Ма?саты: Балалардын ой-?рісін ке?ейту,геометриялык пішіндерді бір-бірінен ажыратып атай білуге ?йрету.Киял болжамдарын дамытып,кабілеттерін шы?дау,таным ?нерін с?здік ?арым-?атынастарын байыту.Білімдерін ж?йелі т?рде к?рсете алу?а баулу,дидактикалы? шеберлігіні? артуына ы?пал жасау.Теориялы? білімін т?жірибеде ?олдана білу ??зіреттілігін ?алыптастыру.Балаларды? ойлау,к?ріп тану,зейінін,есте са?тау ?абілеттерінойын ар?ылы дамыту,дербес іс-?рекетке т?рбиелеу.Бір-бірінедеген досты? ?арым-?атынас?а т?рбиелеу.?зін жеке т?л?а ретінде сезініп,берілген тапсырманы орындап,?з ойын еркін айту?а жетелеу.
Геометрия (гр. geometrіa, ge — Жер ж?не metrio — ?лшеймін) — математиканы? ке?істіктік пішіндер (формалар) мен ?атынастарды, сондай-а?, олар?а ??сас бас?а да пішіндер мен ?атынастарды зерттейтін саласы. Фигуралар ке?істіктік пішіндер болып есептеледі.
Мектепке дейінгі мекемеде геометриялы? пішіндер ?олданы- мені? ойымша геометриялы? пішіндерді? ал?аш?ы т?сініктерін ?алыптастырады.
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫ? ГЕОМЕТРИЯЛЫ? ФИГУРАЛАР ТУРАЛЫ Т?СІНІГІН ?АЛЫПТАСТЫРУ
Геометриялы? фигуралар жайында?ы м?ліметті балалар ал?аш рет ойынан алады. О?у жылыны? басында топ?а шар, ??рылыс материалдарын, мозайкалар т.б. енгізеді. Балалармен ойнай баста?ан педагог геометриялы? фигураларды? д?рыс атын атайды.
Б?л уа?ытта баланы? ?абылдауын дамыта т?су керек, ?р т?рлі формалар туралы т?сінік жина?тау керек. Ал?аш?ы жаста?ы топта баланы? шар ж?не т?ртб?рышты ажырата білуді ?йретеді. Біра? кейбір балалар екінші кіші топ?а ал?аш рет келуі болады, сонды?тан саба?ты фигуралармен таныстырудан бастау керек. Кішкентайлар тобымен ж?мыс істеген т?рбиеші шарды атап, оны атап к?рсетеді, ?р т?рлі ?имылдар жасап ?олдан-?ол?а домалатады. Екі ала?анымен д??гелетеді, ?стел ?стінде д??гелетеді, ?имыл барысында т?рбиеші с?йлеп айтады: шар домалап жатыр. Мен шарты ?олдан-?ол?а домалаттым. Балалар ?олдарына шар алып д?л осы ?рекетті ?айталайды, кейін кімні? шары ?андай т?сте екенін аны?тайды. ?орта келе, ?олда ?ызыл шар ол домалап жатыр. Балаусада к?к шар домалап жатыр. М?хаметжанда жасыл шар ол да домалап жатыр барлы? шарлар домалап жатыр.
Кейін балаларды кубпен таныстырады. Оларда затты? к?лемін зерттеу т?жірибесі бол?анды?тан ?р т?рлі ?лшемдегі кубтар ?сынылады. Алдымен т?рбиеші кубты к?рсетіп атайды. Кейін екі т?сі ?згеше куб к?рсетеді ж?не б?л не? Оны? т?сі ?андай? ?ай куб к?п немесе аз деген с?раулар ?ояды. Балалар кубты ?бден ?стап, зерттеп бол?аннан кейін оны? т?ра?ты екенін аны?тайды. Олар ?лкен кубты? ?стіне кішісін ?ойып, бірде?елерді ??ра бастайды.
Кейін б?л фигураларды салыстыру, топтастыру жатты?уын ж?ргізді. Балалар?а ?лгі бойынша бірнеше шар немесе куб алуды ?сынады.
Шар немесе кубты к?рсет (3-4 фигураны? арасынан). Д?л сол т?стегі немесе к?лемі де сондай шарты тауып к?рсет.
Куб ж?не шарты айыра білу жатты?уы берілген белгілер бойынша заттарды те?естіруге кіреді.
