Тіл дамыту саба?ында ойын технологиясын ?олдану ар?ылы тілге деген ?ызы?ушылы?ын ?алыптастыру
Зерттеу объектісі: ойын технологиясын о?у ?рдісінде пайдалану ар?ылы баланы? білім, білік да?дысын, белсенділігін арттыру.
Ма?саты: ойын технологиясын ?олдану ар?ылы баланы? тілге деген ?ызы?ушылы?ын дамытып ?алыптастыру. ?лтты? ойын элементтерін ?олдану ар?ылы салт-д?ст?рді білуге, с?юге т?рбиелеу.
Міндеті: ойын технологиясыны? т?рбиелік, дамытушылы? ма?сатын аны?тау. ойын кезінде баланы? д?рыс с?йлеу да?дысын ?алыптастыру.Ойын ар?ылы о?ыту технологиясы бастауыш сыныптарда ке?інен ?олданылады. ?р м??алім технологияны? н?тижесін д?рыс болуы ?шін мынандай жа?дайларды ескеруі ?ажет.
?р ойынны? т?рбиелік, білімділік, дамытушылы? ма?ызын алдын-ала жете т?сініп, оны? балалар?а ?андай н?тиже беретіндігін аны?тау.Ойын ж?ргізетін орынны? м?мкіндігі, ойын жабды?тарыны? эстетикалы? талаптар?а сай болуы, алдын – ала ?зірлеу. Сыныпта?ы о?ушыларды? жас, психологиялы? ерекшеліктеріне, білім де?гейлеріне, с?здік ?орына с?йкес келуі.
Ойын кезіндегі ?оз?алыс, техникалы? ?ауіпсіздіктен ?амтамасыз ету.
Ойынны?, саба?та?ы ойын элементтеріні? о?ушыларды? ынтасын тартып, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру?а ба?ытталуы.
Тіл дамыту саба?ында?ы ойын технологиясыны? ма?саты о?ушыларды? саба?та ?йренген с?здерін ауызекі с?йлеуде, к?нделікті ?арым-?атынаста д?рыс ?олдану?а ?йрету. Барлы? сыныптарда «Жыл мезгілдері» деген модуль бар. Мен ?з саба?тарымда (н?тиже саба?та) к?птеген ойын т?рлерін ?олданамын. Ойын «Кім тез?» ай аттарын д?рыс жаз.
Б?л ойынды жеке, топ бойынша ?ткізуге болады. Б?л ойын о?ушыларды? буын?а д?рыс б?ліп о?у да?дысын дамытады. О?ушыларды? ?ызы?ып ойнайтын ойыны «Адас?ан айлар».
Т?рт ?орап дайындайсыз. ?р ?орап сыртында жыл мезгіліне сай сурет болады, ай аттарын ауыстырып саласыз, о?ушы ?р айды жыл мезгіліне сай тауып салады. Б?л ойынды уа?ытпен ойнату?а болады. Ойын о?ушыны? тез о?у, ?имылдау да?дысын ?алыптастырады. М??алім о?ушыны? ай аттарын, жыл мезгілін есінде ?алай са?та?анын ба?алайды. «Сымсыз телефон» ойыны. Лексикалы? ба?ылауды ауызша ж?ргізілгенде ?олданамыз. Мысалы та?ырыбы : «?алада. ?алада?ы м?дени орындар». О?ушы телефон т?т?асын алады да с?зді айтады. Бізді? ?ала – аудармасын 2 – ші о?ушы. Ары ?арай жал?аса береді. С?здік диктант ?немі ж?рсе баланы жалы?тырады, сонды?тан б?л ойынды о?ушылар ?ызы?а ойнайды. Осы ойын ар?ылы ша?ын диалогты ойнату?а болады.
Б?л ойын о?ушыны д?рыс м?дениетті с?йлеуге ?йретеді, с?здік ?орын ба?алау?а м?мкіндік береді. ?лкен бір модульді ая?та?ан кезде н?тиже саба?та «?оржынды кім тез шешеді?» деген ойын ойнаймыз. ?ш ?атар болса (немесе 3 топ) ?ш ?оржын дайындайсыз. ?р ?оржында аударма ж?мысы, с?з тіркесін ??ру, буын?а б?лу, модул?а с?йкес грамматикалы? тапсырма, м?нерлеп о?у, диалог болады. ?ай топ тез дайындалып, д?рыс айтып шы?ады (7-10 минут). Б?л ойынды м??алім белгілі бір модуль бойынша о?ушыны? ?андай де?гейде ме?гергенін тексере алады.
