Саба?ты? та?ырыбы: «Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз!»
Саба?ты? ма?саты: «Наурыз» мейрамы туралы т?сінік беру ар?ылы ?аза? хал?ыны? салт-д?ст?рін к?рсету ж?не оны ??рметтей білуге т?рбиелеу.
Наурыз жыл басы, к?ктем мейрамы, я?ни ?лысты? ?лы к?ні. Наурыз мерекесінде наурыз к?же дайындалады, дастархан жайылады. Халы? бір-бірін мерекемен ??тты?тайды. Наурызда алтыба?ан ??рылады, ?н салынып, би биленеді. ?р т?рлі ойындар ойналады.
Халы? т?сінігі бойынша Наурызды? 21-нен 22-не ?ара?ан т?ні даланы ?ыдыр аралайды. Б?л т?ні «?ыдыр т?ні» деп аталады. ?ыдыр адамдар?а д?улет дарытып, ба? ?ондырады.
Т?рбиеші:
?лыс к?ні ?ар еріп,
Сай саланы сындырар
Д?ние біткен г?лденер
Жыл басы Наурыз мереке
Наурыз келді ??т болып
Мына бізге с?т болып,
А??а аузымыз толады
Бір жа?сылы? болады.
Т?рбиеші:
Амансы?дар ма, ата-аналар мен ?ріптестер, балалар. Сіздерді келе жат?ан Наурыз мерекесімен шын ж?ректен ??тты?таймыз. Сіздерге зор денсаулы?, ашы? аспан, дендері?ізге саулы? тілейміз. Б?гін «Балапан» тобында ?тетін «Армысы? ?лысты? ?лы к?ні Наурыз» атты мерекемізге ?ош келді?іздер.
Осы кезде есік ?а?ылады. Ішке ?же кіреді.
?же: Саламатсыздар ма, балалар, ?стаздар, ата-аналар! Наурыз мейрамдары?ыз ??тты болсын. А? мол болсын, аспанымыз ашы? болсын.
Т?рбиеші: Амансыз ба, ?же. ?ош келді?із. Т?рлеті?із.
Наурызым, армысы?!
Ата-бабам тойла?ан,
Наурызым, армысы?!
?ызы?ына тойма?ан.
Дархан дала, ?арлы шы?.
?ауыша алмай ?анша жыл,
?алды? сенен адасып,
Т?рле, есікті? б?рі ашы?.
Мерекені байыр?ы,
Алды хал?ым ?абылдап.
А? дастархан жайылды,
Оша?та от жалындап.
Т?рбиеші: ?аза? хал?ында салт-д?ст?рлер мен ырымдар к?п. Н?ресте д?ниеге келгенде шілдехана тойы, бесік той, т?сау кесер тойы, с?ндет той та?ы да сол сия?ты к?птеген тойлар бар.Б?гін біздер соларды? бірі бесікке салуды тамашалаймыз.
Т?рбиеші:
Б?гінгі к?рсетілетін салт-д?ст?р бесікке салу.
Бесікке салу — н?рестені ал?аш бесікке б?леу р?сімі. Бесікке салар?а ша?ырыл?ан ауыл-?йді? ?йелдері шашуын, жол-жорал?ысын ала келеді. Баланы ал?аш?ы б?леу ?лгілі ?рпа? ?сірген ?адірменді ?йелге тапсырылады. Ол ?зінен бас?а та?ы бір-екі келіншекті? к?мегімен бесікті жабды?тайды, с?биді? ?жесі не шешесі т?бекті? тесігінен балалар?а т?тті ?лестіреді. Осыдан кейін бесікті отпен аластап, баланы б?лейді. Бесікке сал?ан ?йелдерге к?йлек, жаулы? сия?ты сый тартылады. ?лкендер батасын беріп, баланы? ер жетуіне, ананы? ?бірлі-ш?бірлі болуына тілектестік білдіреді. Ж?не Бесік жыры айтылады:
Айыр ?алпа? киісіп,
А?ырып жау?а тиісіп,
Батыр болар ма екенсі??
Барма?тары? майысып,
Т?рлі ою ойысып,
Шебер болар ма екенсі??
Та?дайлары? та?ылдап,
С?зі?ді ж?рт ма??лдап,
Шешен болар ма екенсі??
Та?ы бір н?с?асы:
?лди-?лди а? б?пем,
А? бесікке жат б?пем
Жылама, б?пем, жылама,
Жілік ша?ып берейін.
Бай??танны? ??йры?ын
Жіпке та?ып берейін.
Т?рбиеші: ?азір б?ріміз «Шілдехана бесік той» деген ?нді орындап жіберейік.
?н: «Шілдехана бесік той.»
Тапсырмалар:
1.Жеті ?азынаны ата?
Жеті ?азына:
1. Ер жігіт
2. С?лу ?йел
3. А?ыл, білім
4. Ж?йрік ат
5. ?ыран б?ркіт
6. Берен мылты?
7. Ж?йрік тазы.
2.Жеті ж?тты ата?
Жеті ж?т:
1. ??р?а?шылы?
2. Ж?т /мал ?ырылу/
3. ?рт
4. Оба /ауру/
5. Со?ыс
6. Топан су
7. Зілзала
3. Д?ниеде не т?тті, не ж?мса?, не жетім?
Ананы? с?ті т?тті.
Ананы? ?олы ж?мса?.
Жа?быр жаумаса жер жетім,
Басшысы болмаса ел жетім.
4. ?ш арсызды ата?
Тама? арсыз, ?й?ы арсыз, к?лкі арсыз.
5. Е? к?п са?талатын ?лтты? та?ам?
Е? к?п са?талатын ?лтты? та?ам – ??рт.
6. Наурыз к?жені? ??рамы мен дайындалу жолын айтайы?.
Наурыз к?же- ?лысты? ?лы к?ні ?зірленетін ас. Наурыз к?же аса ?асиетті ас болып саналады. Наурыз к?же жеті т?рлі д?мнен дайындалады:
1.Т?з
2.Су
3.А? ??рт, ?аты?, айран
4. Ет
5.Кеспе
6. Бидай
7. К?ріш не тары
?азан?а су ??йып, ет, ?азы-?артаны салып, ?айнатамыз. Ал?аш ?айна?анда сорпаны? к?бігін алуды ?мытпа?ыз. 1,5-2 са?аттай ?айнатып, етті с?зіп алы?ыз. Енді д?ндерді жа?сылап жуып, бірінші бидайды салып, 5 минут ?айнаты?ыз. Екінші жарманы ж?не к?рішті салып,. 5 минут ?айна?ан со?, тарыны салы?ыз. Тал?амы?ыз?а ?арай т?зда?ыз. Д?ндер пісіп болды-ау дегенде оттан т?сіріп, сал?ын жерге ?ойы?ыз. ?азаннан т?сірілген еттерді ?са?тап турап, барлы?ын сорпа?а айранмен ?осып араластырамыз.
7. ?лтты? ойындарды ата?
Алтыба?ан, аударыспа?, ?ыз ?уу, к?кпар тарту, ат жарыс, те?ге алу, а?с?йек, то?ыз??мала? т.б.
Т?рбиеші: Енді ?азі б?ріміз тойымызды ?ыздыра т?су ?шін ата-аналар мен балалары екі жа??а б?лініп «ар?ан тарту» ойынын ойнап жіберейік.
Ойын: «Ар?ан тарту».
Т?рбиеші: Енді тойымызды ары ?арай дастархан басында жал?астырайы?. Б?рі?ізді дастарханнан, к?жеден д?м тату?а ша?ырамыз.
