Бала деген ?мір с?ні ?аласа?!- ?з маманды?ым туралы с?з ?оз?асам, осы бір ?ле? шума?ы келіп тіл ?шыма к?рмеледі. Б?л с?зді мен жай ?ана айта салмаймын, ?йткені б?лай айтуым-ма?ан ?лкен жауапкершілік ж?ктейді. Балаба?шада бала т?рбиелеп, т?рбиеші болу жай ?ана маманды? емес. Ол- адам ба?даршысы. Мен балаларды ата-аналарды? к??ілінен шы?ып, д?рыс ба?ыт ба?дар берсем-б?л мені? ?мірімні? е? шынайы, ?рі ?ажайып м?ні. Мен келешек ?рпа?ты? с?улетшісімін. Мен м?ны ма?таныш сезіммен айта аламын. Мені? т?рбиеленушілерім егемен елді?, т?уелсіз ?аза?станны? толы??анды азаматы болып шы?са, одан арты? менде арман болмас еді. Осындайда, «?стаз-?лы? емес, ?лы ?ызмет»-деген Б.Момыш?лыны? керемет дана с?здерін есіме аламын. Басты к?сіби ?станымым ретінде ма?сатымды алтын ?азы??а байлап келемін. «Адам?а е? бірінші білім емес, т?рбие беру керек, т?рбиесіз берілген білім-адамзатты? ?ас жауы»-деген ?бу-Насыр ?л Фараби. Біздер балаларды мектепке дейінгі жаста іргетасын ?алай мы?ты етіп ?аласа?, келешекте оларды? болаша?ыны? барлы?ы осы іргетастан т?уелді болар. Сонды?тан, ?р-бір т?рбиешіні? мойнында ?анша с?биді? болаша? ?мірі жауапты. Сол себепті т?рбиешілер баланы т?рбиелеуде е? алдымен оларды? ата-аналарымен ты?ыз ?арым ?атынаста болуы керек. Баланы т?рбиелеу мен дамыту ма?сатында отбасы мен балаба?ша ынтыма?тасты?ын ж?зеге асыр?ан ж?н болар. Сонымен ?атар, осы мекемеде ?р бір баланы? жеке басыны? бейімділігін, ?ызы?ушылы?тары мен ?ажеттіліктерін дамыту негіз болып табылады. Алдымызда?ы ?р-бір бала ?айталанбас бір ?лем десек сол ?лемге тере? ??іліп, баланы? бас?а?а ??самайтын ерекше ?асиеттерін тану, оны? ж?регіне жан д?ниесіне жол таба білу біздерді? борышымыз. Баланы жа?сы к?ру, оны? ?мір с?ру ортасын к??ілді, ?ызы?ты етіп ?йымдастыру, баланы? бойынан балалы? ша?ын зерделі к?збен к?ру-б?л да бізді? міндетіміз. «Балала? ша?ы-патшаны? та?ы» -деген ата-бабамыз айт?андай балаларды? балала? ша?ын ?з жастарына сай ?ймдастырып, ж?зеге асыру бізді? негізгі міндеттеріміз. Мектепке дейінгі жаста?ы балалар ересектермен ?арым-?арынас жасау?а ?те ы?ылысты болады, ?р т?рлі с?ра?тар ?ойып, сол с?ра?тарына жауаптар талап етіп белсенділік танытады. Олар «осында ж?не ?азір» ?станымы бойынша ?рекет етеді, сол себепті олар?а т?зімділікпен ж?не шыдамдылы?пен ал, бастысы олар?а деген ?з жылы сезімдерімізді аямай, к??ілдерін аулау да, біздерді? міндетіміз. Ал, осыны? барлы?ын міндетсінбей, шын к??ілмен жаса?ан к?нде, жетекші іс- ?рекет болып табылады. Баланы шын к??ілі?ізбен жа?сы к?рі?із, олар?а к?п к??іл б?ліп,??гімелесуге, ертегілер айту?а асы?ы?з, жалы?па?ыздар. Балаларды? бойынан кемшілік емес, жетістік ізде?із, жа?сы істерін дер кезінде ба?