Адамны? ?уелден то?ымашы немесе хатшы болып тумайтыны сия?ты, ?арапайымдылы? пен жаман ?ылы? та адам?а ?уел бастан жаратылысынан дарымайды.
?бу Насыр ?л-Фараби
Е? басты себептерді? бірі-ата-ананы? бала?а деген шексіз махаббаты.
С?зсіз,и? баланы с?ю керек ,біра? м?селе онда емес,е? ма?ыздысы сол сезімді бас?ара білу.?немі еркелете берсе бала?а ол кері ?серін тигізеді. Кейбір ата-ана баланын ы??ыл –сын?ылын ?лдебір таби?и н?рсе ретінде?абылдайды.
Кей кезде тіпті баланын жа?ымсыз ?рекеттерінін ?зі де оларды ?уантып жатады ?зін ыл?и м?ддені? ортасы болып сана?ан бала на?ыз д?рекі мінезді бола бастайды Баланы? ты?дамауы –?лкенні? баланы? алдында еш абыройы
жо?ты?ыны? белгісі.Е? ма?ыздысы баланы? т?бетейлі ?ылы?тарын тентектіктен айыра білу керек.
Бала ?міріні? ал?аш?ы к?нінен бастап ата-ана ?здеріні? негізгі борыштарын ат?ару?а кіріседі, я?ни олар т?рбиеші бола бастайды. Болаша? ?рпа?ты к?шті де рухты етіп т?рбиелеу жолында алуан т?рлі ?уаныш пен ?иыншылы?тарды бастарынан ?ткізеді, жан-жа?ты даму?а баулиды. ?мір жолында туындап жат?ан жайттарды? шешімдерін іздестіруге тура келеді.
Т?рбие туралы аз айтылып ж?рген жо?, біра? балалар мен жас?спірімдерді? ?олымен жасал?ан ?ылмыс ?ршіп барады. Болаша?ымызды ба?амдай алмай т?рмыз. Санамыз?а селкеу, а?ыл?а а?ау т?сті. С?улесінен ?уресі к?п. ?о?амды? сананы ?алыптастыру ?шін ?лтты? идеология керек, жеке сананы жетілдірмей, ?лтты? сана ?алыптаспайды. Кеселді? е? ?ауіптісі – сана сыр?аты, ауыру о?ай, о?алу ?иын.
Отбасы, мектеп ?жымы, ?о?амды? ?йымдар бірлесе ?имылдаса бала т?рбиесінде о? н?тижеге ?ол артарымыз аны?.
Бала т?рбиесі тек мектеп м??алімдеріні? ісі емес. Абай атамызды? «Бала?а к?бінесе ?ш алуан адамнан мінез ж??ады. Біріншісі – ата-анадан, екіншісі – ?стазынан, ?шіншісі – ??рбысынан. Соларды? ішінде, бала ?айсысын жа?сы к?рсе, сонысынан к?бірек ж??ады» деген дана с?зі бар. Сонды?тан да, ата-ананы? бала?а берер т?рбиесіні? р?лі жо?ары. Бала жаман ?детті де, жа?сы ?детті де е? алдымен отбасынан алады. Мысалы, ж?мыстан келген ?кесі «Б?йткен ж?мысы ??рысын. Жанны? рахатын іздеу керек. Ж?мысты а?ыма?тар істесін» деп жиі кіжінеді. Осыны естіген 5-сыныпта о?итын баласы «саба? к?ннен к?нге ?иындап бара жатыр. Бас ауыртып, саба? о?уды? керегі не, б?рібір т?сінбеймін» дейтінді шы?арыпты. Саба??а деген ынтасы болмапты.
Бала т?рбиесіне сал?ырт ?арауды? кесірінен саба? ?лгерімі т?уір балаларды? т?ртібі нашарлап, ішімдікке ?уестігі, темекі шегуді ?йренуі кездеседі. К?біне баланы? ?тірік айтуына ата-анасы, ересектер ?йретеді. Мысалы, «Мені ?йде жо? де», «К?рші с?ра?ан затты жо? де» деген с?здерді жастайынан ?йреніп ?скен бала есейгенде де осы ?детінен арыла алмай ?алады.
Отбасында беделі бар ата-ана ?шін бала?а жасалын?ан ескерту, жай ?ана реніш жетіп жатыр. Бала содан ?орытынды шы?ару?а тырысады. Ата-ананы? баласы алдында беделі болмайынша, бала?а тілді ал?ызу, ж?нге салу н?тижесіз болма?. Баланы? м?дениетті, кішіпейіл болуын ?алайтын ата-ана ?зі де отбасында м?дениетті, кішіпейіл бол?аны ж?н. Олай болса, баланы т?рбиелей ж?ріп бала т?рбиесіне тікелей ?атысы бар ата-ана, мектеп м??алімдер, ?орша?ан орта, ?зіміз де т?рбиелі болса?.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Болаша? ?рпа?ты т?рбиелеуді? ?зекті м?селесі »
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
Қызылopдa қaлaсы
МКҚК «Алпамыс»
балабақшасының әдіскері
Қисықова Нұргүл Жаңабекқызы
Болашақ ұрпақты тәрбиелеудің өзекті мәселесі
Адамның әуелден тоқымашы немесе хатшы болып тумайтыны сияқты, қарапайымдылық пен жаман қылық та адамға әуел бастан жаратылысынан дарымайды.
Әбу Насыр әл-Фараби
Ең басты себептердің бірі-ата-ананың балаға деген шексіз махаббаты.
Сөзсіз,иә баланы сүю керек ,бірақ мәселе онда емес,ең маңыздысы сол сезімді басқара білу.Үнемі еркелете берсе балаға ол кері әсерін тигізеді. Кейбір ата-ана баланын ыңқыл –сынқылын әлдебір табиғи нәрсе ретіндеқабылдайды.
Кей кезде тіпті баланын жағымсыз әрекеттерінін өзі де оларды қуантып жатады Өзін ылғи мүдденің ортасы болып санаған бала нағыз дөрекі мінезді бола бастайды Баланың тыңдамауы –үлкеннің баланың алдында еш абыройы
жоқтығының белгісі.Ең маңыздысы баланың түбетейлі қылықтарын тентектіктен айыра білу керек.
Бала өмірінің алғашқы күнінен бастап ата-ана өздерінің негізгі борыштарын атқаруға кіріседі, яғни олар тәрбиеші бола бастайды. Болашақ ұрпақты күшті де рухты етіп тәрбиелеу жолында алуан түрлі қуаныш пен қиыншылықтарды бастарынан өткізеді, жан-жақты дамуға баулиды. Өмір жолында туындап жатқан жайттардың шешімдерін іздестіруге тура келеді.
Тәрбие туралы аз айтылып жүрген жоқ, бірақ балалар мен жасөспірімдердің қолымен жасалған қылмыс өршіп барады. Болашағымызды бағамдай алмай тұрмыз. Санамызға селкеу, ақылға ақау түсті. Сәулесінен әуресі көп. Қоғамдық сананы қалыптастыру үшін ұлттық идеология керек, жеке сананы жетілдірмей, ұлттық сана қалыптаспайды. Кеселдің ең қауіптісі – сана сырқаты, ауыру оңай, оңалу қиын.
Отбасы, мектеп ұжымы, қоғамдық ұйымдар бірлесе қимылдаса бала тәрбиесінде оң нәтижеге қол артарымыз анық.
Бала тәрбиесі тек мектеп мұғалімдерінің ісі емес. Абай атамыздың «Балаға көбінесе үш алуан адамнан мінез жұғады. Біріншісі – ата-анадан, екіншісі – ұстазынан, үшіншісі – құрбысынан. Солардың ішінде, бала қайсысын жақсы көрсе, сонысынан көбірек жұғады» деген дана сөзі бар. Сондықтан да, ата-ананың балаға берер тәрбиесінің рөлі жоғары. Бала жаман әдетті де, жақсы әдетті де ең алдымен отбасынан алады. Мысалы, жұмыстан келген әкесі «Бүйткен жұмысы құрысын. Жанның рахатын іздеу керек. Жұмысты ақымақтар істесін» деп жиі кіжінеді. Осыны естіген 5-сыныпта оқитын баласы «сабақ күннен күнге қиындап бара жатыр. Бас ауыртып, сабақ оқудың керегі не, бәрібір түсінбеймін» дейтінді шығарыпты. Сабаққа деген ынтасы болмапты.
Бала тәрбиесіне салғырт қараудың кесірінен сабақ үлгерімі тәуір балалардың тәртібі нашарлап, ішімдікке әуестігі, темекі шегуді үйренуі кездеседі. Көбіне баланың өтірік айтуына ата-анасы, ересектер үйретеді. Мысалы, «Мені үйде жоқ де», «Көрші сұраған затты жоқ де» деген сөздерді жастайынан үйреніп өскен бала есейгенде де осы әдетінен арыла алмай қалады.
Отбасында беделі бар ата-ана үшін балаға жасалынған ескерту, жай ғана реніш жетіп жатыр. Бала содан қорытынды шығаруға тырысады. Ата-ананың баласы алдында беделі болмайынша, балаға тілді алғызу, жөнге салу нәтижесіз болмақ. Баланың мәдениетті, кішіпейіл болуын қалайтын ата-ана өзі де отбасында мәдениетті, кішіпейіл болғаны жөн. Олай болса, баланы тәрбиелей жүріп бала тәрбиесіне тікелей қатысы бар ата-ана, мектеп мұғалімдер, қоршаған орта, өзіміз де тәрбиелі болсақ.
