Б?лме г?лдеріні? к?тімі

Бөлме гүлдерінің күтімі

Білім беру аймағы: «Таным».
Бөлімдер: «Экология»,
Тақырыбы: «Бөлме гүлдерінің күтімі».

Бағдарлама мазмұны: Балаларды гүлдерді күтіп баптауға үйрету, Гүлдің түр - түсін ажырата білуге баулу, тақпақ, мақал - мәтел, тиым сөздер арқылы тіл байлығын дамыту, логикалық ойлау, көру, сезу қабілетін жетілдіру, экологиялық тәрбие беру.

Көрнекілік: Гүлдер, су құйғыш, суреттер.
Билингвалды сыңар: Цветы - гүлдер.

Шаттық шеңбері:
Армысың алтын күн!
Армысың жарқын күн!
Армысың көк аспан!
Армысың Жер - Ана!
Армысың достарым!
Міне, менің қолым,
Жылуымен жылу қос.
Балалар бір - бірімен дос болады
Балалардың қолдарына бір гүлден беріп, бір - біріне тілек айту арқылы бір шоқ гүлді жинау.
Балалар бір - біріне тілек айту арқылы көңілденеді.
- Балалар бір - біріміздің көңілімізді көтердік, ал енді айта қойыңдаршы, қазір қай жыл мезгілі?
- Қыс айларын атаңдаршы?
- Қыс айларының ерекшеліктері қандай?
Балалар сұрақтарға жауап береді.
- Балалар, біз бүгінгі сабағымыз бөлме гүлдердің баптап, күтетініміз жайлы болмақ.
1. Балалар, сендер гүлдерді жақсы көресіңдер ма?
2. Мереке кезінде аналарыңа гүл сыйлайсыңдар ма?
3. Осы әдемі гүлдер біздерге қуаныш және жақсы көңіл - күй сыйлайды, ал бөлме гүлдері біздің бақшаны, топты безендіреді. Олар ауаны шаң - тозаңнан, микробтардан тазартады.
Балалардың жауаптары.

Осы бөлме гүлдері біздің топтың табиғат бұрышында көп.
- Кәне кім атап береді?
- Дұрыс балалар.
- Гүлдер қайда өсіп тұр?
- Міне, осы гүлдердің ішінен бүгін «қазтамақ» гүлін алайық.
- Оның тамыры, сабағы,
жапырағы, күлтесі бар.
- Осы гүлдің әдемі боп, өсіп гүлдеуі үшін, топырағын қопсытып, жапырағын сүртіп, суарамыз, су сепкішпен себезгілеп бүріккішпен су шашып, тыңайтқыш себеміз.
- Міне, балалар, біздің күтіп баптаған гүлдеріміз гүлдеп, хош иіс береді, қандай әдемі болады.

Колеус, шегіргүл, кактус,
зигокактус, қазтамақ, бұғы мүйіз,

- Қауашақта.
- Балалар осыған байланысты кім тақпақ біледі?
1. Гүлдер ектік бақшада,
Баптап күтіп түлеттік.
Қалмасын деп қуарып,
Апта сайын суардық.
2. Гүл өсірсең терлеп,
Мұның аты - еңбек.
Қиындықтың бәрін,
Еңбек ғана жеңбек.
Сергіту сәті:
Ал, балалар тұрамыз,
Айналаны шоламыз.
Жауқазындай жайқалып,
Бәйшешектей иіліп.
Сәл тынығып алайық,
Сабақтары салалы.
Желге ырғалып шайқалған,
Жапырақтары жайқалған.
Біз гүлдерше өсеміз.
Балалар сергіту сәтін
жасайды.
Тиым сөздер:
Гүлді үзбе. Көк шөпті жұлма.
Ағашты сындырма.
Тиым сөздер:
Гүлді үзбе. Көк шөпті жұлма.
Ағашты сындырма.

Дидактикалық ойын:
«Санмен белгіле» ойыны.
- Балалар сызба бойынша гүлдің өсу жолын санмен белгілеу.
1. Тамыр. 2. Сабақ.
3. Жапырақ. 4. Күлтесі.

- Дұрыс балалар, осы гүлдерге байланысты мақал - мәтел кім біледі?
Мал төлімен жарасты,
Жер гүлімен жарасты.
Қыз өссе - ел көркі,
Гүл өссе - жер көркі.
Еңбек – түбі береке.
- Гүлдер бөлмемізге көрік береді.
Біз олардан демаламыз.
Сондықтан біз оларды аялап, қорғап сындырмай, гүлдің жапырағын жұлмай өсіруіміз керек.
Таза ауамен демалып, әдемі гүлдерге қарап рахаттанамыз.

Сабаққа жақсы қатысқан балаларды мадақтау.
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек: Бөлме гүлдерінің аттарын біледі.
Нені игереді: Гүлдерді баптап күту жолдарын игереді.
Нені біледі: Гүлдердің түр - түсін ажырата біледі.

Табиғатты аялайық!

Мақсаты: Қоршаған орта, табиғат пен тіршілік арасындағы байланыс жайлы түсініктерін қалыптастыру, дүниетанымын кеңейту. Ойлау есте сақтау және зерделеуін дамыту, сөздерді анық айтуға машықтау және сөйлеу мәдениетін қалыптастыру табиғатқа сүйіспеншілікке тәрбиелеу, жаратылыстың әрбір заты мен мүшесін құрметтеуге, қоршаған ортаны қорғауға, сақтауға үйрету. Сүйіспеншілік, мейірімділік қасиеттерін дамыту.
Көрнекілік: бөлме гүлдері, гүл қопсытқыш, табиғаттың суреті.
Әдіс - тәсілдері: Сұрақ – жауап, әңгімелеу
Шаттық шеңбер:
Армысың қайырымды Жер - Ана,
Армысың, мөлдір таза су
Армысың шұғылалы Алтын - Күн
Армысың мейірімді Аспан - Ата
Т:- Біз қазір неге ұқсап тұрмыз?
Б: - Күнге
Т:- Иә балалар жер бетіндегі тіршілік атауының қайнар көзі – күн.
Ол бізге не үшін керек?
Б: Күн бізге жарық, жылу береді
Т: Бәріміз күнге қолымызды созайық!
Күннен не алдық?
Б: Жылу алдық
Т: Осы күннен алған жылуымызды бір - бірімізге таратайық
- Балалар жылдың қай мезгілі?
Б: Қыс
Т: Қыс айының соңғы күні, ертең көктем айының алғашқы күні басталады
Қыс айларында күн қандай болды?
Б: Қыс айында күн суық, аяз, боран және қар жауды
Т: Табиғат дегеніміз не?
Табиғат дегеніміз - бізді қоршаған орта, оған (аспан, су, ағаш, гүлдер, өсімдіктер, күн) жатады. Табиғат өздігінен, адамның қатысуынсыз жаралған табиғи заңдылық. Ол тірі және өлі табиғат болып екіге бөлінеді. Тірі табиғатқа – ағаш, гүл, шөп, т. б олар өздігінен өседі. Өлі табиғатқа су, тас, құм жатады. Олар өспейді, дем алмайды, денесінде жаны жоқ.
Табиғат – біздің ортақ үйіміз. Біз оған ұқыптылықпен қарауымыз керек. Бау - бақшада және өсіп тұрған ағаштар мен гүлдерге қомқорлық жасау керек.
Күн, су, ауа, гүл, адам айтысы
Күн: Айша
Мен шуақты күнмін! Мен бәріне жылуымды, нұрымды, беремін. Егер мен болмасам табиғатта болмас еді. Сондықтан табиғатқа көрік беріп тұрған менмін!
Су: Арайлым:
Мен мөп - мөлдір, тап - таза, сыңғырлаған сумын. Мен болмасам осындай сұлу табиғат болар ма еді? Табиғатқа көрік беріп тұрған менмін
Гүл: Данара
Мен әсем гүлмін! Егер мен болмасам жер үсті жайнайтын ба еді? Менің арқамда табиғат әсем болып тұр. Табиғатқа көрік беріп тұрған мен ғана.
Ауа: Әділет
Мен таза ауамын! Табиғаттағы барлығы мен арқылы демалады Егер мен болмасам ешкім тіршілік ете алмас еді. Табиғатқа ең керекті менмін.
Адам: Темірлан
Мен дүниедегі ең күшті, ақылды адаммын. Менен асқан ешкім жоқ бұл жалғанда. Сондықтан да бұл өмірдің иесі де киесі де менмін.
- Дұрыс айтасыңдар!
Күн болмаса жарық жылуды қайдан аламыз.
Су болмаса өсімдіктерді, қалай суарамыз
Ауа болмаса қалай тыныс аламыз
Гүл болмаса табиғатымыз әдемі болмайды
Адам осы қоршаған ортадағы талдарға өсімдіктерге пайдасын тигізеді, күтіп баптайды.
