Просмотр содержимого документа
«?ыс?ы орманда?ы саяхат»
Білім беру саласы: Әлеуметтік орта
Бөлім: Тіл дамыту
Тақырыбы: Қысқы орманға саяхат
Мақсаты:
а) Білімділік: Балалардың алған білімдерін қортындылау. Білім дағдыларын іске асыра білуге үйрету. Ұйымшылдыққа және кез келген тапсырманы жауапкершілікпен атқаруға тәрбиелеу.
Ормандарғы аңдар мен құстар туралы жалпы түсінік беру. Ертегінің мазмұнын мұқият тыңдауға, кейіпкердің дауыс ырғағын айра білуге үйрету.
ә) Дамытушылық:: жабайы жануарларға және құсатрға байланысты көрнекіліктерді пайдаланып, балалардың ой өрісін дамыту. Ауыз әдебиеті арқылы балаларға ертегілерді қиялдау, ойлау арқылы шығармашылық қабілеттерін арттыру. Сөздік қорын байыту.
б) Тәрбиелік: Аңдарға деген сүйіспеншілік сезімдерін аттырып оларға қамқорлықпен қарауға тәрбиелеу. Балаларды ертегі арқылы адамгершілік мінез құлық нормаларына үйрету. Оларды ұйымшылдыққка бір-біріне көмектесуге үйрету.Қоршаған ортадағы өзгерістерді байқату.
Әдіс-тәсілі: Саяхат жасау, сұрақ – жауап, түсіндіру, көрнекілік.
Қөрнекіліктер:қысқы орманның бейнесі,аңдар мен құстар, ертегілер макеттері, ақ қағаз, түрлі-түсті бояу, тіс пастасы ермексаз, сүлгі, су, қылқалам.
С.барысы:
Тәрбиеші: Арайланып таң атты,
Алтын сәулесін таратты.
Жарқырайды күніміз
Жарқылайды даламыз
Қайырлы таң балалар!
Қайырлы таң қонақтар!
Қане балалар, қолымыздан ұстап тұрып үлкен шар үрлейікші.
Үф-үф-үф.
Бізде не пайда болды?
Міне бізде үлкен шеңбер пайда болды.
Балалар, бізге терезеден не күлімдеп жылуын беріп тұр?
Күннің көзі.
Балалар, күн анамыз бізге нұрын шашып тұр. Қане, бәріміз күн сәулесінен қуат алып, бір-бірімізге жылуымызды алақан арқылы берейік. Сонымен балалар бүгінгі күніміз сәтті өту үшін жақсы тілектер айтайық.
1 бала: Деніміз сау болсын!
2 бала: Тіл алғыш болайық!
3бала: Тату болайық!
4бала: Бақытты болайық!
5 бала: Бәріміз аман болайық!
6бала: Әдепті болайық!
7бала: Ақылды болайық!
8бала: Тәртіпті болайық!
Бәріміз күндей жарқырайық!
Бәріміз дос болайық!
(балалар дөңгелене отырады)
Балалар қазір қай жыл мезгілі?
Қазір қыс мезгілі
Қыс мезгілінде қандай өзгерістер болады?
Қар жауады, күн суытады, су қатып мұз болады, т.б.
Ал балалар қыс мезгілі туралы қандай тақпақтар білеміз.
С.Айдана: О, керемет, керемет,
Бейне аппақ көбелек.
Ақша қар жай көлбеңдеп,
Қонып жатыр жерге кеп.
Шыр көбелек айналып,
Қонып жатыр жайланып.
Дейді қайтып ұшпаймыз,
Осы жерді қыстаймыз.
Дамир: Далада қар борайды,
Ақ көрпеге орайды.
Мұз болады, қатады,
Жып-жылтыр боп жатады.
Балалар мен балабақшаға келе жатқанда аппақ қардың үстінде жылтырап жатқан сыйқырла таяқшаны тауып алдым. Осы сыйқырлы таяқша арқылы қысқы орманға саяхатқа барғаларың келе ме?
Барғымыз келеді
Ал ендеше көзімізді жұмайық
(Орман әуені жүреді)
Көзімізді ашамыз. Бұл жерде қыс мезгілі екен. Барлық жер аппақ.
Балалар, қандай аңдарды көріп тұрсыңдар?
Қоян, қасқыр, аюды көріп тұрмыз.
Қыстап қалған қандай құстарды көріп тұрсыңдар?
Сауысқан, қарға, тоқылдақ бар екен.
(аңдар мен құстарға жеке тоқталу)
Балалар аңдар туралы не білесіңдер?
Даяна: Қоян – кішкентай аң. Құлағы ұзын қоянның тоны қыс мезгілінде ақ болады, ал көктемде сұрға ауысады. Ол тез жүгіреді. Қоян сәбізбен қоректенеді.
Тұмар: Аю – үлкен аң. Ағашта жақсы өрмелейді. Ол қыс мезгілінде ұйықтайды. Аю бүлдірген, жаңғақ, тышқан, құмырсқаны да жейді. Өте жақсы көретін тамағы бал мен балық.
Т.Айдана: Түлкінің арқасы сары болады ал, бауыры ақ болады. Түлкі өте қу, айлакер аң. Түлкі өте сақ жүретін аң. Түлкі тышқан, қоян, қаз, үйректермен қоректенеді.
Досым: Қасқырдың түсі сұр. Тістері үлкен, тырнақтары өткір. Қасқыр – өзінен кіші және әлсіз аңдармен қоректенеді.
