"?аза?станны? жер байлы?ы" ашы? саба?ы

Ашық сабақ

Қазақстанның жер байлығы

Мақсаты: Қазақстан Республикасынның жер қөлемі туралы түсінік беру

Елімізде өңдірілетін қазба байлықтардың қай жерден шығатыны

Туралы ақпарат беру, сөздік қорларын, ой-өрісін дамытып ,

Дұрыс сөйлеуге жаттықтыру. Отанға , туған жерге, елге деген сүйіспеншілігі арттыру.

Әдіс-тәсілдер:Түсіндіру, әңгімелесу, сұрақ-жауап және ойын .

Көрнекі құралдар: Қазақстанның қартасы, рәміздері, қалалардың суреттері, көмір,

күріш, бидай, тары, ұн, қант, т.б. жер байлықтарын көрсету, мұнай мүнарасының

суреті.

Сөздік жұмыс: Кең –байтақ, күнарлы, мұнара, көмір, қалалар аттырына тоқталу.

Оқу іс-әрекетін «Жақсы» деген ширату ойынымен бастау.

-Күннің шыққны жақсы ма?(күнді бейнелеу)

-Жақсы (алақандарын согады)

-Желдің (соққаны жақсы ма?(желді бейнелеу)

-Жақсы (алақандарын согады)

-Достарынмен жүрген жақсы ма?(бір адым адымдайды)

-Туған өлкеде жақсы ма?(құшақтарын жаяды)

-Қазақстан азаматы болған жақсы ма?(бас бармақтарын көрсетеді)

Сабақ барысы:

Тәрбиеші: -Қазақстан азаматы болған жақсы деп айттындар. Сонда Қазақстан

Азаматы деп кімді айтуға болады?

Балалар:-Қ азақстан азаматы –бұл біз, себебі біз Қазақстан тұрамыз. Біздің

Отанымыз –Қазақстан .Қазақстан –тәуелсіз ,егеменді ел.

Тәрбиеші: -Еліміздің кандай рәміздерін білеміндер?(Елтаңба, Ту)

-Кең –байтақ Қазақстанның астанасы қайқала? (Астана)

-Балалар , сендер қай қалада түрасыңдар? (Павлодар қаласында)

-Сендердің ата-әжелерің қай қалада тұрады?(әрқайсысыжеке жауап береді)

Енді бәріміз «Қала аттары» деген ойын ойнаймыз. Мен допты бір балаға

лақтырамын, ол Қазақстанның бір қаласын айтады да, допты өзіме қайтып

лақтырады .

Тәрбиеші: -Бүгін біз Қазақстан жерінен өндірілетін байлық түрлерімен танысамыз.

Осы байлық қазыналарымыздың қай қаладан шығатынын білу үшін

Мына «Қазақстан картасына» назар аударайық.

Картамен жүмыс .

Тәрбиеші: -Мынау «Қазақстанның картасы» деп аталады. Мұнда көптеген

калалар көрсетілген. Қазақстан жері әсем, әдемі, жер көлеміүлкен,

халықтары бір-бірімен өте тату тұрады. Орман-қөлдері, таулары,

пайдалы қазбалары өте көп. Енді әр қалаға тоқталып, қандай жер

байлықтарын өндіретінің көрейік. Біздің тұрып жатқан қала қалай

аталады?(картадан көрсетіп тұру).Павлодарда не

өңдіріледі?(алюмин) ,(буклеттен Павлодарды көрсету). Алюмин не

үшін қолданады?(құрлысқа және көптеген нәрселерге)

Оның қандай қасиеті бар? жана ма , жанбай ма? (жанбайды)

Алюминын түсі қандай? (сүр, жылтыр).

Қызылорда қаласы туралы айтылады. Күріш сулы жерде өседі.

(Буклеттен суреті көрсетіледі). Күріштің пішіні қандай? (сопақша).

Күріштен қандай тамақ жасайды?(палау).

Қостанайда бидай өсіріледі. Бидайдан не жасайды? (үн).

Бидайдың пішіні қандай? (дөңгелеқ). (буклеттен көрсету).

