Семей- 2017 Жоспар: 1. Сүт өнеркәсібіне жалпы сипаттама 2. Сүт өнеркәсібінің қолданылуы 3. Сүт өнеркәсібінің катергориясы 4. Пайдаланылған әдебиеттер.
Өндiрiстiң негiзгi цехтарының аудандарын есептеу Сүт өнімдері өнеркәсібі – тамақ индустриясы салаларының ішінде үшінші орында. 2002 жылғы статистикалық мәлімет бойынша шаруашылықтың барлық түрінде сүт өндіру 4,1 млн-ға т-ны құраса, әрбір сиырдан сауылатын сүттің орташа көрсеткіші – 2044 кг-ға жетті. Сүт, қаймақ, ірімшік, айран, ашытқы шығаратын сүт зауыттары мен сүт комбинаттары еліміздің әрбір экономикалық аудандары мен өнеркәсіп орталықтарында шоғырланған. Өйткені сүт өнімдерін алысқа тасымалдау тиімсіз. Қала халқын дер кезінде сүт өнімдерімен қамтамасыз ету үшін сүт зауыттары әрбір қалада салынған. Ірі сүт зауыттары Алматы, Қарағанды, Қостанай, Павлодар, Шымкент қалаларында орналасқан. Май шайқау, сыр қайнату сияқты сүт өнімдері өнеркәсібі, негізінен, Солтүстік Қазақстан, Орталық Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан экономикалық аудандарында, сүтті ірі қара мал шаруашылығымен айналысатын аудандарда шоғырланған. Көкшетау, Қостанай, Алматы сүт комбинаттары сүт өнімдерінің 75%-ын шығарады. Сонымен қатар елімізде өсімдік майы мен маргарин майын шығаратын өнеркәсіп орындары жақсы дамып келеді. Өсімдік майы күнбағыс және шитті мақта дақылдарынан алынады. Күнбағыс майын Шығыс Қазақстан және Павлодар облыстары шығарады. Өскемен қаласында өсімдік майын айыру комбинаты жұмыс істейді. Шитті мақта майын шығаратын зауыт Оңтүстік Қазақстан облысының Шымкент қаласында орналасқан. Қазір көптеген елді мекендерде өсімдік майын шығаратын шағын кәсіпорындар кездеседі. Бірақ онда шикізаттан май алу сапасы мемлекеттік кәсіпорындардан әлдеқайда төмен. Сүт өнеркәсібі кәсіпорындарырың бөлмелері үш категорияға бөлінеді: 1. Негізгі өндірістік бөлмелер - өндірістік цехтар, экспедиция, буып-түю бөлмелері, цехтік қоймалар, сақтау камералары, термостат бөлмелері, зертханалар, кезекші слесарь, электрик бөлмелері және т.б. 2. Көмекші өндірістік бөлмелер – қазандық және басқа бу және электр қуатын беретін бөлмелер, санитарлық-техникалық ғимараттар, шеберханалар, дайын өнімдер, ыдыс, материалдар, жанар-жағар майлар, отын сақталатын қоймалар; жөндеу шеберханалары және т.б. 3. Әкімшмлік және тұрмыстық бөлмелер – зауыт әкімшілігі, бақылау пункттері, өрттен қауіпсіздендіру және т.б бөлмелер. Ең алдымен негізгі өндірістік ғимараттың ауданын есептейді. Бұл ғимараттың құрамына мынадай бөлмелер, цехтар кіруі мүмкін: - сүт қабылдау және автоцистерналарды жуу бөлмесі; - аппараттар цехы, сүт сақтау және ұйытқы дайындау бөлмелерін қосқанда; - негізгі өндіріс цехтары және бөлмелері (ыдыстау бөлмесі, творог цехы, сары май цехы, сыр цехы, сүтті қойылту және кептіру цехы және т.б.); - ыдыс үшін қоймалар; - сүт өнімдерін жетілдіру және сақтау үшін камералар, экспедициялар; - орталықтан құрал-жабдықтарды және сүт құбырларын жуу бөлмесі; - химиялық және бактериологиялық зертханалар; - кезекші слесарь және электриктер бөлмелері және т.б.