Балалар, аңдар туралы тақпақ жұмбақтар білесіңдер ме?
Ерсұлтан: Ақ қоян – ау, ақ қоян,
Үркек қоян, сақ қоян.
Дыбыс шықса қашасың
Белден бір – ақ асасың.
Рамазан: Аюлардың білесіңдер
Қыстап апаннан шықпайтын
Біліп кейде күлесіңдер
Қыс бойы тек ұйықтайтынын
Анелия: Қырда жүреді ол жортып
Іні де жоқ бармайтын
Құйрығымен бұлтатып
Қандай аң ол алдайтын (Түлкі)
М.Айдана: Сұрғылт тартқан түсі бар,
Ақсиған көп тісі бар
Тыным таппай жүріп,
Сілекейі шұбырған,
Қыстау маңын ториды,
Ауылдың өш бар иті. (Қасқыр)
Рамина: Тұмсығымен ояды
Ұя салып қояды
Табыңдаршы балалар
Ол қандай құс болады
Т. Айдана: Тең келмейді басқасы
Құстар біздің барымыз
Ұяларын бұзбайық
Құйтақандай торғайды
Қорғамаса болмайды.
Айжана: Қарға, қарға, қарғалар
Қар үстінде жорғалар
Боран соқса қор болар,
Бұтаға келіп қорғалар.
Жақсы көп жұмбақтар, тақпақтар біледі екенсіңдер. Енді орнымыздан тұрып денемізді сергітіп алайық.
Ұзын құлақ сұр қоян
Естіп қалып сыбдырды
Ойлы қырлы жерлерден
Ытқып – ытқып секірді.
Тәрбиеші: Балалар мен сендерге ормандағы ең көңілді аң туралы жұмбақ жасырамын.
Секең – секең етеді
Орман оның мекені
Отырғанда шоқиып
Құманға ұқсап кетеді.
Бұл қандай аң?
Дұрыс айтасыңдар тиын екен. Тиындар қарағайлы орманда мекендейді.
(Конақ тиын)
Мен тиінмін – тиінмін
Қысқа жылы киіндім
Қолым толы жаңғаққа
Іші жылы үйімнің
Тиіннің түсі қандай?
Сарғыш
Олар немен қоректенеді?
Тиындар жаңғақ,Саңырауқұлақ, шырша бүршігімен қоректенеді.
Қайда ме кендейді?
Ол қарағайлы орманда мекендейді.
Ол қандай аң?
Ол үлпілдек, қалың жүнді, құйрығы ұзын. Тырнақтары өткір, көздері үлкен, қара, тістері өткір келген.
Тиін ұясын неден жасайды?
Тиін жұқа талдардан ұя жасайды. Ұясына мамық, жүн, жапырақтар төсейді
Аяз күндері үлпілдеген құйрығына оранып ұясында жатады.
Тиін: Мен туралы көп біледі екенсіңдер.
Тәрбиеші: Балалар қазір біз тиін туралы тақпақты жаттайық.
Мен тиінмін – тиінмін
Қысқа жылы киіндім
Қолым толы жаңғаққа
Іші жылы үйімнің
Балаларға хормен қайталата отырып жаттату.
Тиін, біздің балалар көптеген ертегілерді де біледі. Бірақ сол ертегілеріміздің кейіпкерлерін қар жауып, аяз болып, боран соғып жауып тастапты.
Ал балалар, осы сыйқырлы таяқшаның көмегімен ертегілер кейіпкерлерін қар астынан шығарып алайықшы.
(Үстел үстінде ертегілер кейіпкерлері)
1)
Мынау қандай ертегінің кейіпкерлері?
Орыс халық ертегісі ақбауырсақ.
Бұл ертегіде қандай аң өте айлакер болды?
Түлкі
Түлкі секілді қулық жасауға болама?
2)
Ал, мынау қай ертегінің кейіпкерлері?
Шалқан ертегісінің.
Шалқан ертегісін кім айтып бере алады?
Ерте ,ерте ертеде шал мен кемпір болыпты.
3)
Ал балалар, енді мен сендерге ақ тиін мен қасқыр ертегісін айтып бергім келеді.
«Ақ тиін мен қасқыр.»
Қасқыр ағаштың түбінде ұйықтап жатыпты.
Тиін ағаштан ағашқа секіремін деп , ұйықтап жатқан қасқырдың үстіне құлап түсіпті .Қасқыр оны бас салып ұстап алыпты .
Әй, тиін, сен, неге мазамды аласың, енді мен сені жеймін ,- депті. Тиін қасқырға жалынады.
Қасқыр ,сен мені жемеші. Мен өте кішкентаймын .Бәрібір маған тоймайсың.
-Онда ,сені жіберейін , тек менің бір сұрағыма жауап бер . Осы сендер неге үнемі көңілді жүресіңдер?
Балалар кім ертегіден түсінгенін айттып береді ?(Балалар өз сөздерімен жауап береді.)
Тиін:
Балалар, сендер білімді де, тапқыр екенсіңдер .
-Тиін ,біз сен туралы тақпақ та, ертегіде білдік , ал енді қазір балалармен сенің бейнең салынған суретті бояймыз .(Балалар өз беттерімен жұмыс істейді .Жеке балаларға көмек беру. Жұмыс соңынан жақсы бояған балаларды мақтап , мадақтау,жұмыстарын үлгі етіп көрсету.)
-Тиін:
-Балалар ,сендерге де менің сыйлығым бар, мен сыйлығымды тәрбишілеріңе беремін ,топқа оралған соң ,сендерге ол таратып береді .