?аза?ты? ?лтты? ойындарыны? бір ?ыдыруы асы? ойынынан т?рады. Асы?ты «Сен айт», М?тінді жал?астыр ойындарында ?олдану?а болады. Б?л ойындар асы? ла?тыру ар?ылы ж?реді де, баланы шапшанды??а, тез ойлау?а да?дыландырады. Саба?та ?лтты? ойын элементтерін ?олдану барысында м??алім с?здермен таныстырады, д?рыс айту?а ?йретеді, салт-д?ст?рді с?юге т?рбиелейді. О?ушылар к?бінесе саба?та ойын т?рлеріні? жиі болуына жа?сы да?дыланады.
Мысалы : жануарлар атауларын жа?сы естерінде са?тап ?алулары ?шін мынандай ойын т?рін ж?ргіземін «Адас?ан малдар» ойыны.
Т?рт т?лік малды? с?реттері та?тада ілулі т?рады ж?не суреттерді? ?асында жануарларды? ?з балалары с?реттелмеген. Сонымен балалар т?рт т?лік малды? ?озысын, ботасын, б?зауын, ??лынын тауып та?та?а шы?ып жазады. Б?л ойын балаларды? тез ойлану, д?рыс жазу да?дыларын ?алыптастырады. Саба?тарда ?олданатын ойын элементтері о?ушыларды? белсенділігін арттырып, оларды ынталандырады, теориялы? білімдерін практикада ?олдану?а ?йретеді. Кез келген ойын элементі саба?та екі т?рлі ма?сат?а ба?ытталады. Оны? біріншісі – о?ушыны? саба??а ?ызы?ушылы?ын, ынтасын арттыру, тілін дамыту, екіншісі – о?ушыларды тап?ырлы??а баулып, зейініне, ойлау ?абілетін арттыру.
«С?з ??рау» ойыны. Ойын мазм?ны: Суреті бар ?а?аздарды ??растырады. ?а?азда жеміс, а?, ?сімдік, ?имыл атаулары т.б.суреттері болады. ??растырып шы?ар?ан суреттерді? атауын табады ж?не сол с?зден с?здер ??райды. Мысалы: «арыстан» с?зінен ата, сан тыс, нар, тары т.б.сия?ты с?здер шы?ады. Е? к?п с?з жаз?ан (7 ?ріпті с?зден е? аз 7 с?з тап?ан) адам же?еді.
Математика саба?тарында ?лтты? ойындарды пайдалану
Халы? ойындарын математика саба?ында пайдалану о?ушыны? ал?ан білімін к?нделікті ?мірмен берік ?штастыра т?суге ?олайлы м?мкіндік жасайды. Математика саба?ында халы? ойындарын ?олдануды? т?рлі жолдары бар. Мысалы, ойын саба?ты? басында не ортасында, не со?ында ?олданылуы м?мкін. Ойынды саба?ты? басында ?олдану жа?а саба??а немесе с?ралатын ?й тапсырмасына о?ушыларды т?гел ?атыстыру ма?сатын к?здейді. Егер ойын саба?ты? ортасында ?олданылатын болса, онда м??алімні? ма?саты-о?ушыларды? к??іл-к?йлерін сергіту, шарша?анын ?мыттырып, ерік-жігерін дамыту. Ойын саба?ты? со?ында та?ырыпты бекіту не сол саба?тан ал?ан білімді жина?тау ма?сатында пайдаланылады.
Математика саба?тарында «?ыз ?уу», «?ан талапай», «Те?ге алу», «Ар?ан тартыс» сия?ты ?аза?ты? ?лтты? ойындарын ?олдану?а болады. М?селен, «?ыз ?уу» ойыны. Алдымен с?ра?тар беріледі. Содан кейін есеп о?ылады. Ойын шарты т?сіндіріледі. Атам ?аза? ?ызды? жолы — жі?ішке демекші, алдымен ?ыз бала тапсырманы? бірінші мысалын орындайды, содан кейін екінші карточкамен ер бала орындайды. Егер ер бала д?рыс шы?арып, б?рын орындаса, онда ?ызды ?стап ал?ан болып есептеледі. ?ыз бірінші болса, онда ер бала?а жеткізбей же?іске жеткен болады.
«?ан талапай» — асы?пен ойналатын ойын. Б?л ойын?а н?мірленген асы? алынады. Н?мірге байланысты карточка алынады. Асы? жерге шашылады, ал балалар талапайлап асы? алады. Н?мірлері бойынша карточкада?ы есепті шы?арады. Кім тез ?рі д?рыс шы?арса, сол же?іске шы?ады.
«Те?ге алу». Б?л ойынды салыстыру, ерекшелігін табу, айырмашылы?ын табу?а байланысты есептерді ойнату?а болады. Алдымен с?ра? беріледі. Есепті? бірнешеуі о?ып талданады. ?лтты? те?гемізді? суреті ілулі т?рады. Екі о?ушыны? ?айсысы есепті д?рыс орындаса, сол т?л те?гемізді алады.
