К?рнекілігі: Интербелсенді та?та, Наурыз мерекесі туралы ?анатты с?здер, ?лтты? та?амдардан дастархан ?зірленеді.
?нтаспадан к?й, халы? ?уендері беріліп жатады. Мереке а?ын М??а?али Ма?атаевты? с?зіне жазыл?ан «Наурыз айы бол?анда» ?німен басталады.
Ж?ргізуші:Осы б?гінгі жиналып отыр?анымыз к?ктем мезгіліндегі ?аза?ты? ?лы мейрамы Наурыз - я?ни Жа?а жыл!14наурыз к?нінде адамдар бір – бірімен т?с ?а?ысып к?ріседі. Наурыз айыны? 22 - інде к?н мен т?н те?еледі. Адамдар бір - бірін мерекемен ??тты?тайды. Жеті т?рлі та?амнан наурыз к?же пісіреді. ?лкен кісілер а? тілек айтып, бата береді.Б?л к?ні аталарымыз бен ?желеріміз ?й - ?йді, ауыл - ауылды аралап, наурыз к?жеден д?м тататын. ?лкен - кішіге а? баталарын беріп ізгі тілек тілесетін.«?лыс к?ні ?азан толса, ол жылы а? мол болар, ?лы кісіден бата алса, сонда олжалы жол болар» деп на?ыл айтып, ауыл арасын ауыз бірлікке, татулы??а, ынтыма??а ша?ыратын. Жыл басы - Наурыз к?ні айтыл?ан б?л тілектер а? болып, толы? орындалады деп ырым ететін.
?асырлар бойына атадан бала?а м?ра болып жат?ан д?ст?рлі осы Наурыз тойы б?гін, міне та?ы есігімізді ашып отыр.
Балалар?а ?аза?ты? ?лтты? киімдерімен таныстыр
?ыздарымыз с?укеле, камзол, ал ?лдарымыз та?ия, оюлы шалбар киеді.
Б?гін – Самар?анны? к?к тасы еріген к?н.
Б?гін – Жа??ыру мейрамы!
Б?гін – Жыл басы, Жа?а жыл!
Б?л к?н – к?н мен т?нні? те?елетін, жан – жануар т?лдейтін, адамдарды? аузы а??а тиетін, жер ж?зінде шатты? орна?ан к?н.
Наурыз – ба?ытты? бастамасы, жа?сылы?ты? жыршысы, ?мірге н?р сыйла?ан, сезімге г?л сыйла?ан, халы? ?астерлейтін к?н.Наурыз мейрамы негізінен адамдарды? к?рісуінен бастал?ан. Жігіттер т??іректегі б?ла?тарды? к?зін ашып, б?ла? басына тал еккен. Жа?а шы??ан к?нге иіліп с?лем берген. Ренжіскен адамдар татулас?ан.
Жыл басыны? ал?аш?ы желі – Жыл айналып жеткен Алтынк?рек;
Жыл басыны? ал?аш?ы т?лі – Д?бірая?;
Жыл басыны? бірінші с?ті – Уыз;
Жыл басыны? бірінші ??сы – Жыл?ышы тор?ай, Н?уірзек;
Жыл басыны? бірінші к?гі – Б?йшешек, Наурызшешек;
Жыл басыны? бірінші асы – Жер асы – Наурыз к?же, К?п к?же;
Жыл басыны? бірінші тілегі – “Ауызды а?тан айырмасын, ?ызылды уа?тылы к?рсетсін”;
Жыл басыны? бірінші ??тты?тау с?зі –“Жасы? ??тты болсын!”;
Жыл басыны? бірінші белгісі – К?рісу;
Жыл басыны? бірінші с?лемі – “?лыс ба?ты болсын!
- Т?рт т?лік а?ты болсын!
- ?лыс береке берсін!
- П?ле - жала жерге енсін!”;
Шатты? ше?бері:
Керегені ??райы?
Уы?тар боп иіліп
Ша?ыра??а киіліп
Киіз ?йді ??райы?
Наурыз мерекесінде наурызк?же пісіріледі.О?ан жеті т?рлі ас ?осамыз.Жеті т?рлі д?мнен: со?ымнан ?ал?ан ет, ?ойды? басы, с?т, т?з, с?зілген ??рт, бидай (тары, к?ріш), пияз ж?не с?бізден ?азан толы наурыз к?же пісірілген.
Жеті т?рлі д?мнен пісірілген наурыз к?же Алланы? К?ктегі Н?рын кемелдендірген. Жеті дарияны? белгісі іспеттес. О баста?ы т?сінік бойынша наурыз к?жеден д?м тат?ан кісі К?ктегі жеті даналы?ты? дариясынан да сусындайтын секілді. Сол себепті наурыз к?жені ?йме - ?йді аралап ж?ріп ішкен. ?арышта?ы Жеті дарияны ?аза? елі о баста «Жеті ?азына» деп ата?ан болуы керек.
?аза?ты? ?лтты? ойыны:Ар?ан тартыс.
Ж?ргізуші:
?н ?осылсын ?ні?е,
С?н ?осылсын с?ні?е!
Ырысты боп жа?а жыл,
Ба? дарысын б?рі?е!
Ой ?осылып ойы?а,
Бой ?осылсын бойы?а!
Аман – есен жетейік.