алап, ?олпаштап, ынталандыруды да ?мытпа?ыз. Бала ж?регі н?зік, к??ілі п?к екенін естен шы?арма?ыз.Бала-?зіндік ?лемі бар ?ажайып жеке т?л?а. О?ан сізді? к?з ?арасы?ыз, жылы ж?рег?із, ысты? ы?ыласы?ыз ?те ?ажет,- «Бала к??ілді? г?лі, к?зді? н?ры». Т?рбие сапасы-т?рбиеші ?ызметіні? жемісі. Осы бір «Балалар ?леміні? те?ізіне» бір бойласам, еш?ашан маманды?ымды ?згерткім келмейді. ?йткені, бала-п?к, бала-тап-таза м?лдір б?ла?ты? бастауы сия?ты. К?зін ашып, т?ны?ына ?ану ?шін т?рбиеші де жылы ж?рек, аялы ала?ан ж?не т?рбиеш?ге т?н е? бірінші ?асиет-баланы ??рметтеу сезімі болу керектігін т?сіндім. Француз а?артушысы Жан-Жак Руссо «Бала ту?анда а? ?а?аздай тап таза болады,оны? ?стіне шимайда ?алай салса?, ?а?аз бетіне солай т?седі, бала т?рбиесі де солай сия?ты, ?зі? ?алай т?рбиелесе? ол солай т?рбиеленеді»-деген на?ыл с?з осы балаба?ша жасында?ы балалар?а арналып айтыл?андай.
?орытындылай келе балаба?ша т?рбиешісі е? озы? педагог, психолог ж?не ас?ан дарын иесі болу керектігіне к?з жеткіздім. Кішкентай бала зейінін дамытып, жеке т?л?а?а айналдыру ?р т?рбиешіні? басты міндеті. Сонды?тан бала ж?регіне жылулы? ?ялатып, ?абілетімен дарынын ашу ?р т?рбиешіні? алдына ?ойыл?ан е? басты міндеті деп т?сінемін.
Просмотр содержимого документа
«Эссе: "Бала к??ілді? г?лі, к?зді? н?ры"...»
Бала көңілдің гүлі, көздің нұры...
Бала деген- балдай тәтті балапан
Сенде оған жылы көзбен қарасаң
Өмірдің ол күн шуағы тараған
Бала деген өмір сәні қаласаң!- өз мамандығым туралы сөз қозғасам, осы бір өлең шумағы келіп тіл ұшыма күрмеледі. Бұл сөзді мен жай ғана айта салмаймын, өйткені бұлай айтуым-маған үлкен жауапкершілік жүктейді. Балабақшада бала тәрбиелеп, тәрбиеші болу жай ғана мамандық емес. Ол- адам бағдаршысы. Мен балаларды ата-аналардың көңілінен шығып, дұрыс бағыт бағдар берсем-бұл менің өмірімнің ең шынайы, әрі ғажайып мәні. Мен келешек ұрпақтың сәулетшісімін. Мен мұны мақтаныш сезіммен айта аламын. Менің тәрбиеленушілерім егемен елдің, тәуелсіз Қазақстанның толыққанды азаматы болып шықса, одан артық менде арман болмас еді. Осындайда, «Ұстаз-ұлық емес, ұлы қызмет»-деген Б.Момышұлының керемет дана сөздерін есіме аламын. Басты кәсіби ұстанымым ретінде мақсатымды алтын қазыққа байлап келемін. «Адамға ең бірінші білім емес, тәрбие беру керек, тәрбиесіз берілген білім-адамзаттың қас жауы»-деген Әбу-Насыр Әл Фараби. Біздер балаларды мектепке дейінгі жаста іргетасын қалай мықты етіп қаласақ, келешекте олардың болашағының барлығы осы іргетастан тәуелді болар. Сондықтан, әр-бір тәрбиешінің мойнында қанша сәбидің болашақ өмірі жауапты. Сол себепті тәрбиешілер баланы тәрбиелеуде ең алдымен олардың ата-аналарымен тығыз қарым