраққа толық жауап беру деңгейін арттыру, қабылдау ниетін дамытк, ойлау үрдісін жетілдіру. Сөздік қорын дамыту.
Ұйымдастырылған оқу іс - әрекетінің әдіс - тәсілі: Ой – қозғау, әңгімелесу, логикалық ойын дамыту, сұрақ - жауап, көрсету, сахналау, санау, қайталау, ойвн, сергіту сәті, миға шабуыл, бағалау, қорыту.
Қажетті көрнекіліктері: «Бауырсақ» ертегісінің суреттері, түтікшелер, бақалшақ, сан таңбалары, 2 жолақты карточка, жылдың 4 мезгілінің суреті, 4 түлік мал, плакаттар, қорап т. б.
Пәнаралық байланыс: Көркем әдебиет, дене тәрбиесі, айналамен танысу
Сөздік жұмыс: бірлік, төрт
Сөздік қор: бақалшақ, төрт
Ұ. о. і. ә. типі: Жаңа білімді беру ұ. о. і. ә.
Мотивациялық қозғаушы
Балалар біз бәріміз жақсы көріп тыңдайтын ертегілерді еске түсірейікші
«Шалқан», «Үш аю». «Пысықай», «Бауырсақ»
- Олай болса біз бүгінгі оқу іс - әрекетімізді «Бауырсақ»ертегісімен бастайық...
- Ертегіні кім бастайды?
Нұрханым
Ертеде атай мен әжей болыпты. Олар бір түйір бауырсақ пісіріпті. Ол бауырсақ болса орманға қашып кетіпті. Алдынан қоян шығады да «сені жеймін дейді»
- Бауырсаққа ең бірінші кім кездесіп еді?
Қоян
- Ендеше алдымыздан 1 санының таңбасын алып көтерейікші
- Ертегіні жалғастырайық.
Қайсар: Бауырсақ домалап келе жатса қасқыр шығады.
Қасқыр бауырсаққа кездескен нешінші аң?
Екінші
- Алдымыздан 2 таңбасын алып көтерейік.
- Жақсы, рахмет!
(ертегі желісі бойынша жалғаса береді)
Ал, үшінші рет бауырсаққа кім кездеседі?
Аю кездеседі
- Дұрыс, 3 санының таңбасын тауып көтерейікші.
Тамаша рахмет!
Бауырсақ барлық жыртқыш аңнан құтылды ма?
Жоқ оған түлкі кездеседі
- Балалар түлкі қолындағы қорапқа бауырсақты алдап салып алғысы келетін сияқты. Біз оған жол бермейікші.
(Түлкіден қорапты аламын, балалардың назарын соған аударамын)
Ізденуші - ұйымдастырушылық кезең
- Балалар, қандай әдемі қорап. Өзі қандай пішінге ұқсайды?
- Ендеше бүгінгі сабағымызды 4 санына арнап, 4 санының таңбасымен танысамыз.
Алдымен бәрімізге ортақ ережені қабылдайық.
«Дауысты бәсең ұстап, бір - бірімізге кедергі жасамай көмек беру»
Бәріміз ретімен санайық.
- Ал мынау 4 саны
- Қайталайықшы
(ұжыммен қайталау)
(3 - 4 балаға айтқызу)
Сонда 1, 2, 3, 4
4 саны 3-тен кейін тұрады екен. 3-тің артқы көршісі.
Енді балалар 4 саны қалай пайда болды және оның құрамында неше бірлік бар, соған тоқталайық.
Бәріміз қайталайық.
Ол дегеніміз: - Мен жолақшаның оң жағынан бастап сурет қояйын, кәне бәріміз санап отырайық. Тағы, санайық.
(Ұжымдық түрде қайталау)
- Барлығы төртеу (доп, алма, сәбіз, саңырауқұлақ)
- Енді 1 - ші не тұр?
Доп тұр
Доптың астыңғы тұсына кім 1 санын тауып қояды екен?
Бала 1 санын тауып қояды
Екінші не тұр
Алма
Үшінші не тұр?
