Ма?саты: Жолда ж?ру ережесін есте са?тау?а, балалар?а жол белгілерін неше т?рі бар, оны білу не ?шін ?ажет, ба?даршамны?, жол белгілеріні? ат?аратын ?ызметі ?андай екенін ?йрету. Жол ережесін есте са?тау ?абілетін, ?ызы?ушылы?тарын арттыру, барлы?ымыз?а орта? ?ойыл?ан т?ртіпті б?збау?а т?рбиелеу.
К?рнекілігі: Ба?даршам, жол белгілері, жолда ж?ру ?ліппесі, жол ережесіне арнал?ан суреттер.
Топ балалары ?ш топ?а б?лінеді: ?ызыл т?сті киім киген балалар – «?ызылдар», сары т?стілер- «Сарылар», жасыл т?стілер – «Жасылдар».
Ж?ру барысы:
?йымдастыру б?лімі.
Т?рбиеші: Бізді? елімізде ?р т?рлі к?ліктер жылдан-жыл?а к?бейіп келеді. Жаяу адамдар мен к?ліктегі жолаушылар саны да к?бейе т?суде. К?шелер мен жолдарда?ы жа?дай бар?ан сайын к?рделеніп келеді. Жол-к?лік о?и?аларыны? ?аупі арта т?суде. Сонды?тан да ж?ргізушілер мен жаяу адамдарды? к?шелер мен жолдарда ерекше т?ртіпті ж?не м??ият болуы ?ажет. Жол-к?лік о?и?аларыны? зардабынан к?біне балалар зардап шегуде. Оны? себебі – к?птеген балалар жолда ж?ру ережелерін ?лі де болса нашар біледі. Міне, осы ма?сатта бізді? тобымыз да б?гін «Абайла?дар, балалар!» атты жол ережелеріне арнал?ан т?рбиелік шара ?ткізбекшіміз. Ендеше, ?ош келді?іздер.
О?ушы: Арман?а алда к?ткен асы?амыз,
Біз ?алай тол?ын атпай басылармыз.
Жол ж?ру ережесін жа?сы біліп,
Са?ты??а т?ра алатын жас ?ланбыз!
Жал?айтын достастырып бар елменен,
Жолдардан т?рады ?ой ?лем деген,
Б?гінгі бізге келген ?она?тар?а
Кешіміз басталсын с?лемменен!
М??алім: Б?гінгі шарамыз?а ?атысатын топтарды таныстырайы?. ?ызыл т?сті белгілері бар «?ызылдар», жасыл т?сті белгісі бар топ «Жасылдар» ж?не сары т?стілер – «Сарылар» тобы.?р топ ?здерін таныстырады: «?ызылдар» тобы:?ызыл к?зін аш?анда, Сыны? с?йем баспа ал?а. «Сарылар» тобы: Сары к?зін аш?анда ?арап ?алма аспан?а. «Жасылдар» тобы: Жасыл к?зін аш?анда, Ж?ре бергін, жас?анба! Ж?ргізуші: ?ызыл жанды, то?та?ын, К?рді? ж?ртты? тос?анын. Сары жанды – дайындал Айнала?а ?арап ал. Жасыл жанды – ты?да?ын Жолы? ашы?, т?рма?ын. Балалар, б?гінгі кешімізді? е? басты ?она?ы – Ба?даршамды орта?а ша?ырамыз. Орта?а Ба?даршам болып киінген о?ушы шы?ады. Ба?даршам: С?лем, балалар! Мені барлы? елді? балалары жа?сы біледі. Б?гін сендерге арнайы келдім. Ж?ргізуші: ?ош келді?, Ба?даршам! Б?гінгі айтар ??гімемізді? б?рі са?ан ?атысты болма?, сонды?тан да бізбен бірге бол. Ба?даршам: Мен сендерге ?ояр с?ра?ым бар. Сендерді тексерейін. Жауабын кім айтар екен? К?ше ортасын айналдырып футбол тебер ала??а, К?рді?дер ?ой ?мыт?аны ережені, дала?дап. Ал, к?неки, ?йренейік б?ріміз де ж?ру т?ртібін. Ережені жа?сы білер, жат?а білер кім м?ны, Кім айтады жол белгісі неше топтан т?рады? О?ушылар жауап береді. Ба?даршам: Т?рамын к?шені? ?иылысын т?ра?тап, ?ашпаймын м?діріп, еш?андай с?ра?тан. Белгісі жолдарды? т?рт топтан т?рады, Жар?ырап к?рінер т?нде де жыра?тан. Ж?ргізуші: Жарайсы?, Ба?даршам! Ал енді с?ра? ?ойып топ м?шелерін тексеріп к?рейік. Викториналы? с?ра?тар: 1. ?о?амды? транспорттан шы??аннан кейін к?шеден ?алай ?ту керек? 2. Жол та?басы ?андай екі т?рге б?лінеді? 3. Жаяулар ?тпесі ?алай белгіленеді? 4. Ба?даршамдв сигналдар ?алай орналас?ан? 5. Жол белгілері ?андай топ?а б?лінеді? 6. Балаларды? суреті салын?ан белгі ?айда орнатылады? 7. О?ушыларды? велосипедпен к?шеде ж?не жолда ?ай жастан ж?руіне р??сат етіледі? 8. Велосипедпен жол?а шы?арда нені тексеру ?ажет? 9. К?шеден, жолдан ?ай жерде ?туге болады? 10. Габариттік оттар ?ай кезде жанады? (фарлар) 11. Ж?ргізушілер сырт?ы жары? приборларын не ?шін ?осады? 12. «Тротуар» деген с?з нені білдіреді? Д?рыс жауап берген топ?а ?здеріне с?йкес келетін т?стен жетондар беріледі. Ж?ргізуші: Жарайсы?дар. Жол ережесіне ?атысты с?ра?тар?а е? к?п жауап айт?ан …. топ м?шелері. ??тты?таймыз! Ал енді ір топты? ?й тапсырмасын тексерейік. Ба?даршам туралы деректер дайындау керек болатын, ендеше, ты?далы?. «?ызылдар» тобы: Ал?аш?ы ба?даршам теміржол бойында пайда болды. Оны ойлап тап?ан адамны? есімі тарихта са?талма?ан. Ал оны к?ше ?оз?алысына ы??айлап, ?айта жаса?ан а?ылшынны? инженер-механигі Д. Найт болатын. Ол 1868 жылы Лондонда?ы парламент ?йіні? алдына ба?даршам орнатты. Алдымен т?рлі-т?сті сигналдар ?айыс берілісті? к?мегі ар?ылы ?згертіліп отырды. Сосын аппарат ортасына газды шам орнатылды. ?нінішке орай, бірде газ жарылып, кезекте т?р?ан полицей ?аза болады. Содан ба?даршам жарты ?асыр бойы ?мыт болады. «Сарылар » тобы: Ба?даршам тек 1914 жылы Американы? Кливленд ?аласында, сосын Нью-Йорк, та?ы бас?а ?алаларында ?айта пайда болды. Б?л жолы олар электрлі болды. Тек екі т?сті ?ана, ?ызыл ж?не жасыл. 1918 жылдан бастап ?ана ?ш т?с ?олдана басталды. «Жасылдар» тобы: Ке?ес Ода?ы бойынша ал?аш рет ба?даршам М?скеу ?аласында 1924 жылы Кузнецк к?пірі мен Петровка к?шелеріні? ?иылысынан орын алды. Ба?даршамда?ы т?стер бекер та?дап алынба?ан. ?ызыл т?с ?ауіп ??ымын білдіреді. Сосын б?л т?с к?ндіз де, т?нде де, т?ман мен жауынды к?ні де жа?сы к?рінеді. Жасыл т?с ?ызыл т?стен ай?ын ажыратылады. Сары сигнал – негізі ?ызыл мен жасыл т?стерді? арасында?ы айырым белгісі. М??алім: Жарайсы?дар, балалар! ?й тапсырмасына ?те жа?сы дайындалып келіпсі?дер. Ал енді кезекті жол белгілеріне береміз. ?р топ ?зіні? т?сіне ?арай белгілерді та?дап, сол белгілер туралы айтып шы?ады. Та?тада ?ызыл т?спен «Ескерту белгілері», жасыл т?спен «Тыйым салу белгілері» ж?не сары т?спен «Міндеттеу белгісі» деп жазыл?ан с?здер ілінеді. 1-топ: Ескерту белгілері. ?олына айналасы ?ызыл жола?пен к?мкерілген сары т?сті те? ?абыр?алы ?шб?рыш ?ста?ан топ басшысы: ?ып-?ызыл ?шб?рыш, Ескерту белгісі мен болам. ?ауіптен са? бол деп, С?т сапар жолда?ан. Аман-сау ж?реді жаяу да, к?лік те, Мен берген белгіні са?та?ан, ?олда?ан. ?шб?рышты ?ызыл бояу – мен к?рінсем абайла! Жол бойында ?ауіпті т?с алдан шы?ар дегенді айтар ескерту белгісі. ?ал?ан топ м?шелері бас?а ескерту белгілерін к?рсетіп таныстырады. 2-топ: Тыйым салу белгісі. ?олына ?ызыл жола?пен к?мкерілген сары т?ске боял?ан д??гелек ?ал?аны бар топ басшысы: ?ызылмен боял?ан, ше?берім аума?ты, Тыйымшыл белгімін, ?аталмын салма?ты. Мен т?р?ан жерлерде ха?ы? жо? ж?руге, ?ауіп бар, ба?дарла к?з салып жан-жа?ты. Д?п-д??гелек ?ызыл ше?бер, мен к?рінсем «То?та ?ане» деп жар салар тыйым салу белгісі. Топ м?шелері тыйым салу белгілері туралы айтады, таныстырады. 3-топ: Міндеттеу белгісі. ?олында к?к т?сті д??гелек ?ал?аны бар топ басшысы: Белгімін к?рсетер жылдамды? ба?ытты, Міндетті б?рылыс, ?йтпесе ?ауіпті. Барлы?ын айшы?тап т?рамын жолы?да, Абай бол, тартуымды міндетті орында! ?ал?ан топ м?шелері бас?а белгілерді таныстырады. М??алім: Рахмет, балалар. Сендер б?гін к?п м?лімет берді?дер. Алда?ы уа?ытта осы жол ережесін са?тап, бас?а балалар?а ?йретіп ж?рі?дер. Ба?даршам: Мен сендерге ризамын. Б?гінгі жол ережесіне арнал?ан шара?а ?те жа?сы ?лкен жауапкершілікпен дайындал?андары? к?рініп т?р. Рахмет сендерге. Барлы? белгілермен мына отыр?ан балаларды таныстырып шы?ты?дар. Енді б?л сынып о?ушылары к?шеде жол ережесін б?збайды деп ойлаймын. Мен енді сендермен ?оштасамын. ?лі талай сендерге ?она??а келіп т?рамын.Сау болы?дар, балалар! М??алім: Сау бол, Ба?даршам. Ал, балалар, бізге де ?оштасатын уа?ыт келді. ?р топ басшылары ?орытынды с?здерін айтсын. О?ушы: Шуа?ты ?міріміз к?ндей к?ліп, Ж?ректе б?ршік атып г?лдейді ?міт. Арман?а сапар тарту м?мкін емес Жол ж?ру ережесін білмей т?рып. О?ушы:?ай к?ше, ?ай ?ала?а барса?ыз да, ?ай а?ыл ?лшеміне салса?ыз да, ЖОЛ ж?ру ережесі за?ды т?ртіп, Ол б?рімізге орта? т?ртіп. О?ушы: Жолда ж?ру ?ліппесін Білген ж?н бес сауса?тай. Сонда ?ана ж?ре аласы? Сен ?зі?ді аман са?тап. Барлы?ы: Жол т?ртібін білейік Аман есен ж?рейік! М??алім: Рахмет, балалар. Б?гін сіздер ?здері?ні? жол ережесін білетіндіктері?ді к?рсетті?дер.?ай жерде ж?рсе?дер де жолда ж?ру ережесін са?тап, бас?аларды да со?ан ша?ыры?дар дегім келеді. Ал енді «То?та!», «Дайындал!» ж?не «Жол ашы?!» деген с?здерді байланыстырып ?р топ ?з ж?мысын ?орытындыласын. «?ызылдар» тобы: То?та! Сен жолда ж?ру ережесін білесі? бе? Б?л ережені білмесе?, ?мірі?е ?ауіп т?нуі м?мкін. Сонды?тан да ?немі есі?де са?тап ж?р, жас дос! «Сарылар» тобы: Жол ережесін білмейтін кішкене інілері? мен ?арындастары?а а?ыл-ке?ес беріп, олар?а жол ережесін ?йретуге дайындал. Б?л сені? міндеті?. «Жасылдар» тобы: ?мірі?ні? ?ай кезе?інде де жолдары? ашы? болсын!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Абайла?дар, балалар! Ашы? саба?»
Тақырыбы: Абайлаңдар, балалар!
Мақсаты: Жолда жүру ережесін есте сақтауға, балаларға жол белгілерін неше түрі бар, оны білу не үшін қажет, бағдаршамның, жол белгілерінің атқаратын қызметі қандай екенін үйрету. Жол ережесін есте сақтау қабілетін, қызығушылықтарын арттыру, барлығымызға ортақ қойылған тәртіпті бұзбауға тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Бағдаршам, жол белгілері, жолда жүру әліппесі, жол ережесіне арналған суреттер.
Топ балалары үш топқа бөлінеді: қызыл түсті киім киген балалар – «Қызылдар», сары түстілер- «Сарылар», жасыл түстілер – «Жасылдар».
Жүру барысы:
Ұйымдастыру бөлімі.
Тәрбиеші: Біздің елімізде әр түрлі көліктер жылдан-жылға көбейіп келеді. Жаяу адамдар мен көліктегі жолаушылар саны да көбейе түсуде. Көшелер мен жолдардағы жағдай барған сайын күрделеніп келеді. Жол-көлік оқиғаларының қаупі арта түсуде. Сондықтан да жүргізушілер мен жаяу адамдардың көшелер мен жолдарда ерекше тәртіпті және мұқият болуы қажет. Жол-көлік оқиғаларының зардабынан көбіне балалар зардап шегуде. Оның себебі – көптеген балалар жолда жүру ережелерін әлі де болса нашар біледі. Міне, осы мақсатта біздің тобымыз да бүгін «Абайлаңдар, балалар!» атты жол ережелеріне арналған тәрбиелік шара өткізбекшіміз. Ендеше, қош келдіңіздер.
Оқушы: Арманға алда күткен асығамыз,
Біз қалай толқын атпай басылармыз.
Жол жүру ережесін жақсы біліп,
Сақтыққа тұра алатын жас ұланбыз!
Жалғайтын достастырып бар елменен,
Жолдардан тұрады ғой әлем деген,
Бүгінгі бізге келген қонақтарға
Кешіміз басталсын сәлемменен!
Мұғалім: Бүгінгі шарамызға қатысатын топтарды таныстырайық. Қызыл түсті белгілері бар «Қызылдар», жасыл түсті белгісі бар топ «Жасылдар» және сары түстілер – «Сарылар» тобы.Әр топ өздерін таныстырады: «Қызылдар» тобы:Қызыл көзін ашқанда, Сынық сүйем баспа алға. «Сарылар» тобы: Сары көзін ашқанда Қарап қалма аспанға. «Жасылдар» тобы: Жасыл көзін ашқанда, Жүре бергін, жасқанба! Жүргізуші: Қызыл жанды, тоқтағын, Көрдің жұрттың тосқанын. Сары жанды – дайындал Айналаңа қарап ал. Жасыл жанды – тыңдағын Жолың ашық, тұрмағын. Балалар, бүгінгі кешіміздің ең басты қонағы – Бағдаршамды ортаға шақырамыз. Ортаға Бағдаршам болып киінген оқушы шығады. Бағдаршам: Сәлем, балалар! Мені барлық елдің балалары жақсы біледі. Бүгін сендерге арнайы келдім. Жүргізуші: Қош келдің, Бағдаршам! Бүгінгі айтар әңгімеміздің бәрі саған қатысты болмақ, сондықтан да бізбен бірге бол. Бағдаршам: Мен сендерге қояр сұрағым бар. Сендерді тексерейін. Жауабын кім айтар екен? Көше ортасын айналдырып футбол тебер алаңға, Көрдіңдер ғой ұмытқаны ережені, далаңдап. Ал, кәнеки, үйренейік бәріміз де жүру тәртібін. Ережені жақсы білер, жатқа білер кім мұны, Кім айтады жол белгісі неше топтан тұрады? Оқушылар жауап береді. Бағдаршам: Тұрамын көшенің қиылысын тұрақтап, Қашпаймын мұдіріп, ешқандай сұрақтан. Белгісі жолдардың төрт топтан тұрады, Жарқырап көрінер түнде де жырақтан. Жүргізуші: Жарайсың, Бағдаршам! Ал енді сұрақ қойып топ мүшелерін тексеріп көрейік. Викториналық сұрақтар: 1. Қоғамдық транспорттан шыққаннан кейін көшеден қалай өту керек? 2. Жол таңбасы қандай екі түрге бөлінеді? 3. Жаяулар өтпесі қалай белгіленеді? 4. Бағдаршамдв сигналдар қалай орналасқан? 5. Жол белгілері қандай топқа бөлінеді? 6. Балалардың суреті салынған белгі қайда орнатылады? 7. Оқушылардың велосипедпен көшеде және жолда қай жастан жүруіне рұқсат етіледі? 8. Велосипедпен жолға шығарда нені тексеру қажет? 9. Көшеден, жолдан қай жерде өтуге болады? 10. Габариттік оттар қай кезде жанады? (фарлар) 11. Жүргізушілер сыртқы жарық приборларын не үшін қосады? 12. «Тротуар» деген сөз нені білдіреді? Дұрыс жауап берген топқа өздеріне сәйкес келетін түстен жетондар беріледі. Жүргізуші: Жарайсыңдар. Жол ережесіне қатысты сұрақтарға ең көп жауап айтқан …. топ мүшелері. Құттықтаймыз! Ал енді ір топтың үй тапсырмасын тексерейік. Бағдаршам туралы деректер дайындау керек болатын, ендеше, тыңдалық. «Қызылдар» тобы: Алғашқы бағдаршам теміржол бойында пайда болды. Оны ойлап тапқан адамның есімі тарихта сақталмаған. Ал оны көше қозғалысына ыңғайлап, қайта жасаған ағылшынның инженер-механигі Д. Найт болатын. Ол 1868 жылы Лондондағы парламент үйінің алдына бағдаршам орнатты. Алдымен түрлі-түсті сигналдар қайыс берілістің көмегі арқылы өзгертіліп отырды. Сосын аппарат ортасына газды шам орнатылды. Өнінішке орай, бірде газ жарылып, кезекте тұрған полицей қаза болады. Содан бағдаршам жарты ғасыр бойы ұмыт болады. «Сарылар » тобы: Бағдаршам тек 1914 жылы Американың Кливленд қаласында, сосын Нью-Йорк, тағы басқа қалаларында қайта пайда болды. Бұл жолы олар электрлі болды. Тек екі түсті ғана, қызыл және жасыл. 1918 жылдан бастап қана үш түс қолдана басталды. «Жасылдар» тобы: Кеңес Одағы бойынша алғаш рет бағдаршам Мәскеу қаласында 1924 жылы Кузнецк көпірі мен Петровка көшелерінің қиылысынан орын алды. Бағдаршамдағы түстер бекер таңдап алынбаған. Қызыл түс қауіп ұғымын білдіреді. Сосын бұл түс күндіз де, түнде де, тұман мен жауынды күні де жақсы көрінеді. Жасыл түс қызыл түстен айқын ажыратылады. Сары сигнал – негізі қызыл мен жасыл түстердің арасындағы айырым белгісі. Мұғалім: Жарайсыңдар, балалар! Үй тапсырмасына өте жақсы дайындалып келіпсіңдер. Ал енді кезекті жол белгілеріне береміз. Әр топ өзінің түсіне қарай белгілерді таңдап, сол белгілер туралы айтып шығады. Тақтада қызыл түспен «Ескерту белгілері», жасыл түспен «Тыйым салу белгілері» және сары түспен «Міндеттеу белгісі» деп жазылған сөздер ілінеді. 1-топ: Ескерту белгілері . Қолына айналасы қызыл жолақпен көмкерілген сары түсті тең қабырғалы үшбұрыш ұстаған топ басшысы: Қып-қызыл үшбұрыш, Ескерту белгісі мен болам. Қауіптен сақ бол деп, Сәт сапар жолдаған. Аман-сау жүреді жаяу да, көлік те, Мен берген белгіні сақтаған, қолдаған. Үшбұрышты қызыл бояу – мен көрінсем абайла! Жол бойында қауіпті түс алдан шығар дегенді айтар ескерту белгісі. Қалған топ мүшелері басқа ескерту белгілерін көрсетіп таныстырады. 2-топ: Тыйым салу белгісі. Қолына қызыл жолақпен көмкерілген сары түске боялған дөңгелек қалқаны бар топ басшысы: Қызылмен боялған, шеңберім аумақты, Тыйымшыл белгімін, қаталмын салмақты. Мен тұрған жерлерде хақың жоқ жүруге, Қауіп бар, бағдарла көз салып жан-жақты. Дөп-дөңгелек қызыл шеңбер, мен көрінсем «Тоқта қане» деп жар салар тыйым салу белгісі. Топ мүшелері тыйым салу белгілері туралы айтады, таныстырады. 3-топ: Міндеттеу белгісі. Қолында көк түсті дөңгелек қалқаны бар топ басшысы: Белгімін көрсетер жылдамдық бағытты, Міндетті бұрылыс, әйтпесе қауіпті. Барлығын айшықтап тұрамын жолыңда, Абай бол, тартуымды міндетті орында! Қалған топ мүшелері басқа белгілерді таныстырады. Мұғалім: Рахмет, балалар. Сендер бүгін көп мәлімет бердіңдер. Алдағы уақытта осы жол ережесін сақтап, басқа балаларға үйретіп жүріңдер. Бағдаршам: Мен сендерге ризамын. Бүгінгі жол ережесіне арналған шараға өте жақсы үлкен жауапкершілікпен дайындалғандарың көрініп тұр. Рахмет сендерге. Барлық белгілермен мына отырған балаларды таныстырып шықтыңдар. Енді бұл сынып оқушылары көшеде жол ережесін бұзбайды деп ойлаймын. Мен енді сендермен қоштасамын. Әлі талай сендерге қонаққа келіп тұрамын.Сау болыңдар, балалар! Мұғалім: Сау бол, Бағдаршам. Ал, балалар, бізге де қоштасатын уақыт келді. Әр топ басшылары қорытынды сөздерін айтсын. Оқушы: Шуақты өміріміз күндей күліп, Жүректе бүршік атып гүлдейді үміт. Арманға сапар тарту мүмкін емес Жол жүру ережесін білмей тұрып. Оқушы:Қай көше, қай қалаға барсаңыз да, Қай ақыл өлшеміне салсаңыз да, ЖОЛ жүру ережесі заңды тәртіп, Ол бәрімізге ортақ тәртіп. Оқушы: Жолда жүру әліппесін Білген жөн бес саусақтай. Сонда ғана жүре аласың Сен өзіңді аман сақтап. Барлығы: Жол тәртібін білейік Аман есен жүрейік! Мұғалім: Рахмет, балалар. Бүгін сіздер өздеріңнің жол ережесін білетіндіктеріңді көрсеттіңдер.Қай жерде жүрсеңдер де жолда жүру ережесін сақтап, басқаларды да соған шақырыңдар дегім келеді. Ал енді «Тоқта!», «Дайындал!» және «Жол ашық!» деген сөздерді байланыстырып әр топ өз жұмысын қорытындыласын. «Қызылдар» тобы: Тоқта! Сен жолда жүру ережесін білесің бе? Бұл ережені білмесең, өміріңе қауіп төнуі мүмкін. Сондықтан да үнемі есіңде сақтап жүр, жас дос! «Сарылар» тобы: Жол ережесін білмейтін кішкене інілерің мен қарындастарыңа ақыл-кеңес беріп, оларға жол ережесін үйретуге дайындал. Бұл сенің міндетің. «Жасылдар» тобы: Өміріңнің қай кезеңінде де жолдарың ашық болсын!