қатынаста болуы керек. Баланы тәрбиелеу мен дамыту мақсатында отбасы мен балабақша ынтымақтастығын жүзеге асырған жөн болар. Сонымен қатар, осы мекемеде әр бір баланың жеке басының бейімділігін, қызығушылықтары мен қажеттіліктерін дамыту негіз болып табылады. Алдымыздағы әр-бір бала қайталанбас бір әлем десек сол әлемге терең үңіліп, баланың басқаға ұқсамайтын ерекше қасиеттерін тану, оның жүрегіне жан дүниесіне жол таба білу біздердің борышымыз. Баланы жақсы көру, оның өмір сүру ортасын көңілді, қызықты етіп ұйымдастыру, баланың бойынан балалық шағын зерделі көзбен көру-бұл да біздің міндетіміз. «Балалақ шағы-патшаның тағы» -деген ата-бабамыз айтқандай балалардың балалақ шағын өз жастарына сай ұймдастырып, жүзеге асыру біздің негізгі міндеттеріміз. Мектепке дейінгі жастағы балалар ересектермен қарым-қарынас жасауға өте ықылысты болады, әр түрлі сұрақтар қойып, сол сұрақтарына жауаптар талап етіп белсенділік танытады. Олар «осында және қазір» ұстанымы бойынша әрекет етеді, сол себепті оларға төзімділікпен және шыдамдылықпен ал, бастысы оларға деген өз жылы сезімдерімізді аямай, көңілдерін аулау да, біздердің міндетіміз. Ал, осының барлығын міндетсінбей, шын көңілмен жасаған күнде, жетекші іс- әрекет болып табылады. Баланы шын көңіліңізбен жақсы көріңіз, оларға көп көңіл бөліп ,әңгімелесуге , ертегілер айтуға асығыңз, жалықпаңыздар. Балалардың бойынан кемшілік емес, жетістік іздеңіз, жақсы істерін дер кезінде бағалап, қолпаштап, ынталандыруды да ұмытпаңыз. Бала жүрегі нәзік, көңілі пәк екенін естен шығармаңыз.Бала-өзіндік әлемі бар ғажайып жеке тұлға. Оған сіздің көз қарасыңыз, жылы жүрегңіз, ыстық ықыласыңыз өте қажет,- «Бала көңілдің гүлі, көздің нұры». Тәрбие сапасы-тәрбиеші қызметінің жемісі. Осы бір «Балалар әлемінің теңізіне» бір бойласам, ешқашан мамандығымды өзгерткім келмейді. Өйткені, бала-пәк, бала-тап-таза мөлдір бұлақтың бастауы сияқты. Көзін ашып, тұнығына қану үшін тәрбиеші де жылы жүрек, аялы алақан және тәрбиешәге тән ең бірінші қасиет-баланы құрметтеу сезімі болу керектігін түсіндім. Француз ағартушысы Жан-Жак Руссо «Бала туғанда ақ қағаздай тап таза болады,оның үстіне шимайда қалай салсаң, қағаз бетіне солай түседі, бала тәрбиесі де солай сияқты, өзің қалай тәрбиелесең ол солай тәрбиеленеді»-деген нақыл сөз осы балабақша жасындағы балаларға арналып айтылғандай.
Қорытындылай келе балабақша тәрбиешісі ең озық педагог, психолог және асқан дарын иесі болу керектігіне көз жеткіздім. Кішкентай бала зейінін дамытып, жеке тұлғаға айналдыру әр тәрбиешінің басты міндеті. Сондықтан бала жүрегіне жылулық ұялатып, қабілетімен дарынын ашу әр тәрбиешінің алдына қойылған ең басты міндеті деп түсінемін.
