Мектеп жасына дейінгі балаларды? шы?армашылы? ??зыреттілігін ?алыптастыруда?ы ?ТШТ технологиясыны? р?лі
ТРИЗ – ?нертап?ышты? тапсырмаларды шешу теориясы. Негізін салушы - Генрих Альтшуллер. Оны? технологиясыны? басты идеясы техникалы? ж?йелер белгілі бір за?дармен туындап, дамиды: б?л за?дарды тану?а болады ж?не ?нертап?ышты? тапсырмаларды шешу ?шін ?олдану?а болады. ?азіргі та?да Г.С.Альтшуллерді? ТРИЗ технологиясы мектеп жасына дейінгі балаларды? с?йлеуін, тап?ырлы?ын, шы?армашылы? елестетуін, диалектикалы? ойлауын дамыту ?шін балаба?шаларда табысты ?олданылады. ТРИЗ ма?саты – балаларды? ой-?рісін дамытумен ?атар, ж?ріп жат?ан ?дерісті т?сіндіре отырып, ж?йелі ойлауыну?а ?йрету.
?азіргі та?да ?о?ам с?раныстарына с?йкес мектепке дейінгі білім беру ж?йесіне инновациялы? технологияларды енгізу, уа?ыт талаптарына сай ??ру к?кейкесті м?селелерді? бірі болып отыр. Осы?ан орай, мектепке дейінгі білім беруді инновациялы? т?р?ыдан ?арау, озы? т?жірибелер мен идеяларды насихаттау ?ажеттілігі туып отыр. Еліміз дамуыны? жа?а кезе?і барлы? салаларды? инновациялы?-индустриялы? дамуына к?шуді ?арастыратын жа?а міндеттерді ал?а ?ойды. Б?л жа?а талаптар?а с?йкес білім беру ж?йесіні? барабар ?згерістерін талап етті.
Мемлекеттік ба?дарламаны? ма?ызды ба?ыттарыны? бірі мектепке дейінгі т?рбие ж?не о?ыту ж?йесін жа??ырту болып отыр.
«Инновация» терминi латын тілінен алын?ан, ол — «жа?ару, ?згеру» дегендi бiлдiредi. Б?л т?сінік XIX ?асырда?ы зерттеулерде пайда болып, белгiлi бiр м?дениетті? кейбiр элементтерді? бiрiнен екiншісіне енгiзу дегендi бiлдiрдi. Педагогикалы? процесте инновация о?ыту мен т?рбиені? т?сілдері, т?рлері ма?саты мен мазм?нын, педагог пен бала бірлескен ?ызметін ?йымдастыру?а жа?алы? енгізуді білдіреді.
?нертап?ышты?, ?лі зерттеле ?ойма?ан н?с?аларды ашады. А?паратты? - коммуникативтік технологияларды ?олдану кезінде денсаулы? са?тау технологиялары туралы естен шы?армау керек, т?рбиелеуді? техникалы? ??ралдарын ?олдануды балаларды? жас ерекшеліктеріне с?йкес уа?ытпен шектеу керек.
Білім беру ж?йесіндегі жа?аша ба?ыттарды? теориялы? негіздерк?ркейтетін, дамытатын жастар т?рбелеу е? ма?ызды м?селе екені даусыз. ?о?амны? дамуына ?арай ?ылым мен техниканы? де?гейі де, оны бас?ару ж?йесі де ?згеріп отыратыны белгілі. Осы?ан орай маман ?ызметіні? мазм?ны жа?арып, жа?а ма?сат, жа?а к?з?арас, жа?а шешімдер мен жа?а м?мкіншіліктерді ?ажет етеді. Ондай м?мкіншілік тек білім ар?ылы келеді.
Білім - ?о?амды ?леуметтік, м?дени-?ылыми прогреспен ?амтамасыз ететін ?ажайып ??былыс, адам ?шін де, ?о?ам ?шін де е? жо?ары ??ндылы?. Оны? е? негізгі ?ызметі - адамны? менталитетін, адамгершілігін, шы?армашылы? ?абілетін ?алыптастыру, дамыту. Осы?ан орай егеменді еліміз ?зіні? дамуыны? е? басты ал?ы шарты - білім беру ж?йесіні? білім ?асырында?ы міндеті мен мазм?нын ай?ындап берді.