Негiзгi цехтардың ауданын есептеудiң әртүрлi әдiстерi бар. Көбінесе есептiк-графикалық әдiс қолдаланылады. Тамақ өнеркәсібі зауыттарын жобалағанда негiзгi өндiрiстiк бөлмелердiң (цех, зертхана, хладостат және термостат камералары, ұйытқы дайындайтын бөлмелер, пiсiп-жетiлдіру камералары, өнімдерді тұздауға, жууға және орауға арналған бөлiмшелер, тұздық дайындайтын және оны пастерлейтiн, қалыптарды жуатын бөлiмшелер, әр түрлi өндiрiстiк цехтардың iшiндегi қоймалар) ауданы олардың iшiнде орналастырылған құрал-жабдықтардың габариттерiне, машиналар мен аппараттардың жұмысын қамтамасыз етуге арналған бос орындардың мөлшерлерiне, адамдар және машиналар жүретiн жерлердiң өлшемдерiне, колонналар мен құрал-жабдықтар арасындағы қашықтықтарға байланысты анықталады. Өндірістік ғимараттың жалпы ауданын мына формула арқылы есептейді: S=Sц+Sхр+Sэ+Sт мұндағы: S – ғимараттың жалпы ауданы, м2; Sц – цех ауданы, м2; Sхр – сақтау камераларының ауданы, м2; Sэ – экспедиция ауданы, м2; Sт – ыдыс қоймаларының ауданы, м2. Цех ауданын есептеу үшін алдымен құрал-жабдықтардың астындағы аудан анықталады. Ол үшін құрал-жабдықтар таңдалып саны есептеліп болғаннан кейін құрал-жабдықтардың жалпы таблицасы толтырылады (5-лекцияда берілген). Аталған таблицадан құрал-жабдықтардың астындағы ауданның мөлшері (Sn) алынады. Цех ауданы мына формула бойынша есептелед¿: Sц = Sn х К мұндағы: Sn - құрал-жабдықтардың астындағы ауданның сомалық мөлшерi, м2 К - ауданды запастау коэффициентi. Ауданды запастау коэффициентiнiң мәнi технологиялық құрал-жабдықтардың габариттерiнен, цехтың жұмыс iстеу жағдайынан тәуелдi (егер цехта өнiм буып-түйiлетiн, ыдыс дайындалатын болса, электрлi тасымалдау машиналары жүретiн болса, онда «К» коэффициенті өседі). Бұл коэффициент мынадай мөлшерде алынады: - қалалық сүт зауыты үшін К= 3-5; - сары май зауыттары үшін К= 5 (негізгі өндіріс); К= 3-4 (қойылту және кептіру цехы); - сыр зауыттары үшін К= 4-5 (негізгі өндіріс); К= 4 (лактоза цехы); - сүт консервілері зауыты үшін К= 5 (негізгі өндіріс); К=3,5-4 (аппараттар, пастерленген сүт, ыдыстау цехтары). Сақтау камераларының аудандары дайын өнiмнiң мөлшерi, сақтау уақыты және норматив бойынша сақтау камерасының 1 м2 -іне жүктелетiн өнiм салмағына байланысты төмендегі формула бойынша анықталады.
