kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

"Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз!"

Нажмите, чтобы узнать подробности

Саба?ты? та?ырыбы:  «Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз!»

Саба?ты? ма?саты:  «Наурыз» мейрамы туралы т?сінік беру ар?ылы ?аза? хал?ыны? салт-д?ст?рін к?рсету ж?не оны ??рметтей білуге т?рбиелеу.

Наурыз жыл басы, к?ктем мейрамы, я?ни ?лысты? ?лы к?ні. Наурыз мерекесінде наурыз к?же дайындалады, дастархан жайылады. Халы? бір-бірін мерекемен ??тты?тайды. Наурызда алтыба?ан ??рылады, ?н салынып, би биленеді. ?р т?рлі ойындар ойналады. 
Халы? т?сінігі бойынша Наурызды? 21-нен 22-не ?ара?ан т?ні даланы ?ыдыр аралайды. Б?л т?ні «?ыдыр т?ні» деп аталады. ?ыдыр адамдар?а д?улет дарытып, ба? ?ондырады.

Т?рбиеші:

?лыс к?ні ?ар еріп,                
Сай саланы сындырар                      
Д?ние біткен г?лденер                     
Жыл басы Наурыз мереке

Наурыз келді ??т болып
Мына бізге с?т болып,
А??а аузымыз толады
Бір жа?сылы? болады.

Т?рбиеші:

 Амансы?дар ма, ата-аналар мен ?ріптестер, балалар. Сіздерді келе жат?ан  Наурыз мерекесімен шын ж?ректен ??тты?таймыз. Сіздерге зор денсаулы?, ашы? аспан, дендері?ізге саулы? тілейміз. Б?гін «Балапан» тобында  ?тетін «Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз» атты мерекемізге ?ош келді?іздер.

Осы кезде есік ?а?ылады. Ішке ?же кіреді.

?же: Саламатсыздар ма, балалар, ?стаздар, ата-аналар! Наурыз мейрамдары?ыз ??тты болсын. А? мол болсын, аспанымыз ашы? болсын.

Т?рбиеші: Амансыз ба, ?же. ?ош келді?із. Т?рлеті?із.

Наурызым, армысы?!

Ата-бабам тойла?ан,

Наурызым, армысы?!

?ызы?ына тойма?ан.

Дархан дала, ?арлы шы?.

?ауыша алмай ?анша жыл,

?алды? сенен адасып,

Т?рле, есікті? б?рі ашы?.

Мерекені байыр?ы,

Алды хал?ым ?абылдап.

А? дастархан жайылды,

Оша?та от жалындап.

Т?рбиеші: ?аза? хал?ында салт-д?ст?рлер мен ырымдар к?п. Н?ресте д?ниеге келгенде шілдехана тойы, бесік той, т?сау кесер тойы, с?ндет той та?ы да сол сия?ты к?птеген тойлар бар.Б?гін біздер соларды? бірі бесікке салуды тамашалаймыз.

Т?рбиеші:

Б?гінгі к?рсетілетін салт-д?ст?р бесікке салу.
Бесікке салу — н?рестені ал?аш бесікке б?леу р?сімі. Бесікке салар?а ша?ырыл?ан ауыл-?йді? ?йелдері шашуын, жол-жорал?ысын ала келеді. Баланы ал?аш?ы б?леу ?лгілі ?рпа? ?сірген ?адірменді ?йелге тапсырылады. Ол ?зінен бас?а та?ы бір-екі келіншекті? к?мегімен бесікті жабды?тайды, с?биді? ?жесі не шешесі т?бекті? тесігінен балалар?а т?тті ?лестіреді. Осыдан кейін бесікті отпен аластап, баланы б?лейді. Бесікке сал?ан ?йелдерге к?йлек, жаулы? сия?ты сый тартылады. ?лкендер батасын беріп, баланы? ер жетуіне, ананы? ?бірлі-ш?бірлі болуына тілектестік білдіреді. Ж?не Бесік жыры айтылады:
Айыр ?алпа? киісіп,
А?ырып жау?а тиісіп,
Батыр болар ма екенсі??
Барма?тары? майысып,
Т?рлі ою ойысып,
Шебер болар ма екенсі??
Та?дайлары? та?ылдап,
С?зі?ді ж?рт ма??лдап,
Шешен болар ма екенсі??
Та?ы бір н?с?асы:
?лди-?лди а? б?пем,
А? бесікке жат б?пем
Жылама, б?пем, жылама,
Жілік ша?ып берейін.
Бай??танны? ??йры?ын
Жіпке та?ып берейін. 

Т?рбиеші: ?азір б?ріміз «Шілдехана бесік той» деген ?нді орындап жіберейік.

?н: «Шілдехана бесік той.»

Тапсырмалар:

1.Жеті ?азынаны ата?

Жеті ?азына:
1. Ер жігіт
2. С?лу ?йел
3. А?ыл, білім
4. Ж?йрік ат
5. ?ыран б?ркіт
6.
Берен мылты?
7. Ж?йрік тазы.