Білім беру сатыларыны? саба?тасты?ын камтамасыз ететін білім беру процесіні? ?здіксіздігі, о?у мен т?рбиені? бірлігі, білім беруді бас?аруды? демократиялы? сипаты, білімні?, ?ылымны? ж?не ?ндірісті? интеграциялануы, а?параттануы, о?ушыларды к?сіптік ба?дарлау, білім беруді саралау, ізгілендіру, гуманитарландыру ж?не т.т. – білім беру саласында?ы мемлекеттік саясатты? негізгі принциптері. Сонымен ?атар ?аза?стан Республикасыны? ?ылым ж?не ?ылыми-техникалы? саясат т?жырымдамасында да ?ылымды демократияландыру, интеграциялау, инновациялы? процесті? білім, ?ылым саласында ке? ?ріс алуы да атап к?рсетілген.
Білім ж?йесін дамыту стратегиясыны? басты ма?саты – ?лтты? білім моделін жасау.
?лтты? білім ?лгісіні? негізгі ба?ыты — адамды ?о?амны? е? негізгі ??ндылы?ы ретінде тану, оны? ?о?амда?ы орны мен р?ліне, ?леуметтік жа?дайына, психикалы? даму ерекшелігіне м?н беру, сол ар?ылы оны? рухани жан-д?ниесіні? баюына, саяси к?з?арасыны?, шы?армашылы? еркіндігі мен белсенділігіні?, к?сіби іскерлігіні? ?алыптасуына жа?дай жасау, м?мкіндік беру. Я?ни, XXI ?асырды? маманы – жаратылыстану мен гуманитарлы? ?ылымдар бойынша ой-?рісі ке?, жан-д?ниесі бай, ?лтты? менталитеті жо?ары, к?сіби білікті маман, адамдармен д?рыс ?арым-?атынас жасай алатын, бас?аны? пікірімен санасатын, кез келген ситуациядан шы?уды? жолын таба алатын, жауапкершілік сезімі жо?ары, ?о?амда белгілі бір р?л ат?аратын, ?айталанбайтын дара т?л?а болуы тиіс. Ал м?ндай м?мкіндікті? негізі - жо?ары білімде. ?йткені жо?ары білім – ?здіксіз білім беру ж?йесіні? шешуші тетігі. Сонды?тан білімгерді тек маман ретінде ?ана ?арамай, оны ?з ?о?амыны? азаматы, жеке т?л?а, келешекті? иесі, тірегі ретінде тану, со?ан м?мкіндік жасау ?ажет. ?лтты? ?лгідегі жа?а парадигманы? негізгі бір м?селесі – білімгерге іргелі де тере?, тияна?ты да ж?йелі білім беру. Іргелі білім беруді? міндеті – адамды ?ылыми ойлау?а, болмысты тану, оны ?абылдауды? ?діс-т?сілдерін білуге, ?зін-?зі дамыту?а, ?з бетімен білім алу?а, ізденуге іштей ?ажеттілігін ту?ызу.
Елімізді? егемендік алып, ?о?амды? ?мірді? барлы?, соны? ішінде білім беру саласында ж?ріп жат?ан демократияландыру мен ізгілендіру мектепті осы кезге дейінгі да?дарыстан шы?аратын ?уатты талпыныстар?а жол ашты.
Білім мазм?ны жа?а ?рдістік біліктермен, а?паратты ?абылдау ?абілеттеріні? дамуымен, ?ылымда?ы шы?армашылы? ж?не нары? жа?дайында?ы білім беру ба?дарламаларыны? на?тылануымен байи т?суде. Атап айт?анда:
• Есте са?тау?а негізделген о?ып білім алудан, б?рын?ы ме?гергендерді пайдалана отырып, а?ыл-ойды дамытатын о?у?а к?шу;
• Балалар?а орташа де?гейде білім беретін ба?дарламадан жекелеп, саралап о?ыту ба?дарламасына к?шу.
