kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Музыкально-театрализованное представление «Шурале» (для детей старшего дошкольного возраста)

Нажмите, чтобы узнать подробности

 (для детей старшего дошкольного возраста)

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Музыкально-театрализованное представление «Шурале» (для детей старшего дошкольного возраста)»

Музыкально-театрализованное представление «Шурале»

(для детей старшего дошкольного возраста)


Сафина Г.А., музыкальный руководитель,

Демьянова Е.А., воспитатель.


Цели:

  • Формировать у детей интерес к национальной культуре татарского народа, воспитывать уважение к прошлому народа; развивать творческие способности детей. 

  • Расширять музыкальный кругозор детей через знакомство с музыкальной культурой и музыкальным творчеством композиторов родного края. 

  • Формировать умение детей высказываться об эмоционально – образном содержании, о характере и настроении музыки. 

  • Воспитывать у детей эмоциональную отзывчивость на музыку композиторов родного края, обогащать их музыкальные впечатления. 

  • Раскрыть музыкальными и художественными средствами образы героев балета-Былтыра, Сююмбике, Шурале.

  • Формировать  культуру посещения театра оперы и балета, классических спектаклей.

Предварительная работа: знакомство детей со сказкой – легендой Г.Тукая «Шурале» (Леший) на занятиях татарского языка; рассматривание картин и иллюстраций к сказке различных художников. Цикл занятий и бесед о разнообразных музыкальных жанрах, слушание музыкальных отрывков из балета. Просмотр презентации «Театр оперы и балета им. М.Джалиля», иллюстраций к татарской сказке – легенде Г.Тукая «Шурале» (Леший), картинок с изображением танцев: «Танец Огненной ведьмы и Шайтана», «Вальс», «Детский танец».

Материалы, оборудование: мультимедийная установка , музыкальный центр, CD диски с фрагментами музыки балета, фильм- балет «Шурале» (Ленинградский Государственный Академический Театр Оперы и Балета им.С Кирова 1980 год)



Взаимодействие с семьей: изготовление костюмов и декораций

Ход занятия:

Центральная стена музыкального зала украшена декорациями леса.

Музыкальный руководитель:

…В зрительном зале люстры горят,

В билете указаны место и ряд.

Вот ложи, партер, бельэтаж и балкон,

И сцена, и занавес – это не сон.

Сцена открылась, оркестр заиграл!

Каждый ребенок зрителем стал… 


- О чем эта загадка?


Дети: зрительный зал в театре


- Сегодня у нас произойдет необычная встреча – встреча с первым татарским балетом (на мультимедийной установке показ главного героя балета) 

Воспитатель: 

…Нос изогнут наподобие рыболовного крючка,

Руки, ноги – словно сучья устрашают смельчака…

Он похож на человека, очень тонкий и босой,

Узкий лоб украшен рогом в палец нам величиной… (Г.Тукай)


-Что же это за лесное чудовище?

Вы узнали сказочного персонажа этого балета?


Дети: Шурале

Музыкальный руководитель:  Верно. Это герой сказки – поэмы татарского писателя Габдуллы Тукая (на мультимедийной установкепоказ иллюстрации сказки). Сегодня я хочу вас познакомить с балетом, созданным по одноименной сказке – поэме «Шурале» (Леший) выдающимся татарским композитором Фаридом Яруллиным, который является создателем первого татарского балета (на мультимедийной установке показ портрета композитора).Балет «Шурале» до сих пор остается лучшим произведением татарской музыки. Очень интересен сюжет балета, в него включены персонажи из других татарских сказок, например, Огненная ведьма с Шайтаном, девушки – птицы, среди которых и прекрасная Сююмбике. В балете так же красочно представлены сцены народных гуляний, среди которых есть и детские пляски.


Первое действие

На мультимедийной установке идет начало балета «Шурале»

Ф. Яруллина

Воспитатель: (на музыкальном центре звучит главная тема балета)

Я о лете создал строки, о зиме ещё не спев,

Не воспел я темнооких, чернобровых наших дев.

Не воспел я сабантуя, сходок, праздников мирян,-

Думал, далеко зайду я и легко впаду в изъян.

Не по той шел колее я и отвлекся без причин,

А спою про Шурале я, эти строки – лишь зачин.

Как припомню то селенье – вмиг теряю разум я,

Очитатель мой, терпенье! Расскажу все разом я.

Звучит отрывок из балета Ф.Яруллина «Шурале», появляется Былтыр (он выполняет все действия по тексту)

1-й ребенок

Как-то в ночь, когда, сияя, в облаках луна скользит, 
Из аула за дровами в лес отправился джигит.
На арбе доехал быстро, сразу взялся за топор,
Тук да тук, деревья рубит, а кругом - дремучий бор.

2-ой ребенок:

Как бывает часто летом, ночь была свежа, влажна, 
Оттого, что птицы спали, нарастала тишина.
Дровосек работой занят, знай стучит себе, стучит, 
На мгновение забылся очарованный джигит.
Чу! Какой-то крик ужасный раздается вдалеке.

И топор остановился в замахнувшейся руке.

Звучит отрывок из балета «Шурале» Ф. Яруллина, появляется Шурале (выполняет действия по тексту)

3-й ребенок:

Смотрит - и глазам не верит. Кто же это? Человек?
Джинн, разбойник или призрак этот скрюченный урод? 
До чего он безобразен, поневоле страх берет.

4-й ребенок:

Нос изогнут наподобье рыболовного крючка, 
Руки, ноги - точно сучья, устрашат и смельчака.
Злобно вспыхивают очи, в черных впадинах горят. 
Даже днем, не то, что ночью, испугает этот взгляд.

5-й ребенок:
Он похож на человека, очень тонкий и нагой, 
Узкий лоб украшен рогом в палец наш величиной. 
У него же в пол аршина пальцы на руках кривых,-
Десять пальцев безобразных, острых, длинных
и прямых.

Звучит отрывок из балета «Шурале» - тема битвы Былтыра и Шурале (исполнители этих ролей показывают танец - «сражение», уходят)


Второе действие


Звучит отрывок из балета «Шурале» - тема «Сююмбике»

Воспитатель:

Над лесом пролетала стая птиц, среди них прекрасная Сююмбике. Она не подозревает, что за ней следит Шурале. Она хочет убежать от него, но Шурале тащит её в своё логово.

Звучит отрывок из балета – тема «Шурале», исполнители ролей показывают сцену – Шурале пытается затащить Сююмбике в свое логово.

Воспитатель:

Но тут появляется Былтыр и бросается ей на помощь (на мультимедийной установке отрывок из фильма-балета «Шурале»)


Третье действие


Воспитатель:

Ярко сияет солнце над празднично убранным двором Былтыра. Вся деревня собралась на обручение Былтыра с девушкой-птицей. Даже дети радуются предстоящей свадьбе.


Татарский танец (подготовительная группа)


Воспитатель:

Веселятся и взрослые

(Показ отрывка из фильма-балета «Танец девушек с платком»)


Четвертое действие


Воспитатель:

И опять мы в логове Шурале. Былтыр решает поджечь лес, в котором живет страшный Леший. Огненный смерч охватывает логово Шурале, в страхе он мечется и погибает

.


Танец «Огня» (старшая группа)


Музыкальный руководитель:

Былтыр и Сююмбике остаются вместе навсегда. Народ выходит встречать молодых. Желает им счастья и долголетия.

(Показ отрывка из фильма -балета «Шурале»)


Список литературы:

1.Габдулла Тукай «Шурале», Поэма-сказка (Татарское книжное издательство, 1989 г.);

2. Н.Жиганов «Фарид Яруллин» (электронная библиотека);












Музыкаль-театральләштерелгән тамаша “Шүрәле”

( өлкән мәктәпкәчә яшьтәге балалар өчен)


Максатлар:

  • Балаларда татар халкының милли культурасына кызыксыну формалаштыру, халыкның үткәненә хөрмәт тәрбияләү; балаларның иҗади сәләтен үстерү.

  • Балаларның музыкаль белемнәрен музыка мәдәнияте һәм туган як композиторларының музыкаль иҗаты аша танышу белән киңәйтү.

  • Балаларда хисләр белән сугарылган образлы эчтәлек, музыкаль үзенчәлек һәм кәеф турында сөйләү үзенчәлеген формалаштыру.