«Ар?ан тартыс» ойынында алдымен ойын?а байланысты с?ра?тар беріледі. Та?та?а ар?ан суреті ілінеді. К?бейту кестесі бойынша берілген тапсырмаларды кім к?п орындаса, сол топты? же?іске жететіндігі айтылады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Тіл дамыту саба?ында ойын технологиясын ?олдану»
Тіл дамыту сабағында ойын технологиясын қолдану арқылы тілге деген қызығушылығын қалыптастыру
Зерттеу объектісі: ойын технологиясын оқу үрдісінде пайдалану арқылы баланың білім, білік дағдысын, белсенділігін арттыру.
Мақсаты:
ойын технологиясын қолдану арқылы баланың тілге деген қызығушылығын дамытып қалыптастыру.
- ұлттық ойын элементтерін қолдану арқылы салт-дәстүрді білуге, сүюге тәрбиелеу.
Міндеті:
ойын технологиясының тәрбиелік, дамытушылық мақсатын анықтау.
ойын кезінде баланың дұрыс сөйлеу дағдысын қалыптастыру.
Ойын арқылы оқыту технологиясы бастауыш сыныптарда кеңінен қолданылады. Әр мұғалім технологияның нәтижесін дұрыс болуы үшін мынандай жағдайларды ескеруі қажет.
Әр ойынның тәрбиелік, білімділік, дамытушылық маңызын алдын-ала жете түсініп, оның балаларға қандай нәтиже беретіндігін анықтау
Ойын жүргізетін орынның мүмкіндігі, ойын жабдықтарының эстетикалық талаптарға сай болуы, алдын – ала әзірлеу.
Сыныптағы оқушылардың жас, психологиялық ерекшеліктеріне, білім деңгейлеріне, сөздік қорына сәйкес келуі.
Ойын кезіндегі қозғалыс, техникалық қауіпсіздіктен қамтамасыз ету.
Ойынның, сабақтағы ойын элементтерінің оқушылардың ынтасын тартып, пәнге деген қызығушылығын арттыруға бағытталуы.
Тіл дамыту сабағындағы ойын технологиясының мақсаты оқушылардың сабақта үйренген сөздерін ауызекі сөйлеуде, күнделікті қарым-қатынаста дұрыс қолдануға үйрету. Барлық сыныптарда «Жыл мезгілдері» деген модуль бар. Мен өз сабақтарымда (нәтиже сабақта) көптеген ойын түрлерін қолданамын. Ойын «Кім тез?» ай аттарын дұрыс жаз.
Бұл ойынды жеке, топ бойынша өткізуге болады. Бұл ойын оқушылардың буынға дұрыс бөліп оқу дағдысын дамытады. Оқушылардың қызығып ойнайтын ойыны «Адасқан айлар».
Төрт қорап дайындайсыз. Әр қорап сыртында жыл мезгіліне сай сурет болады, ай аттарын ауыстырып саласыз, оқушы әр айды жыл мезгіліне сай тауып салады. Бұл ойынды уақытпен ойнатуға болады. Ойын оқушының тез оқу, қимылдау дағдысын қалыптастырады. Мұғалім оқушының ай аттарын, жыл мезгілін есінде қалай сақтағанын бағалайды. «Сымсыз телефон» ойыны. Лексикалық бақылауды ауызша жүргізілгенде қолданамыз. Мысалы тақырыбы : «Қалада. Қаладағы мәдени орындар». Оқушы телефон тұтқасын алады да сөзді айтады. Біздің қала – аудармасын 2 – ші оқушы. Ары қарай жалғаса береді. Сөздік диктант үнемі жүрсе баланы жалықтырады, сондықтан бұл ойынды оқушылар қызыға ойнайды. Осы ойын арқылы шағын диалогты ойнатуға болады.
Бұл ойын оқушыны дұрыс мәдениетті сөйлеуге үйретеді, сөздік қорын бағалауға мүмкіндік береді. Үлкен бір модульді аяқтаған кезде нәтиже сабақта «Қоржынды кім тез шешеді?» деген ойын ойнаймыз. Үш қатар болса (немесе 3 топ) үш қоржын дайындайсыз. Әр қоржында аударма жұмысы, сөз тіркесін құру, буынға бөлу, модулға сәйкес грамматикалық тапсырма, мәнерлеп оқу, диалог болады. Қай топ тез дайындалып, дұрыс айтып шығады (7-10 минут). Бұл ойынды мұғалім белгілі бір модуль бойынша оқушының қандай деңгейде меңгергенін тексере алады.