мұндағы: Q - 1 тәулiк ішінде сақталатын өнiмнiң мөлшерi, т; C - сақтау уақыты, тәулiк; q - норматив бойнша камера ауданының 1 м2 -іне жүктелетiн өнiмнiң мөлшерi, т; K - ауданды пайдалану коэффициентi.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Беттақова Ж.Е. Қазақстан Республикасындағы кәсіптік ауруларға шалдығушылық көрсеткіштері // Қазақстанда еңбекті қорғау. 2010. №6 (54). – С. 25-29. 2. Рябинина Л.И., Новикова Е.А. Кәсіптік аурулардың алдын алу // Қазақстанда еңбекті қорғау. 2010. №8 (56). – С. 29-32. 3. Алырщиков В. Кәсіптік ауруларды тексеру // Қазақстанда еңбекті қорғау. 2009. №6 (42). – С. 26-29. 4. Мамырбаев А.А. Батыс Қазақстан аймағындағы еңбек медицинасы және профпатологиялық қызметтің өзекті мәселелері // Қазақстанда еңбекті қорғау. 2006. №10 (10). – С. 75-78.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Эпилепциялық талмаға алғашқы көмек»
Антибиотиктерді ферментациядан кейінгі сатыдан алу үшін антибиотиктер докализациянуға тәуелді және арнайы әдістерді қолданады, егерде антибиотик клеткада орналасса тәсілдер қолданады :
Экстракциядан кейін бөлу, тазалау және концентрлеуді іске асырады
Клетка бұзылғаннан кейін антибиотикті экстракциялайды
Биомассаны дақылды сұйықтықтан- сүзу немесе центрифугирлеу арқылы бөліп алу
Антибиотик заттардың продуценттері дамуының сипаттамалық ерекшеліктері:
Даму процесінің қосаттылығы
Дамудың алғашқы фазасында биомасса жинақталады
Екінші фаза – антибиотик синтезделеді
Биопистицидтерге қойылатын негізгі талаптар:
Ұзақ уақыт сақталуы және пайдалануда ыңғайлы
Биотехнологиялық процестің химиялық процестен айрмашылығы:
Асептика жағдайларын сақтау
Физико-механикалық әсерлерге биологиялық объектілердің сезімталдылығы
Биотехнологиялық өндірісте заттарды хромотографиялық бөліп алуда әдістерді пайдаланады:
Дақылдық ортадан өнімнің бөліну бағасы. Субстрат саны, соңғы өнімге және синтез ұзақтығына айналуы. Қалдықтардың жойылуы және жанама өнімдердің өндіріс процесінде немесе мүмкіндік қолданысында.
Биогидрометаллургияда металдарды алудағы әдістер:
Жер саты
Бактерицидты зат:
Хлорамин
Этанол
Са2--гипохлорид
Бірінші коммерциялық препараттармен бұршақ тұқымдас өсімдіктерінің тұқымының инокуляциялауының технологиялық сызбасы келесі сатылардан тұрады:
Бактерияларды агарозалық ортада өсіреді.
Қатты ортада қырып алып, сүтпен суспензиялайды.
Бактерия суспензиясын тұқым үйіндісіне төгіп, араластырып, кептіреді.
Вирусты препараттарды алудың сатылары:
Өлген жәндіктерді жинау, кептіру және майдалау
Жәндік қожайынды жасанды қоректік ортада өсіру
Ауырған жәндіктермен вирустар сұйықтығын жәндіктердің тамағына енгізу
Витрификация:
Өсімдіктердің су алмасуының бұзылуынан тератогенді өсімдіктің түзілуі.
Жасанды жағдайында өсірілетін клеткаларында су балансының бұзылуы.
In vitro жағдайында өсімдіктің су алмасудың бұзылуы
Витрификация:
Өсімдіктердің су алмасуының бұзылуынан тератогенді өсімдіктің түзілуі
Жасанды жағдайында өсірілетін клеткаларында су балансының бұзылуы
Витрификация:
Жасанды жағдайында өсірілетін клеткаларында су балансының бұзылуы
In vitro жағдайында өсімдіктің су алмасудың бұзылуы
Гемморизогенез:
Invitro-да сабақ пен тамырлардыңпайда болу процесі
Каллуста бүршіктер мен тамырлардың түзілуі
Гемморизогенез:
In vitro-да сабақ пен тамырлардың пайда болу процесі
Адвентивті бүршіктер мен ризиодтардың пайда болуы
Каллуста бүршіктер мен тамырлардың түзілуі
Гетерокарион:
Екі өсімдің түрлерінің қосылмаған ядролары бар будан клетка
Гетерокарион:
Екі өсімдік түрлердің ядролары қосылмаған будан клетка
Екі өсімдік түрлерінің ядролары бар сомалық будан клетка
Екі өсімдік түрлерінің қосылмаған ядролары бар будан клетка
Дақылдық сұйықтықтан антибиотиктерді бөліп алуда қолданылатын әдіс:
Экстракция
Бөлініп шығу
Дақылдаудың мерзімді түрінің фазалары: А)Бастапқы фаза
Е)Өсудің тежелу фазасы F)Экспоненциалды өсу фазасы
Жануарлар биотехнологиясы саласындағы белгілі ғалымдар:
Я.Вильмут
Дж.Гордон
«Жабысқақ ұштар» мынандай ферменттің әсерінен пайда болады:
Рестриктаза
Рестрикциялық эндонуклеаза. Эндонуклеаза.
Жануарлар биотехнологиясы ғылымының зерттейтін саласы:
Генотипті «қайта құрастыру» Ауруларға төзімді жануарлар алу Жоғарғы өнімді жануарларды алу
Жасанды хромосома негізіндегі векторлар:
Қалыпты трансформацияны жүргізеді
1 млн.жұп нуклеотидтен тұрады
Жабайы штамнан өндірістік микроорганизм алу үшін: Мутацияға ұшырату
Жағымсыз қасиеттерді болдырмау
Генетикалық ақпаратын өзгерту
Жануар клеткасына бөтен ДНҚ енгізу әдістері
Кальций – фосфат көмегімен
Липосоманы қолдану арқылы
Гипертоникалық тұз көмегімен
Жануар клеткасының трансформациясында қолданылатын нуклеотидтердің биосинтезінің қосымша жолдарына жауап беретін маркерлер:
Гипоксантин-гуанинфосфорибозилтрансфераза
Дигидрофолатредуктаза
Тимидинкиназа
Жасанды ұрықтандырудың артықшылықтары:
Асыл тұқымды малдармен тез ауыстыру мүмкіндігі
Бір бас малдан көп ұрпақ алу мүмкіндігі
Жаңа тұқымдар алу жұмыстарын тездету мүмкіндігі
Жануарлар клеткаларының трансформациясында қолданылатын нуклеотидтердің биосинтезінің қосымша жолдарына жауап беретін маркерлер:
Гипоксантин-гуанин фосфорибозилтрансфераза
Дигидрофолатредуктаза
Жасанды хромосома негізіндегі векторлар:
1млн. жұп нуклеотидтен тұрады
Жануар клеткасына бөтен ДНҚ енгізу әдістері:
Гипертоникалық тұз көмегімен
Кальций-фосфат көмегімен
Липосоманы қолдану арқылы
Жануарлар биотехнологиясының жетістіктері қолданылады
Медицинада. Ауыл шаруашылығында
Жануарлардағы эмбриондар трансплантациясының негізгі кезеңдері:
Жануар-донорларды үрықтандыру және эмбриондарды шығару. Эмбриондар бағалау және рецепиенттерге отырғызу. Донорды таңдау мен суперовуляцияны жүргізу.
Жануар клеткаларын мұздатуға қолданылатын негізгі криопротекторлар:
Метанол. Диметилсульфоксид. Глицерол.
Жануар клеткаларының трансформациясында қолданылатын нуклеотидтердің биосинтезінің қосымша жолдарына жауап беретін маркерлер:
Жанар май этил спиртін алуда өндірістік ашу процесі әртүрлі технологиялық сызбамен өтеді:
Мерзімді биомассаның қайтарылуы. Үздіксіз. Мерзімді.
Игла МЕМ стандартты ортасының құрамына келесі компоненттер енеді:
Эрл ерітіндісі
Алтын суда еритін витаминдер
Каллус ұлпасы мынандай құбылыс нәтижесінде пайда болады:
Маманданған клеткалардың пролиферацияланып қайта бөлінуге түсуі нәтижесінде
Экспланттың жарақаттанған жерінде фитогормондардың әсерінен
Дедифференциация
Клеткалардың детерминациясы:
Клеткалардың белгілі бір даму жолына түсуіне дайындығы, сонымен қатар басқа жолмен дамуға шек қойылуы
Клеткалардың белгілі бір даму жолына түсуі
Клеткалардың белгілі бір «Жоспарланған» бағытта дамуы
Клетка дифференциясының түрлері:
Плюропотентті. Тотипотентті. Мультипотентті.
Каллус ұлпасының өсу қарқынын сипаттайтын көрсеткіштер:
Салмағының өсуі
Өскіндер ауданының өсуі
Каллус көлемінің ұлғаюы
Конвективті кептіру әдістері:
Шашыратпалы әдіс
Аэрофонды әдіс
Көбею биотехнологиясында келесі әдістер қолданылады:
Жасанды ұрықтандыру
Эмбриондар трансплантациясы
Қолдан ұрықтандырудың негізгі техникалық тәсілдері:
Сперманы алу және оның сапасын бағалау
Сперманы сұйылту
Лимон қышқылын алу өндірісінде:
Продуцент ретінде Aspergillus niger қолданылады Ферментацияны сұйық және қатты фазалық әдістермен жүзеге асырады
Лимон қышқылын алу өндірісінде:
Ферментацияны сұйық және қатты фазалық әдістермен жүзеге асырады.
Ортаның негізі ретінде глюкозалық шырынды, крахмал мен меласса гидролизатын қолданады.
МС қоректік ортаның құрамына кіретін микроэлементтер:
Zn,B; I,Co,Cu; B,Zn.
М С қоректік ортаның құрамына кіретін макроэлемент:
N, Mg
S, K
C, Ca, S
МС қоректік ортаның құрамына кіретін витаминдер:
С витамин. В, витамин.
Мутагеннің әсерінен кейін клеткалардың өміршеңдігін анықтау:
Клеткалардың тіршілік қабілетін анықтайтын бояулармен бояу
Мутагеннің әсерінен кейін клеткалардың өміршеңдігін анықтау:
Клеткаларды флуоресценттік бояулармен бояу
Клеткалардың тіршілік қабілетін анықтайтын бояулармен бояу
Мұздатылған ұрықтанбаған тышқанның жұмыртқаларын модель ретінде қолданады:
In vitro ұрықтандыру әдісін жасауда.
Төмен температураға клеткалық реакцияны зерттеуде.
Адам ооциттерін консервациялау әдістерін өңдеуде.
Микроорганизмдерді мерзімді дақылдау кезіндегі технологиялық қиыншылықтар:
Технологиялық мерзімдердің ауысуы
Процесті бақылау және реттеу қиындықтары
Процестің циклды өтуі
Микробтық биотехнологиядағы маңызды компоненттер:
Бионысандар
Микроорганизмдер
Микробиологиялық өңдірістегі тереңдік әдіс беттік әдіспен салыстырғанда тиімді, себебі:
Ферментацияның бақыланатын жағдайларында жүреді Фермент синтезі температура төмен болғанда, әртүрлі әдістердің концентрациясын қолданғанда жүреді
Микробиологиялық өндірісте штамдар тұрақты болуы керек:
Бөгде микрофлорамен ластануға тұрақтылық
Фагтарға тұрақтылық
Қоршаған ортаға және адамдарға зиянсыз
Микробтық биопрепараттарды кептіру әртүрлі әдістермен жүзеге асады:
Терморадиациялық
Микроорганизмдерді мерзімді дақылдау кезіндегі технологиялық қиыншылықтар:
Технологиялық мерзімдердің ауысуы
Процестің циклды өтуі
Процесті бақылау және реттеу қиыншылықтары
Микробтық белоктың продуценті ретінде сутектотықтырғыш бактериялардың болашағын анықтайды:
Белоктың аминқышқылдық құрамының жоғары болуымен
Өсу жылдамдығымен
Органикалық шикізаттың жеткіліксіздігіне тәуелсіздігімен және автотрофиясымен
Өсімдік биотехнологиясының дамуы мынандай қолданбалы және іргелі ғылымдарымен байланысты:
Генетика
Микробиология
Өсімдіктер физиологиясы
Өсімдіктер биотехнологиясының дамуына өз үлесін қосқандар ғалымдар:
Бутенко Р.Г., Рахимбаева И.Р.