Сәбіз
Төртінші ше?
Саңырауқұлақ
(Әр заттың тұсына сан таңбаларын қойып шығады)
Тақтадағы суреттер әр түрлі. Бірақ біреуден, ал қосқанда 4 болады.
Кез - келген затты санағанда оның саны заттың әр түрлігіне байланысты емес екен. Осы 4 санына байланысты қандай ұғымдар білеміз. Соған тоқталайық.
Мысалы: Жылдың 4 мезгілі болады.
Олар:
4 түлік мал
Олар:
- Балалар, алдымызда бақалшақтар бар. Қайталайық.
Бұл суда болады. Тасқа ұқсас, бірақ әр түрлі кескінде болады. Сендерге тапсырма. Бақалшақты санап, қанша болса сол санның таңбасын көтерейік.
Бақалшақты екі жолақты карточканың көк түсінің үстіне қойып шығамыз.
Ал балалар бүгінгі біз сан туралы мағлұмат алдық. Ендеше санамақ білеміз бе?
Санамақтар:
1, 2, 3 - ал қанекей ұш
4, 5, 6, 7 - мынау ауыл шеті
8, 9, 10 - ал қанекей қон
Бірім - бір, екім - екі
Үшім – үш, төртім - төрт
Бесім - бес, алтым - алты
Жетім - жеті, сегізім – сегіз
Тоғызым – тоғыз, оным – он
Он бірім - оны тапшы ай күнім?
Бір дегенім – білеу
Екі дегенім – екеу,
Үш дегенім – үскі
Төрт дегенім – төсек
Бес дегенім – бесік
Алты дегенім – асық
Жеті дегенім – желке
Сегіз дегенім – серке
Тоғыз дегенім – торқа
Он дегенім – оймақ
Он бір - қара жұмбақ.
1 - таңертең тұр
2 - шынығып бекі
3 - тазала тіс
4 - сабындап жу, беті
5 - сүртін тез
6 - үйді жина жалпы
7 - киін енді
8 - тамағыңды жеп іш
9 - ыдысты жу, тез
10 - атқа қон
Бұл санамақ жаңа күнде осылай сана
- Жақсы рақмет
- Балалар, енді бәріміз қызықты тапсырмалар орындауға кірісейік.
- Балалар түлкі бауырсақты жеп қоймау үшін ең соңғы тапсырмасын орындайық.
Қорапта әдемі суреттер бар екен.
Бұл жай суреттер емес.
Суреттің екінші бетінде сандар бейнеленген.
Мен тақтаға бір бала шақырамын, ол көзін жұмып саусағының ұшымен сипау әдісі арқылы қандай сан екенін танып, айту керек.
(1, 2, 3, 4)
Енді бәріміз «Қандай сан жоқ» деген ойын ойнайық
Шарты: Әтеш кез - келген санды жауып «ку - ка - ре - ку» дейді. Балалар жасырынған санды тауып айтуы қажет. Біз бүгін «Бауырсақ» ертегісі арқылы 4 санымен таныстық. Өз орнын білдік. Қанша бірліктен тұратынын таныдық. Логикалық есептер шығардық. Әсіресе Мадияр, Нұрханым, Әділет, Қайсар, Анель, Әсемай қалған балалар да өте жақсы қатысты.
Күтілетін нәтиже:
Білуі: 1, 2, 3, санын білуі жаңа 4 санымен танысып, ерекшелігін ажырата білуі. Көршілес 3 және 4 сандарын салыстыра біледі; 4 санының төрт бірліктен құралатынын білуі;
Меңгеруі: Қолмен ұстау, есту бойынша және әр түрлі қимылдарды санай біледі. Сан мен санамақ, ойын әдістерін меңгеруі, сөздік қорды меңгеруі
Жасай алуы: Үлестірмелі материалмен берілген тапсырманы өз бетінше орындай алуы. Достарының жұмысына өз көзқарасын білдіруі, әр оқу іс – әрекетінде сол пәннің ережесіне сай іс – қимыл жасай алуы.