Атырауда мұнай өндіреді. Мұнайдың түрі қара болады. Одан парафин

Май шам-шамшырақ, жарық сөнгенде пайдаланамыз, тортты

безендіру үшін қолданатын май шамдар да жасалады.

(Буклеттен мүнай өндіретін мұнай суреті көрсетіледі).

Шымкетте мақта өндіреді (қарадан қөрсетіледі, нағыз мақтаны қорсетіп,

түсі сұралады).Мақтадан не жасайды? (көрпе, жастық,т.б.).

Осы Қазақстанның картасына қарап отырып, біз оның үлкен мемлекет екенін

білдік .Қөрдіндер ме, балалар, әр қаланың өз жерінен шығатын байлығы бар

екен.

Шаршаған боласындар , «Табиғатпен сырласу» атты сергіту сәтін жасаймыз.

Ол үшін орнымыздан тұрып, көз алдымызға туған жерімізді, оның әсем

табиғатын елестетеміз. Алдымызда мөп-мөлдір ағып жатқан бұлақ,

айналада гүлдер жайнап өсіп тұр. Табиғатты тамашалап келе жатсақ,

алдымыздан бұлак кездесті. Сол бұлақтан су ішеміз. Ол үшін алға иілу,

аламыз, ішеміз, рахатай! Алма ағашы кездесті. Сол ағаштан алманы

үзіп жейміз. Оң аяқ алға, сол аяқтың өкшесі сәл көтеріледі, үзіп алу, «қырт»

етіп тістеу, тәттісінай! Раушан гүліне кездестік». Алға иілу, қолымызды созу,

аламыз, иіскейміз,қажет емес ауаны сыртқа шығарамыз.

-Балалар , көрдіндер ме? Бұдан мынандай қорытындыға келдік. Бұлақ -

денсаулық, алма –рухани байлық, гүл –бақыт құсын сыйлайды, -деп ойынымызды аяқтаймыз.

Балаларға сұрақ-жауап:

Тәрбиеші; -кім қай қалада ата-әжесіне немесе туған –туыстарына қыдырып бардындар? Онда не көрдіндер, қайда бардындар, табиғаты қандай екен?Бір бала шығып ,өзінің қай қалада барғанын айтып, картадан көрсетеді, сол қала туралы әңгімелеп береді. Сол қалаға белгі қояды (жұлдызша немесе жалау).Екі- үш баладан сұралады.

Тәрбиеші: -Балалар, менің сендерге жұмбақ жасырғым келіп түр. Соның жауабын тапсандар, Павлодардың байлығын білесіндер.

Алтын, сары тоны бар,

Қауызында дәні бар. (Бидай)

(Қостанайдың тұсына іледі

Күнді сүйемін,

Күллі жұртқа ырыспын.

Алсын деп мол өнім,

Ала жаздай су ішітім .(Күріш)

(Қызылорда түұсына іледі)

-Жұмбақты жақсы шештіңдер. Біз сабақтың басынан бастап Қазақстанның

Қалалары, қазба байлықтары, картасы туралы айтып жатырыз.

Енді қазір біз ұжымдық жұмыс картасын құрастырамыз. Балалар үш үстелге, үш

топқа болінеді. Үстел үстінде түрлі түсті қағаздар қалалар суреті қиылған, желім

турады. Балалар Қазақстанның картасына қарап отырып , қатты қағазға жапсыра

(Тарбиеші түсіндіріп тұрады). «Ортасына Павлодарды жапсырамыз, Павлодардың

Үстіне Астана қаласы, Павлодардың астына Алматы қаласы, сол жақ төменгі жағына Атырау қаласын жапсырамыз» деп ары қарай жалғаса береді. Болған топтың балалары картаны қөтеріп көрсетеді. Қандай қалаларды құрастыпғанын айтады.

Қортынды.

Тәрбиеші: -Балалар , сендер бүгін көп нәрсе үйрендіндер. Қазақстанның жер байлығымен таныс болдық. Мұның бәрін біз қайдан аламыз? (жерден аламыз) .Сондықтан жерді корғап, аялай білуіміз керек. Ойнап жүргенде «қасиетті жерді теппендер ,топырақты шашпандар» деп айтқым келеді.