Балаларды? тілін дамытуда?ы ?зекті м?селелер

Балаларды? тілі мектепке барарда, ?те дамы?ан болуы керек. ?йткені бала ?стазымен ?зара т?сінісіп, о?у процесінде к?птеген м?селелерді шеше алады. Балаба?шада біз балаларды кітаппен ж?мыс істеуге баулимыз: ертегілер о?у. Біра? балаларды? тіл м?дениеті д?рыс дамуы ?шін, кітап о?у, жаттау, ??гімелеу азды? етеді. Мектепке дейінгі б?лдіршіндерді? бір жа?сы ?асиеттері бар. Олар с?йлеу т?сілдерін тез ме?гере алады.

Тіл дамыту ж?мысы бірнеше т?рден т?рады, олар: тілді? м?дениеттік дамуы, с?здік ?орды байыту, белсенді с?здік ?оры, сипаттау, шы?армашылы? ??гімелеу.

Показать полностью

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Балаларды? тілін дамытуда?ы ?зекті м?селелер»

Балалардың тілі мектепке барарда, өте дамыған болуы керек. Өйткені бала ұстазымен өзара түсінісіп, оқу процесінде көптеген мәселелерді шеше алады. Балабақшада біз балаларды кітаппен жұмыс істеуге баулимыз: ертегілер оқу. Бірақ балалардың тіл мәдениеті дұрыс дамуы үшін, кітап оқу, жаттау, әңгімелеу аздық етеді. Мектепке дейінгі бүлдіршіндердің бір жақсы қасиеттері бар. Олар сөйлеу тәсілдерін тез меңгере алады.

Тіл дамыту жұмысы бірнеше түрден тұрады, олар: тілдің мәдениеттік дамуы, сөздік қорды байыту, белсенді сөздік қоры, сипаттау, шығармашылық әңгімелеу.

Адамның дамуында сөйлеу ең басты мәселе деп те шешуге болмайды. Бірақ бізге бәрімізге белгілі: балалардың өзара, үлкендермен қарым-қатынастық жағдайда тіл басты роль атқарады, содан кейін ым-ишара(мимика) мен қимыл қозғалыс арқылы да қарым-қатынас орната алады. Сондықтан да балалардың тілін дамыту өте өзекті, ең негізгі міндеттердің бірі болып саналады.

Сөздік қорды байыту үшін төмендегі міндеттерді шешу көзделеді:

Дұрыс қарым-қатынас жасау үшін, қажетті сөздердің санын меңгерту;
Әлеуметтік маңызы бар сөздердің мазмұнын бекіту;
Қоршаған орта заттары мен құбылыстарын дәл сипаттайтын нақты нысанаға қатысты сөздерді меңгерту;
Сөйлеу тілін меңгертіп, оны тиімді қолдану;
Белсенді сөздік қорын арттырып, оны тек меңгертіп қана қоймай күнделікті тәжірибеде қолдану.

Сөздік қорды байыту үшін сөздік жұмысын үш бағытта ұйымдастыру керек:

1. Қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстарды таныстыруды тереңдетіп, оның негізінде баланың сөздік қорын байыту қажет.

2. Балаланың сөздік қорына қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстарды таныстыру барысында оның сапасы, құрамы қатынасының негізінде жаңа сөздер енгізіледі.

3. Баланың белсенді сөздік қоры қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстардың қарапайым ұғымдарын ажыратуы, кеңейтуі, мәнді белгілері негізінде жаңа сөздер толықтырылады.

Балалар тыңдарман ретінде өздерін жақсы көрсете алады, сондықтан көркем әдебиет және халық ауыз әдебиеті, оның ішінде шағын әдеби формалар (мақал-мәтел, жұмбақ, жаңылтпаштар) – бала тілінің мәнерлігін дамытудың қайнар көзі. Балалардың байланыстырып сөйлеуі әдеби шығарманы қайталап айтып беру (әңгіме немесе ертегі), суретке қарап әңгімелеу, шығармашылық әңгіме, тіл дамыту сабақтарында және күнделікті өмірде жүзеге асады.

Балаларды диалогтік, монологтік сөйлеу тілін дамыта отырып, адамдар сөздерін мәнерлі жеткізе білуге икемдейді.

Шығармадағы жағымды, жағымсыз кейіпкер туралы әңгімелегенде, жақсылықтың жамандықты жеңгенін, «Сол кейіпкердің орнында болсаң не істер едің?» деген қызықтыратын жетекші сұрақтар қоя отырып, ой-қиялын, логикалық ойын дұрыс жүйелеп, шығармашылықпен әңгімелеп айта білуге жаттықтырылады.

Тіл дамыту сабағының эмоциональді түрде ұйымдастырылуы әр баланың белсенді сөйлеуін қамтамасыз етеді, яғни балаға сөйлеу қажеттілігін тудырады. Оған дидактикалық ойындар, таныс кітапшалармен жұмыс, көңілді кейіпкерлер, сүйікті образдар әсер етеді. Ата-аналар, тәрбиешілер баланың кез келген уақытта берген жауабының толық, дауысының анық, ашық, мәнерлі болуын талап етуі керек.

Тіл дамыту сабағының негізі бағыттары кез келген сәтте бір-бірімен тығыз байланыста жүзеге асырылады. Олай болса, баланың тілін дамытуда алдымен аузекі сөйлеуін дұрыс жолға қою керек.