 

2.Жеті ж?тты ата?

Жеті ж?т:
1. ??р?а?шылы?
2. Ж?т /мал ?ырылу/
3.
?рт
4. Оба /ауру/
5. Со?ыс
6. Топан су
7. Зілзала

3. Д?ниеде не т?тті, не ж?мса?, не жетім?

Ананы? с?ті т?тті.

Ананы? ?олы ж?мса?.

Жа?быр жаумаса жер жетім,

Басшысы болмаса ел жетім.

4. ?ш арсызды ата?

Тама? арсыз, ?й?ы арсыз, к?лкі арсыз.

5. Е? к?п са?талатын ?лтты? та?ам?

Е? к?п са?талатын ?лтты? та?ам – ??рт.

6. Наурыз к?жені? ??рамы мен дайындалу жолын айтайы?.

Наурыз к?же- ?лысты? ?лы к?ні ?зірленетін ас. Наурыз к?же аса ?асиетті ас болып саналады. Наурыз к?же жеті т?рлі д?мнен дайындалады:
1.Т?з
2.Су
3.А? ??рт, ?аты?, айран
4. Ет
5.Кеспе
6. Бидай
7. К?ріш не тары
?азан?а су ??йып, ет, ?азы-?артаны салып, ?айнатамыз. Ал?аш ?айна?анда сорпаны? к?бігін алуды ?мытпа?ыз. 1,5-2 са?аттай ?айнатып, етті с?зіп алы?ыз. Енді д?ндерді жа?сылап жуып, бірінші бидайды салып, 5 минут ?айнаты?ыз. Екінші жарманы ж?не к?рішті салып,. 5 минут ?айна?ан со?, тарыны салы?ыз. Тал?амы?ыз?а ?арай т?зда?ыз. Д?ндер пісіп болды-ау дегенде оттан т?сіріп, сал?ын жерге ?ойы?ыз. ?азаннан т?сірілген еттерді ?са?тап турап, барлы?ын сорпа?а айранмен ?осып араластырамыз.

7. ?лтты? ойындарды ата?

Алтыба?ан, аударыспа?, ?ыз ?уу, к?кпар тарту, ат жарыс, те?ге алу, а?с?йек, то?ыз??мала? т.б.

Т?рбиеші: Енді ?азі б?ріміз тойымызды ?ыздыра т?су ?шін ата-аналар мен балалары екі жа??а б?лініп «ар?ан тарту» ойынын ойнап жіберейік.

Ойын: «Ар?ан тарту».

Т?рбиеші: Енді тойымызды ары ?арай дастархан басында жал?астырайы?. Б?рі?ізді дастарханнан, к?жеден д?м  тату?а ша?ырамыз.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«"Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз!"»

Ақтөбе облысы, Ойыл ауданы, Кемер селосы «Балдәурен» балабақшасының тәрбиешісі Қошанбаева Жанаркүл Жетпісбайқызы.

Сабақтың тақырыбы: «Армысың Ұлыстың ұлы күні Наурыз!»

Сабақтың мақсаты: «Наурыз» мейрамы туралы түсінік беру арқылы қазақ халқының салт-дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу.

Наурыз жыл басы, көктем мейрамы, яғни Ұлыстың ұлы күні. Наурыз мерекесінде наурыз көже дайындалады, дастархан жайылады. Халық бір-бірін мерекемен құттықтайды. Наурызда алтыбақан құрылады, ән салынып, би биленеді. Әр түрлі ойындар ойналады. 
Халық түсінігі бойынша Наурыздың 21-нен 22-не қараған түні даланы Қыдыр аралайды. Бұл түні «Қыдыр түні» деп аталады. Қыдыр адамдарға дәулет дарытып, бақ қондырады.

Тәрбиеші:

Ұлыс күні қар еріп,                
Сай саланы сындырар                      
Дүние біткен гүлденер                     
Жыл басы Наурыз мереке

Наурыз келді Құт болып
Мына бізге сүт болып,
Аққа аузымыз толады
Бір жақсылық болады.

Тәрбиеші:

Амансыңдар ма, ата-аналар мен әріптестер, балалар. Сіздерді келе жатқан Наурыз мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз. Сіздерге зор денсаулық, ашық аспан, дендеріңізге саулық тілейміз. Бүгін «Балапан» тобында өтетін «Армысың Ұлыстың ұлы күні Наурыз» атты мерекемізге қош келдіңіздер.

Осы кезде есік қағылады. Ішке әже кіреді.

Әже: Саламатсыздар ма, балалар, ұстаздар, ата-аналар! Наурыз мейрамдарыңыз құтты болсын. Ақ мол болсын, аспанымыз ашық болсын.

Тәрбиеші: Амансыз ба, әже. Қош келдіңіз. Төрлетіңіз.

Наурызым, армысың!

Ата-бабам тойлаған,

Наурызым, армысың!

Қызығына тоймаған.

Дархан дала, қарлы шың.