  • Балаларда туган як композиторларының музыкасына эмоциональкызыксыну уяту , музыкаль тәэсирләрен баету.

  • Музыка һәм сәнгать алымнары белән балет геройларының - Былтыр, Сөембикә, Шүрәле образларын ачу.

  • Опера һәм балет театрына, классик спектакльләргә йөрү культурасынформалаштыру.


Әзерлек эше: балаларны Г.Тукайның “Шүрәле” әкият-легендасы белән татар теле дәресләрендә таныштыру; төрле рәссамнарның иллюстрацияләрен һәм рәсемнәрен карау. Төрле музыкаль жанрлар турында сөйләшү, балеттан музыкаль өзекләр тыңлау, “Муса Җәлил исемендәге опера һәм балет театры” буенча презентация карау, Г.Тукайның “Шүрәле” әкият-легендасыннан иллюстрацияләр, биюләр сурәтләнгән рәсемнәр: “Ялкынлы убыр белән шайтан биюе”, “Вальс”, “Балалар биюе”.


Материал, җиһазлар: мультимедиа җайланмасы, музыкаль центр, балет музыкасы СD дисклар, фильм-балет «Шүрәле” (С.Киров исемендәге Ленинград Опера һәм балет театры 1980).


Гаилә белән үзара бәйләнеш: костюмнар һәм декорацияләр әзерләү.


Дәрес барышы:

Музыкаль залның үзәк стенасы урман декорациясе белән ясалган.

Муз.җитәкче:

...Тамашачылар залында утлар яна,

Билетларда урын һәм рәт күрсәтелгән.

Менә ложа, театр, бельэтаж һәм балкон,

Сәхнә, пәрдә – бу төш түгел.

Сәхнә ачылды, оркестр уйный!

Һәрбер бала тамашачы булды...


Балалар, бу шигырь нәрсә турында?

Балалар: Театр турында.


  • Бүген бездә гадәти булмаган – беренче татар балеты белән очрашу.

(мультимедия җайланмасында балетның төп героен күрсәтү)


Тәрбияче:

  • Балетның әкияти персонажынтаныдыгызмы?


Борыны кәп-кәкре — бөгелгәндер тәмам кармак кеби;
Төз түгел куллар, аяклар да — ботак-тармак кеби.

Ялтырый, ялт-йолт киләдер эчкә баткан күзләре,
Кот очар, күрсәң әгәр, төнлә түгел — көндезләре.

Яп-ялангач, нәп-нәзек, ләкин кеше төсле үзе;
Урта бармак буйлыгы бар маңлаенда мөгезе. (Г.Тукай)

Нинди урман җанвары бу?

Балалар: Бу – Шүрәле!

Муз.җитәкче:

Дөрес. Бу – татар язучысы Г.Тукай әкиятенең герое. (мультимедия җайланмасында әкияттән иллюстрацияләр күрсәтү).

Бүген минем сезне “Шүрәле” әкият-поэмасы буенча беренче татар композиторы Фәрид Яруллин язган балет белән таныштырасым килә (мультимедия җайланмасында композиторның портретын күрсәтү). “Шүрәле” балеты бүгенге көнгә кадәр татар музыкасының иң бөек әсәре булып тора. Балетның сюжеты бик кызыклы, монда башка татар әкиятләреннән персонаңлар кертелгән. Мәсәлән, Ялкынлы убыр белән Шайтан, кызлар-кошлар, алар арасында искиткеч Сөембикә дә бар. Шулай ук балетта халыкның күңелле итеп бәйрәм итүе бар, алар арасында балалар биюе дә бар.



Беренче күренеш

Мультимедия җайланмасында Ф.Яруллинның “Шүрәле” балетының башы күрсәтелә.



Тәрбияче текст укый(музыкаль центрдабалетның төп темасы яңгырый)

Җәй көнен яздым бераз; язмыйм әле кыш, көзләрен,
Алсу йөзле, кара кашлы, кара күзле кызларын.

Бу авылның мин җыен, мәйдан, сабаны туйларын
Язмыймын куркып, еракларга китәр дип уйларым...

Тукта, мин юлдин адашканмын икән бит, күр әле,
Әллә ник истән дә чыккан, сүз башым бит – «Шүрәле».