Қазақтың ұлттық ойындарының бір қыдыруы асық ойынынан тұрады. Асықты «Сен айт», Мәтінді жалғастыр ойындарында қолдануға болады. Бұл ойындар асық лақтыру арқылы жүреді де, баланы шапшандыққа, тез ойлауға дағдыландырады. Сабақта ұлттық ойын элементтерін қолдану барысында мұғалім сөздермен таныстырады, дұрыс айтуға үйретеді, салт-дәстүрді сүюге тәрбиелейді. Оқушылар көбінесе сабақта ойын түрлерінің жиі болуына жақсы дағдыланады.
Мысалы : жануарлар атауларын жақсы естерінде сақтап қалулары үшін мынандай ойын түрін жүргіземін «Адасқан малдар» ойыны.
Төрт түлік малдың сүреттері тақтада ілулі тұрады және суреттердің қасында жануарлардың өз балалары сүреттелмеген. Сонымен балалар төрт түлік малдың қозысын, ботасын, бұзауын, құлынын тауып тақтаға шығып жазады. Бұл ойын балалардың тез ойлану, дұрыс жазу дағдыларын қалыптастырады. Сабақтарда қолданатын ойын элементтері оқушылардың белсенділігін арттырып, оларды ынталандырады, теориялық білімдерін практикада қолдануға үйретеді. Кез келген ойын элементі сабақта екі түрлі мақсатқа бағытталады. Оның біріншісі – оқушының сабаққа қызығушылығын, ынтасын арттыру, тілін дамыту, екіншісі – оқушыларды тапқырлыққа баулып, зейініне, ойлау қабілетін арттыру.
«Сөз құрау» ойыны. Ойын мазмұны: Суреті бар қағаздарды құрастырады. Қағазда жеміс, аң, өсімдік, қимыл атаулары т.б.суреттері болады. Құрастырып шығарған суреттердің атауын табады және сол сөзден сөздер құрайды. Мысалы: «арыстан» сөзінен ата, сан тыс, нар, тары т..б.сияқты сөздер шығады. Ең көп сөз жазған (7 әріпті сөзден ең аз 7 сөз тапқан) адам жеңеді.
Математика сабақтарында ұлттық ойындарды пайдалану
Халық ойындарын математика сабағында пайдалану оқушының алған білімін күнделікті өмірмен берік ұштастыра түсуге қолайлы мүмкіндік жасайды. Математика сабағында халық ойындарын қолданудың түрлі жолдары бар. Мысалы, ойын сабақтың басында не ортасында, не соңында қолданылуы мүмкін. Ойынды сабақтың басында қолдану жаңа сабаққа немесе сұралатын үй тапсырмасына оқушыларды түгел қатыстыру мақсатын көздейді. Егер ойын сабақтың ортасында қолданылатын болса, онда мұғалімнің мақсаты-оқушылардың көңіл-күйлерін сергіту, шаршағанын ұмыттырып, ерік-жігерін дамыту. Ойын сабақтың соңында тақырыпты бекіту не сол сабақтан алған білімді жинақтау мақсатында пайдаланылады.
Математика сабақтарында «Қыз қуу», «Қан талапай», «Теңге алу», «Арқан тартыс» сияқты қазақтың ұлттық ойындарын қолдануға болады. Мәселен, «Қыз қуу» ойыны. Алдымен сұрақтар беріледі. Содан кейін есеп оқылады. Ойын шарты түсіндіріледі. Атам қазақ қыздың жолы — жіңішке демекші, алдымен қыз бала тапсырманың бірінші мысалын орындайды, содан кейін екінші карточкамен ер бала орындайды. Егер ер бала дұрыс шығарып, бұрын орындаса, онда қызды ұстап алған болып есептеледі. Қыз бірінші болса, онда ер балаға жеткізбей жеңіске жеткен болады.
«Қан талапай» — асықпен ойналатын ойын. Бұл ойынға нөмірленген асық алынады. Нөмірге байланысты карточка алынады. Асық жерге шашылады, ал балалар талапайлап асық алады. Нөмірлері бойынша карточкадағы есепті шығарады. Кім тез әрі дұрыс шығарса, сол жеңіске шығады.
«Теңге алу». Бұл ойынды салыстыру, ерекшелігін табу, айырмашылығын табуға байланысты есептерді ойнатуға болады. Алдымен сұрақ беріледі. Есептің бірнешеуі оқып талданады. Ұлттық теңгеміздің суреті ілулі тұрады. Екі оқушының қайсысы есепті дұрыс орындаса, сол төл теңгемізді алады.
«Арқан тартыс» ойынында алдымен ойынға байланысты сұрақтар беріледі. Тақтаға арқан суреті ілінеді. Көбейту кестесі бойынша берілген тапсырмаларды кім көп орындаса, сол топтық жеңіске жететіндігі айтылады.