Кез-келген елді? экономикалы? ?уаты, хал?ыны? ?мір с?ру де?гейіні? жо?арлы?ы, д?ние ж?зілік ?ауымдасты?та?ы орны мен салма?ы сол елді? технологиялы? даму де?гейімен аны?талма?. Жалпы ?о?ам дамуы мен жа?а технологияны енгізу сапалы?ы осы елдегі білім беру ісіні? жол?а ?ойыл?анды?ы мен осы саланы а?параттандыру де?гейіне келіп тіреледі. Экономикалы? к?шті дамы?ан елдерді? т?жірибесі экономика, ?ылым ж?не м?дениетті? ?ар?ынды дамуыны? негізгі кілті екендігін к?рсетіп отыр. Ендеше ?азіргі заманны? а?паратты? технологиясын игеру міндетіміз.
Білім беру – аса к?рделі ?леуметтік-экономикалы? механизм. Оны реформалауды?м?селелері де сан ?ырлы. ?азіргікездегіРеспубликамызда?ол?аалын?анбілім беру ж?йесінреформалауісі осы саланы?экономикалы?-?йымды?, ???ы?ты?, ??рылымды?жа?тарынт?бегейлі?згертугеба?ыттал?анбірт?таскешендішараларменты?ызбайланысты. Білім беру ісіндегіжа?а?рдісті?м?н-ма?ынасы, сипаты мен ба?ыт-ба?дарынай?ындаушыд?йектіфакторлар:
• ?лтты?білім беру ісіні??лемдікбілімж?йесінекіруіболыпотыр.
Кезкелгендиалектикалы? даму ?рдісісекілдінары?ты? экономика жа?дайынабайланыстыбілім беру ж?йесінреформалауісі де ?арама-?айшылы?тарсыземес. М?ны??зімамандарданк?сібиикемділік пен ?т?ырлы?ты, сан ?ырлышы?армашылы??ызмет пен ?зін-?зібас?ару, ?зін-?зі?йымдастыружа?дайында?ыбіліктіліктіталапетеді.
Білім беру реформасынодан?рітере?детеж?ргізужа?азаманды? база жасауды?ажететіпотыр. Е?алдыменен, ел экономикасыны? нары?ты?жа?акезе?іне?тубарысында?ыбілімж?йесін?алыптастыратынза?баптарыкерекболды. Азаматтарды?білімалу???ы?ынай?ындайтын?аза?станРеспубликасы Конституциясыны? 30-бабыны? ?а?идасынтолы?ыра? мазм?ндап, білім беруді? мемлекеттік емессекторларыны?орны мен р?лін, шетелдік, халы?аралы?, дінибілім беру ?йымдарыны? ???ы?ты?негіздерін на?тылап, білім мекемелеріні? жа?а ?леуметтік-экономикалы?жа?дайда?ы ?ызметтік міндеттерін белгілеу ?ажеттілігітуындады.
1999 жылы?абылдан?ан "Білімтуралы" За?да??рылымы мен мазм?ныжа?ынан да жа?артыл?ан?лтты?білім беру ж?йесіні?жа?амоделіжасалды. Осы жа?амодельгесайбілім беру ж?йесі 4 де?гейге: мектепжасынадейінгіт?рбиелеу мен о?ыту?а, орта білімге, жо?арык?сібибілімге, жо?арыо?уорнынанкейінгік?сібибілімберугеб?лініп, 1997 жылы?сын?анхалы?аралы?білім беру жіктемесінемейліншес?йкестендірілді.
Жа?амодельгес?йкес орта білім беру ж?йесіжалпы орта, бастауышк?сібиж?не орта білімберуді?амтиды.
Базалы?біліммектеп?абыр?асындаберіледі. То?ызыншысыныптыбітіргенненкейіно?ушылар тек к?сіптікмектептерде?анаемес, сонымен?атарк?сіби орта білімберетіно?уорындарындадао?уынжал?астыраалады.
Жо?арык?сібибілім беру ??рылымы?шсатыдан
т?рады: жо?арыбазалы?білім (бакалавриат), жо?арыарнаулы
білім, жо?ары?ылыми-педагогикалы?немесемамандандырыл?анбілім (магистратур Елімізді? егемендік алып, ?о?амды? ?мірді? барлы?, соны? ішінде білім беру саласында ж?ріп жат?ан демократияландыру мен ізгіліктендіру мектепті осы кезге дейінгі да?дарыстан шы?аратын ?уатты талпыныстар?а жол ашты.
