Корупция для школы

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

Мавзу: « Коррупцияга қарши кураш: миллий ва

хорижий тажриба »

21- бошқарма бошлиғи ўринбосари Е.В. Коленко

Ўзбекистон Республикаси

Бош прокуратурасининг

Олий ўқув курслари ўқ итувчиси

М.Х. Хакимов

ТОШКЕНТ – 2 020

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

РЕЖА

Коррупцияга қарши курашишнинг илмий-

назарий жиҳатлари

• Коррупцияга қарши курашишнинг илмий- назарий жиҳатлари

Коррупцияга қарши курашиш бўйича миллий ва

халқаро ҳуқуқий ҳужжатларнинг таҳлили

• Коррупцияга қарши курашиш бўйича миллий ва халқаро ҳуқуқий ҳужжатларнинг таҳлили

Коррупцияга қарши курашишда прокуратура

органларининг роли

• Коррупцияга қарши курашишда прокуратура органларининг роли

Коррупцияга қарши курашишнинг

долзарб масалалари

• Коррупцияга қарши курашишнинг долзарб масалалари

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯ ТУШУНЧАСИ

Этимологик жиҳатдан “коррупция” - лотинча “corruptio”, яъни “бузиш, сотиб олиш, пора эвазига оғдириш” деган маънони англатади.

Халқаро қонунчилик-

да “коррупция”нинг

умумэътироф

этилган таърифи

мавжуд эмас

• Халқаро қонунчилик- да “коррупция”нинг умумэътироф этилган таърифи мавжуд эмас

Миллий қонунчилик-

да ҳам“коррупция”-

нинг умумэътироф

этилган таърифи

мавжуд эмас

• Миллий қонунчилик- да ҳам“коррупция”- нинг умумэътироф этилган таърифи мавжуд эмас

Мамлакатимиз раҳбари И.А.Каримовнинг ҳам ўз фикрлари бўлиб, “Ўзбекистон ХХI аср бўсағасида: хавфсиз-ликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари” асарида корруп-цияга қуйидагича таъриф берган

“ Коррупция, энг аввало, уюшган жиноий тузилмаларга мададкор бўлиш ёки тўғридан-тўғри ёрдам бериш учун давлат хизмати-нинг имкониятларидан фойдаланишдир”.

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯ ТУШУНЧАСИ

БМТ Ривожланиш Дастурининг (“ UN Development Program ”) назарий таҳлилига кўра коррупцияни вужудга келишида қуйидаги омиллар катта роль ўйнайди : ваколат ёки хокимият га , шахсий манфаат ва ўзбошимчалик, ҳисобдорсизлик ва ошкорасизлик .

РОБЕРТ КЛИТГАРД ФОРМУЛАСИ

Коррупция = (Ваколат + Ўзбошимчалик) –

(Ҳисобдорлик + Ошкоралик)

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯНИ ВУЖУДГА КЕЛТИРУВЧИ

ШАРТ-ШАРОИТЛАР

Ўтиш давридаги қийинчилик

• Ўтиш давридаги қийинчилик

Ижро этиш тизимининг ёмонлашуви

• Ижро этиш тизимининг ёмонлашуви

Ҳуқуқий нигилизм

• Ҳуқуқий нигилизм

Жамиятда инсонларнинг ҳуқуқий маданияти

• Жамиятда инсонларнинг ҳуқуқий маданияти

иқтисодий аспектлар

• иқтисодий аспектлар

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

НОРМАТИВ-ҲУҚУҚИЙ БАЗАНИНГ НУҚСОНЛАРИ

КОРРУПЦИЯНИ ВУЖУДГА КЕЛТИРУВЧИ

ЭНГ МУҲИМ ОМИЛЛАРДАН

ҲУҚУҚ КОЛЛИЗИЯЛАРИ

ҚАЙТАРИЛИШЛАР

ПРОЦЕССУАЛ МЕХАНИЗМЛАРНИНГ НОАНИҚЛИГИ ВА САМАРАСИЗЛИГИ

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

СОҲАГА ОИД ХАЛҚАРО ҲУҚУҚИЙ

ҲУЖЖАТЛАРНИНГ ТАҲЛИЛИ

• СОҲАГА ОИД ХАЛҚАРО ҲУҚУҚИЙ ҲУЖЖАТЛАРНИНГ ТАҲЛИЛИ

БМТнинг “Коррупцияга қарши Конвенцияси”;

Европа Иттифоқининг “Коррупция учун жиноий жавобгорлик тўғрисидаги Конвенцияси”;

Европа Иттифоқининг “Коррупция учун фуқаровий жавобгарлик тўғрисида”ги Конвенцияси

Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлиги доирасида “Коррупцияга қарши сиёсатнинг қонунчилик асослари тўғрисида”ги модел қонуни

“ Осиё Тараққиёт Банки ва Европа Тикланиш ва Тараққиёт Банки Осиё ва Тинч океани коррупцияга қарши ҳаракат дастури”

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

БМТ “КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КОНВЕНЦИЯСИ”

• БМТ “КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КОНВЕНЦИЯСИ”

2003 йил 31 октябрда қабул қилинган бўлиб, мазкур ҳужжат муқаддима ҳамда 8 та боб, 71 та моддадан иборат

1-боб умумий қоидалар

2-боб коррупциянинг олдини олиш чоралари

3-боб криминаллашув ва ҲМҚО фаолиятига оид масалалар

4-боб халқаро ҳамкорлик

5-боб активларни қайтариш

6-боб ўзаро ахборот алмашинуви ва техникавий ёрдам

7-боб конвенцияни татбиқ этиш

8-боб якуний қоидалар

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

БМТ “КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КОНВЕНЦИЯСИ”

• БМТ “КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КОНВЕНЦИЯСИ”

• Миллий оммавий мансабдор шахсларга пора бериш
• Хорижий оммавий мансабдор шахсларга ва оммавий халқаро ташкилотларнинг мансабдор шахсларига пора бериш

• Оммавий мансабдор шахс томонидан мол-мулк талон-торож қилиниши, ноқонуний ўзлаштирилиши ёки кўзда тутилмаган мақсадларда ишлатилиши

• Ғаразли мақсадларда мавқеидан фойдаланиш
• Хизмат лавозимининг суиистеъмол қилиниши

• Ноқонуний тарзда бойлик орттирилиши
• Хусусий секторда пора бериш

• Хусусий секторда мулкнинг ўғирланиши
• Жиноий йўл билан топилган даромадларни легаллаштириш

• Жиноятни яшириш
• Одил судловнинг амалга оширилишига тўсқинлик қилиш

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

СОҲАГА ОИД МИЛЛИЙ ҚОНУНЧИЛИК

• СОҲАГА ОИД МИЛЛИЙ ҚОНУНЧИЛИК

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШ ТАРМОҒИ

ВА СТАМБУЛ РЕЖАСИ

• КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШ ТАРМОҒИ ВА СТАМБУЛ РЕЖАСИ

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШ ТЎҒРИСИДАГИ

МИЛЛИЙ ДАСТУР

• КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШ ТЎҒРИСИДАГИ МИЛЛИЙ ДАСТУР

Мамлакатнинг суд-ҳуқуқ ва маъмурий бошқарув

тизимини босқичма-босқич

ислоҳ қилиш

МАҚСАДИ

Коррупция даражасини камайтириш, инсон ҳуқуқ

ва эркинликлари, жамият ва давлатнинг

қонун билан қўриқланадиган манфаатларига

унинг ҳар қандай кўринишидан муҳофаза қилиш

МАҚСАДИ

Коррупцион ҳаракатларни аниқлаш ва бартараф

қилиши учун хизмат қилувчи норматив-ҳуқуқий

базани такомиллаштириш, фуқаролик жамияти

институтларини ушбу фаолиятга кенг жалб қилиш

МАҚСАДИ

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШДА

ПРОКУРАТУРА ОРГАНЛАРИНИНГ РОЛИ

• КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШДА ПРОКУРАТУРА ОРГАНЛАРИНИНГ РОЛИ

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШДА

ПРОКУРАТУРА ОРГАНЛАРИНИНГ РОЛИ

• КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШДА ПРОКУРАТУРА ОРГАНЛАРИНИНГ РОЛИ

Ўзбекистон Республикаси Бош прокурорининг 2004 йил 9 декабрь кунги 36-сонли буйруғи билан «Ички хавфсизликни таъминлаш инспекцияси тўғрисида»ги Низом, 2005 йил 7 апрел кунги «Прокуратура органлари ички хавфсизлигини таъминлаш, ходимларнинг масъулиятини ошириш, улар ўртасида ножўя хатти-ҳаракатларнинг олдини олиш борасидаги фаолиятни кучайтириш тўғрисида»ги 45-сонли буйруғи билан “Ўзбекистон Республикаси прокуратура органлари ходимининг Касб одобномаси” тасдиқланган.

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШНИНГ

ДОЛЗАРБ МАСАЛАЛАРИ

• КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШИШНИНГ ДОЛЗАРБ МАСАЛАЛАРИ

• Коррупция мурракаб ижтимоий ҳодиса бўлиб, унга қарши курашиш учун алоҳида чораларни қўллаш самарали ҳисобланмайди. Ушбу фаолият комплекс-мажмуавий тарз-да амалга оширилиши лозим.
• Қарши курашиш фаолиятининг мақсади ва объекти сифатида алоҳида олинган коррупционер эмас, балки ушбу хатти-ҳаракат-ларни амалга оширишга шароит яратиб берувчи ҳолатларини барта-раф қилиш ва профилактик-олдини олиш чораларида намоён бўлади.

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

АНТИКОРРУПЦИОН ҚОНУНЧИЛИКНИ

ЯНАДА РИВОЖЛАНТИРИШ

• АНТИКОРРУПЦИОН ҚОНУНЧИЛИКНИ ЯНАДА РИВОЖЛАНТИРИШ

Нафақат жиноий-ҳуқуқий қонунчиликни, балки давлат ҳизматчиларининг самарали фаолият кўрсатишга хизмат қилувчи ҳар қандай норматив-ҳуқуқий ҳужжат

Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг антикоррупцион экпертизасини жорий қилиш ва механизмларини яратиш

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

“ КОРРУПЦИЯ” ТУШУНЧАСИНИ ИШЛАБ

ЧИҚИШ ВА ҚОНУНИЙ МУСТАҲКАМЛАШ

• “ КОРРУПЦИЯ” ТУШУНЧАСИНИ ИШЛАБ ЧИҚИШ ВА ҚОНУНИЙ МУСТАҲКАМЛАШ

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

ҚАБУЛ ҚИЛИНИШИ ЛОЗИМ БЎЛГАН ҚОНУНЛАР

• ҚАБУЛ ҚИЛИНИШИ ЛОЗИМ БЎЛГАН ҚОНУНЛАР

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

ФУҚАРОЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ ОНГ ВА

МАДАНИЯТИНИ ОШИРИШ ҲАМДА ФУҚАРОЛИК

ЖАМИЯТИ ИНСТИТУТЛАРИНИ САФАРБАР ҚИЛИШ

• ФУҚАРОЛАРНИНГ ҲУҚУҚИЙ ОНГ ВА МАДАНИЯТИНИ ОШИРИШ ҲАМДА ФУҚАРОЛИК ЖАМИЯТИ ИНСТИТУТЛАРИНИ САФАРБАР ҚИЛИШ

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

ДАВЛАТ ТУЗИЛМАЛАРИ ФАОЛИЯТИНИНГ

ОШКОРАЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЛОЗИМ

• ДАВЛАТ ТУЗИЛМАЛАРИ ФАОЛИЯТИНИНГ ОШКОРАЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ЛОЗИМ

ўр

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

САВОЛ ВА ЖАВОБЛАР

Ўзбекистон Республикаси Бош Прокуратурасининг Олий ўқув курслари

Эътиборингиз учун раҳмат!