Тақырыбы: «Білімпаз балалар»
Мақсаты:
Білімділік: Жас ұрпаққа халқымыздың рухани байлығын сіңіріп, Нақыл сөздер «Қазақтар – әдет – ғұрып, салт – сана, тіл жағынан біртұтас ұлт» екенін түсіндіру.
Дамытушылық: Балалардың ой-өрісі мен шығармашылығын, ойлау қабілетін, сөздік қорын, тіл байлықтарын дамыту.
Тәрбиелік:Ойынның шартын сақтап ойнауға, ұйымшыл, көпшіл, сабырлы, шапшаң болуға тәрбиелеу.
Іс -әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс-әрекеті
Балалардың іс -әрекеті
Мотивациялық
қозғауш
- Сәлеметсіздер ме балалар. Бүгінгі оқу іс-қызметіміз өзгеше өткелі отыр, оған себеп, бүгін бізге қонаққа апайлар келіп отыр. Солармен амандасып алайық.
Шаттық шеңбері.
Амандасу үлкенге,
Тәрбиенің ісі ғой.
Ал, кәнекей, бәріміз
Сәлем, - дейік үлкенге
Қайырлы күн, қонақтар.
Қайырлы таң, балалар.
- Балалар қазір
жылдың қай мезгілі?
- Қыс мезгілінде неше
ай бар?
- Аттары қалай?
- Бір аптада неше күн
бар және аттарын ата.
Ерте заманда біздің ата – әжелеріміз ауа райын болжап білетін болған екен. Сендер сол қыс мезгілінің болжамдарын білесіңдерме?
Жарайсыңдар бал
Амандасу үлкенге,
Тәрбиенің ісі ғой.
Ал, кәнекей, бәріміз
Сәлем, - дейік үлкенге
Қайырлы күн, қонақтар.
Қайырлы таң, балалар.
Қыс мезгілі.
Үш ай бар.
Желтоқсан, Қаңтар, Ақпан.
1 аптада 7 күн бар
Дүйсенбіде доп ойнадым далада.
Сейсенбіде серуен құрдым қалада.
Сәрсенбіде сурет салдым сәндетіп.
Бейсенбіде би биледім әндетіп.
Жұма күні жидек тердім ағаштан.
Сенбі күні кино көрдім клубтан.
Жексенбіде үйде болдым дем алдым.
- Қарға қарқылдаса күн салқын болады.
- Қыста бұлт желге қарсы көшсе, көп кешікпей қар жауады.
- Қазан айында күн күркіресе, қыс қатты болады.
- Қой қораға еркін кірсе, қыс жайлы болады.
- Жылқы ішін тартса, ауа райы бұзылады.
- Қыста қаздар қаңқылдаса,күн жылиды.
- Қыста кемпірқосақ туса, жыл берекелі, жайлы, мал төлді, егін, шөп бітік, қуанышқа көп болады, - деп жориды
Іздендіру-
Ұйымдастырушы
Ермұхан атты бала келеді. Ой балалар қараңдаршы бізге қонақ келіпті. Сіз кімсіз? Мында қайдан жүрсіз?
Менің атым Ермұхан мен сендерден көмек сұрап келдім. Менің алтын сақамды Мыстан әжей алып орманға кетіп қалды, соны қалай аларымды білмей сендерге келдім. Маған көмектесесіңдерме?
Т: Ермұхан біз Мыстан әжейге қалай барамыз? Жолды білмеймізғой.
Ермұхан: Мыстан әжейге бару үшін ирелең жолмен, үңгірлерден өтіп орманға барамыз. Сол орманда Мыстан әжей тұрады.
Балалар олай болса біз жолға шығайық.
Балалар кедергілерден өтеді. Қақпаға кездеседі.
Міне біз орманғада жеттік бірақ мына қақпа жабық екен.
Күзетші: Сендер кімсіңдер? Қайда баражатсыңдар?
Т: Сәлеметсізбе біз мыстан әжейге бара жатырмыз.
Күзетші:Сендерді бұл қақпадан жәйдан жәй өте алмайсыңдар,бұл сиқырлы қақпа ашылу үшін сендерге жұмбақ жасырамын, дұрыс жауабын айтсаңдар қақпаның есігі ашылады.
Жұмбақтар шешу.
- Кіруге адам батпайды,
Затыңды аман сақтайды.
- Дөп – дөңгелек басы бар,
Маңдайында шашы бар.
Өзің көрген баяғы,
Сапылдайды сабағы.
- Шылдыр – шылдыр жүгінім,
Сылдыр қара құнаным.
Көлеңкесі көсіктей,
Ауырлығы асықтай.
Күзетші: Жарайсыңдар сендер өте ақылды және көп мақал-мәтелдер біледі екенсіңдер. (қақпа ашылады)
Барлығымыз мына қақпадан өтейік.(балалар қақпадан өтеді).
Мыстан әжейдің қоржынын тауып алады. Қоржында көптеген асықтар мен диск болады.
Балалар мына дискте не бар екен көрейікші.
