Балаба?шада ?зге ?лт балаларына ?аза? тілін ?йретуді? тиімді бір жолы-ойын
Балаба?шада ?зге ?лт балаларына ?аза? тілін ?йретуді? тиімді бір жолы-ойын
Балаба?шада ?зге ?лт балаларына ?аза? тілін ?йретуді? тиімді бір жолы-ойын
?айырлы к?н, ??рметті ?ріптестер!
?аза? тілі — ?ажап тіл. Оны? болаша?ы да ?ажап.
Тек оны насихаттай білуіміз керек, о?ыта білуіміз керек.
?азіргі та?да білім беру ж?йесіні? барлы? сатыларыны? алдында т?р?ан к?кейкесті м?селелеріні? бірі білім сапасын арттыру, оны? ?дістемесін жетілдіру жас ?рпа?ты? т?л?алы? дамуына ?олайлы жа?дай жасау, мемлекеттік тілді? м?ртебесін к?теру. Шынды?ында сапалы білім, саналы т?рбиемен шынайы ?штас?анда ?ана ?лт тілегі орындалып, ?о?ам ?зіні? рухани дамуында асыл ?асиеттерге ?ол жеткізбек. Елбасымыз Н.?.Назарбаевты? «Ана тіліне ?ам?орлы? е? алдымен сол тілде с?йлейтін халы??а ж?ктеледі» демекші, мені? парызым — балаба?шада?ы ?зге ?лт балаларына мемлекеттік тілді ме?герту.
?аза?стан Республикасыны? мемлекеттік жалпы?а міндетті білім беру стандарты бойынша мектепке дейінгі т?рбиемен о?ыту барысында б?лдіршіндерге ?аза? тілін ?йретуді? білім-де?гейі на?ты ба?дарламамен берілген. ?аза? тілін о?ыту «Біз мектепке барамыз», «Зерек бала» ба?дарламаларында ж?зеге асырылады. Заман талабына сай ?р м??алім ?з саба?ын жа?аша ?йымдастырып, шы?армашылы? ізденіспен ?ткізеді. Осы ма?сат пен міндеттерді негізге ала отырып, ?зге ?лт балаларына ?аза? тілін ?йретуде тек ?ана с?здерді ?айталау ар?ылы ?йретпей, оларды ойындар мен к?рнекіліктер ар?ылы ?йреткен тиімді болып табылады. Ойын мен к?рнекілік — балаларды? тілді ?йренуге деген ?ызы?ушылы?ын арттырады, сенімін оятады.
?аза? хал?ыны? ?лы ойшылы Абай ??нанбаев: «Ойын ойнап, ?н салмай, ?сер бала бола ма?» деп айт?андай баланы? ?мірінде ойын ерекше орын алады. Ойын — мектеп жасына дейінгі балаларды? негізгі іс-?рекеті.
Балаларды? ?мірі мен іс-?рекетін д?рыс ?йымдастыру — оларды т?рбиелеу деген с?з. Бала ?шін ойын — ?зін-?зі жетілдіру мен ?зін-?зі к?рсетуді? ??ралы. Ойын ойнау барысында бала ешбір б?кпесіз, бар жан-т?німен ойын?а кірісіп кетеді-де, белсенділік пайда болады, ?ызы?ушылы? танытады. Тіпті тілді ?йренгісі келмейтін баланы? ?зі ойын ойна?ан кезде оны ?мытып кетеді.
?зге ?лт балаларына ?аза? тілін ?тымды, ?ызы?ты ?йрету ?шін жа?а ?дістер мен технологияларды ?з т?жірибемізде ?олдану?а ізденеміз. Сонды?тан, мен ?зімні? ?стазды? т?жірибемде заманауи о?ыту технологиясыны? элементтерін жас ?рпа?ты о?ыту мен т?рбиелеуде ?немі ?олданып отыру?а тырысамын.
Сонымен ?атар ?аза? тіліне ?йреткенде балаларды? жас ерекшелігін ескеру ?діс-т?сілдерді та?даумен сай келеді. Тіл ?йретуде ойынды к?рнекі ??ралдар, т?рлі суреттер, кестелер, ойыншы?тар, музыка ж?не т.б. материалдар саба?ты к?ркемдеп отырса, балаларды? с?здік ?оры біршама толы?ады, ауызша с?йлеу т?рлері ке?ейеді. ?рбір саба?та ойын т?рлерін ж?не ?зара с?йлеу ?лгілерін та?ырып?а сай ?олдан?ан ж?н ж?не тиімді.
Бала ?мірі ойын?а байланысты. Дидактикалы? ойындар балаларды ?з бетінше ж?мыс істеуге да?дыландырады, оларды? ойлау ?абілеттерін, ізденпаздылы?ын арттырады, с?з ?орын молайту?а к?мектеседі, ?дептілікке, адамгершілікке, ?ам?орлы??а, ?айырымдылы??а т?рбиелейді.
?ызы?уды ту?ызу ?шін ойын т?рлерін пайдалануды? орны б?лек. Тиімді пайдаланыл?ан ойын т?рлері м??алімні? т?сіндіріп отыр?ан материалын б?лдіршіндерді? зор ынтамен ты?дап берік ме?геруіне к?мектеседі. ?йткені балаба?шада?ы балаларды? а?сары саба?тан г?рі ойын?а ауы??ырап отырады. ?ызы?ты ойын т?рінен кейін олар тез серігіп тапсырманы ы?ыластана ?рі сапалы орындайтын болады. Сонымен бірге топ ішінде ойнайтын ойындар мен іс-?рекеттер ар?ылы да о?ыту?а болады. Біз топ ішінде ойындарды ?ашан ?олдануымыз керек? Мысалы саба? ?стінде жа?а с?здерді ?айталау ?шін, ?тілген жа?а саба?ты еске т?сіру ?шін ?олдан?ан ж?н. Саба?та мынадай ойындарды ойнау?а болады:
1.Си?ырлы ?оржын. (та?ырыптар: «Жемістер», «К?к?ністер», «Ыдыс-ая?», «Ойыншы?тар» т.б.)
2.?йде кім жо?? (та?ырып: «Отбасы м?шелері»)
3. Аудармашы. (барлы? та?ырыптар?а келеді.М??алім с?зді ?аза?ша айтса бала орысша?а аударады,немесе м??алім орысша айтып ?аза?ша аудармасын с?райды)
4. Не жо?? (та?ырыптар : «?й жануарлары», «Жабайы жануарлар», «Киімдер» т.б.)
5. Кімні? дауысы? (Барлы? та?ырыптар?а ?олданау?а келеді.Бір бала та?та?а шы?ып теріс ?арап т?рады,м??алім келесі бір баланы ша?ыртып жа?а та?ырыптан бір с?зді айтуды с?райды,бірінші бала кімні? дауысы екені? айтып ж?не сол с?зді? суретін к?рсетеді)
Б?л ойындар балаларды? танымын ке?ейтіп, білім мен білік шеберліктеріні? жан-жа?ты дамуына, ?алыптасуына, тілдік материалдарды жа?сы біліп, с?з іскерліктерін ме?геруіне к?п к?мектеседі.
?орыта айт?анда,б?лдіршіндерді сауатты, саналы азамат болып ?сіру бізді? ?олымызда. Олай болса елімізді? болаша?ын ойлайтын саналы азаматтарымыз, ?асиетті тілімізді биік – биік шы?дар?а шы?арып, ?лемдік тілдер ?атарынан ?оссын дегім келеді.
Ал, біз со?ан лайы? бола білейік, ??рметті ?ріптестер!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Балаба?шада ?зге ?лт балаларына ?аза? тілін ?йретуді? тиімді бір жолы-ойын»
Балабақшада өзге ұлт балаларына қазақ тілін үйретудің тиімді бір жолы-ойын
Қайырлы күн, құрметті әріптестер!
Қазақ тілі — ғажап тіл. Оның болашағы да ғажап. Тек оны насихаттай білуіміз керек, оқыта білуіміз керек.
Қазіргі таңда білім беру жүйесінің барлық сатыларының алдында тұрған көкейкесті мәселелерінің бірі білім сапасын арттыру, оның әдістемесін жетілдіру жас ұрпақтың тұлғалық дамуына қолайлы жағдай жасау, мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру. Шындығында сапалы білім, саналы тәрбиемен шынайы ұштасқанда ғана ұлт тілегі орындалып, қоғам өзінің рухани дамуында асыл қасиеттерге қол жеткізбек. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Ана тіліне қамқорлық ең алдымен сол тілде сөйлейтін халыққа жүктеледі» демекші, менің парызым — балабақшадағы өзге ұлт балаларына мемлекеттік тілді меңгерту.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты бойынша мектепке дейінгі тәрбиемен оқыту барысында бүлдіршіндерге қазақ тілін үйретудің білім-деңгейі нақты бағдарламамен берілген. Қазақ тілін оқыту «Біз мектепке барамыз», «Зерек бала» бағдарламаларында жүзеге асырылады. Заман талабына сай әр мұғалім өз сабағын жаңаша ұйымдастырып, шығармашылық ізденіспен өткізеді. Осы мақсат пен міндеттерді негізге ала отырып, өзге ұлт балаларына қазақ тілін үйретуде тек қана сөздерді қайталау арқылы үйретпей, оларды ойындар мен көрнекіліктер арқылы үйреткен тиімді болып табылады. Ойын мен көрнекілік — балалардың тілді үйренуге деген қызығушылығын арттырады, сенімін оятады.