Балаларды? білім жиынты?ын тексеру ?шін та?ы ойын ?йымдастырылады. Олар?а та?тамен ж?мыс ??рады ?р тесікке ?ажетті ?з фигурасын (?шб?рыш, т?ртб?рыш, шар) орын орнына ?ою керектігін бір фигура екінші фигураны? орнына ша? келмейтінін т?сіндіреді. (Шар д??гелек ж?не оны? тесігі де д?л солай, ?олымен шеттерін ?стап шы??ан педагог баланы затты? формасын сезімталды? ?абылдау?а ?йретеді. Егер бала ?зі істеуге ?иналса о?ан ?олмен батыл ж?ргізуді к?мектесу керек.
Геометриялы? фигураларды о?ытуда балалар?а ?олмен айналдырып к?рсету, к?збен ?ада?алау ма?ызды болып саналады. Т?рбиеші фигураны к?рсетіп оны атайды, кейін балалардан соны ?айталауын с?райды, кейін балалармен бірігіп д?л сондай ?имыл жасау?а ша?ырады. Балалар т?рбиешіні? ?олына ?арап д?л соны ?айталайды. Форманы? ?асиетін шы?ару ?шін баладан ?андай да бір ?имыл жасауын с?райды, фигураларды д??гелеткен бала д??гелекті домалап, ал тік т?ртб?рышты? домаламайтынды?ына к?з жеткізеді. Не ?шін тік т?ртб?рыш домаламайды? ?йткені б?рыштары кедергі жасайды. Тік т?рт б?рышты? д??гелек б?рышы жо?, сонды?тан домаламайды.
Фигура туралы т?сінік ??ру ?шін оны? моделін ?олданады (д??гелек, т?ртб?рыш, ?шб?рыш т.б.) картоннан, ?а?аздан істелгенін пайдаланады
?орыта келе саба? со?ына таман балалар ?р т?рлі фигураларды? ішінде т?рт?рышты, ?шб?рышты д??гелекті таба алады.
Мектепке келген балалар келесі геометриялы? фигураларды ажыратып, д?рыс атай білуі керек: ?шб?рыш, т?ртб?рыш, шар, цилиндр.
Ол заттан ?здері білген к?лемді табуды ?йренеді. Б?л ж?мыс?а ереже бойынша 30минут б?лінеді. О?у жылыны? басында т?рбиеші баланы? к?лем туралы біліміні? де?гейін аны?тайды. Еге балалар ?шб?рыш пен д??гелекті, т?ртб?рыш пен цилиндрды ажырата алмаса онда ?зын фигураларды? моделі салыстыру ?ажет болады.
Балаларды? алты-жеті жасында ойлау ?абілеті арта т?седі. Сонды?тан балалар?а берілген тапсырма да к?рделене т?седі. Мысалы геометриялы? фигураларды айыра білу керек. Екі-?ш фигураны ??растыру ар?ылы ?андай жа?сы форма ??растыру?а болады. Тапсырманы орында?ан бала ?андай фигураларды ??растыру ар?ылы, ?андай фигура жасап шы??анын айтып бере алады. Балалармен б?лай ж?мыс жасау ар?ылы баланы? математика?а деген ?ызы?ушылы?ы артады, білімі жетіледі. Мектеп жасына дейінгі балалар м?ндай ?ызы?ты тапсырмаларды ынталана отырып, шын ы?ыласымен орындайды. Мысалы, т?рлі ?йшік формалы фигурадан жалауша шы?арады, жеті тая?шадан екі квадрат шы?арады., конструкторлармен ойнай отырып одан ?оян немесе тырнаны? м?сінін шы?арады. ?з беттерінше тапсырманы орында?ан балаларды ма?тап ?згелерге ?лгі етеді. Тапсырманы ?зі? орында?анда ?ана ?ызы?ты болатынын т?сіндіре отырып, т?рбиеші баланы? ?зінен талап етеді.
Барлы? ойын ж?не ойын жатты?уларын, біртіндеп ?иындата отырып, т?рт топ?а б?луге болады:
ойын айта білу ж?не тежелеп ??рамдарын дамыту ?шін;
заттарды оларды? ??рамдарына ?арап салыстыра білуін дамыту ?шін;
классификациялау ж?не жалпылау ?рекеттерін дамыту ?шін;
логикалы? ?рекеттерге ж?не операциялар?а деген ?абілеттілігін дамыту ?шін;
– шамамен 4000 жылды? тарихы бар ?ытай ойыны. Белгілі бір ?атынаста кесілген 7 ?рт?рлі фигуралар ар?ылы алдын ала білетін немесе жа?адан ойлап ?ала?ан бейнені? кескінін келтіру.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«"Геометриялы? пішіндермен танысу" ке?ес»
Геометриялық пішіндермен таныстыру
Тәрбиеші: Маханбетжанова М.М
Геометриялық түсініктермен танысу
(педагогикалық кеңес)
Мақсаты: Балалардын ой-өрісін кеңейту,геометриялык пішіндерді бір-бірінен ажыратып атай білуге үйрету.Киял болжамдарын дамытып,кабілеттерін шыңдау,таным өнерін сөздік қарым-қатынастарын байыту.Білімдерін жүйелі түрде көрсете алуға баулу,дидактикалық шеберлігінің артуына ықпал жасау.Теориялық білімін тәжірибеде қолдана білу құзіреттілігін қалыптастыру.Балалардың ойлау,көріп тану,зейінін,есте сақтау қабілеттерінойын арқылы дамыту,дербес іс-әрекетке тәрбиелеу.Бір-бірінедеген достық қарым-қатынасқа тәрбиелеу.Өзін жеке тұлға ретінде сезініп,берілген тапсырманы орындап,өз ойын еркін айтуға жетелеу.
Геометрия (гр.geometrіa, ge — Жер және metrio — өлшеймін) — математиканың кеңістіктік пішіндер (формалар) мен қатынастарды, сондай-ақ, оларға ұқсас басқа да пішіндер мен қатынастарды зерттейтін саласы. Фигуралар кеңістіктік пішіндер болып есептеледі.
Мектепке дейінгі мекемеде геометриялық пішіндер қолданы- менің ойымша геометриялық пішіндердің алғашқы түсініктерін қалыптастырады.
МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ ГЕОМЕТРИЯЛЫҚ ФИГУРАЛАР ТУРАЛЫ ТҮСІНІГІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Геометриялық фигуралар жайындағы мәліметті балалар алғаш рет ойынан алады. Оқу жылының басында топқа шар, құрылыс материалдарын, мозайкалар т.б. енгізеді. Балалармен ойнай бастаған педагог геометриялық фигуралардың дұрыс атын атайды.
Бұл уақытта баланың қабылдауын дамыта түсу керек, әр түрлі формалар туралы түсінік жинақтау керек. Алғашқы жастағы топта баланың шар және төртбұрышты ажырата білуді үйретеді. Бірақ кейбір балалар екінші кіші топқа алғаш рет келуі болады, сондықтан сабақты фигуралармен таныстырудан бастау керек. Кішкентайлар тобымен жұмыс істеген тәрбиеші шарды атап, оны атап көрсетеді, әр түрлі қимылдар жасап қолдан-қолға домалатады. Екі алақанымен дөңгелетеді, үстел үстінде дөңгелетеді, қимыл барысында тәрбиеші сөйлеп айтады: шар домалап жатыр. Мен шарты қолдан-қолға домалаттым. Балалар қолдарына шар алып дәл осы әрекетті қайталайды, кейін кімнің шары қандай түсте екенін анықтайды. Қорта келе, қолда қызыл шар ол домалап жатыр. Балаусада көк шар домалап жатыр. Мұхаметжанда жасыл шар ол да домалап жатыр барлық шарлар домалап жатыр.
Кейін балаларды кубпен таныстырады. Оларда заттың көлемін зерттеу тәжірибесі болғандықтан әр түрлі өлшемдегі кубтар ұсынылады. Алдымен тәрбиеші кубты көрсетіп атайды. Кейін екі түсі өзгеше куб көрсетеді және бұл не? Оның түсі қандай? Қай куб көп немесе аз деген сұраулар қояды. Балалар кубты әбден ұстап, зерттеп болғаннан кейін оның тұрақты екенін анықтайды. Олар үлкен кубтың үстіне кішісін қойып, бірдеңелерді құра бастайды.
Кейін бұл фигураларды салыстыру, топтастыру жаттығуын жүргізді. Балаларға үлгі бойынша бірнеше шар немесе куб алуды ұсынады.
Шар немесе кубты көрсет (3-4 фигураның арасынан). Дәл сол түстегі немесе көлемі де сондай шарты тауып көрсет.
Куб және шарты айыра білу жаттығуы берілген белгілер бойынша заттарды теңестіруге кіреді.
Балалардың білім жиынтығын тексеру үшін тағы ойын ұйымдастырылады. Оларға тақтамен жұмыс құрады әр тесікке қажетті өз фигурасын (үшбұрыш, төртбұрыш, шар) орын орнына қою керектігін бір фигура екінші фигураның орнына шақ келмейтінін түсіндіреді. (Шар дөңгелек және оның тесігі де дәл солай, қолымен шеттерін ұстап шыққан педагог баланы заттың формасын сезімталдық қабылдауға үйретеді. Егер бала өзі істеуге қиналса оған қолмен батыл жүргізуді көмектесу керек.
Геометриялық фигураларды оқытуда балаларға қолмен айналдырып көрсету, көзбен қадағалау маңызды болып саналады. Тәрбиеші фигураны көрсетіп оны атайды, кейін балалардан соны қайталауын сұрайды, кейін балалармен бірігіп дәл сондай қимыл жасауға шақырады. Балалар тәрбиешінің қолына қарап дәл соны қайталайды. Форманың қасиетін шығару үшін баладан қандай да бір қимыл жасауын сұрайды, фигураларды дөңгелеткен бала дөңгелекті домалап, ал тік төртбұрыштың домаламайтындығына көз жеткізеді. Не үшін тік төртбұрыш домаламайды? өйткені бұрыштары кедергі жасайды. Тік төрт бұрыштың дөңгелек бұрышы жоқ, сондықтан домаламайды.
Фигура туралы түсінік құру үшін оның моделін қолданады (дөңгелек, төртбұрыш, үшбұрыш т.б.) картоннан, қағаздан істелгенін пайдаланады
Қорыта келе сабақ соңына таман балалар әр түрлі фигуралардың ішінде төртұрышты, үшбұрышты дөңгелекті таба алады.
Мектепке келген балалар келесі геометриялық фигураларды ажыратып, дұрыс атай білуі керек: үшбұрыш, төртбұрыш, шар, цилиндр.
Ол заттан өздері білген көлемді табуды үйренеді. Бұл жұмысқа ереже бойынша 30минут бөлінеді. Оқу жылының басында тәрбиеші баланың көлем туралы білімінің деңгейін анықтайды. Еге балалар үшбұрыш пен дөңгелекті, төртбұрыш пен цилиндрды ажырата алмаса онда ұзын фигуралардың моделі салыстыру қажет болады.
Балалардың алты-жеті жасында ойлау қабілеті арта түседі. Сондықтан балаларға берілген тапсырма да күрделене түседі. Мысалы геометриялық фигураларды айыра білу керек. Екі-үш фигураны құрастыру арқылы қандай жақсы форма құрастыруға болады. Тапсырманы орындаған бала қандай фигураларды құрастыру арқылы, қандай фигура жасап шыққанын айтып бере алады. Балалармен бұлай жұмыс жасау арқылы баланың математикаға деген қызығушылығы артады, білімі жетіледі. Мектеп жасына дейінгі балалар мұндай қызықты тапсырмаларды ынталана отырып, шын ықыласымен орындайды. Мысалы, түрлі үйшік формалы фигурадан жалауша шығарады, жеті таяқшадан екі квадрат шығарады., конструкторлармен ойнай отырып одан қоян немесе тырнаның мүсінін шығарады. Өз беттерінше тапсырманы орындаған балаларды мақтап өзгелерге үлгі етеді. Тапсырманы өзің орындағанда ғана қызықты болатынын түсіндіре отырып, тәрбиеші баланың өзінен талап етеді.
Дьенештың логикалық блогы 48 геометриялық фигурадан тұрады.
А) төрт пішінен ( дөңгелек, үшбұрыш, төртбұрыш, тіктөртбұрыш)
Б) үш түстен ( қызыл, көк, сары)
В) екі көлемнен (үлкен, кіші)
Г) екі түрлі қалыңдықтан ( жуан, жіңішке)
Әр геометриялық пішін: төрт түрлі мағына береді: пішінімен, түсімен, көлемімен, қалыңдығымен. Жинақта бірде-бір бірдей пішіндер кездеспейді.
Барлық ойын және ойын жаттығуларын, біртіндеп қиындата отырып, төрт топқа бөлуге болады:
ойын айта білу және тежелеп құрамдарын дамыту үшін;
заттарды олардың құрамдарына қарап салыстыра білуін дамыту үшін;
классификациялау және жалпылау әрекеттерін дамыту үшін;
логикалық әрекеттерге және операцияларға деген қабілеттілігін дамыту үшін;
Танграм – шамамен 4000 жылдық тарихы бар қытай ойыны. Белгілі бір қатынаста кесілген 7 әртүрлі фигуралар арқылы алдын ала білетін немесе жаңадан ойлап қалаған бейненің кескінін келтіру.