Глеба Ю., Сидоров О.
Өсімдік биотехнологиясында «Морфогенез және өсімдік регенерациясы» деген ұғымды ұсынған ғалымдар:
Ф.Скуг
Р.Готре
С.Мурасиге
Өсімдіктердегі өсу процесі:
Клеткалардың, мүшелердің және бүкіл организмдегі жаңа құрылымдық элементтер түзу нәтижесінде өлшемі мен салмағының қайтарымсыз ұлғаюы Жаңа құрылымдық элементтердің түзілуімен байланысты клетка параметрлерінің сандық өзгерістері
Өсімдіктер биотехнологиясында бионысандар ретінде қолданылатын субклеткалық құрылымдар
Ферменттер. Ядролық ДНҚ.
Өсімдіктердегі өсу процесі бұл:
Өсімдік мүшелер, ұлпалар мен клеткалардың ұзындық өлшемінің қайтарымсыз ұлғаюының барысында жаңа құрылымдардың түсілуі
Өсімдік клеткаларын жасанды жағдайда өсіру үшін қолданылатын қоректік орталары:
Мурасиге -Скуг
Гамборг-Эвелег В5
Уайт
Өсімдік биотехнологиясының дамуы мынандай қолданбалы және іргелі ғылымдарымен байланысты:
Генетика
Өсімдіктер физиологиясы
Өндіріске жануарлар биотехнологиясының әдістерін енгізудің алғы шарттары:
Жануарлардың жаңа түрлерін алу
Соңғы өнімнің үлкен шығымы.
Дәстүрлі селекциялық процестің қарқынды дамуы.
Өсімдіктерді клондық микрокөбейту әдістері:
Апикалдік меристемалар арқылы өсіру
Сомалық эмбриоидтардың түзілуі арқылы
Өсімдік клеткаларын жасанды жағдайда өсіру үшін қолданылатын қоректік орталар:
Уайт
Протопластарды өсіру әдістері:
Қатты ортада өсіру. Қоректік ортаның микротамшыларында өсіру.
Протопластарды бөліп алуға қолданылатын ферменттер
Қоректік заттарды синтездеуге қабілетті организмдер. Арнайы қоректік заттарды қажет етпейтін организмдер
Плазмагендер:
Митохондрия ДНҚ гендері
Цитоплазмалық гендер
Плазмагендер:
Хлоропласт ДНҚ гендері.
Протопластарды бөліп алуға қолданылатын ферменттер:
Целлюлаза, гемицеллюлаза
Гемицеллюлаза, пектиназа
Целлюлаза, пектиназа
Протопластарды өсіру әдістері:
Қатты ортада өсіру Қоректік ортаның микротамшыларында өсіру Суспензиялық ортада өсіру
Протопластарды бөліп алу үшін суспензиядағы клеткалардың өсу кезеңдерінің ең қолайлы мынандай өсу фазасы:
Бейімделу фазадан кейінгі фаза
Протопластарды қиылыстырудың ең тиімді әдісі:
Электр тоғы арқылы протопластарды қиылыстырудың
Прототрофты организмдер:
Қарапайым қоректік орталарда өсе алатын организмдер
Қоректік заттарды синтездеуге қабілетті организмдер
Арнайы қоректік заттарды қажет етпейтін организмдер
Рестриктазаның қызметі:
ДНҚ-ның арнайы сайттарын танып молекуланы белгілі учаскелерде «қыю»
Суперовуляцияда қолданылатын препараттар:
Бірінші және екінші топ препараттарының жұмыстарын жақсартатын
Аналық бездің фолликулаларының овуляциясын және эструс қоздыратын
Сомаклондық:
Гендік инженерия әдісін қолдану арқылы алынған өсімдіктер. Генетикалық өзгергіштік пайда болу себебтен фенотип жағынан бір бірінен ерекшелінетің өсімдіктер. Донор өсімдіктен генетикалық ауытқу шылығы бар регенеранттар.
Сомаклондық:
Донор өсімдіктен генетикалық ауытқушылығы бар регенеранттар
Генетикалық өзгергіштік пайда болу себебтен фенотип жағынан бір-бірінен ерекшеленетін өсімдіктер
Ұзақ мерзім өсірудің нәтижесінде пайда болған өсімдіктердің донор өсімдіктен генетикалық ауытқуы
Сомалық будандарды алу жолы:
Сомалық клеткаларды құйлыстыру.
Электр токпен әсер ету арқылы протопластарды біріктіріп құйлыстыру.
Екі протопластарды құйлыстыру.
Трансгенді жануарларды алады:
Ретровирусты векторларды қолдану арқылы
Трансгенді жануарларды алады:
Микроинъекция әдісі арқылы.
ДЭАЭ декстранды қолдану арқылы
Ретровирусты векторларды қолдану арқылы
Трансгенді жануарларды алу мақсаттары:
Жаңа шаруашылыққа бағалы белгілері бар жан. алу
Ауруға төзімді жан. алу
Медициналық нұсқаулар бойынша биологиялық белсенді заттар алу
Тұзға төзімді клеткалық линияларды сұрыптап алу тәсілдері:
Тұздардың жоғары концентрациялары қосылған ортада клеткаларды өсіру
Хлоридті тұздың жоғары концентрациясы бар қоректік ортада сұрыптау клеткаларды өсіру
Карбонатты тұздың жоғары концентрациясы бар қоректік ортада клеткаларды өсіру
Тышқандарды қолдану арқылы генетикалық ауруларды зерттеуге модельдер жасалынды:
Альцгеймер ауруы Бұлшық ет дистрофиясы
Уретральды әдісте сперманы алу жолдары:
Қолдан жасалған қынап көмегімен
Электроэякуляция әдісімен
Фистульды әдіспен
Физиологиялық жетілу келесі көрсеткіштермен сипатталады:
Стандартты ересек мал салмағының 70-75% мөлшеріне жеткен шағымен
Мал түлікке байланысты аймен санағанда әр түрлі жаспен Белгілі малға байланысты тән пішінінің толық Қалыптасуымен
Фолликулалардың даму сатылары.
Екіншілік
Ферментация барлық ретпен іске асатын операциялар жиынтығы:
Алдын ала дайындалған және белігі бір температура жеткізлген қоректік ортаға еіу материалын салу.
Қатты фазалық беттік ферментация. Қатты фазалық тереңдік ферментация.
Ферменттерді беткі ферментация алу кезінде:
Ферментация аяқталған соң массаны майдалайды, кептіреді және қағаз қалталарға салады Алғаш материалды ферментация кезінде қоректік ортаның бетінде металды лотоктарда немесе тігінен перфорланған кюветаларда өсіреді Инокулятты беткі әдіспен көбейту және мұражайлық культураны терең егу арқылы сұйық қоректік ортада көбейту
Ферменттерді терең ферментация жолымен алу кезінде пайдаланылатын әдістер:
Үздіксіз – циклды
Мерзімді
Үздіксіз – ағымды
Химераларды алу көмегімен анықтауға болады:
Ұлпалардың дифференцировка үрдістерін және даму механизмдерін
Клетка деңгейінде ген экспрессиясының ерекшеліктерін
Клеткааралық әрекеттесуді және гендердің плейотропты әсерін
Цитопласт:
Ядросыз протопласт
Қабығынан айырылған ядросы жоқ клетка
Цитогета:
Қүрамында генетикалық әртүрлі митохондриялары бар клетка. Қүрамында бір биологиялық түрдің пластидтері мен басқа түрдің митохондриялары бар клетка.