Мыстан әжейдің даусы:
- Мен сендердің келе жатқандарыңды білемін, Алтын сақаларыңды алғыларың келсе, менің тапсырмамды орындаңдар.
Т: Балалар біз мыстан әжейдің тапсырмаларын орындауға дайынбызбы. (орындарына отырады).
1-тапсырма:
Менің мына сиқырлы кілемдерім бөлініп қалды, сендер құрастырып беріңдер.
Дидактикалық ойын: «Кілемшені құрастыр»
2-тапсырма:
Отанға, табиғатқа байланысты Нақыл, тыйым сөздер айтып беріңдер.
1.Тіл – жұрттың жаны,
Тілінен айырылған жұрт-жойылған жұрт.
(Жалау Мыңбаев)
2.Құт берекең-атаң қымбат.
Аймалайтын анаң қымбат,
Мейірімді апаң қымбат,
Асқар таудай-әкең қымбат.
(Қазыбек би)
Өтірік жылама, бетіңді баспа, отпен ойнама, оттан аттама, нанды бір қолмен үзбе, үйге жүгіріп кірме.
3-тапсырма: Қазақ халқының ұлттық киімдерін ата және құрастыр:
Дидактикалық ойын: «Бөліктерден құрастыр.
4-тапсырма:
Дидактикалық ойын: «Оюларды ата»
Ою түрлері: Жұлдыз, Құсқанат, Түйетабан, Төртқұлақ,Түйемойын, Қошқармүйіз
Балалар енді сендер ою-өрнек туралы мақал мәтел білесіңдер ме?
Алдымыздагы тактайшаға резегкелермен ою – өрнектерді құрастырыңдар.
Сергіту сәті:
Кел балалар тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық.
Шаңырақты көтеріп,
Керегені құрайық.
Уықша иіліп,
Шаңыраққа қосылып.
Қазақ үйді құрайық.
5-тапсырма: Киіз үйдің құрылымын ата.
6- тапсырма:Д/ойын:
7- тапсырма: Қазақ халқының ұлттық музыкалық аспаптарын ата.
Д/ ойын: «Домбыра құрастыр»
Балалар біз Мыстан әжейдің барлық тапсырмаларын орындадық. Енді неше асық жинадық екен санап көрейікші.
Дұрыс біз 7 асық жинаппыз.
Енді біз «Қанша, сонша» ойынын ойнайық.
Алдымызда тұрған құтыларда сандар берілген сол сандарға қарап неше сан болса сонша моншақ сал.
Мыстан әжейге келеді. Балалар қане үлкенмен амандасайық.
Т: мыстан әжей біз сіздің барлық тапсырмаларыңызды дұрыс орындадық, енді сіз Ермұханның алтын сақасын қайтарыңыз.
Мыстан: Иә сендер ақылды екенсіңдер бірақ менің тағыда бір тапсырмам бар. Сендер маған асықпенен ойналатын ұлттық ойындардың түрлерін айтып беріңдер және асықпен ойнағанда асықтың түсу жолдарын айтып берсеңдер Алтын сақаны қайтарамын.
Мыстан: Асықты қайтарып береді.
Ермұхан балаларға алғысын айтып шығып кетеді.
Балалар енді біз балабақшамызға оралайық.
Мыстан: 10-нан 1-ге дейын кері санасаңдар балабақшаларыңа барасыңдар, деп шығып кетеді.
Біз балабақшамызғада жеттік.
Балалар келген қонаққа назар аударады.
Иә көмектесеміз.
(Сандық)
(Тымақ)
(Сәукеле)
Иә біз дайынбыз.
Балалар кілемшелерді құрастырады.
1.Тіл – жұрттың жаны,
Тілінен айырылған жұрт-жойылған жұрт.
(Жалау Мыңбаев)
2.Құт берекең-атаң қымбат.
Аймалайтын анаң қымбат,
Мейірімді апаң қымбат,
Асқар таудай-әкең қымбат.
(Қазыбек би)
Өтірік жылама, бетіңдң баспа, отпен ойнама, оттан аттама, нанды бір қолмен үзбе, үйге жүгіріп кірме.
Қазақ халқының ұлттық киімдерді құрастырады, атауларын айтады.
Балалар ою-өрнек түрлерін атайды. Мақал – мәтелдер айтады.
- Ою сыры өрнекте.
- Ою ойғанның ойы үшкір.
- Үлгісі көптің өрнегі көп.
- Өнерлінің қолы алтын.
Өлеңшінің сөзі алтын.
- Ата көрген оқ жонар
Ана көрген тон пішер.
- Өнер сөзі халықта.
Тақтайшаға ою-өрнектерді салады.
Балалар сергіту сәтін орындайды.Қимыл – қозғалыстар жасайды.
Балалар тапсырмаларды орындайды.
1,2,3,4,5,6,7.
Сәлеметсізбе.
Балалар асықпен ойналатын ұлттық ойындарды айтып береді. Алшы ойын, хан талапай, Құмар, Омпы, Асықты тігізіп ойна, Тас қала.
Балалар сау бол айтып қоштасады.
Кері санайды 10,9,8,7,6,5,4,3,2,1
