Мерекеге сай безендірілген зал?а ?лтты? киім киген балалар екіден ?ол ?стасып, жа?сы к??іл к?ймен патриотты? ?уенмен кіреді.
ж?ргізуші:
Балалар б?гін біз ерекше мерекені тойла?алы отырмыз: «Тіл мерекесі» ?аза?стан Республикасыны? салтанатты меркелері болып саналады, сонды?танда орнымыздан т?рып,денемізді тік ?стап барлы?ымыз Мемлекеттік к?к ту?а бас б?рып, о? ?олымызды ж?рек т?сына ?ойып мемлекеттік р?мізіміз «?н ?ранды» орындаймыз.
«?н ?ран» орындалады.
Саламатсыздарма! Ана тілін арда? т?тар тіл жанашырлары!
Армысыздар, ?рлі де, ас?а? рухты т?уелсіз елді? жас ?ландары!
Тіл тірегіміз-со?ып т?р?ан ж?регіміз!дей отырып,?аза?стан Республикасы халы?тарыны? тілдер к?ніне арнал?ан салтанатты мерекемізді ашы? деп жариялаймыз!
Т??ан тілім тірлігімні? ай?а?ы,
Тілім барда айтылар сыр ойда?ы.
?ссе тілім, мен де бірге ?семін!
?шсе тілім, мен де бірге ?шемін!
??рметті ?стаздар мен балалар!
Тіл -халы?ты? жаны, с?ні, т?тастай кескін келбеті. Адамды м?рат?а жткізетін ана тілі мен д?ст?рі. Ана тіліміз -?асиетті м?рамыз! 1997 жылы ?аза?стан Республикасыны? «Тіл туралы за?ы » ?абылданды. ?ырк?йек айыны? 22 ж?лдызы ?аза?стан Республикасы халы?тарыны? тілдер мерекесі. Б?л – барша елге орта?, жалпы халы?ты? мереке, барлы? ?лт ?кілдеріне к?рсетілген ??рмет.
Ендеше б?гінгі меркемізге арнайы жатап келген балаларды? к?ркем с?зіне кезек берейік:
Темірлан:
Ана тілі? біліп ?ой,
Бостанды?ы? те?дігі?.
Ана тілі? біліп ?ой,
Ма?танышы? елдігі?!
?алжан:
Ана тілі? ары? б?л,
?яты? боп т?р бетте.
?зге тілді? б?рін біл,
?з тілі?ді ??рметте!
К.Мерей:
Ана тілім мені?
?лдилеген ?нім
Ана тілім демім
Ана тілім дінім!
Ерн?р:
Кел,балалар, о?ылы?
О?ыса?дар балалар
Шамнан шыра? жа?ылар,
Тілегені? алды?нан
Іздемей-а? табылар.
«Тілін са?та?ан елді?, ерте?і жар?ын» деп бабаларымыз бекер айтпа?ан. Біз ?з тілімізді, дінімізді, салт-д?ст?рімізді са?тап, ??рметтей білуге міндеттіміз. Ана тілі бізге Ананы? с?тімен, ?кені? ?анымен келеді. Тілді Ана?а те?еуді? ?зі улкен м?ртебе балалар, ?з анамызды ?алай сыйласа?, ?алай жа?сы к?рсек, Тілді де сол д?режеде ??рметтеуіміз керек.
"Ту?ан жер – т??ыры?, ту?ан тіл –?ыдыры?” дегендей, ту?ан жер, ту?ан тіл адам?а ?андай ысты?, ?андай ?ымбат! Оны? ?асиетін, ?адірін бір с?збен, бір ?ле? шума?ымен айтып жеткізу м?мкін емес. Тіліне зер салы?дар б?рын?ыны?,- дей келіп, б?гінгі тіл мерекесіне Т?ле би, ?азыбек би, ?йтеке билер келгенін ?уанышпен хабарлаймыз.
Т?ле би (Н?р?иса):
?рбір тілде с?йле, ?лемді та? ?ылып,
Ана тілін білмеу ?андай за?дылы?.
?сер бала?, байта? дала? т?р?анда,
?аза? тілі жасау керек м??гілік!
?азыбек би (Абдуислам):
Жетер енді, ?ркімге ермелік,
?аза? болып ?ылышты бір сермейік.
?ан?а сі?ген ана тілін хал?ым-ау,
Ш?барлау?а еш?ашан жол бермейік!
?йтеке би(Дарын):
?аза?-?аза? бол?аны,
Тілі ?шін к?рес к?ргені,
К?ргені жо? тілім,
М?мкін емес ?лгені!
Бас иіп ?р с?зі?е, ?астерлейміз, пір т?тып! ?аза?ты? ?ш арысы, ?ш т?л?асы!
?аза? осы бар мал-м?лкін шашу ?шін жи?аны!
?аза? осы жомарты?ы те?іздей шексіз екен,
?аза? осы ?она?ын ол пір т?тып, ат мінгізіп, шапан жауып сыйла?аны, б?кіл елді ша?ырып тойла?аны ?аза? осы біліп ?ой!
Мен ?шін ана тілім-тілді? пірі,
Аппа? ?ардай ашылды к??іл кірі.
Ту етіп ана-тілді д?ние сал?ан,
Ш?к?рім, Ма?жан, Ахмет м??гі тірі!
Ата-бабалар аруа?ына, ана тілімізді? ??рметіне ?н саламыз шыр?ата!
?аза? тілі д?ние ж?зіндегі е? бай, бедерлі де бейнелі тілдерді? бірі.Ана тілімізді? халы?ты? к?шпелі т?рмысынан ту?ан т?рт т?лік мал?а, а??а,??с?а т.б таби?ат ??былыстарына байланысты бейнелі те?еу с?здер, ма?ал мен м?телдерге бай тіл.
Келесі кезекті «Ма?ал- с?з м?йегі» дегендей, ма?ал-м?телдерге берейік.
Зейін:
Тіл тас жарады,
Тас жармаса
Бас жарады.
Бекзат:
Тіл ?ылыштан да ?ткір.
Н?р?иса:
?нер алды - ?ызыл тіл.
Камила:
Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жо?.
Мариям:
Тіл ?аруы-с?з,
С?з ?аруы- ой.
Мейрамбек:
Ана тілі?-?азына?.
Жарайсы?дар балалар! ?аза?стан Республикасында к?птеген ?лт ?кілдері ?мір с?реді. ?р ?лтты? ?з тілі болады,мысалы бізді? ?лтымыз ?андай? Тіліміз ?андай? Ал ?збек ?лтыны? тілі ?збекше, орыс хал?ыны? тілі орысша. ?з тілімен ?атар ?аза? тілін білу ?р ?аза?стан азаматтары мен азаматшаларыны? міндеті. Себебі «?аза? тілі-мемлекеттік тіл»
Мерекеге сай безендірілген залға ұлттық киім киген балалар екіден қол ұстасып, жақсы көңіл күймен патриоттық әуенмен кіреді. жүргізуші:
Балалар бүгін біз ерекше мерекені тойлағалы отырмыз: «Тіл мерекесі» Қазақстан Республикасының салтанатты меркелері болып саналады, сондықтанда орнымыздан тұрып,денемізді тік ұстап барлығымыз Мемлекеттік көк туға бас бұрып, оң қолымызды жүрек тұсына қойып мемлекеттік рәмізіміз «Ән ұранды» орындаймыз.
«Ән ұран» орындалады.
Саламатсыздарма! Ана тілін ардақ тұтар тіл жанашырлары! Армысыздар, өрлі де, асқақ рухты тәуелсіз елдің жас ұландары! Тіл тірегіміз-соғып тұрған жүрегіміз!дей отырып,Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер күніне арналған салтанатты мерекемізді ашық деп жариялаймыз!
Тұған тілім тірлігімнің айғағы,
Тілім барда айтылар сыр ойдағы.
Өссе тілім, мен дебірге өсемін!
Өшсе тілім, мен де бірге өшемін!!!
Құрметті ұстаздар мен балалар!
Тіл -халықтың жаны, сәні, тұтастай кескін келбеті. Адамды мұратқа жткізетін ана тілі мен дәстүрі. Ана тіліміз -қасиетті мұрамыз! 1997 жылы Қазақстан Республикасының «Тіл туралы заңы » қабылданды. Қыркүйек айының 22 жұлдызы Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі. Бұл – барша елге ортақ, жалпы халықтық мереке, барлық ұлт өкілдеріне көрсетілген құрмет.
Ендеше бүгінгі меркемізге арнайы жатап келген балалардың көркем сөзіне кезек берейік:
Темірлан:
Ана тілің біліп қой,
Бостандығың теңдігің.
Ана тілің біліп қой,
Мақтанышың елдігің!
Қалжан:
Ана тілің арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте!
К.Мерей:
Ана тілім менің
Әлдилеген әнім
Ана тілім демім
Ана тілім дінім!
Ернұр:
Кел,балалар, оқылық
Оқысаңдар балалар
Шамнан шырақ жағылар,
Тілегенің алдыңнан
Іздемей-ақ табылар.
«Тілін сақтаған елдің, ертеңі жарқын» деп бабаларымыз бекер айтпаған. Біз өз тілімізді, дінімізді, салт-дәстүрімізді сақтап, құрметтей білуге міндеттіміз. Ана тілі бізге Ананың сүтімен, Әкенің қанымен келеді. Тілді Анаға теңеудің өзі улкен мәртебе балалар, өз анамызды қалай сыйласақ, қалай жақсы көрсек, Тілді де сол дәрежеде құрметтеуіміз керек.
"Туған жер – тұғырың, туған тіл –қыдырың” дегендей, туған жер, туған тіл адамға қандай ыстық, қандай қымбат! Оның қасиетін, қадірін бір сөзбен, бір өлең шумағымен айтып жеткізу мүмкін емес. Тіліне зер салыңдар бұрынғының,- дей келіп, бүгінгі тіл мерекесіне Төле би, Қазыбек би, Әйтеке билер келгенін қуанышпен хабарлаймыз.
Төле би (Нұрғиса):
Әрбір тілде сөйле, әлемді таң қылып,
Ана тілін білмеу қандай заңдылық.
Өсер балаң, байтақ далаң тұрғанда,
Қазақ тілі жасау керек мәңгілік!!
Қазыбек би (Абдуислам):
Жетер енді, әркімге ермелік,
Қазақ болып қылышты бір сермейік.
Қанға сіңген ана тілін халқым-ау,
Шұбарлауға ешқашан жол бермейік!!
Әйтеке би(Дарын):
Қазақ-қазақ болғаны,
Тілі үшін күрес көргені,
Көргені жоқ тілім,
Мүмкін емес өлгені!
Бас иіп әр сөзіңе, қастерлейміз, пір тұтып! Қазақтың үш арысы, үш тұлғасы!!
Қазақ осы бар мал-мүлкін шашу үшін жиғаны!
Қазақ осы жомартығы теңіздей шексіз екен,
Қазақ осы қонағын ол пір тұтып, ат мінгізіп, шапан жауып сыйлағаны, бүкіл елді шақырып тойлағаны Қазақ осы біліп қой!!
Мен үшін ана тілім-тілдің пірі,
Аппақ қардай ашылды көңіл кірі.
Ту етіп ана-тілді дүние салған,
Шәкәрім, Мағжан, Ахмет мәңгі тірі!
Ата-бабалар аруағына, ана тіліміздің құрметіне ән саламыз шырқата!
Қабыл алыңыздар ән «Ана тілім» Камила, Мейрамбек және Айдана әншілеріміздің орындауында.
Қазақ тілі дүние жүзіндегі ең бай, бедерлі де бейнелі тілдердің бірі.Ана тіліміздің халықтың көшпелі тұрмысынан туған төрт түлік малға, аңға,құсқа т.б табиғат құбылыстарына байланысты бейнелі теңеу сөздер, мақал мен мәтелдерге бай тіл.
Келесі кезекті «Мақал- сөз мәйегі» дегендей, мақал-мәтелдерге берейік.
Зейін:
Тіл тас жарады,
Тас жармаса
Бас жарады.
Бекзат:
Тіл қылыштан да өткір.
Нұрғиса:
Өнер алды - қызыл тіл.
Камила:
Бас кеспек болса да,
Тіл кеспек жоқ.
Мариям:
Тіл қаруы-сөз,
Сөз қаруы- ой.
Мейрамбек:
Ана тілің-қазынаң.
Жарайсыңдар балалар! Қазақстан Республикасында көптеген ұлт өкілдері өмір сүреді. Әр ұлттың өз тілі болады,мысалы біздің ұлтымыз қандай? Тіліміз қандай? Ал өзбек ұлтының тілі өзбекше, орыс халқының тілі орысша. Өз тілімен қатар Қазақ тілін білу әр қазақстан азаматтары мен азаматшаларының міндеті. Себебі «Қазақ тілі-мемлекеттік тіл»
Мен –қазақпын ,мың өліп, мың тірілген,
Жөргегімде таныстым мұң тілімен,
Жылағанда жүрегім, күн тұтылып,
Қуанғанда күлкімнен түн тірілген!
Бүгінгі қуанышты мерекеге биші қыздарымыздың шашуын қабыл алыңыздар: «Қамажай билеген қыздар» қазақтың ұлттық биі.
Осындай биден кейін ойын ойағымыз келеді балалар, қалай ойнаймыз ба!?
Қазақтың ұлттық ойыны: «Қыз қуу»
Келесі кезекте көркем сөзде:
Камила:
Ақыл-ойын дананың, ана тілден аламын,
Ана тілім ардақты,ақ сүтімдей анамның.
Өсірген ой-білімді, сүйем туған тілімді.
Жанель:
Ана тілім, алтын ұям құндағым,
Ақ бесікте әлдиіңді тыңдадым.
Сенің жырың, сенің әнің айтарым,
Санам сөніп, байланғанша тіл-жағым!
М.Жалғас:
Ана тілім
Жүрегісің анамның,
Жүрек- ана
Мен өзіңнен жаралдым
Аманжол:
Өсірген ой-санамды,
Сүйем туған тілімді,
Мақсат етем әр сөздің
Мәнін терең білуді.
Айдана:
Ана тілім-қазақ тілім туған тіл,
Қасиетті тіліміздің бәрін біл.
Ана тілді құрметтеңдер адамдар,
Заманға сай өзге тілдің бәрін біл!
Мейрамбек:
Қазақстан халқының
Қазақ тілі тірегі.
Ана тілде айтылар,
Ән ұраны жүрегі.
Қ.Жалғас:
Мен, мен едім, мен едім,
Мен нарында жүргенде.
Екі тарлан бөрі едім,
Қай қазақтан кем едім.
Бүгінгі тіл мерекесіне арналған шағын тойымызды әнмен аяқтаймыз, балалардың орындауында «Көк тудың желбірегені» қабыл алыңыздар!