?азіргі кезде бізді? Республикамызда білім беруді? жа?а ж?йесі жасалып, ?лемдік білім беру ке?істігіне енуге ба?ыт алуда. Б?л педагогика теориясы мен о?у-т?рбие ?рдісіндегі елеулі ?згерістерге байланысты болып отыр: білім беру парадигмасы ?згерді, білім беруді? жа?а мазм?ны пайда болуда
• білім мазм?ны жа?а біліктермен, а?параттарды ?абылдау ?абілеттеріні? дамуымен, ?ылымда?ы шы?армашылы? ж?не нары? жа?дайында?ы білім беру ба?дарламаларыны? на?тылануымен байи т?суде;
• а?паратты? д?ст?рлі ?дістері – ауызша ж?не жазбаша, телефон ж?не радиобайланыс – ?азіргі заман?ы компьютерлік ??ралдар?а ы?ысып орын беруде;
• баланы? жеке басын т?рбиелеуде, оны? жанд?ниесіні? рухани баюына, азамат, т?л?а ретінде ?алыптасуына к??іл б?лінуде;
• мектеп, отбасы мен ?орша?ан ?леуметтік ортаны? бала т?рбиесіндегі бірлігіне ?мтылыс жасалуда;
• о?ушы?а орташа де?гейде білім беретін ба?дарламадан жекелеп, саралап о?ыту ба?дарламасына ?ту.
?азір Республика о?у орындары, педагогикалы? ?жымдары ?сынылып отыр?ан к?пн?с?алы??а байланысты ?здеріні? ?алауына с?йкес кез келген ?лгі бойынша ?ызмет етуіне м?мкіндік алды. Б?л ба?ытта білім беруді? ?рт?рлі н?с?ада?ы мазм?ны, ??рылымы, ?ылым?а ж?не т?жірибеге негізделген жа?а идеялар, жа?а технологиялар бар. Сонды?тан ?рт?рлі о?ыту технологияларын о?у мазм?ны мен о?ушыларды? жас ж?не психологиялы? ерекшеліктеріне орай та?дап, т?жірибеде сынап ?арауды? ма?ызы зор.
?азіргі білім беру саласында?ы о?ытуды? озы? технологияларын ме?гермейінше сауатты, жан-жа?ты маман болу м?мкін емес. Жа?а технологияны ме?геру м??алімні? интеллектуалды?, к?сіптік, адамгершілік, рухани, азаматты? ж?не де бас?а к?птеген адами келбетіні? ?алыптасуына игі ?серін тигізеді, ?зін-?зі дамытып, о?у-т?рбие ?рдісін тиімді ?йымдастыруына к?мектеседі.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?ТШТ технологиясыны? ма?ызы»
Мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық құзыреттілігін қалыптастырудағы ӨТШТ технологиясының рөлі
ТРИЗ – өнертапқыштық тапсырмаларды шешу теориясы. Негізін салушы - Генрих Альтшуллер. Оның технологиясының басты идеясы техникалық жүйелер белгілі бір заңдармен туындап, дамиды: бұл заңдарды тануға болады және өнертапқыштық тапсырмаларды шешу үшін қолдануға болады. Қазіргі таңда Г.С.Альтшуллердің ТРИЗ технологиясы мектеп жасына дейінгі балалардың сөйлеуін, тапқырлығын, шығармашылық елестетуін, диалектикалық ойлауын дамыту үшін балабақшаларда табысты қолданылады. ТРИЗ мақсаты – балалардың ой-өрісін дамытумен қатар, жүріп жатқан үдерісті түсіндіре отырып, жүйелі ойлауынуға үйрету.
Қазіргі таңда қоғам сұраныстарына сәйкес мектепке дейінгі білім беру жүйесіне инновациялық технологияларды енгізу, уақыт талаптарына сай құру көкейкесті мәселелердің бірі болып отыр. Осыған орай, мектепке дейінгі білім беруді инновациялық тұрғыдан қарау, озық тәжірибелер мен идеяларды насихаттау қажеттілігі туып отыр. Еліміз дамуының жаңа кезеңі барлық салалардың инновациялық-индустриялық дамуына көшуді қарастыратын жаңа міндеттерді алға қойды. Бұл жаңа талаптарға сәйкес білім беру жүйесінің барабар өзгерістерін талап етті.