Цитогета:
Құрамында генетикалық әртүрлі митохондриялары бар клетка Құрамында генетикалық әртүрлі пластидтері бар клетка
Цитогета:
Құрамында бір биологиялық түрдің пластидтері мен басқа түрдің митохондриялары бар клетка
Құрамында генетикалық әртүрлі пластидтері бар клетка
Ірі қара малдардың эмбриондар трансплантациясында донор ретінде қолданады:
Сүттілігі жоғары сиырларды Асыл тұқымды, ұрпақ беру қабілеті жоғары сиырды Бұзалаудан кейін 60 күннің ішінде екі овуляция жүрген сиырды
Ірі қара малдардың эмбриондар трансплантациясында донор ретінде қолданады:
Сүттілігі жоғары сиырларды
Бұзаулаудан кейін 60 күннің ішінде екі овуляция жүрген сиырды
Эмбриоид - дегеніміз:
Эмбриогенді каллус клеткаларынан пайда болатын ұрық тәрізді құрылым.
Эмбриоид:
Жасанды жағдайында пайда болған ұрық
Жасанды жағдайда сомалық клеткалардан пайда болған ұрық
Эмбрионалды клеткалық комплекс:
Биполярлы ұрықтарға бастама беретін клеткалық комплекс
Эмбриоидтарды түзетін клеткалық комплекс
Эмбриоид:
Жасанды жағдайда сомалық клеткалардан пайда болған ұрық
Жасанды жағдайында пайда болған ұрық
In vitro жағдайында өсетін өсімдік клеткалырының генетикалық тұрақсыздығын тудыратын құбылыстар:
Қоректік орта құрамындағы фитогормондардың әсері
In vitro жағдайында иондық стреске төзімді өсімдіктерді тікелей селекция арқылы алу себебі:
Иондар биохимиялық процестерге улы әсер етеді
Иондар физиологиялық процестерге улы әсер етеді
In vitro жағдайында қуаңшылықтың стрестік әсерін туғызу үшін қолданылатын қоректік орталар:
Құрамына осмостық белсенді заттар қосқан ортаны
In vitro жағдайында қуаңшылықтың стрестік әсерін туғызу үшін қолданылатын қоректік орталар:
Құрамында полиэтиленгликоль бар орта.
In vitro жағдайында иондық стреске төзімді клеткалық линияларды алу әдісі:
Төзімді клеткалардың тоталды селекциялау
Селективтік агент ретінде тұздардың улы концентрацияларын пайдаланып тікелей сұрыптау арқылы алады
Селективтік агент ретінде тұздардың жоғарғы концентрацияларын пайдаланып кері сұрыптау
Invitroжағдайында өсетін өсімдік клеткаларының генетикалық тұрақсыздығын тудыратын құбылыстар:
Қоректік орта құрамындағы фитогормондардың әсері
Эксплант бөлу кезінде коррелятивтік байланыстардың бұзылуы
Бастапқы эксплант клеткаларының гетерогендігі
Invitroжағдайында иондық стреске төзімді өсімдіктерді тікелей селекция арқылы алу себебі:
Иондар биохимиялық процестерге улы әсер етеді
Клетка деңгейіндегі төзімділік механизмдерді қамтиды.
Invitroжағдайында иондық стреске төзімді клеткалық линияларды алу әдісі:
Селективтік агент ретінде тұздардың улы концентрацияларын пайдаланып тікелей сұрыптау арқылы алады
In vitro жағдайында қуаңшылықтың стрестік әсерін туғызу үшін қолданылатын қоректік орталар:
Құрамында жоғары концентрацияда сахароза қосылған орта Құрамына осмостық белсенді заттар қосқан ортаны
In vitro жағдайында өсетін өсімдік клеткаларының генетикалық тұрақсыздығын тудыратын құбылыстар:
Қоректік орта құрамындағы фитогормондардың әсері. Бастапқы эксплант клеткаларының гетерогенділігі. Эксплант бөлу кезінде коррелятивтік байланыстардың бұзылуы.
In vitro жағдайында иондық стреске төзімді клеткалық линияларды алу әдісі:
Төзімді клеткалардың тоталды селекциялау. Селективтік агент ретінде тұздардвің улы концентрацияларын. пайдаланып тікелей сұрыптау арқылы алады.
L- глутамин қышқылы (α-аминоглутар) жоғарылатылған қажетті жағдайлар:
