Естияр тобына арналған музыкалық дидактикалық ойындар картотекасы

Музыкалы-дидактикалық ойындар картотекасы

Жоғары дыбыстық дамуға арналған дидактикалық ойындар:

1. «Менің балаларым қайда?»

Керекті құралдар: үлкен төрт үлестірмелі қағаз бен бірнеше кішкентай үлестірмелі қағаз. Үлкен қағаздарда қаз, үйрек, тауық, басқа құс бейнеленген. Ал кішкентайларында үйрек балапандары, тауық балапандары, ұядағы балапандар бейнеленген.

Ойын барысы: Балалар тәрбиешіге қарама – қарсы жартылай шеңбер болып отырады. Тәрбиеші әңгімелейді: «Бір аулада тауық пен оның балапандары, үйрек балапандарымен және қаз бен оның балапандары болыпты. Ал ағаштың үстінде бір құс ұя салыпты. Бір күні қатты жел соғып, жаңбыр жауыпты. Барлығы қорқып тығылып қалыпты. Құс аналар өзінің балапандарын жоғалтып алыпты. Бірінші болып үйрек балапандарын шақыра бастайды. (тәрбиеші үйректің суретін көрсетеді): «Менің балапандарым қайда? Кря-кря!» дейді». Үйректің суреті бар балалар тұрады да жауап береді : «Кря-кря! Біз осындамыз!» деп әндетеді.

Тәрбиеші балалардан үлестірмелі қағаздарды жинап алады да әңгімелеуді жалғастырады: «Үйрек қатты қуанып, балапандарын табады. Сол кезде тауық шығып өз балаларын шақырады: «Менің балапандарым қайда екен, ко-ко-ко!» дейді. Ойын жалғасады.

1. «Сылдырмақ»

Мақсаты: дауысымен бірінші, екінші, үшінші мажорлық саты бойынша мына буындарды айтуға үйрету: «динь-динь», «дан-дан», «дон-дон».

Керекті құралдар: Сылдырмақтар.

Ойын барысы: Сылдырмақтар ойнайды, сол кезде балалар «динь-динь», «дан-дан», «дон-дон» деп ажырата әндетеді. Ерег үлкен жуан сыдырмақ қозғалса «дон-дон» дейді.

1. «Музыкалық лото»

Керекті құралдар: Балалардың санына қарай карточкалар. Әр карточкада ноталар тізбегі салынған. Дөңгелектер – ноталар. Музыкалық аспаптар. (балалайка, металлофон, триола)

Ойын барысы: Жүргізуші бала бір аспапта жоғары немесе төмен ойнайды. Балалар карточкалармен ырғақты орналастырады.

1. «Кұстар мен балапандар»

Керекті құралдар: Үш сатылы сызғыш., металлофон, ойыншықтар (3—4 үлкен құстар, 3—4 құс балапандары).

Ойын барысы: Ойынға балалардың бір жарты тобы қатысады. Әр балада бір ойыншықтан. Тәрбиеші металлофонда жоғары және төмен әуен ойнайды. (Мысалы, екінші октаваға дейін). Қолдарында балапандары бар балалар алға шығып ойыншықтарын сатыға қояды. Кейін бірінші октаваның do-сы ойнайды. Қалған балалар ойыншықтарын қояды.

1. «Тауықтар»

Мақсаты: Балаларды квинттарды ажыратуға жаттықтыру( фа 1 октава -до 2 октава)

Ойын барысы: Тәрбиеші балаларға екі тауық серуенге шыққанын айтады. Бір тауық құрт іздейді, сол себепті оның басы төменде. Ал дауысы ақырын естіледі. Екіншісі балапандарын іздеп жұр. Оның дауысы жоғары. Бір тауық шарбақтың артына кетті. Ал екіншісі гүлзардың артында.

Ырғақты дамытуға арналған ойындар

1. «Біздің саяхат»

Мақсаты: музыкалық тәрбие беру, ой-өрісін дамыту, музыкалық қиялын қалыптастыру.

Керекті құралдар: металлофон, сылдырмақ, қасықтар, музыкалық балға, барабан (дауылпаз).

Ойын барысы: ән-күй мұғалімі балаларға кішігірм әңгіме құрастыруға ұсынады. Бұл әңгімені кез келген музыкалық аспаппен ойнап көрейік. «Ең алдымен мұқият тыңдаңдар, Айжан шықты қыдырып, сатымен түсіп далаға (металлофонмен ойнайды). Құрбысын көріп, қуанып кетті . Құрбысы секіртпемен ойнайды. Осылай (дауылпазды соғады). Айжанның да секіргісі келіпті. Ол үйіне жүгіріп кетті. Тағыда сатымен мінеді (металлофон). Менің әңгімемді сендер жалғастыра алсыңдар немесе өз ойларыңнан басқа әңгіме құрастыруға болады» дейді.

1. «Көңілді сырнайлар»

Мақсаты: балаларды 3 ырғақты суреттерді қабылдауға жаттықтыру.

Ойын барысы: Ән-күй мұғалімі әндетеді. Балалар тыңдайды.

Сырнайда аю ойнапты,

Бәрі би билеп қуанды.

ду-ду, ду-ду.

Тра-ля-ля – деп түлкі әндетіпті.

Тра-ля-ля. Тра-ля-ля.

Бәрін биге шақырды.

Тра-ля-ля. Тра-ля-ля.

Сол кезде тышқан ойнапты:

Пи-пи-пи-пи-пи.

1. «Әуенді құрастыр»

Мақсаты: ырғақты есту қабілетін дамыту. Әуеннің ырғақты суретін ажырата алуға үйрету.

Ойын барысы: Педагог балаларға таныс әуендерді орындайды. Балалар осы әуенді шапалақтау арқылы суреттейді. Содан кейін педагог балаларға әуенді шаршылармен белгілеуді үйретеді. Ойын барысында балалар әуеннің ырғағын шаршылармен бейнелеп құрастырады.

1. «Кім қалай жүреді?»

Мақсаты: Балаларды үш ырғақты суретті айыруға үйретуді жалғастыру. «Кто как идёт» Г. Левкодимова бойынша.

Бізге аю келіпті.

Топ-топ, топ-топ.

Ол әндетіп, билейді,

Топ-топ, топ-топ.

Түлкі ханым да келіпті,

ля-ля-ля-ля.

Әндері қандай жақсы

Ке-ре-мет, ке-ре-мет.

Сұр қасқыр келіп жетті

Тістерін қайрап кепті.

Диатоникалық естуді дамыту ойындары:

1. «Қатты – ақырын»

Мақсаты: Балаларды ақырын жіне қатты әуенді ажырата алкуға үйрету. «Громко – тихо» Г.Левкодимовтің әні бойынша.

Керекті құралдар: Үлкен жіне кішкентай аккордеонның суреттері. Балаларға арналған музыкалық аспап аккордеон. Түрті-түсті төртке бөлінген карточка.Ширма.

Ойын барысы: Ойынға үш бала қатысады. Біреуі жүргізуші болады. Ол балаларға ән айтып беруге ұсыныс жасайды. Ойын басталады.

1. «Қатты және баяу әуен»

Мақсаты: Қатты және баяу әуен ажырата алу.

Тембрового естуді дамыту ойндары:

1. «Музыкалық жұмбақтар»

Ойынның мақсаты: Балалардың темблік естуін дамыту.

Керекті құралдар: металлофон,үшбұрыштар, сылдырмақ, арфа, цимбала.

Ойын барысы: барарал ширманың алдында жартылай шеңберге отырады. Ширманың арғы жағында үстел, ал үстелде саз аспаптары. Жүргізуші бала бір әуенді кез келген аспаппен ойнайды. Балалар оны табады.

1. «Музыкалық үй»

Мақсаты: Балалардың тембрлік естуін дамыту, аспаптарды ажырата алу.

Ойын барысы: Балалар үйдің терезелеріндегі аспаптарды атайды.

Нұсқасы: Балалар әуенді тыңдайды, ойнап тұрған аспапты атайды. :

1. «Бауырсақ»

Керекті құралдар: ойын алаңы, балға, бауырсақ, бірнеше ұсақ заттар, шөп суреті, ағаш, құмырсқалар үйі, шырша.

Ойын барысы: Балалар ойын алаңындағы заттарды қарайды. Жүргізушіні таңдайды. Ол есікткн шығып кетеді. Балалар бауырсақты бір заттың артына келісіп тығады. Жүргізуші қайтып келеді, балалар айтады: «Жомалап кетті бауырсақ, сен оны татуға тырыс, сонда ата-әже қуанады» дейді. Балалар кез келген таныс әнді айтады, жүргізуші музыкалық балғаны алып заттардың қасына апарады. Бауырсақты тапса соғады. Балалар оны шатастыруға тырысады.

Есте сақтау қабілетін дамыту ойындары:

1. «Ойлан да, шеш»

Цель. Узнавать знакомые мелодии песен.

Вариант игры. Воспитанникам раздают по одной карточке. Звучат разные мелодии песен, воспитанники узнают знакомую мелодию и поднимают нужную карточку.

Игровой материал. Карточки (по числу играющих) на которых изображены медведь, зайчик, птичка. Ход игры. Детям раздают по одной карточке. Звучат мелодии «Зайчик» М. Старокадамского, «Медведь» В. Ребикова, «Воробушки» М. Красева. Дети узнают мелодию и поднимают нужную карточку.

1. «Әнді тыңдау»

Цель: развивать музыкальную память, обогащать высказывания детей об эмоционально-образном содержании музыки.

Игровой материал: 4—5 картинок, иллюстрирующих содержание знакомых детям музыкальных произведений (это могут быть и инструментальные пьесы).

Ход игры: дети рассаживаются полукругом, перед ними на столе располагают картинки так, чтобы они хорошо были видны всем играющим. Проигрывают какое-либо музыкальное произведение. Вызванный ребенок должен найти соответствующую картинку, назвать произведение и композитора, написавшего эту музыку. Если ответ правильный, все хлопают.

1. «Қөңілді күйтабақ»

Игровой материал. Игрушечный проигрыватель с набором пластинок в центре нарисована картинка, передающая содержание Песни; проигрыватель с набором пластинок программных произведений.

Ход игры. Ведущий проигрывает в грамзаписи вступление к какому-нибудь знакомому детям произведению. Вызванный ребенок находит среди маленьких пластинок нужную и «проигрывает» ее на игрушечном проигрывателе.

Балалардың қиылын, шығармашылығын дамыту ойындары:

1. «Үш көңіл күй»

Цель: учить различать «веселое» и «грустное» настроение в музыке, определять смену характера звучания музыкального произведения; вовлечь в игровой процесс максимальное количество детей.

Оборудование: мольберт, игровое панно (на основе «липучки», комплект игровых компонентов (на основе «липучки») : тучка, капельки, солнышко, цветочки и фигурка любого персонажа

Ход игры:

Детям для прослушивания предлагается музыкальное произведение (в исполнении муз. руководителя или в записи) .

Дети определяют «музыкальное настроение», выбирают соответствующий символ (солнышко – веселая музыка, тучка – грустная) и прикрепляют его на игровом панно

Все дети активно участвуют музыкально-игровой деятельности и дополняют «музыкальную картинку» цветочками либо капельками, в зависимости от настроения музыки.

Игру можно варьировать:

- побуждать детей индивидуально высказываться о характере музыки и, как бы в поощрение, выкладывать соответствующие символы;

- ввести персонажа и попросить детей определить его настроение, о котором «расскажет музыка»

1. «Үш би»

Цель: развивать у детей представление о танцевальных жанрах, умение различать плясовую, польку, вальс.

Описание: пособие возможно в двух вариантах.

1-й вариант. Карточки разделены на три квадрата: на первом изображена гармошка, условно соответствующая плясовой музыке; на втором – цитра, соответствующая исполнению вальса; на третьем – бубен, соответствющий звучанию польки. Три фишки.

2-й вариант. Вместо изображений инструментов, условно соответствующих исполнению разных танцев, можно использовать цветные карточки (например, зелёная соответствует плясовой, голубая – вальсу, оранжевая – польке).

Методика применения: используются три танца (полька, вальс, плясовая) в разной последовательности. Дети узнают танец и закрывают фишкой соответствующие карточки, изображающие инструменты.

Музыкальный репертуар: «Три танца» Г.Левкодимова, можно использовать следующие произведения: «Ах вы, сени» р.н.п. в обр. М.Иорданского, «Полька» бел.нар.мел. в обр. Т.Попатенко, «Маленький вальс» Н.Леви

Программное содержание: воспринимать танцевальную музыку разного характера («Три танца» Г.Левкодимова)

1. «Теңіз –көгілдір мұхит»

Сейчас вы услышите музыку композитора Н. А. Римского-Корсакова «Океан-море синее» и попробуйте изобразить рукой, как будет меняться музыка.

Звучит «Океан-море синее» Н. А. Римского-Корсакова

Муз.-рук Что вы услышали в музыке?

Дети Волны

Муз.-рук Одинаково ли звучала эта музыка на протяжении всего времени?

Дети Музыка звучала то взволнованно, то тихо

Муз.-рук Совершенно правильно. Я заметила, что рукой вы тоже изображали волны так, как звучала музыка.

Муз.-рук А сейчас я вам покажу 3 картинки :

Фиолетовая – бурное море,

Синяя – волнующее

Голубая – спокойное

Нужно выйти к доске и расставить эти картинки в такой последовательности– как звучала музыка.

1. «Көңілді матрешкалар»

Цель: Учить детей различать звуки по высоте.

Игровой материал: матрешки трех величин по числу играющих, металлофон.

Ход игры: Воспитатель играет на металлофоне, когда звук низкий – танцуют маленькие матрешки, высокий – высокие, средний – средние.

1. «Мұқият тыңда»

Игровой материал. инструментальная музыка, знакомая детям; детские музыкальные инструменты (пианино, аккордеон, скрипка и т.д.).

Ход игры. Дети сидят полукругом перед столом, на котором находятся детские инструменты. Им предлагают прослушать знакомое музыкальное произведение, определить, какие инструменты исполняют это произведение, и найти их на столе. Игра проводится на музыкальном занятии с целью закрепления пройденного материала по слушанию музыки, а также в часы досуга.

1. «Музыкалық қайық»

Цели: Развивать музыкальный тембровый и динамический слух детей, поддерживать попытки самостоятельности сравнивать, группировать, классифицировать объекты по 1-2 качествам,

Игровая задача: определить по звуку музыкальный инструмент и прикрепить к кораблику карточку с изображением этого музыкального инструмента.

Материалы для игры:

четыре изображения корабликов с цветными окошками-иллюминаторами ;

круглые цветные карточки, на которых изображены музыкальные инструменты : по 9 карточек с изображением колокольчика, бубна, ложек, погремушки, металлофона;

ширма, стол, музыкальные инструменты: колокольчики, бубны, ложки, погремушки, металлофон;

Детям говорит, что к детям приплыл кораблик, и не простой, а волшебный. Дети должны угадать по звуку, что он привез, и прикрепить соответствующую карточку в окошко-иллюминатор.

Игрокам раздавать круглые карточки с изображением музыкального инструмента (всего: 6 карточек с изображением колокольчика, 5 карточек с изображением бубна, 4 карточки с изображением ложек, 3 карточки с изображением погремушки, 2 карточки с изображением металлофона) .

Взрослый играет за ширмой на одном из музыкальных инструментов (колокольчик, бубен, ложки, погремушка, металлофон). Дети должны узнать инструмент по звучанию и прикрепить карточку с изображением этого инструмента к окошку.