Аз гына сабрит әле, и кариэм! хәзер язам;
Уйласам аулымны, гакълымнан да мин хәзер язам.



Ф.Яруллинның “Шүрәле” балетыннан өзек яңгырый, Былтыр чыга (бөтен хәрәкәтләрне текст буенча эшли)



1нче бала

Бик матур бер айлы кичтә бу авылның бер Җегет
Киткән урманга утынга, ялгызы бер ат җигеп.

Тиз барып җиткән Җегет, эшкә тотынган баргач ук,
Кисә башлаган утынны балта берлән тук та тук!

2нче бала

Җәйге төннең гадәтенчә төн бераз салкын икән;
Барча кош-корт йоклаган булганга, урман тын икән.

Шундый тын, яхшы һавада безнең утынчы исә
Алны-артны, уңны-сулны белмичә, утын кисә.

Балтасы кулда, Җегет эштән бераз туктап тора;
Тукта, чү! Ямьсез тавышлы әллә нәрсә кычкыра.



Ф.Яруллинның “Шүрәле” балетыннан өзек яңгырый, Шүрәле чыга (бөтен хәрәкәтләрне текст буенча эшли)



3нче бала

Сискәнеп, безнең Җегет катып кала аягүрә,
Аңламастан, каршысында әллә нинди «ят» күрә.

Нәрсә бу? Качкынмы, җенме? Йә өрәкме, нәрсә бу?
Кот очарлык, бик килешсез, әллә нинди нәрсә бу!

4нче бала

Борыны кәп-кәкре — бөгелгәндер тәмам кармак кеби;
Төз түгел куллар, аяклар да — ботак-тармак кеби.

Ялтырый, ялт-йолт киләдер эчкә баткан күзләре,
Кот очар, күрсәң әгәр, төнлә түгел — көндезләре.

5нче бала

Яп-ялангач, нәп-нәзек, ләкин кеше төсле үзе;
Урта бармак буйлыгы бар маңлаенда мөгезе.

Кәкре түгелдер моның бармаклары — бик төз төзен,
Тик килешсез — һәрбере дә ярты аршыннан озын.

Ф.Яруллинның “Шүрәле” балетыннан Былтыр белән Шүрәле көрәшү өзеге яңгырый (бу рольләрне башкаручылар көрәшү биюен күрсәтәләр, кереп китәләр)



Икенче күренеш

Шүрәле” балетыннан Сөембикәгә багышланган өзек яңгырый.

Тәрбияче:

Урман өстеннән бер төркем кошлар очып бара, алар арасында Сөембикә. Үзе артыннан Шүрәле күзәткәнен күрми дә. Ул Шүрәледән качмакчы була, ләкин Шүрәле аны үзенең өненә өстери.

Балеттан Шүрәлегә багышланган өзек яңгырый, рольләрне башкаручылар Шүрәленең Сөембикәне үз өненә өстерәү күренеше башкарыла.



Өченче күренеш

Тәрбияче:

Бәйрәмгә бизәлгән Былтырның өе өстендә якты итеп кояш балкый. Бөтен авыл Былтыр белән кош-кызның ярәшү мәҗлесенә җыелган. Хәтта балалар да булачак туйга бик шатланалар.



Татар биюе (мәктәпкә әзерлек төркеме)

Тәрбияче:

Олылар да күңел ача.(Балеттан “Яулык белән кызлар биюен” күрсәтү)


Дүртенче күренеш

Тәрбияче:

Без тагын Шүрәле өнендә. Былтыр Шүрәле яшәгән урманны яндырмакчы була. Ут өермәсе Шүрәленең өнен камап ала, куркуыннан ул нишләргә белми һәм үлә.


Ут биюе” (өлкәннәр төркеме)


Муз.җитәкче: Былтыр белән Сөембикә мәңгегә бергә калалар. Халык яшьләрне каршы алырга чыга. Аларга бәхет һәм озын гомер тели. (“Шүрәле балетыннан өзек карау)





Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Дошкольное образование

Категория: Мероприятия

Целевая аудитория: Дошкольникам

Автор: Демьянова Елена Анатольевна

Дата: 13.10.2017

Номер свидетельства: 432276


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства