«Тіл дамыту саба?тарында?ы театр ж?не оны? бала тілін дамытуда?ы ма?ызы»

Та?ырыбы: «Тіл дамыту саба?тарында?ы театр ж?не оны? бала тілін дамытуда?ы ма?ызы».
            Театр ?р бала?а ?уаныш, ?ызы?, ?мытылмас ?сер сыйлайды. Балаларды? эстетикалы? тал?амын, ?иялын дамытады. ?аза? хал?ыны? ?нер ж?лдыздарыны? бірі Ш. Айманов «Театр-адамдарды туыстыратын шы?армашылы? отбасы, сахна ?нері-тіл жетпес ??дыретті ?мір шынды?ын білу, я?ни адамны? сахнаны с?ймеуі м?мкін емес»-деген болатын.
Балалар тілін дамытуда, оларды? ?мірге деген к?ркемдік к?з?арастарын ?алыптастыруда театрландырыл?ан ?ойылымдар ерекше р?л ат?арады. Балалар кейіпкерлерді ойнай отырып, оларды? іс-?рекеттері мен мінез-??лы?тарын береді ж?не ойын ар?ылы тілдерін дамыта отырып, адамгершілік жа?сы ?асиеттері ?алыптасады. Сонды?тан да, театр ?ойылымдары балаба?ша т?рбиеленушілері ?шін ма?ызын еш уа?ытта жойма? емес.
            ?азір балаба?шаларда балалармен ертегілер мен ?деби шы?армаларды р?лмен ойнау, ?ойылымдар ?ою ж?мыстары жа?сы ж?ргізілуде. Дегенмен де осы ж?мыстарды ж?ргізуде кездесетін ?иынды?тар мен ?арама-?айшылы?тар да жо? емес. Оларды? е? негізгісі ?аза? ертегілеріні? кейіпкерлеріні? ?уырша? театрына арнал?ан ?уырша? киімдеріні? жо?ты?ы. Ертегілерді? балаларды? жас ерекшеліктеріне ?арап іріктелінбегендігі. ?аза? жазушыларыны? балалар жасына арнал?ан шы?армаларыны? азды?ы. Балалар?а ертегіні ?ле? шума? ретінде берілсе балалар тез т?сініп, тез рольімен ойнар еді, тіл байлы?тарыда тез молайар еді.
Ма?саты: Театрландырыл?ан ?ойылымдар ар?ылы мектепке дейінгі жаста?ы балаларды? тілін дамыту, байланыстырып с?йлеулерін ?алыптастыру, ?мірлік о? к?з?арастарын т?рбиелеу.
Міндеттері:
-   театрландырыл?ан ?ойылымдар ар?ылы балалар тілін дамыту;
-   с?здік ?орларын байыту;
-   ауызша с?йлегенде дыбыстарды аны? айту?а ?йрету;
-   кейіпкерлерді? іс-?рекеттері мен дауыс ыр?а?тарын с?йкестендіре д?рыс с?йлеуге баулу;
-   байланыстырып с?йлеуге да?дыландыра отырып, шы?арма барысын, мазм?нын ??ыну?а, р?лдерді т?сініп ойнау?а ?йрету;
?діс-т?сілдер:
-   балаларды? жас ерекшеліктеріне байланысты материалдарды жина?тау;
-   ?ойылымдар?а ?ажетті театр т?рлерін іріктеп, дайындау;
-   ?ойылымдар?а керекті к?рнекіліктер мен ??рал-жабды?тарды дайындау (ширма, атрибуттар, кастюмдар т.б.)
-   ата-аналармен ж?мыс: ?ойылымдар?а ата-аналарды ?атыстыру, газеттер, жылжымалы папкалар шы?ару, ?ажетті жабды?тар дайындау?а к?мектесу.
Ж?мысты? н?тижесі:
Ж?мысты ж?йелі ж?ргізу негізінде т?мендегі н?тижелерге ?ол жеткізіледі:
-   балалар тілі дамиды;
-   с?здік ?орлары толы?ады;
-   байланыстырып с?йлеуге да?дыланады;
-   д?рыс дыбыстау, м?нерлеп с?йлеу да?дылары ?алыптасады;
-   театр ?неріне деген ?ызы?ушылы?тары артады.

Театр ?р бала?а ?уаныш, ?мытылмас ?сер сыйлайды, оны? к?ркемдік тал?амын, еліктеуімен ?иялын дамытады. Кезіндегі орысты? ?лы а?ыны сахнаны «си?ырлы ?лке» деп ата?ан. Мектепке дейінгі жас?спірім баланы т?рбиелеумен дамыту ісіне байланысты ма?саттарды шешуде сахна \театр\ ерекше р?л ат?арады. Сахналандырыл?ан ойындар желілі р?лдік ойындардан тек желілі ?ана емес, сондай-а? ойнау іс ?рекетіні? сипатымен ерекшеленетіні ай?ындал?ан. Сахналандырыл?ан ойындар ойын- ?ойылымдары болып саналады, ?йткені олар ?деби шы?армалар т?рінде белгілі бір мазм?н?а ие, сонды?тан балалар кейіпкерлерді ойнайды. Онда на?ыз театр ?неріндегідей айшы?ты ??ралдар к?мегімен- дауыс ыр?а?ы, бет ?лпетіні? ?згеруі, ?ол ?имылдары, дене бітіміні? жа?дайы мен ж?ріс-т?рысы ар?ылы на?ты бейнелер ?алыптасады. Мектепке ересек жаста?ы балаларды? ?зі театр ойындарын ?з бетінше ойнамайды. Оларды? ?ызы?ушылы?ын, т?рбиешіні? ?сынысы бойынша ж?не бас?аруымен болатын сахналау ойындары арттырады.
Егер де бірінші с?билер тобынан бастап, балалар т?рбиешіні? к?мегімен халы? ?ндерімен кішігірім та?па?тарды, ж?бату ?ле?дерді, кіші сахна к?рністерін ойнаса, екінші с?билер тобында театрды? ойыншы?тарын пайдалана отырып,м?ны одан ?рі жал?астырса, онда ересектер тобында театр іс ?рекеті ?з бетінше болуы м?мкін. На?ыз театрды? ?зінен к?рген, сондай-а? ?здері ?ой?ан сахналы? ойындар балаларды? ой ?рісін-ке?ейтеді, балаларды ??гімеге араласу?а, спетакль туралы ата-аналарына, жолдастарына ??гімелеп беруге итермелелейді. Б?ны? б?рі с?йлеу ?абілетіні? дамуына, диалог т?рінде с?йлеуге, ?зі ал?ан ?серін монолог т?рінде с?йлеп жеткізуге себебін тигізеді. Ертегілер д?ниесіне сапар шегу балаларды? ?иялдау, елестету, тіпті ?здерін ойдан шы?ару ?абілетін дамытады. ?дебиетті? е? озы? ?лгіларіні? адамгершілік рухында т?рбие ал?ан балалар ?здері шы?ар?ан ертегілермен ??гімелерінде ?здерін ?ділетті к?рсетіп, ?лсіздермен ж?бірленгендерді ?ор?ап жауыздарды жазалау?а тырысады.
Барлы? балалар театрды тамашала?анды жа?сы к?реді.
Бала т?рбиесінде ?р т?рлі театрдын алатын орны ерекше.
?уырша? театры баланы? д?ние танымын ?алыптастыруда, ?лкен р?л ат?арады. Балалар ?ртістермен бірге к?ліп бірге жылап отырып, ?здерін мазалап ж?рген к?птеген м?селелерді? шешімін табады. Б?гінде б?бектерді? дамуына ?лкен ы?пал ететін ?уырша? театрыны? ??пияларын айтатаын болса?;
-Тілін дамытады, себебі балаларды? ?олдарыны? сауса?тарыны? жетілуі мен орталы? миды? тілді? дамуына жауапты б?лігіне ?сер етеді.
Балалар театрыны? бірнеше т?рлері бар. Е? к?п тара?ан т?рі –?уырша? театры. ?ыс?а та?па?тарды жаттап, оны ?зіне т?н орындау кезіне бастап-а? кішкене к?лемді спетакльдер ойнала бастайтыны белгілі.

Театр т?рлері:
?уырша? театры.
Сауса? театры.
К?ле?ке театры.
Ойыншы?тар театры.

Сауса? театры: театр ?уырша?тарыны? ішіндегі е? же?ілі, ?ол жетімдісі.
Сауса? театрын саба?тан тыс кезде де ?олдану?а болады.
Ас ішер алдында ?олдану?а болады.
Тама? ішер кезде сауса? ?уырша?ы ар?ылы:\та?па? айту?а болады\
Тама? ішер кез келді
С?йлемейміз, к?лмейміз
Астан бас?а ?згені,
К?зімізге ілмейміз. / астары? д?мді болсын/

Балалар?а арнал?ан к?ркем шы?арманы о?ыту не??рлым д?рыс ?йымдастырылса, мектеп жасына дейінгі балаларды? эстетикалы? тал?амын дамыту со??рлым табысты болады. Тіпті кішкентайлар тобынан тобынан бастап-а? та?па?пен ?ыс?а ?ле?дерді айт?ыз?анда к?ркем с?здер ?серлі естілу ?шін ?стел ?стіндегі театрды, ?ыс?а сахналы ?ойылымдар к?рсетуді ?олдана берген ж?н.
-Бірінші кезе?де балалар ?жым болып, ертегі м?тінін ауызша айтады.
-Екінші кезе?де ертегіні? барлы? кейіпкерлері ?шін о?ып шы?у бір бала?а ?ана ?сынады.
-?шінші кезе?де балалар бір неше шы?армашылы? тапсырмаларды орындайды. \?ор?ыныш, ?уаныш сезімдерін к?рсете білу ж?не т.с.с\
-Т?ртінші кезе?де р?лдерге б?лініп, ертегіні о?у ж?зеге асырылады.
Балаларды? тілін дамыту, с?йлеу м?дениеті мен ой - ?рісін, д?ниетанымын жетілдіру;
Балаларды адамгершілікке баулу, ойын на?ты тап?ыр с?йлеуге, а?ылды, салма?ты ой айту?а баулу;
Баланы? ?иялын есте са?тауын шы?армашылы? ?абілетін дамыту, ойдан ??гіме, ертегі шы?арып айту?а да?дыландыру;
?р баланы? жеке дара ?ртістік, шы?армашылы? ?асиеттерін ескере отырып, ?зін ?орша?ан орта?а, адамдар?а, ??рбыларына, ?зіне деген ?арым - ?атынас м?дениетін ?алыптастыру.
Ойын барысында ойын ситуациясына бейімделу, ал?аш?ы да жекелеген элементтерді, кейінен р?лді толы?ымен ойнау ар?ылы баланы? ой - ?рісі, ?иялы дамиды. Р?лді ойнау ар?ылы ?з кейіпкерін алдына елестетіп ?ана ?оймай, бала оны? ?рекеттерін, сезімдерін сезінеді.
Осындай эмоциялы? к?йлер баланы б?рын бай?ама?ан ?мір к?ріністеріне та? ?алдырып, ?з сезімін мимика, ым - ишара, та?ы бас?а к?ріністер ар?ылы біреуге ?йретеді. Сауса? ойындар балаларды? ой - ?рісін ке?ейтеді, балаларды ??гімеге араласу?а, ??гіме туралы ата - аналарына, жолдастарына ??гімелеп беруге итермелейді. Б?ны? б?рі с?йлеу ?абілетіні? дамуына, диалог т?рінде с?йлеуге ?зі ал?ан ?серін монолог т?рінде с?йлеп жеткізуге септігін тигізеді.
Балаба?шада?ы театрландырыл?ан іскерлік ба?дарламасы 5 б?лімнен т?рады.

Театр м?дениеті:
Балалар?а театр ?неріні? шынайы сезімдерін ме?герту.

Драматизациялау
Драматизациялы? ойында бала – артист, интоноция, мимика, пантомима ар?ылы ?з бетімен бейне жасайды, ?зіндік ?рекет етіп р?лді ойнайды. Б?рыннан жасал?ан саханалы? ?ойылымда бала ойын – драматизациясында ?андай бір сюжетте ойнайды. Ойын драматизациясы к?рерменсіз музыкалы? сипатта?ы орындау болады.

Драматизация ойынны? екі т?рін ?арастыру?а болады:
- Сауса?тар ойын драматизациясы.
Балалар атрибуттарды сауса?тарына киеді. Ертегіні? м?тінін айта отырып сауса?тарын ?имылдатып сюжет жасайды. К?ріністі ширманы? сыртында т?рып, немесе топта еркін ?оз?ала ж?ріп к?рсетеді.
- ?уырша? бибабомен ойын – драматизациясы.
Б?л ойында сауса?тар?а ?уырша? бибабаоны киеді. Ширмада ойнайды. Б?л ?уырша?тарды ескі ?уырша?тардан жасау?а болады.
Балалар театрыны? бірнеше т?рлері бар:
Ойыншы?тар театры
– Б?нда балалар ?ыс?а та?па?тарды жаттап, оны? ?зіне т?н орындау кезінен бастап - а? кішкене к?лемді спектакельдер ойнайды. Онда?ы адамдар р?лін ойыншы?тар орындайды.
Жіпті? к?мегімен бас?арылатын ?уырша?тарды – маринеткалар дейді. Оларды ?р т?рлі материалдардан жасайды. Ж?мса? ойыншы?тарды да ?олдану?а болады.
Сауса? театрында
– сауса?тарды? к?мегімен ?андайда болмасын ертегіні немесе ?ле? - та?па? шума?ын сахналау болып табылады. Сауса? театры ар?ылы баланы? с?йлеуге деген талпынысы, ?абілеті дамып, ынтасы артады ж?не шы?армашылы? ?рекетіне жол ашылады. Сауса? ойынын ойнай отырып, балалар ?орша?ан ортада?ы заттар мен ??былыстарды, жан - жануарларды, ??старды ж?не а?аштарды бейнелей алады. Сауса?тарыны? ?оз?алыс ?имылына ?арап, бала ?уанады шаттанады, с?з айту?а тырысады ж?не ?ле?де ?йренген с?з шума?тарын ?айталап айта отырып, есінде са?тайтын болады. Сонымен ?атар балалар екі ?олын ?имылдата отырып, о?, сол, жо?ары, т?мен т.б. т?сініктерді ба?дарлай алуда ?йренеді.
?стел ?стіндегі театры
- С?билер тобынан бастап - а? та?па? пен ?ыс?а ?ле?дерді айт?ыз?анда к?ркем с?здер ?серлі естілу ?шін стол ?стіндегі театрды ?олдан?ан ж?н. М?нда ?стелде ??ламай т?ратын ж?не ?оз?алт?анда еш кедергісіз ж?ретін ойыншы?тар ?олданылады.

Суреттер (картиналар) театры
- Декорация мен кейіпкерді? – суреттері. Оларды? ?рекеттері шектелген. Ойнаушыны? дауыс ыр?а?ы (интонация) ар?ылы кейіпкерді? мінез - ??л?ы беріледі. Кейіпкер ?рекет барысында пайда болады, балаларды? ?ызы?ушылы?ын арттырады.

Стенд - кітапша театры
- Бірін - бірі ауыстыратын иллюстрациялы? о?и?алар к?рсетіледі. Стенд - кітапшаны? беттерін ашу ар?ылы ж?ргізуші ?р т?рлі сюжеттерді к?рсеттеді (о?и?алар, кездесулер ).

Фланелеграф театры
- Суреттер мен кейіпкерлер экранда к?рсетіледі. Оларды фланельдер ?стап т?рады. М?нда?ы суреттерді балалар мен бірге ескі кітаптардан, журналдардан ?иып алу?а болады.

Трафарет театры
- Трафарет театры ар?ылы с?з ??рамыны? байлы?ын, диалог, монологты дамыту?а болады. Балалар дайын трафареттерді? к?мегімен болаша? кейіпкерлерді? суреттерін жасайды. Оларды т?рлі - т?сті бояулармен бояйды, дайын бейнелерді ?айшымен ?ияды. Б?л жерде балаларды? шы?армашылы? ойлау ?абілеттері дамиды. ?жымдасып ж?мыс істеу ?рдісінде ?рбір бала ?зіне берілген бейнені? т?р - т?л?асын, ?имыл - ?оз?алысын ?згерте алады.

К?ле?келі театр
- Жары? ?те жа?сы т?скен экранда адамдар, жануарлар ж?не ??старды? пішіндеріні? ?оз?алысына ?арауды балалар ?те жа?сы к?реді. Ертегі, ??гіме, ?ле?, ?ндерді к?ле?ке театры ар?ылы айту?а болады. К?ле?ке таетрды? ?ойылымын к?рсетуге ?ш т?рбиеші ?атысады. Біреуі мазм?нын о?иды, екеуі к?ріністі к?рсетеді
Сауса? ойындарыны? н?тижесінде:
- Баланы? тілі жетіледі;
- ?имыл - ?оз?алысы артады;
- Икемділігі артады;
- ?исынды ойлауы дамиды;
- Танымды? де?гейі артады.

?орыта келгенде, театр балаларды? к?ркем ?абілеттіліктеріні? жетілдіріп ?ана ?оймай оларды т?л?а аралы? ?арым-?атынас?а, ?нерге деген ?ызы?ушылы?тарын арттырады. Сонымен бірге сахна?а бейімделген балаларды? бойында ?зіне деген сенім артып, ал?аш?ы ?ол шапала?тауларды сезіне алады. ?алай десекте театр- балалар ?шін мереке,демалыс орны.Ал осындай ба?ыт?а жол ашу біздер, т?рбиешілер ?шін ?лкен табыс.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
««Тіл дамыту саба?тарында?ы театр ж?не оны? бала тілін дамытуда?ы ма?ызы»»

Тақырыбы: «Тіл дамыту сабақтарындағы театр және оның бала тілін дамытудағы маңызы».
Театр әр балаға қуаныш, қызық, ұмытылмас әсер сыйлайды. Балалардың эстетикалық талғамын, қиялын дамытады. Қазақ халқының өнер жұлдыздарының бірі Ш. Айманов «Театр-адамдарды туыстыратын шығармашылық отбасы, сахна өнері-тіл жетпес құдыретті өмір шындығын білу, яғни адамның сахнаны сүймеуі мүмкін емес»-деген болатын.
Балалар тілін дамытуда, олардың өмірге деген көркемдік көзқарастарын қалыптастыруда театрландырылған қойылымдар ерекше рөл атқарады. Балалар кейіпкерлерді ойнай отырып, олардың іс-әрекеттері мен мінез-құлықтарын береді және ойын арқылы тілдерін дамыта отырып, адамгершілік жақсы қасиеттері қалыптасады. Сондықтан да, театр қойылымдары балабақша тәрбиеленушілері үшін маңызын еш уақытта жоймақ емес.
Қазір балабақшаларда балалармен ертегілер мен әдеби шығармаларды рөлмен ойнау, қойылымдар қою жұмыстары жақсы жүргізілуде. Дегенмен де осы жұмыстарды жүргізуде кездесетін қиындықтар мен қарама-қайшылықтар да жоқ емес. Олардың ең негізгісі қазақ ертегілерінің кейіпкерлерінің қуыршақ театрына арналған қуыршақ киімдерінің жоқтығы. Ертегілердің балалардың жас ерекшеліктеріне қарап іріктелінбегендігі. Қазақ жазушыларының балалар жасына арналған шығармаларының аздығы. Балаларға ертегіні өлең шумақ ретінде берілсе балалар тез түсініп, тез рольімен ойнар еді, тіл байлықтарыда тез молайар еді.
Мақсаты: Театрландырылған қойылымдар арқылы мектепке дейінгі жастағы балалардың тілін дамыту, байланыстырып сөйлеулерін қалыптастыру, өмірлік оң көзқарастарын тәрбиелеу.
Міндеттері:
-   театрландырылған қойылымдар арқылы балалар тілін дамыту;
-   сөздік қорларын байыту;
-   ауызша сөйлегенде дыбыстарды анық айтуға үйрету;
-   кейіпкерлердің іс-әрекеттері мен дауыс ырғақтарын сәйкестендіре дұрыс сөйлеуге баулу;
-   байланыстырып сөйлеуге дағдыландыра отырып, шығарма барысын, мазмұнын ұғынуға, рөлдерді түсініп ойнауға үйрету;
Әдіс-тәсілдер:
-   балалардың жас ерекшеліктеріне байланысты материалдарды жинақтау;
-   қойылымдарға қажетті театр түрлерін іріктеп, дайындау;
-   қойылымдарға керекті көрнекіліктер мен құрал-жабдықтарды дайындау (ширма, атрибуттар, кастюмдар т.б.)
-   ата-аналармен жұмыс: қойылымдарға ата-аналарды қатыстыру, газеттер, жылжымалы папкалар шығару, қажетті жабдықтар дайындауға көмектесу.
Жұмыстың нәтижесі:
Жұмысты жүйелі жүргізу негізінде төмендегі нәтижелерге қол жеткізіледі:
-   балалар тілі дамиды;
-   сөздік қорлары толығады;
-   байланыстырып сөйлеуге дағдыланады;
-   дұрыс дыбыстау, мәнерлеп сөйлеу дағдылары қалыптасады;
-   театр өнеріне деген қызығушылықтары артады.

Театр әр балаға қуаныш, ұмытылмас әсер сыйлайды, оның көркемдік талғамын, еліктеуімен қиялын дамытады. Кезіндегі орыстың ұлы ақыны сахнаны «сиқырлы өлке» деп атаған. Мектепке дейінгі жасөспірім баланы тәрбиелеумен дамыту ісіне байланысты мақсаттарды шешуде сахна \театр\ ерекше рөл атқарады. Сахналандырылған ойындар желілі рөлдік ойындардан тек желілі ғана емес, сондай-ақ ойнау іс әрекетінің сипатымен ерекшеленетіні айқындалған. Сахналандырылған ойындар ойын- қойылымдары болып саналады, өйткені олар әдеби шығармалар түрінде белгілі бір мазмұнға ие, сондықтан балалар кейіпкерлерді ойнайды. Онда нағыз театр өнеріндегідей айшықты құралдар көмегімен- дауыс ырғағы, бет әлпетінің өзгеруі, қол қимылдары, дене бітімінің жағдайы мен жүріс-тұрысы арқылы нақты бейнелер қалыптасады. Мектепке ересек жастағы балалардың өзі театр ойындарын өз бетінше ойнамайды. Олардың қызығушылығын, тәрбиешінің ұсынысы бойынша және басқаруымен болатын сахналау ойындары арттырады.
Егер де бірінші сәбилер тобынан бастап, балалар тәрбиешінің көмегімен халық әндерімен кішігірім тақпақтарды, жұбату өлеңдерді, кіші сахна көрністерін ойнаса, екінші сәбилер тобында театрдың ойыншықтарын пайдалана отырып,мұны одан әрі жалғастырса, онда ересектер тобында театр іс әрекеті өз бетінше болуы мүмкін. Нағыз театрдың өзінен көрген, сондай-ақ өздері қойған сахналық ойындар балалардың ой өрісін-кеңейтеді, балаларды әңгімеге араласуға, спетакль туралы ата-аналарына, жолдастарына әңгімелеп беруге итермелелейді. Бұның бәрі сөйлеу қабілетінің дамуына, диалог түрінде сөйлеуге, өзі алған әсерін монолог түрінде сөйлеп жеткізуге себебін тигізеді. Ертегілер дүниесіне сапар шегу балалардың қиялдау, елестету, тіпті өздерін ойдан шығару қабілетін дамытады. Әдебиеттің ең озық үлгіларінің адамгершілік рухында тәрбие алған балалар өздері шығарған ертегілермен әңгімелерінде өздерін әділетті көрсетіп, әлсіздермен жәбірленгендерді қорғап жауыздарды жазалауға тырысады.
Барлық балалар театрды тамашалағанды жақсы көреді.
Бала тәрбиесінде әр түрлі театрдын алатын орны ерекше.
Қуыршақ театры баланың дүние танымын қалыптастыруда, үлкен рөл атқарады. Балалар әртістермен бірге күліп бірге жылап отырып, өздерін мазалап жүрген көптеген мәселелердің шешімін табады. Бүгінде бөбектердің дамуына үлкен ықпал ететін қуыршақ театрының құпияларын айтатаын болсақ;
-Тілін дамытады, себебі балалардың қолдарының саусақтарының жетілуі мен орталық мидың тілдің дамуына жауапты бөлігіне әсер етеді.
Балалар театрының бірнеше түрлері бар. Ең көп тараған түрі –қуыршақ театры. Қысқа тақпақтарды жаттап, оны өзіне тән орындау кезіне бастап-ақ кішкене көлемді спетакльдер ойнала бастайтыны белгілі.

Театр түрлері:
Қуыршақ театры.
Саусақ театры.
Көлеңке театры.
Ойыншықтар театры.

