«К?з белгісі неде?»ойыны.Шарты: м??алім «к?зде.»деп бастап береді.Ойын?а ?атысып отыр?ан балалар.
-Жапыра?тар сар?аяды.
-??стар ?айтады.
-К?н суытып,жа?быр жауады.
-Жеміс-жидектер піседі.-деп бір-бірлеп жауап бере бастайды.М??алім д?рыс –б?рыс жауаптарды аны?тап беріп отырады.Осылайша к?зді? барлы? белгілері аталып,к?п жауап берген бала же?імпаз атанады.
2. ой ша?ыру.
-Балалар,барлы?ымыз ?ол ?стасып,к?згі ба??а серуендеп ?айтайы?.К?зімізді ж?мып,ба? ішінде келе жат?ан с?тімізді ойлап елестетейік.
?нтаспадан жел,??с,су дыбыстарын ты?дау.
-Ба?та к?п а?аштар бар. ??старды? дыбысы естіледі.А?аштарды? жапыра?тары сар?айып жатыр.
-Енді к?зімізді ашайы?.Ая?ымызды? астында не бар?нені басып келеміз?
-Жапыра?тарды басып келеміз.
-Б?л ?айда?ы жапыра?тар?
-А?аш басынан ?урап т?скен жапыра?тар.
-Т?стері ?андай?
-Сары,жасыл,?ызыл т?сті.
Алтын,сары,?ызыл,к?к
Алуан-алуан жапыра?.
К?згі ба?та к?лімдеп
К?з тартады атырап.
К?зді? сал?ын айында,
??стар ?шып кетеді.
Жапыра?тар сар?ай?ан
Сыбдыр-сыбдыр т?седі.
-Жарайды балалар. Енді осы жапыра?тармн би билейік.Кім ?алай билейтінін к?рейік.Музыка ойналып,жапыра?тарын ?олына алып,балалар билейді.
-Балалар ! Біздер би билеп ж?рсек,мына жа?та не болып жатыр?
К?рініс: А?ашта?ы алманы алма? болып,б?та?ын ж?л?ылап,сындырып жатыр.Ар?ы жа?ында бір бала аша тая?пен ??с атып жатыр.
3.Ой тол?анысы.
-балалар,?андай к?рініске тап болды??
-Дамир алманы ал?ысы келіп,а?аш б?та?тарын сындырып жатыр.Дарын ??стар?а тас атып т?р.
-Осы балаларды? ?рекеті д?рыс деп ойлайсы? ба?
-Жо? д?рыс емес.Б?лай жасау?а болмайды.
-Б?лар ?андай балалар ?
-Тентек,т?ртіпсіз,сот?ар балалар.
-Осы балаларды? орнында болса?дар ?айтер еді?дер?
-А?ашты? б?та?ын сындырмас едім.Ол алма берер еді.
-Мен болсам ??сты атпас едім.
-??старды? ?андайй пайдасы барын білеміз бе?
-??стар ?те пайдалы.Олар а?ашты? ??рттарын шо?ып жейді.Сонда а?аштар жа?сы ?седіауаны тазартады.Сол ауамен біз дем аламыз.Сол себепті біз оларды ?ор?ауымыз ?ажет.
-Ал енді балалар ??стар туралы,к?з туралы ?н,та?па? білеміз бе?
Балалар ?здеріні? жатта?ан та?па?тарын айтады.
4.?ызы?ушылы?тарын ояту.
Суретті жа?даяттар бойынша с?йлеу.
«??с балапаныны? а?аштан ??лап т?скен» суреті бойынша ??гімелеу.
Суретте не болып жатыр,балалар?
-А?аш басында?ы ?ядан балапан жерге ??лап т?сті.
-Осы жерде сен т?рса? ?андай ?рекет жасайсы??
-Балапанды ?айтадан ?ясына салып ?оямын.
-Ал,егер ?оймаса? не болар еді?
-Мысы? жеп кетуі м?мкін.
-Сонда балалар біздер ??старды атпай,?ам?орлы? жасап,?я жасап,?я б?збай,балапанына тиіспеуіміз керек.
«Су?а ?ор?аныс т?гіп жат?ан бала»суреті бойынша с?йлеу.
-Суретте нені к?ріп т?рмыз?
-Бала ?зенге ?о?ыс т?гіп жатыр.
-Баланы? б?л ?ылы?ы д?рыс па?
-Д?рыс емес.
-Неге олай деп ойлайсы??
-Біз суды ішеміз.Су таза болуы керек.Су таза болмаса,онда?ы балы?тар да тіршілік ете алмайды.Оны? су ??старына да зияны тиеді.
Көрнекілігі: Жер,су,құс,гүл,ағаш,адам суреттері ,алма ағашы макеті,аша таяқ,торғай бейнесі ,тақырыптық суреттер.
Тәрбие сағатының жүру барысы:
Ой ашар.