Келер Наурыз тойына!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Мұнайлы ауданы Дәулет селосы №10 «Ақбота»балабақшасы
«Наурыз - думан»
(№10Ақжелкен ортаңғы тобының тақырыптық сабағы)
Тексерген _______ Р.Текеева
Тәрбиеші А.Тлеш
2015-2016 оқу жылы
Наурыз – думан
Мақсаты:
1. 14 - наурыз амал мерекесімен таныстыру
Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесі туралы білімдерін тереңдету.
2. Ауызекі сөйлеу арқылы оқушылардың дүние танымын кеңейту.
3. Оқушыларды елін сүюге, дәстүрлі мерекелерді құрметтей білуге, бойларына адамгершілік жақсы қасиеттерді сіңіре білуге тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Интербелсенді тақта, Наурыз мерекесі туралы қанатты сөздер, ұлттық тағамдардан дастархан әзірленеді.
Үнтаспадан күй, халық әуендері беріліп жатады. Мереке ақын Мұқағали Мақатаевтың сөзіне жазылған «Наурыз айы болғанда» әнімен басталады.
Жүргізуші:Осы бүгінгі жиналып отырғанымыз көктем мезгіліндегі қазақтың ұлы мейрамы Наурыз - яғни Жаңа жыл!14наурыз күнінде адамдар бір – бірімен төс қағысып көріседі. Наурыз айының 22 - інде күн мен түн теңеледі. Адамдар бір - бірін мерекемен құттықтайды. Жеті түрлі тағамнан наурыз көже пісіреді. Үлкен кісілер ақ тілек айтып, бата береді.Бұл күні аталарымыз бен әжелеріміз үй - үйді, ауыл - ауылды аралап, наурыз көжеден дәм тататын. Үлкен - кішіге ақ баталарын беріп ізгі тілек тілесетін.«Ұлыс күні қазан толса, ол жылы ақ мол болар, Ұлы кісіден бата алса, сонда олжалы жол болар» деп нақыл айтып, ауыл арасын ауыз бірлікке, татулыққа, ынтымаққа шақыратын. Жыл басы - Наурыз күні айтылған бұл тілектер ақ болып, толық орындалады деп ырым ететін.
Ғасырлар бойына атадан балаға мұра болып жатқан дәстүрлі осы Наурыз тойы бүгін, міне тағы есігімізді ашып отыр.
Балаларға қазақтың ұлттық киімдерімен таныстыр
Қыздарымыз сәукеле, камзол, ал ұлдарымыз тақия, оюлы шалбар киеді.
Бүгін – Самарқанның көк тасы еріген күн.
Бүгін – Жаңғыру мейрамы!
Бүгін – Жыл басы, Жаңа жыл!
Бұл күн – күн мен түннің теңелетін, жан – жануар төлдейтін, адамдардың аузы аққа тиетін, жер жүзінде шаттық орнаған күн.
Наурыз – бақыттың бастамасы, жақсылықтың жыршысы, өмірге нұр сыйлаған, сезімге гүл сыйлаған, халық қастерлейтін күн.Наурыз мейрамы негізінен адамдардың көрісуінен басталған. Жігіттер төңіректегі бұлақтардың көзін ашып, бұлақ басына тал еккен. Жаңа шыққан күнге иіліп сәлем берген. Ренжіскен адамдар татуласқан.
Ханталапай ойыны.
Мұғалім: «Амал келді. Жыл келді»
Жыл басында Нұр жауған түн – Қызыр түн;
Жыл басының алғашқы суы – Қарғын;
Жыл басының қары – Ақша қар, Құс қанаты;
Жыл басының алғашқы күні – Ұлыстың ұлы күні - Ұлыс күн;
Жыл басының алғашқы желі – Жыл айналып жеткен Алтынкүрек;
Жыл басының алғашқы төлі – Дүбіраяқ;
Жыл басының бірінші сүті – Уыз;
Жыл басының бірінші құсы – Жылқышы торғай, Нәуірзек;
Жыл басының бірінші көгі – Бәйшешек, Наурызшешек;
Жыл басының бірінші асы – Жер асы – Наурыз көже, Көп көже;
Жыл басының бірінші тілегі – “Ауызды ақтан айырмасын, қызылды уақтылы көрсетсін”;
Жыл басының бірінші құттықтау сөзі –“Жасың құтты болсын!”;
Жыл басының бірінші белгісі – Көрісу;
Жыл басының бірінші сәлемі – “Ұлыс бақты болсын!
- Төрт түлік ақты болсын!
- Ұлыс береке берсін!
- Пәле - жала жерге енсін!”;
Шаттық шеңбері:
Керегені құрайық
Уықтар боп иіліп
Шаңыраққа киіліп
Киіз үйді құрайық
Наурыз мерекесінде наурызкөже пісіріледі.Оған жеті түрлі ас қосамыз.Жеті түрлі дәмнен: соғымнан қалған ет, қойдың басы, сүт, тұз, сүзілген құрт, бидай (тары, күріш), пияз және сәбізден қазан толы наурыз көже пісірілген.
Жеті түрлі дәмнен пісірілген наурыз көже Алланың Көктегі Нұрын кемелдендірген. Жеті дарияның белгісі іспеттес. О бастағы түсінік бойынша наурыз көжеден дәм татқан кісі Көктегі жеті даналықтың дариясынан да сусындайтын секілді. Сол себепті наурыз көжені үйме - үйді аралап жүріп ішкен. Ғарыштағы Жеті дарияны қазақ елі о баста «Жеті қазына» деп атаған болуы керек.