Саусақ театры: театр қуыршақтарының ішіндегі ең жеңілі, қол жетімдісі.
Саусақ театрын сабақтан тыс кезде де қолдануға болады.
Ас ішер алдында қолдануға болады.
Тамақ ішер кезде саусақ қуыршағы арқылы:\тақпақ айтуға болады\
Тамақ ішер кез келді
Сөйлемейміз, күлмейміз
Астан басқа өзгені,
Көзімізге ілмейміз. / астарың дәмді болсын/

Балаларға арналған көркем шығарманы оқыту неғұрлым дұрыс ұйымдастырылса, мектеп жасына дейінгі балалардың эстетикалық талғамын дамыту соғұрлым табысты болады. Тіпті кішкентайлар тобынан тобынан бастап-ақ тақпақпен қысқа өлеңдерді айтқызғанда көркем сөздер әсерлі естілу үшін үстел үстіндегі театрды, қысқа сахналы қойылымдар көрсетуді қолдана берген жөн.
-Бірінші кезеңде балалар ұжым болып, ертегі мәтінін ауызша айтады.
-Екінші кезеңде ертегінің барлық кейіпкерлері үшін оқып шығу бір балаға ғана ұсынады.
-Үшінші кезеңде балалар бір неше шығармашылық тапсырмаларды орындайды. \қорқыныш, қуаныш сезімдерін көрсете білу және т.с.с\
-Төртінші кезеңде рөлдерге бөлініп, ертегіні оқу жүзеге асырылады.
Балалардың тілін дамыту, сөйлеу мәдениеті мен ой - өрісін, дүниетанымын жетілдіру;
Балаларды адамгершілікке баулу, ойын нақты тапқыр сөйлеуге, ақылды, салмақты ой айтуға баулу;
Баланың қиялын есте сақтауын шығармашылық қабілетін дамыту, ойдан әңгіме, ертегі шығарып айтуға дағдыландыру;
Әр баланың жеке дара әртістік, шығармашылық қасиеттерін ескере отырып, өзін қоршаған ортаға, адамдарға, құрбыларына, өзіне деген қарым - қатынас мәдениетін қалыптастыру.
Ойын барысында ойын ситуациясына бейімделу, алғашқы да жекелеген элементтерді, кейінен рөлді толығымен ойнау арқылы баланың ой - өрісі, қиялы дамиды. Рөлді ойнау арқылы өз кейіпкерін алдына елестетіп қана қоймай, бала оның әрекеттерін, сезімдерін сезінеді.
Осындай эмоциялық күйлер баланы бұрын байқамаған өмір көріністеріне таң қалдырып, өз сезімін мимика, ым - ишара, тағы басқа көріністер арқылы біреуге үйретеді. Саусақ ойындар балалардың ой - өрісін кеңейтеді, балаларды әңгімеге араласуға, әңгіме туралы ата - аналарына, жолдастарына әңгімелеп беруге итермелейді. Бұның бәрі сөйлеу қабілетінің дамуына, диалог түрінде сөйлеуге өзі алған әсерін монолог түрінде сөйлеп жеткізуге септігін тигізеді.
Балабақшадағы театрландырылған іскерлік бағдарламасы 5 бөлімнен тұрады.

Театр мәдениеті:
Балаларға театр өнерінің шынайы сезімдерін меңгерту.

Драматизациялау
Драматизациялық ойында бала – артист, интоноция, мимика, пантомима арқылы өз бетімен бейне жасайды, өзіндік әрекет етіп рөлді ойнайды. Бұрыннан жасалған саханалық қойылымда бала ойын – драматизациясында қандай бір сюжетте ойнайды. Ойын драматизациясы көрерменсіз музыкалық сипаттағы орындау болады.

Драматизация ойынның екі түрін қарастыруға болады:
- Саусақтар ойын драматизациясы.
Балалар атрибуттарды саусақтарына киеді. Ертегінің мәтінін айта отырып саусақтарын қимылдатып сюжет жасайды. Көріністі ширманың сыртында тұрып, немесе топта еркін қозғала жүріп көрсетеді.
- Қуыршақ бибабомен ойын – драматизациясы.
Бұл ойында саусақтарға қуыршақ бибабаоны киеді. Ширмада ойнайды. Бұл қуыршақтарды ескі қуыршақтардан жасауға болады.
Балалар театрының бірнеше түрлері бар:
Ойыншықтар театры
– Бұнда балалар қысқа тақпақтарды жаттап, оның өзіне тән орындау кезінен бастап - ақ кішкене көлемді спектакельдер ойнайды. Ондағы адамдар рөлін ойыншықтар орындайды.
Жіптің көмегімен басқарылатын қуыршақтарды – маринеткалар дейді. Оларды әр түрлі материалдардан жасайды. Жұмсақ ойыншықтарды да қолдануға болады.
Саусақ театрында
– саусақтардың көмегімен қандайда болмасын ертегіні немесе өлең - тақпақ шумағын сахналау болып табылады. Саусақ театры арқылы баланың сөйлеуге деген талпынысы, қабілеті дамып, ынтасы артады және шығармашылық әрекетіне жол ашылады. Саусақ ойынын ойнай отырып, балалар қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстарды, жан - жануарларды, құстарды және ағаштарды бейнелей алады. Саусақтарының қозғалыс қимылына қарап, бала қуанады шаттанады, сөз айтуға тырысады және өлеңде үйренген сөз шумақтарын қайталап айта отырып, есінде сақтайтын болады. Сонымен қатар балалар екі қолын қимылдата отырып, оң, сол, жоғары, төмен т.б. түсініктерді бағдарлай алуда үйренеді.
Үстел үстіндегі театры
- Сәбилер тобынан бастап - ақ тақпақ пен қысқа өлеңдерді айтқызғанда көркем сөздер әсерлі естілу үшін стол үстіндегі театрды қолданған жөн. Мұнда үстелде құламай тұратын және қозғалтқанда еш кедергісіз жүретін ойыншықтар қолданылады.

Суреттер (картиналар) театры
- Декорация мен кейіпкердің – суреттері. Олардың әрекеттері шектелген. Ойнаушының дауыс ырғағы (интонация) арқылы кейіпкердің мінез - құлқы беріледі. Кейіпкер әрекет барысында пайда болады, балалардың қызығушылығын арттырады.

Стенд - кітапша театры
- Бірін - бірі ауыстыратын иллюстрациялық оқиғалар көрсетіледі. Стенд - кітапшаның беттерін ашу арқылы жүргізуші әр түрлі сюжеттерді көрсеттеді (оқиғалар, кездесулер ).

Фланелеграф театры
- Суреттер мен кейіпкерлер экранда көрсетіледі. Оларды фланельдер ұстап тұрады. Мұндағы суреттерді балалар мен бірге ескі кітаптардан, журналдардан қиып алуға болады.

Трафарет театры
- Трафарет театры арқылы сөз құрамының байлығын, диалог, монологты дамытуға болады. Балалар дайын трафареттердің көмегімен болашақ кейіпкерлердің суреттерін жасайды. Оларды түрлі - түсті бояулармен бояйды, дайын бейнелерді қайшымен қияды. Бұл жерде балалардың шығармашылық ойлау қабілеттері дамиды. Ұжымдасып жұмыс істеу үрдісінде әрбір бала өзіне берілген бейненің түр - тұлғасын, қимыл - қозғалысын өзгерте алады.

Көлеңкелі театр
- Жарық өте жақсы түскен экранда адамдар, жануарлар және құстардың пішіндерінің қозғалысына қарауды балалар өте жақсы көреді. Ертегі, әңгіме, өлең, әндерді көлеңке театры арқылы айтуға болады. Көлеңке таетрдың қойылымын көрсетуге үш тәрбиеші қатысады. Біреуі мазмұнын оқиды, екеуі көріністі көрсетеді
Саусақ ойындарының нәтижесінде:
- Баланың тілі жетіледі;
- Қимыл - қозғалысы артады;
- Икемділігі артады;
- Қисынды ойлауы дамиды;
- Танымдық деңгейі артады.

Қорыта келгенде, театр балалардың көркем қабілеттіліктерінің жетілдіріп қана қоймай оларды тұлға аралық қарым-қатынасқа, өнерге деген қызығушылықтарын арттырады. Сонымен бірге сахнаға бейімделген балалардың бойында өзіне деген сенім артып, алғашқы қол шапалақтауларды сезіне алады. Қалай десекте театр- балалар үшін мереке,демалыс орны.Ал осындай бақытқа жол ашу біздер, тәрбиешілер үшін үлкен табыс.