Бастаушы:қазақ халқының ертеден қалыптасқан асыл қасиеттернің бірі: қонақжайғы.Мейілі күндіз келсін, мейілі түн ортасында келсін, «қонақпыз» деп келген адамдарды құраң ұша қарсы алған. Ауызына баррын тосып, елі келгенше сыйлаған сол дәстүр әлі күнге дейін өз мәнін жоғалтпай,атадан балаға жалғасын келе жатыр. Ал балалар сендердің үйлерінде талай рет қонақ келген шығар. Әке-шешелеріңнің сол қонақтарды сон рет қалай құрметпен күтіп, шығарып салғанына куә болдындар.Қазір бір топ бала құрбыларын бір отбасынан келген қонақтарды қалай қарсы алып,күткені туралы көрініс қолды.Қонақ күту дәстүрінен өздерің не білесіңдер, қазір не байқайсындар соны салыстыра отырыңдар!
Ана сырмақ тігуде, қызы анасына, көмектесуде.Барлығы ұлттық үрдіспен киінген.
«Ассалаумағалейкум деп үш қария кіреді». «Уағалейкум ассалам» деп үй иесі мен ұлы қол алысын амандасады, қызы жаңадан көрпеше төсейді.Шешесі іздетпен «төрлетіңіздер» дейді.Барлығы жайғасады.
Үй иесі:Бұл кісілердің әрқайсысы бір-бір мал жейтін кісілер. Дәм ойдап келін қалған қонақ екен,қоңыр тоқтыны сойыңдар.Тиісті сыбағаларын жеп кетсін.
Анасы, қызы: Қазір деп шығып кетеді де, бұрыштағы самауырынды шығарып шай қояды,дастархан әзірлеп күйбендеп жүреді.
Үш қарияның бірі:
-Ал ас піскенше өткен-кет-кеннен әңгіме қозғап отыралық.Көре-көре көсем боларсың.Сөйлей-сөйлей шешен боларсын, деген бар ғой, арамыздағы жасы үлкен,көпті көрген Ғалекең айтысын әңгімені.
Екінші қария:-Иә, атамыз қазақта небіра аузы дуалы,айтңыштар болған ғой.Ертеректе сөзге шешен,малға кедей.Кебекбай деген кісі өткен екен. Сол кісі бір күні түнде иттерді арсылдап үріп, маза бермеген соң, далаға шығып қараса бос қарадан түк таппай, екі қасқыр далақтап, шауып жүр екен.
-Япыр-ай,ә!Сонымен «үй иесі қоштап қалды»..
-Сонымен азанғы шай үстінде Кебекбай ауылдастарына:
-Жеті күн елден, жеті күн жерден күнелткен қасқырлар қарама келіп, түк таппағанда қатты ұлдым-ау деп болған жайды баяндайды.
-Сонда сөздің астарын аңғарған ауылдастары:
-Сіз қасқырдан ұлсаңыз, біз сізден ұллдың қой,-деп кедейлік қысқан Кебекбай 40-50 қой жинап беріпті.
-Айта білген Кебекбай да, оны түсінген ағайындары да жарамды-ақ екен,шіркін!
-Ас дайын болды,-дейді әйілі кіріп.
-Балам қолға су құй!Бала иығында сүлгі, қолында құман ләген әкеледі.
-Жасы үлкен Ғалекеңнен бастап қүй балам,-дейді әкесі.
-Әр қайсысына су құйғам сайын: «Өркеннің өссің», «Мақсатыңа жет» «Көп жаса» «Өмір жасың ұзақ болсын!» деп бата берді.Қызы дастархан жаяды, әйілі ет толы табақпен бірге бас та әкеледі.
-Ғалеке, осы орда өзіңізден үлкен еш жоқ, басты сіз ұстаңыз!-деп бас салынған табақы, алдына қояды.Қария дәстұр бойынша отырғандарға бастан тиістісін таратып береді, содан соң, барлығы табақтан ет жеген болып қимыл жасайды да, тамақ өте дәмді болыпты, «көп алдық етің тәтті болыпты»-дейді.
Үй иесі: «Ғалеке, лахи әумен, бота беріңіз» дейді.Менің жасым үлкен болса да, мына мұраттың жолы үлкен, себебі оның әкесі менің әкемнен мүшел жас үлкен еді. Сондықтан батаны Мәкең берсін,-дейді Ғали ақсақал.
-Ал, балам су әкел, бата берген Мәкеңнен бастап, қолға су құй, -дейді әкесі.Бала тағы да су құяды, қариялар тағы бата береді. «Бақытты бол!» «Мұратыңа жет!»
-Қызым шәй жасай бер, мен самауырыңды кіргі зейін-деді.
-қонақтар шай үстінде мәнді әңгіме-дүкен құрды.Шайдан соң, үй иесі қонақтарды аттандырып солды.
Қортынды:Тәрбиеші: Балалар, жаңа келген қонақты қалай қарсы алып күткеннін көрдіңдер. Біз одан не түсіндік? Қазақ отбасына келген қонақтарды қалай күтеді екен? Осы қонақ күту кезінде қандай дәстурлерді байқадыңдар? Олар келген адамдарға арнап жанадан көрпеше төсеп, мал сою, бас тарту, басты тиісті адамдарға лайықтап беру, бата қайыру, шешендік өнері, қолға су құйю, кетерде келген шаруасын сұрау т.б. байқағанын әнгімелейді.
БАСТАУШЫ; Балалар, осындай ата- салтымызды, жақсы дәстурімізді біліп өсеійк, оны ардақтайық. Көпшіл, қонақжай адам. – мейрімді, қайырымды болады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Ардақтайық қазақтың ата-салтын»
«Ардақтайық, қазақтың ата-салтын»
(оқиғалы-ролді ойын)
Бастаушы:қазақ халқының ертеден қалыптасқан асыл қасиеттернің бірі: қонақжайғы .Мейілі күндіз келсін, мейілі түн ортасында келсін, «қонақпыз» деп келген адамдарды құраң ұша қарсы алған. Ауызына баррын тосып, елі келгенше сыйлаған сол дәстүр әлі күнге дейін өз мәнін жоғалтпай,атадан балаға жалғасын келе жатыр. Ал балалар сендердің үйлерінде талай рет қонақ келген шығар. Әке-шешелеріңнің сол қонақтарды сон рет қалай құрметпен күтіп, шығарып салғанына куә болдындар.Қазір бір топ бала құрбыларын бір отбасынан келген қонақтарды қалай қарсы алып,күткені туралы көрініс қолды.Қонақ күту дәстүрінен өздерің не білесіңдер, қазір не байқайсындар соны салыстыра отырыңдар!
Ана сырмақ тігуде, қызы анасына, көмектесуде.Барлығы ұлттық үрдіспен киінген.
«Ассалаумағалейкум деп үш қария кіреді». «Уағалейкум ассалам» деп үй иесі мен ұлы қол алысын амандасады, қызы жаңадан көрпеше төсейді.Шешесі іздетпен «төрлетіңіздер» дейді.Барлығы жайғасады.
Үй иесі:Бұл кісілердің әрқайсысы бір-бір мал жейтін кісілер. Дәм ойдап келін қалған қонақ екен,қоңыр тоқтыны сойыңдар.Тиісті сыбағаларын жеп кетсін.
Анасы, қызы: Қазір деп шығып кетеді де, бұрыштағы самауырынды шығарып шай қояды,дастархан әзірлеп күйбендеп жүреді.
Үш қарияның бірі:
-Ал аспіскеншеөткен-кет-кеннен әңгіме қозғап отыралық.Көре-көре көсем боларсың.Сөйлей-сөйлей шешен боларсын, деген бар ғой, арамыздағы жасы үлкен,көпті көрген Ғалекең айтысын әңгімені.
Екінші қария:-Иә, атамыз қазақта небіра аузы дуалы,айтңыштар болған ғой.Ертеректе сөзге шешен,малға кедей.Кебекбай деген кісі өткен екен. Сол кісі бір күні түнде иттерді арсылдап үріп, маза бермеген соң, далаға шығып қараса бос қарадан түк таппай, екі қасқыр далақтап, шауып жүр екен.
-Япыр-ай,ә!Сонымен «үй иесі қоштап қалды».......
-Сонымен азанғы шай үстінде Кебекбай ауылдастарына:
-Жеті күн елден, жеті күн жерден күнелткен қасқырлар қарама келіп, түк таппағанда қатты ұлдым-ау деп болған жайды баяндайды.
-Сонда сөздің астарын аңғарған ауылдастары:
-Сіз қасқырдан ұлсаңыз, біз сізден ұллдың қой,-деп кедейлік қысқан Кебекбай 40-50 қой жинап беріпті.
-Айта білген Кебекбай да, оны түсінген ағайындары да жарамды-ақ екен,шіркін!
-Ас дайын болды,-дейді әйілі кіріп.
-Балам қолға су құй!Бала иығында сүлгі, қолында құман ләген әкеледі.
-Жасы үлкен Ғалекеңнен бастап қүй балам,-дейді әкесі.
-Әр қайсысына су құйғам сайын: «Өркеннің өссің», «Мақсатыңа жет» «Көп жаса» «Өмір жасың ұзақ болсын!» деп бата берді.Қызы дастархан жаяды, әйілі ет толы табақпен бірге бас та әкеледі.
-Ғалеке, осы орда өзіңізден үлкен еш жоқ, басты сіз ұстаңыз!-деп бас салынған табақы, алдына қояды.Қария дәстұр бойынша отырғандарға бастан тиістісін таратып береді, содан соң, барлығы табақтан ет жеген болып қимыл жасайды да, тамақ өте дәмді болыпты, «көп алдық етің тәтті болыпты»-дейді.
Үй иесі: «Ғалеке, лахи әумен, бота беріңіз» дейді.Менің жасым үлкен болса да, мына мұраттың жолы үлкен, себебі оның әкесі менің әкемнен мүшел жас үлкен еді. Сондықтан батаны Мәкең берсін,-дейді Ғали ақсақал.
-Ал, балам су әкел, бата берген Мәкеңнен бастап, қолға су құй, -дейді әкесі.Бала тағы да су құяды, қариялар тағы бата береді. «Бақытты бол!» «Мұратыңа жет!»
-Қызым шәй жасай бер, мен самауырыңды кіргі зейін-деді.
-қонақтар шай үстінде мәнді әңгіме-дүкен құрды.Шайдан соң, үй иесі қонақтарды аттандырып солды.
Қортынды:Тәрбиеші: Балалар, жаңа келген қонақты қалай қарсы алып күткеннін көрдіңдер. Біз одан не түсіндік? Қазақ отбасына келген қонақтарды қалай күтеді екен? Осы қонақ күту кезінде қандай дәстурлерді байқадыңдар? Олар келген адамдарға арнап жанадан көрпеше төсеп , мал сою, бас тарту, басты тиісті адамдарға лайықтап беру, бата қайыру, шешендік өнері, қолға су құйю, кетерде келген шаруасын сұрау т.б. байқағанын әнгімелейді.
БАСТАУШЫ; Балалар , осындай ата- салтымызды, жақсы дәстурімізді біліп өсеійк, оны ардақтайық. Көпшіл, қонақжай адам. – мейрімді, қайырымды болады.