Қазақ халқының ұлы ойшылы Абай Құнанбаев: «Ойын ойнап, ән салмай, өсер бала бола ма?» деп айтқандай баланың өмірінде ойын ерекше орын алады. Ойын — мектеп жасына дейінгі балалардың негізгі іс-әрекеті.
Балалардың өмірі мен іс-әрекетін дұрыс ұйымдастыру — оларды тәрбиелеу деген сөз. Бала үшін ойын — өзін-өзі жетілдіру мен өзін-өзі көрсетудің құралы. Ойын ойнау барысында бала ешбір бүкпесіз, бар жан-тәнімен ойынға кірісіп кетеді-де, белсенділік пайда болады, қызығушылық танытады. Тіпті тілді үйренгісі келмейтін баланың өзі ойын ойнаған кезде оны ұмытып кетеді.
Өзге ұлт балаларына қазақ тілін ұтымды, қызықты үйрету үшін жаңа әдістер мен технологияларды өз тәжірибемізде қолдануға ізденеміз. Сондықтан, мен өзімнің ұстаздық тәжірибемде заманауи оқыту технологиясының элементтерін жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеуде үнемі қолданып отыруға тырысамын.
Сонымен қатар қазақ тіліне үйреткенде балалардың жас ерекшелігін ескеру әдіс-тәсілдерді таңдаумен сай келеді. Тіл үйретуде ойынды көрнекі құралдар, түрлі суреттер, кестелер, ойыншықтар, музыка және т.б. материалдар сабақты көркемдеп отырса, балалардың сөздік қоры біршама толығады, ауызша сөйлеу түрлері кеңейеді. Әрбір сабақта ойын түрлерін және өзара сөйлеу үлгілерін тақырыпқа сай қолданған жөн және тиімді.
Бала өмірі ойынға байланысты. Дидактикалық ойындар балаларды өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландырады, олардың ойлау қабілеттерін, ізденпаздылығын арттырады, сөз қорын молайтуға көмектеседі, әдептілікке, адамгершілікке, қамқорлыққа, қайырымдылыққа тәрбиелейді.
Қызығуды туғызу үшін ойын түрлерін пайдаланудың орны бөлек. Тиімді пайдаланылған ойын түрлері мұғалімнің түсіндіріп отырған материалын бүлдіршіндердің зор ынтамен тыңдап берік меңгеруіне көмектеседі. Өйткені балабақшадағы балалардың аңсары сабақтан гөрі ойынға ауыңқырап отырады. Қызықты ойын түрінен кейін олар тез серігіп тапсырманы ықыластана әрі сапалы орындайтын болады. Сонымен бірге топ ішінде ойнайтын ойындар мен іс-әрекеттер арқылы да оқытуға болады. Біз топ ішінде ойындарды қашан қолдануымыз керек? Мысалы сабақ үстінде жаңа сөздерді қайталау үшін, өтілген жаңа сабақты еске түсіру үшін қолданған жөн. Сабақта мынадай ойындарды ойнауға болады:
1.Сиқырлы қоржын. (тақырыптар: «Жемістер», «Көкөністер», «Ыдыс-аяқ», «Ойыншықтар» т.б.)
2.Үйде кім жоқ? (тақырып: «Отбасы мүшелері»)
3. Аудармашы. (барлық тақырыптарға келеді.Мұғалім сөзді қазақша айтса бала орысшаға аударады,немесе мұғалім орысша айтып қазақша аудармасын сұрайды)
4. Не жоқ? (тақырыптар : «Үй жануарлары», «Жабайы жануарлар», «Киімдер» т.б.)
5. Кімнің дауысы? (Барлық тақырыптарға қолданауға келеді.Бір бала тақтаға шығып теріс қарап тұрады,мұғалім келесі бір баланы шақыртып жаңа тақырыптан бір сөзді айтуды сұрайды,бірінші бала кімнің дауысы екенің айтып және сол сөздің суретін көрсетеді)
Бұл ойындар балалардың танымын кеңейтіп, білім мен білік шеберліктерінің жан-жақты дамуына, қалыптасуына, тілдік материалдарды жақсы біліп, сөз іскерліктерін меңгеруіне көп көмектеседі. Қорыта айтқанда,бүлдіршіндерді сауатты, саналы азамат болып өсіру біздің қолымызда. Олай болса еліміздің болашағын ойлайтын саналы азаматтарымыз, қасиетті тілімізді биік – биік шыңдарға шығарып, әлемдік тілдер қатарынан қоссын дегім келеді.
Ал, біз соған лайық бола білейік, құрметті әріптестер!