«Күз белгісі неде?»ойыны.Шарты: мұғалім «күзде......»деп бастап береді.Ойынға қатысып отырған балалар.
-Жапырақтар сарғаяды.
-Құстар қайтады.
-Күн суытып ,жаңбыр жауады.
-Жеміс-жидектер піседі...-деп бір-бірлеп жауап бере бастайды.Мұғалім дұрыс –бұрыс жауаптарды анықтап беріп отырады.Осылайша күздің барлық белгілері аталып,көп жауап берген бала жеңімпаз атанады.
2. ой шақыру.
-Балалар ,барлығымыз қол ұстасып ,күзгі баққа серуендеп қайтайық.Көзімізді жұмып ,бақ ішінде келе жатқан сәтімізді ойлап елестетейік.
Үнтаспадан жел,құс,су дыбыстарын тыңдау.
-Бақта көп ағаштар бар. Құстардың дыбысы естіледі.Ағаштардың жапырақтары сарғайып жатыр.
-Енді көзімізді ашайық.Аяғымыздың астында не бар?нені басып келеміз?
-Жапырақтарды басып келеміз.
-Бұл қайдағы жапырақтар?
-Ағаш басынан қурап түскен жапырақтар.
-Түстері қандай?
-Сары,жасыл,қызыл түсті.
Алтын,сары,қызыл ,көк
Алуан-алуан жапырақ.
Күзгі бақта күлімдеп
Көз тартады атырап.
Күздің салқын айында,
Құстар ұшып кетеді.
Жапырақтар сарғайған
Сыбдыр-сыбдыр түседі.
-Жарайды балалар. Енді осы жапырақтармн би билейік.Кім қалай билейтінін көрейік.Музыка ойналып ,жапырақтарын қолына алып,балалар билейді.
-Балалар ! Біздер би билеп жүрсек ,мына жақта не болып жатыр?
Көрініс: Ағаштағы алманы алмақ болып ,бұтағын жұлқылап ,сындырып жатыр.Арғы жағында бір бала аша таяқпен құс атып жатыр.
3.Ой толғанысы.
-балалар ,қандай көрініске тап болдық?
-Дамир алманы алғысы келіп ,ағаш бұтақтарын сындырып жатыр.Дарын құстарға тас атып тұр.
-Осы балалардың әрекеті дұрыс деп ойлайсың ба?
-Жоқ дұрыс емес.Бұлай жасауға болмайды.
-Бұлар қандай балалар ?
-Тентек ,тәртіпсіз ,сотқар балалар.
-Осы балалардың орнында болсаңдар қайтер едіңдер?
-Ағаштың бұтағын сындырмас едім.Ол алма берер еді.
-Мен болсам құсты атпас едім.
-Құстардың қандайй пайдасы барын білеміз бе?
-Құстар өте пайдалы .Олар ағаштың құрттарын шоқып жейді.Сонда ағаштар жақсы өседіауаны тазартады.Сол ауамен біз дем аламыз.Сол себепті біз оларды қорғауымыз қажет.
-Ал енді балалар құстар туралы,күз туралы ән,тақпақ білеміз бе?
Балалар өздерінің жаттаған тақпақтарын айтады.
4.Қызығушылықтарын ояту.
Суретті жағдаяттар бойынша сөйлеу.
«Құс балапанының ағаштан құлап түскен» суреті бойынша әңгімелеу.
-Суретте не болып жатыр,балалар?
-Ағаш басындағы ұядан балапан жерге құлап түсті.
-Осы жерде сен тұрсаң қандай әрекет жасайсың?
-Балапанды қайтадан ұясына салып қоямын.
-Ал,егер қоймасаң не болар еді?
-Мысық жеп кетуі мүмкін.
-Сонда балалар біздер құстарды атпай ,қамқорлық жасап,ұя жасап,ұя бұзбай ,балапанына тиіспеуіміз керек.
«Суға қорғаныс төгіп жатқан бала»суреті бойынша сөйлеу.
-Суретте нені көріп тұрмыз?
-Бала өзенге қоқыс төгіп жатыр.
-Баланың бұл қылығы дұрыс па?
-Дұрыс емес.
-Неге олай деп ойлайсың?
-Біз суды ішеміз.Су таза болуы керек.Су таза болмаса ,ондағы балықтар да тіршілік ете алмайды.Оның су құстарына да зияны тиеді.
-Дұрыс айтасыңдар.Су-тіршілік көзі.Су адамға да,өсімдікке де,құстарға ,малға,жан-жануарларға –бәріне де қажет.Сусыз өмір жоқ.
Балалар,сонда біз табиғатты су ағаштарды,құстарды қорғай біліуісіз қажет.Соған байланысты қандай тыйым сөздерді білесіңдер.
-Ағашты кеспе.
-Құсты атпа.
-Суға түкірме.
5.Ой қозғау
Балалар табиғат бойынша суреттер салып өз жұмысын қорғайды.
-Балалар,табиғат дегенде көз алдымызға не елестейді?
