Моторлы бұзылыстары бар балалардың медициналық және психологиялық байланысы

Моторлы бұзылыстары бар балалардың медициналық және психологиялық байланысы

Орындаған: ПМНО-001 Тобының Студенттері – Аманхан Еркежан, Бейсенбекова Диана, Журтбаева Айгерім, Султанова Альвира, Қайратова Айша

• Моторлық бұзылыс-бұл әдетте бала кезінен көрінетін моторлық бұзылулармен сипатталатын нейроонтогенетикалық бұзылыс. Бұзылулардың бұл кіші тобы бесінші басылымның (DSM-5) психикалық бұзылулардың американдық диагностикалық және статистикалық нұсқаулығында ерекшеленеді
• Мотор қызметі нәресте - бұл оның денсаулығының жағдайы туралы айтуға қабылданған негізгі факторлардың бірі болып табылады. 
• Моторлы бұзылулар бірнеше түрге бөлінеді:
• Бұлшықет гипертонусы.
• Бұлшықет гипотониясы.
• Мишықты синдромы.
• ДЦП
• Мишықты дизартрия және т.б

• Қимылдық бұзылулар синдромы бірнеше негізгі түрге бөлінеді:
• Бұлшықет гипертонусы.
• Бұлшықет гипотониясы.
• Мишықты синдромы.
• Балалар ДЦП бар.
• Мишықты дизартрия.
• Симметриялық тоник рефлекстік мойын.
• тоник лабиринт рефлекторлық.

• Ерте жастағы балаларда қозғалыс бұзылулары синдромы кейбір факторлардың әсерінен әкелуі мүмкін.
• Біріншіден, аурудың себебі гипоксиясы болуы мүмкін. Бұл құбылыс наразылық жүреді қан, оның өз жеңіліске әкеледі.
• Екіншіден, қимылдық бұзылулар синдромы шегерілді жатырішілік инфекциясының нәтижесінде орын алуы мүмкін.
• Үшіншіден, аурудың жиі себебі т.б., там үлкен жеміс бұқаралықы громаним туындайтын туа біткен ақаулар алынған басшысының дұрыс кірістіру және пайда. барлық осы жағдайларда, сіз нәрестелердің жұлынның қайран мүмкін.
• Төртінші және соңғы себебі тірек-қимыл жүйесінің дұрыс қалыптастыру болып табылады .

Балалық шақта олар кейде пайда болады моторлық бұзылыстар баланың қозғалысына әсер ететін. Кейде бұзылу басқаларға қарағанда едәуір ауыр болады, сол себепті бұл бұзылулар ауыр моторлы бұзылуларға және жеңіл қозғалтқыш бұзылыстарға бөлінеді.

• Қозғалтқыштың ауыр бұзылыстары
• Қозғалтқыштың ауыр бұзылуларының ішінде біз мыналарды таба аламыз:
• Баланың ми сал ауруы: ана мен / немесе ұрықтағы оттегінің болмауынан немесе инфекциялардан, тіпті жазатайым оқиғалардан немесе метаболизм жағдайынан туындаған мидың органикалық ауруы. Бұл бұзылыс бірқатар белгілерге ие, олар:
• -Қол мен аяқтың қаттылығы мен қозғыштығы. Аномальды және еріксіз қозғалыстардан басқа.
• -Локомотив пен қозғалыс координациясына әсер ететін тепе-теңдіктің бұзылуы.
• -Бұлшықеттің қаттылығы және бүгілу және созылу бұлшықеттерінің қайталанатын жиырылуы (тремор).
• -Постуральды бақылауға және қимылдың орындалуына әсер ететін бұлшықет гипотониясы.

• Зақымдалған аяқ-қолдарға сәйкес бұл ауру: Тетраплегия (қолдар мен аяқтарға әсер етеді), Параплегия (аяқтарға әсер етеді), Гемиплегия (дененің бір жағындағы аяқ-қолдарға әсер етеді) және Моноплегия (жалғыз мүшеге әсер етеді) деп аталады.
• Омыртқа жотасы: Жүктілік кезінде омыртқалардың толық қалыптаспауынан пайда болған жұлынның дұрыс дамымауы, бел аймағында тесік қалуы. Бұл ауру генетикалық факторлардың өзгеруінен туындаған деп саналады. Бұл ауруды тудыруы мүмкін мәселелер:-
• Тері сезімін жоғалту жұлынның зақымдану деңгейінен төмен.
• - Әлсіздік деңгейден төмен жұлын жарақаты, бұл тіпті төменгі аяқтың параличін тудыруы мүмкін.
• - қуық пен ішектің бұлшық еттерінің әлсіздігі, өндіруші зәр шығару және ішектің ұстамауы. Омыртқа жотасы
• Прогрессивті бұлшықет дистрофиясы: бұлшықет талшықтарының дегенерациясынан туындаған бұлшықет күшінің төмендеуі. Бұл алдымен аяқтың бұлшықетіне әсер етеді және дененің қалған бөліктеріне таралуы мүмкін. Бұл ауру шығу тегі белгісіз ауыр генетикалық өзгерістен туындайды.
• Полиомиелит немесе нәрестелік паралич: Бұл вирустық этиологияның қоздырғыш нейрондарына шабуыл жасайтын, жұлынның жүйке талшықтарының бөліктерін зақымдайтын, сүйектің деформациясы мен параличін тудыратын жұқпалы ауру

• Қозғалтқыштың жеңіл бұзылыстары
• Полюстің немесе аяқтың аяқтары: баланың аяғының сыртқы жағындағы жарты ай тәрізді қисықтық, алдыңғы жағы екі бас бармаққа тигенше ішке қаратылған. Бұл бұзылыс сүйек конституциясы проблемасынан туындайды. Бұл ауытқу әдетте шамалы болып табылады және өздігінен шешілуі мүмкін, тіпті баланың қозғалуының қалыпты дамуына кедергі келтіруі мүмкін.
• Қозғалтқыш апраксиясы: Қозғалыс әрекеттеріндегі қозғалыстарды үйлестіру қиындықтары. Бұл баяу және ебедейсіз қозғалыстар тудыратын қозғалыс үйлестіруінің болмауымен сипатталады. Бұл бұзылыс дене схемасын өзгертусіз жүруі мүмкін, бірақ жүйке қозғалтқышының жетіспеушілігі және мотор ұйымының кешігуі.
• Қозғалтқыш ырғағы: басына (цефалиялық ырғақ), бас пен көзге (окуло-цефалиялық ырғақ) немесе бас пен магистральға (цефало-дене ырғағы) әсер ететін, азды-көпті біркелкі тербелістің, кенеттен және өзгермелі амплитуданың моторлы көріністері. Әдетте түнде жүргізілетін бұл қозғалыстар қалыпты болып саналады және екі жарым үш жылдан кейін тоқтайды. Бұл ырғақтардың себебі баланың эмоционалды көрінісі ретінде түсіндіріледі, ол қанағаттандырылмаған қажеттіліктерден туындаған мазасыздықты төмендетуі керек.
• Тик: ол белгілі бір мақсатқа бейімделген әрекетті бейнелейтін қарапайым, оқшауланған немесе біріккен қозғалыстардан, кенеттен және еріксіз, ерікті және көрінетін абсурдтық орындалудан, тұрақты емес, бірақ байланысты аралықтардан тұрады. Бұл тиктер 6-8 жаста эмоционалды себептерге байланысты пайда болады.

• Психологиялық-педагогикалық жұмыстарының бағыты ерекше балалардың қоғамдық өмірге араласулары үшін әлеуметтік-тұрмыстық білім мен икемдерін қалыптастыру екенін назарда ұстай отырып, педагог арнайы сабақтарда оқушылардың көлік, пошта, қоғамдық орындарда өздерін ұстай алу, қажетті хабарламалар мен жарнамалық ақпараттарды түсіне бастауға үйрету керектігін де басты назарда ұстайды.
• Мысалы, жаяу жүргіншіге арналған белгілер, ойнауға тиым салынатын белгілер, қандай мекеме екенін білдіретін сыртқы жарнамалар немесе жақын жердегі асхана, қонақ үй, емхана бар екені туралы айтатын белгілерді көріп, керегіне жарата алу, кез-келген жағдаятта шығатын жол болатынын түсіндіру әрине жалпы пәндерге оқыту барысында алатын біліммен байланысты. Мүмкіндіктері шектелген балаларда қоршаған орта туралы сәйкес түсінік қалыптастыру көп жағдайда педагогтың оқыту мен тәрбиелеудің түрлі әдістері мен формаларын қолдана отырып, дұрыс педагогикалық процесс ұйымдастыруымен анықталады. Ерекше көзқарасты қажет ететін балардың дамуы оқу мен тәрбие барысында практикалық әрекеті негізінде құрылады. Сондықтан бұл балаларды өмірге бейімдеу экскурсия және сабақтар, түрлі ойындар формасында ұйымдастырылып, бала дамуында жетекші орын алады.

Назарларыңызға рахмет!