Т: Қысқы гүлдер бағына саяхатқа шығамыз.
«Қыз өссе – елдің көркі, гүл өссе – жердің көркі»
Т: Балалар, бізге гүлдер не үшін керек?
Б: Бөлменің ауасын тазартады, біздердің көңіл - күйлерімізді көтеру үшін, біз гүлдерге қарап қуанамыз, әдемілік үшін қажет.
Т: Кейбір жәндіктердің де өмір сүруі гүлдерге байланысты. Гүлдер көп жақсылықтар сыйлайды. Егер де гүлдер жоқ болса не болар еді?
Б: Көңіл – күйіміз төмендейді адамдар қатал болады, жәндіктер жайылып кетуі мүмкін.
Топтық жұмыс:
- Қане балалар, гүлдерді аялау және қамқорлық көрсету мақсатында мына гүлді алайық. Бұл гүл шегір гүл (фиалка) деп аталады. Оның гүлінің түсі күлгін, жапырағы дөңгелек, түкті болып келеді. Жапырағы түкті болғандықтан біз оны сүрте алмаймыз. Біз оның жапырағын тазалау үшін суды бүркіп себеміз.
Т: Гүлдер өте нәзік, мейірімділікпен күтіп, баптау керек
Гүлдердің жылылығын, нәзіктігін, әдемілігін неге теңеуге болады?
Б: Анаға, күнге, әнге, қыздарға теңейді
Т; Гүлдің тамыры, сабағы, жапырағы, күлтесі болады.
Балалар енді біз енді мына гүлге қарайық?
Бұл гүлдің аты - фикус
Кәне бәріміз қосылып бірге атайықшы? Балалар тәрбиешімен бірге қайталайды.
Т: Гүлдің түсі қандай?
Б: Жасыл
Т: Ал, айта қойыңдаршы, жапырағы қандай?
Б; Гүлдің жапырағы үлкен, әрі жалпақ.
Т: Гүлдің түбін қалай қопсытып, қалай су құю керектігін түсіндіреді
Балалар гүлге су құяды. Балалар гүлдің топырағын қопсытуға, су құюға, жапырағының шаңын сүртуге қатыстырып көрсету.
Су ішпесе, шаңы сүртіліп, тазаланбаса гүліміз қурап қалады
Сендердің аналарың өздеріңді қалай баптап қараса, гүлді де солай күтіп қарау керек
Көрдіңдер ме, балалар, гүлді баптап күтсек, олардың жапырақтары көбейіп, үлкен болып өседі. Гүлдерге ауа, су. Күн қаншалықты қажет болса, күтім де соншалықты қажет.
Т; Енді гүлді қалай отырғызу керектігін үйренеміз. Барлығымыз мұқият қарап отырыңдар. Бөлме гүлін отырғызамыз
Құнарлы қара топырақ толтырылған гүлдің құтысын алып, ортасын кішкене тереңірек етіп қазып гүлдің құтысын алып, ортасын кішкене тереңірек етіп қазып гүлдің көшетін тамырын үзіп алмай кішкене шұңқырға саламыз
Түбіне су құямыз
Түбін жақсылап топырақпен нығыздап басамыз, үстіне тағы су құямыз
Міне, гүлімізді отырғыздық гүліміз әдемі болып өсу үшін тағы су құямыз
«Табиғатты аялайық» ойыны
Әр бала табиғат түрлерін плакатқа жапсырып, табиғат көрінісін бейнелейтін тиым сөздер айту
Гүлді жұлуға болмайды, гүлді аялау керек.
Ағашты кесуге болмайды, ол бізге таза ауа береді
Суды ластауға болмайды, сусыз өмір жоқ
Күнімізді бұлт баспасын
Көбелекті өлтірмеңдер, ол - әдемілік белгісі
Құсты атуға болмайды, құс адамның досы
Жасыл шөпті жұлуға болмайды, ол жерімізге көрік беріп тұрады
Аңдарды қорғауымыз керек, ол біздің байлығымыз
Асқар тауларымыз биік болсын

Т: Адамдардың табиғатсыз күні жоқ,
Табиғаттың мұны айтуға тілі жоқ.
- Кәне, балалар барлығымыз қонақтармен қоштасайық.
Кәне барлығымыз тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық
Көріскенше күн жақсы,
Сау - саламат болайық
Сау болыңыздар!