Мемлекеттік бағдарламаның маңызды бағыттарының бірі мектепке дейінгі тәрбие және оқыту жүйесін жаңғырту болып отыр.
«Инновация» терминi латын тілінен алынған, ол — «жаңару, өзгеру» дегендi бiлдiредi. Бұл түсінік XIX ғасырдағы зерттеулерде пайда болып, белгiлi бiр мәдениеттің кейбiр элементтердің бiрiнен екiншісіне енгiзу дегендi бiлдiрдi. Педагогикалық процесте инновация оқыту мен тәрбиенің тәсілдері, түрлері мақсаты мен мазмұнын, педагог пен бала бірлескен қызметін ұйымдастыруға жаңалық енгізуді білдіреді.
ТРИЗ мақсаты – балалардың ой-өрісін дамытумен қатар, жүріп жатқан үдерісті түсіндіре отырып, жүйелі ойлауынуға үйрету.
Өнертапқыштың, әлі зерттеле қоймаған нұсқаларды ашады. Ақпараттық - коммуникативтік технологияларды қолдану кезінде денсаулық сақтау технологиялары туралы естен шығармау керек, тәрбиелеудің техникалық құралдарын қолдануды балалардың жас ерекшеліктеріне сәйкес уақытпен шектеу керек.
Білім беру жүйесіндегі жаңаша бағыттардың теориялық негіздеркөркейтетін, дамытатын жастар тәрбелеу ең маңызды мәселе екені даусыз. Қоғамның дамуына қарай ғылым мен техниканың деңгейі де, оны басқару жүйесі де өзгеріп отыратыны белгілі. Осыған орай маман қызметінің мазмұны жаңарып, жаңа мақсат, жаңа көзқарас, жаңа шешімдер мен жаңа мүмкіншіліктерді қажет етеді. Ондай мүмкіншілік тек білім арқылы келеді.
Білім - қоғамды әлеуметтік, мәдени-ғылыми прогреспен қамтамасыз ететін ғажайып құбылыс, адам үшін де, қоғам үшін де ең жоғары құндылық. Оның ең негізгі қызметі - адамның менталитетін, адамгершілігін, шығармашылық қабілетін қалыптастыру, дамыту. Осыған орай егеменді еліміз өзінің дамуының ең басты алғы шарты - білім беру жүйесінің білім ғасырындағы міндеті мен мазмұнын айқындап берді.
Білім беру сатыларының сабақтастығын камтамасыз ететін білім беру процесінің үздіксіздігі, оқу мен тәрбиенің бірлігі, білім беруді басқарудың демократиялық сипаты, білімнің, ғылымның және өндірістің интеграциялануы, ақпараттануы, оқушыларды кәсіптік бағдарлау, білім беруді саралау, ізгілендіру, гуманитарландыру және т.т. – білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптері. Сонымен қатар Қазақстан Республикасының ғылым және ғылыми-техникалық саясат тұжырымдамасында да ғылымды демократияландыру, интеграциялау, инновациялық процестің білім, ғылым саласында кең өріс алуы да атап көрсетілген.
Білім жүйесін дамыту стратегиясының басты мақсаты – ұлттық білім моделін жасау.
Ұлттық білім үлгісінің негізгі бағыты — адамды қоғамның ең негізгі құндылығы ретінде тану, оның қоғамдағы орны мен рөліне, әлеуметтік жағдайына, психикалық даму ерекшелігіне мән беру, сол арқылы оның рухани жан-дүниесінің баюына, саяси көзқарасының, шығармашылық еркіндігі мен белсенділігінің, кәсіби іскерлігінің қалыптасуына жағдай жасау, мүмкіндік беру. Яғни, XXI ғасырдың маманы – жаратылыстану мен гуманитарлық ғылымдар бойынша ой-өрісі кең, жан-дүниесі бай, ұлттық менталитеті жоғары, кәсіби білікті маман, адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасай алатын, басқаның пікірімен санасатын, кез келген ситуациядан шығудың жолын таба алатын, жауапкершілік сезімі жоғары, қоғамда белгілі бір рөл атқаратын, қайталанбайтын дара тұлға болуы тиіс. Ал мұндай мүмкіндіктің негізі - жоғары білімде. Өйткені жоғары білім – үздіксіз білім беру жүйесінің шешуші тетігі. Сондықтан білімгерді тек маман ретінде ғана қарамай, оны өз қоғамының азаматы, жеке тұлға, келешектің иесі, тірегі ретінде тану, соған мүмкіндік жасау қажет. Ұлттық үлгідегі жаңа парадигманың негізгі бір мәселесі – білімгерге іргелі де терең, тиянақты да жүйелі білім беру. Іргелі білім берудің міндеті – адамды ғылыми ойлауға, болмысты тану, оны қабылдаудың әдіс-тәсілдерін білуге, өзін-өзі дамытуға, өз бетімен білім алуға, ізденуге іштей қажеттілігін туғызу.
Еліміздің егемендік алып, қоғамдық өмірдің барлық, соның ішінде білім беру саласында жүріп жатқан демократияландыру мен ізгілендіру мектепті осы кезге дейінгі дағдарыстан шығаратын қуатты талпыныстарға жол ашты.
Білім мазмұны жаңа үрдістік біліктермен, ақпаратты қабылдау қабілеттерінің дамуымен, ғылымдағы шығармашылық және нарық жағдайындағы білім беру бағдарламаларының нақтылануымен байи түсуде. Атап айтқанда:
• Есте сақтауға негізделген оқып білім алудан, бұрынғы меңгергендерді пайдалана отырып, ақыл-ойды дамытатын оқуға көшу;
• Білімнің статистикалық үлгісінен ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылым жүйесіне көшу;
• Балаларға орташа деңгейде білім беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту бағдарламасына көшу.
Кез-келген елдің экономикалық қуаты, халқының өмір сүру деңгейінің жоғарлығы, дүние жүзілік қауымдастықтағы орны мен салмағы сол елдің технологиялық даму деңгейімен анықталмақ. Жалпы қоғам дамуы мен жаңа технологияны енгізу сапалығы осы елдегі білім беру ісінің жолға қойылғандығы мен осы саланы ақпараттандыру деңгейіне келіп тіреледі. Экономикалық күшті дамыған елдердің тәжірибесі экономика, ғылым және мәдениеттің қарқынды дамуының негізгі кілті екендігін көрсетіп отыр. Ендеше қазіргі заманның ақпараттық технологиясын игеру міндетіміз.
Білім беру – аса күрделі әлеуметтік-экономикалық механизм. Оны реформалаудыңмәселелері де сан қырлы. ҚазіргікездегіРеспубликамыздақолғаалынғанбілім беру жүйесінреформалауісі осы саланыңэкономикалық-ұйымдық, құқықтық, құрылымдықжақтарынтүбегейліөзгертугебағытталғанбіртұтаскешендішараларментығызбайланысты. Білім беру ісіндегіжаңаүрдістіңмән-мағынасы, сипаты мен бағыт-бағдарынайқындаушыдәйектіфакторлар:
• Қазақстан Республикасының тәуелсіз егемендімемлекетболыпқалыптасуы;
• ұлттықбілім беру ісініңәлемдікбілімжүйесінекіруіболыпотыр.
Кезкелгендиалектикалық даму үрдісісекілдінарықтық экономика жағдайынабайланыстыбілім беру жүйесінреформалауісі де қарама-қайшылықтарсыземес. Мұныңөзімамандарданкәсібиикемділік пен ұтқырлықты, сан қырлышығармашылыққызмет пен өзін-өзібасқару, өзін-өзіұйымдастыружағдайындағыбіліктіліктіталапетеді.
Білім беру реформасыноданәрітереңдетежүргізужаңазамандық база жасаудықажететіпотыр. Еңалдыменен, ел экономикасының нарықтықжаңакезеңінеөтубарысындағыбілімжүйесінқалыптастыратынзаңбаптарыкерекболды. АзаматтардыңбілімалуқұқығынайқындайтынҚазақстанРеспубликасы Конституциясының 30-бабының қағидасынтолығырақ мазмұндап, білім берудің мемлекеттік емессекторларыныңорны мен рөлін, шетелдік, халықаралық, дінибілім беру ұйымдарының құқықтықнегіздерін нақтылап, білім мекемелерінің жаңа әлеуметтік-экономикалықжағдайдағы қызметтік міндеттерін белгілеу қажеттілігітуындады.
1999 жылықабылданған "Білімтуралы" Заңдақұрылымы мен мазмұныжағынан да жаңартылғанұлттықбілім беру жүйесініңжаңамоделіжасалды. Осы жаңамодельгесайбілім беру жүйесі 4 деңгейге: мектепжасынадейінгітәрбиелеу мен оқытуға, орта білімге, жоғарыкәсібибілімге, жоғарыоқуорнынанкейінгікәсібибілімберугебөлініп, 1997 жылыұсынғанхалықаралықбілім беру жіктемесінемейліншесәйкестендірілді.
Мектепжасынадейінгітәрбиелеу мен оқытушеңберінде 5 (6) жасарбалалардыміндеттітүрдемектепалдыдаярлықтанөткізукөзделген. Бұл - мектепкеоқуғақабылдаубарысындабалаларғабірегейбастаумүмкіндігінтудыратынмаңызды шара болмақ.
Жаңамодельгесәйкес орта білім беру жүйесіжалпы орта, бастауышкәсібижәне орта білімберудіқамтиды.
Базалықбіліммектепқабырғасындаберіледі. Тоғызыншысыныптыбітіргенненкейіноқушылар тек кәсіптікмектептердеғанаемес, соныменқатаркәсіби орта білімберетіноқуорындарындадаоқуынжалғастыраалады.
Жоғарыкәсібибілім беру құрылымыүшсатыдан тұрады: жоғарыбазалықбілім (бакалавриат), жоғарыарнаулы білім, жоғарығылыми-педагогикалықнемесемамандандырылғанбілім (магистратур Еліміздің егемендік алып, қоғамдық өмірдің барлық, соның ішінде білім беру саласында жүріп жатқан демократияландыру мен ізгіліктендіру мектепті осы кезге дейінгі дағдарыстан шығаратын қуатты талпыныстарға жол ашты.
Қазіргі кезде біздің Республикамызда білім берудің жаңа жүйесі жасалып, әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы мен оқу-тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр: білім беру парадигмасы өзгерді, білім берудің жаңа мазмұны пайда болуда
• білім мазмұны жаңа біліктермен, ақпараттарды қабылдау қабілеттерінің дамуымен, ғылымдағы шығармашылық және нарық жағдайындағы білім беру бағдарламаларының нақтылануымен байи түсуде;
• ақпараттық дәстүрлі әдістері – ауызша және жазбаша, телефон және радиобайланыс – қазіргі заманғы компьютерлік құралдарға ығысып орын беруде;
• баланың жеке басын тәрбиелеуде, оның жандүниесінің рухани баюына, азамат, тұлға ретінде қалыптасуына көңіл бөлінуде;
• мектеп, отбасы мен қоршаған әлеуметтік ортаның бала тәрбиесіндегі бірлігіне ұмтылыс жасалуда;
• қоғамдық біліммен бара-бар педагогикалық технологияның кеңінен қолданылуына және ғылымның рөліне мән берілуде.
Оқыту технологиясын жетілдірудің психологиялық, педагогикалық бағыттағы негізгі ой-тұжырымдары төмендегіше сипатталады:
• есте сақтауға негізделген оқып білім алудан, бұрынғы меңгергендерді пайдалана отырып, ақыл-ойды дамытатын оқуға көшу;
• білімнің статистикалық үлгісінен ақыл-ой әрекетінің динамикалық құрылым жүйесіне көшу;
• оқушыға орташа деңгейде білім беретін бағдарламадан жекелеп, саралап оқыту бағдарламасына өту.
Қазір Республика оқу орындары, педагогикалық ұжымдары ұсынылып отырған көпнұсқалыққа байланысты өздерінің қалауына сәйкес кез келген үлгі бойынша қызмет етуіне мүмкіндік алды. Бұл бағытта білім берудің әртүрлі нұсқадағы мазмұны, құрылымы, ғылымға және тәжірибеге негізделген жаңа идеялар, жаңа технологиялар бар. Сондықтан әртүрлі оқыту технологияларын оқу мазмұны мен оқушылардың жас және психологиялық ерекшеліктеріне орай таңдап, тәжірибеде сынап қараудың маңызы зор.
Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық және де басқа көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.