Қауыша алмай қанша жыл,

Қалдық сенен адасып,

Төрле, есіктің бәрі ашық.

Мерекені байырғы,

Алды халқым қабылдап.

Ақ дастархан жайылды,

Ошақта от жалындап.

Тәрбиеші: Қазақ халқында салт-дәстүрлер мен ырымдар көп. Нәресте дүниеге келгенде шілдехана тойы, бесік той, тұсау кесер тойы, сүндет той тағы да сол сияқты көптеген тойлар бар.Бүгін біздер солардың бірі бесікке салуды тамашалаймыз.

Тәрбиеші:

Бүгінгі көрсетілетін салт-дәстүр бесікке салу.
Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуын, жол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Ол өзінен басқа тағы бір-екі келіншектің көмегімен бесікті жабдықтайды, сәбидің әжесі не шешесі түбектің тесігінен балаларға тәтті үлестіреді. Осыдан кейін бесікті отпен аластап, баланы бөлейді. Бесікке салған әйелдерге көйлек, жаулық сияқты сый тартылады. Үлкендер батасын беріп, баланың ер жетуіне, ананың үбірлі-шүбірлі болуына тілектестік білдіреді. Және Бесік жыры айтылады:
Айыр қалпақ киісіп,
Ақырып жауға тиісіп,
Батыр болар ма екенсің?
Бармақтарың майысып,
Түрлі ою ойысып,
Шебер болар ма екенсің?
Таңдайларың тақылдап,
Сөзіңді жұрт мақұлдап,
Шешен болар ма екенсің?
Тағы бір нұсқасы:
Әлди-әлди ақ бөпем,
Ақ бесікке жат бөпем
Жылама, бөпем, жылама,
Жілік шағып берейін.
Байқұтанның құйрығын
Жіпке тағып берейін. 

Тәрбиеші: Қазір бәріміз «Шілдехана бесік той» деген әнді орындап жіберейік.

Ән: «Шілдехана бесік той.»

Тапсырмалар:

1.Жеті қазынаны ата?

Жеті қазына:
1. Ер жігіт
2. Сұлу әйел
3. Ақыл, білім
4. Жүйрік ат
5. Қыран бүркіт
6.
Берен мылтық
7. Жүйрік тазы.


2.Жеті жұтты ата?

Жеті жұт:
1. Құрғақшылық
2. Жұт /мал қырылу/
3.
Өрт
4. Оба /ауру/
5. Соғыс
6. Топан су
7. Зілзала

3. Дүниеде не тәтті, не жұмсақ, не жетім?



Ананың сүті тәтті.

Ананың қолы жұмсақ.

Жаңбыр жаумаса жер жетім,

Басшысы болмаса ел жетім.

4. Үш арсызды ата?

Тамақ арсыз, ұйқы арсыз, күлкі арсыз.

5. Ең көп сақталатын ұлттық тағам?

Ең көп сақталатын ұлттық тағам – құрт.

6. Наурыз көженің құрамы мен дайындалу жолын айтайық.

Наурыз көже- Ұлыстың ұлы күні әзірленетін ас. Наурыз көже аса қасиетті ас болып саналады. Наурыз көже жеті түрлі дәмнен дайындалады:
1.Тұз
2.Су
3.Ақ құрт, қатық, айран
4. Ет
5.Кеспе
6. Бидай
7. Күріш не тары
Қазанға су құйып, ет, қазы-қартаны салып, қайнатамыз. Алғаш қайнағанда сорпаның көбігін алуды ұмытпаңыз. 1,5-2 сағаттай қайнатып, етті сүзіп алыңыз. Енді дәндерді жақсылап жуып, бірінші бидайды салып, 5 минут қайнатыңыз. Екінші жарманы және күрішті салып,. 5 минут қайнаған соң, тарыны салыңыз. Талғамыңызға қарай тұздаңыз. Дәндер пісіп болды-ау дегенде оттан түсіріп, салқын жерге қойыңыз. Қазаннан түсірілген еттерді ұсақтап турап, барлығын сорпаға айранмен қосып араластырамыз.

7. Ұлттық ойындарды ата?

Алтыбақан, аударыспақ, қыз қуу, көкпар тарту, ат жарыс, теңге алу, ақсүйек, тоғызқұмалақ т.б.

Тәрбиеші: Енді қазі бәріміз тойымызды қыздыра түсу үшін ата-аналар мен балалары екі жаққа бөлініп «арқан тарту» ойынын ойнап жіберейік.

Ойын: «Арқан тарту».

Тәрбиеші: Енді тойымызды ары қарай дастархан басында жалғастырайық. Бәріңізді дастарханнан, көжеден дәм татуға шақырамыз.















.





Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Дошкольное образование

Категория: Уроки

Целевая аудитория: Дошкольникам

Скачать
"Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз!"

Автор: ?ошанбаева Жанаркул Жетпісбай?ызы

Дата: 16.04.2016

Номер свидетельства: 319356


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства