Ж?рек ?ан тамырлар ж?йесі

Атырау облылысы?ызыл?о?а ауданы

Ш.Т.Еркінов атында?ы орта мектебі

?ара?ожина Кенжег?л Гапурин?ызы

Химия-биология п?ні м??алімі

Ж?рек ?ан тамырлар ж?йесі

Ма?саты: Білімділік: О?ушыларды? ?анайналым м?шелері, ж?ректі? ж?мыс істеу кезе?дері, ?зіліс,ж?рек автоматиясы туралы ал?ан білімдерін ?айталау,бекіту ж?не тексеру.

Дамытушылы?: А?зада?ы ?ан айналу ж?йесімен биологиялы? за?дылы?тарды ?мірімен байланыстыра отырып,о?ушыларды? танымды? ой ?рісін,іс-?рекетін дарындылы? ?абілетін дамыту.

Т?рбиелік: О?ушыларды? диалектикалы? материалистік к?з?арастарын ?алыптастыру. ?з бетінше ойлану?а т?рбиелеу. Семитарлы?-гигиеналы? да?дыларын, салауатты  ?мір с?ру ?деттерін т?рбиелеу.

Саба?ты? типі: Білім тексеру саба?ы

Саба?ты? т?рі: Жарыс саба?

?дістері: СТО элементтерін пайдалану,  демонстрациялау, тест, с?ра?-жауап.

К?рнекілігі: Техникалы? ??ралдар,

                       компьютер, проектор,   кестелер

Саба?ты? барысы: ?йымдастыру

І. Ой ?оз?ау (Нені білеміз?)

Ми?а шабуыл

1. Адам денесінде неше литр ?ан бар?
2. ?анны? формалы? элементтерін ата?
3. Гемофилия ?андай ауру?
4. ?анайналу ар?ылы ?андай ?ызмет ж?зеге асады?
5. ?анны? негізгі м?шесі?
6. Капиллярлар дегеніміз не?
7. Ж?рек неше б?лікті?
8. Ж?рек автоматизмі дегеніміз не?
9. Артериялы? ?ысым дегеніміз не?
10. Тамырды? со?уы дегеніміз не?
11. ?ан ?анша уа?ытта ?ан айналымны? екі ше?берін а?ып ?теді?
12. ?ан айналуды? орталы? м?шесі?

2. Жасырын терминдер

Эритроциттер        гематолог            гипертония

Агглютинация       тромбоциттер         анемия     

Кардиолог              иммунология      У. Гервей

3. Сызбаны толтыр

                                     ?ан тамырларЖ?рек                                    

ІІ. Іздену.  (Нені білгіміз келеді?)

Биологиялы? диктант

1.Ж?ректі д?некер ?лпасынан т?ратын  .    ?аптап т?рады.

2. Ж?рек клеткаларында?ы. организмні? белсенді жа?дайына байланысты.

3. Ж?рек ж?мысын. ?дісімен зерттейді.

4. ??ла?ша мен ?арынша арасында?ы ашылып-жабылып т?ратын арнайы б?лім.. деп аталады.

5. Ересек адамны? ж?регі минутына.. рет жиырылып,боса?сиды.

6. Ж?рек ж?йке сия?ты.. к?п м?лшерде ?ажет етеді.

2. Ж?рек туралы не білеміз?

?р топ ?зіні? зерттейтін ауруларына сипаттама береді.

Кардиологтар тобы

Терапевтер  тобы

Гематологтар тобы

1.Кардиологтар тобы

Ж?ректі? жалпы ??рылысы

Ж?рек аурулары- ж?рек ?ызметін б?затын ж?рек пен одан шы?атын ?антамыры ??рылысында?ы а?аулар. Ж?рек инфарктісі-ж?рек б?лшы? б?лшы?етіні? жансыздануы ?серінен болатын ж?рек ж?мысыны? б?зылуы.

Алдын алу шаралары

1. Жеке бас гигенасы, к?н т?ртібін са?тау
2. Тиімді тама?тану
3. Зиянды ?деттерден аула? болу
4. Денені шыны?тыру.Шыны?па?ан а?за ?лсіз тез шаршайды.
5. К?бірек ?оз?алу. ?оз?алысты? негізі-б?лшы?еттерді? жиырылуы.
6. Ж?рек кемістігі-ж?рек ?а?па?шаларыны? за?ымдануынан болады. Туа пайда бол?ан,ж?ре пайда бол?ан.

2. Терапевтер тобы

    ?ан ?ысымыны? ?згеруінен болатын аурулар. Гипертония-?ан ?ысымы жо?арыла?анда болады.?ан ?ысымы т?мен ауру-гипотония. Тонометрмен таныстырады.

3.Гематологтар тобы

Анемия – ?ан азды?

А? ?андылы?-лейкемия-лейкоциттерді? тез к?бейіп ?ан а?ымын толтырып жіберуі.

Гемофилия - ?ан то?тамайтын ауру.

?ан кету т?рлері:

1. Артериялы? ?ан кету-ал?ызыл т?сті ?ан ат?ылап а?ады.
2. Венозды? ?ан кету-?ою ?ызыл т?сті ?ан.
3. Капиллярлы? ?ан кету- жара?аттан ?ан тамшылары б?лінеді. Артерияны? ?ан кетуді то?тату ?дісі,жгут салу.Тест тапсырмалары

1.  Ж?рек ж?мысы неше кезе?нен т?рады?

А) 4       ?) 5      Б) 3       В) 2

2. ?ылтамырда ?ан ?андай ?ысыммен а?ады?

А) т?мен       ?)жо?ары      Б)шамалы

3. Ж?ректі? со?уын жиілететін гормон?

А) адреналин      ?) инсулин    Б)ацетилхолин      

4. Ж?рек д?рігері

А) эндокринолог       ?) кардиолог      Б) иммунолог       В) дальтоник

5. Ж?ректі? орта??ы ?абаты

А) миокард       ?) эпикард    Б) эндокард

6. ?анны? д?рыс ?юына ?сер ететін д?румен

А) Д      ?) А      Б) К       В) В12

7. ?ан беруші адам

А) реципент      ?) донор      Б) гемотолог

8. Ересек адамны? ж?регіні? салма?ы

А) 100 г     ?) 200 г      Б) 300 г       В) 400 г

9.Эритроциттер ?айда т?зіледі?

А) ?тте     ?) ?кпеде      Б) с?йек кемігінде

10. Ж?ректі? бірінші ?абаты

А) миокард      ?) эпикард      Б) эндокард

11. Эритроциттер ?андай ?ызмет ат?арады?

А) ?ор?анышты?    ?) тасымалдау      Б) фагоцитоз

12. Ж?ректе ?андай б?лшы? еттер бар?

А) к?лдене? жола?ты     ?) біры??ай салалы     Б) к?лдене? салалы

13. Ж?ректі? ж?мысы ?алай реттеледі?

А) санамен      ?) гуморальды?      Б) рефлекспен

14. Адамны? ж?регі неше б?ліктен т?рады?

А) 2      ?)5      Б) 3       В) 4

15. ?анайналымны? ма?ызы ?андай?

А) Оттегіні тасымалдау    ?) СО2  тасу   Б) гормондарды жеткізу

16. Лимфа т?тіктері ?айда т?рады?

А)о? жа? ж?рекшеге      ?) ?ол?а?а     Б) ?уыс к?ктамырлар?а

17. Дене жасушалары ?антамырлармен ?алай жал?асады?

А) лимфамен      ?) ?лпа с?йы?ты?ымен    Б) ?ан плазмасымен

Салатамыр?а  т?н ?асиет

А) ?абыр?асы ?алы?      ?) ?абыр?асы ж??а    Б) ?ысымы т?мен

19. Оттек жеткіліксіз болса ?андай ??былыс бай?алады?

А) организмде энергия ?оры мол болады      ?) миокард инфарктісі болуы м?мкін     Б) ондай адамдар баяу ?имылдайды

20. Ж?рек клеткаларында митохондрия саны к?п болса адамдар ?андай к?йде болады?

А) іс-?имылы жылдам,ойы ж?йрік      ?) к?п жата беретін болады   

Б) халі нашарлап ауру пайда болуы м?мкін

Тест жауаптары

1. Б                        11. ?

2. Б                         12. А

3.  А                        13. ?

4. ?                         14. В

5. А                         15. А

6. Б                          16. А

7. ?                          17. ?

8. Б                           18. А

9. Б                           19. ?

10. ?                          20. А

ІІІ. Ой ?орыту1.С?йкестігін аны?та

?анайналымны? кіші ше?бері ?анайналымны? ?лкен ше?бері

а) сол жа? ж?рекше;

?) сол жа? ?арынша;

б) о? жа? ж?рекше;

в) дене жасушалары;

г) ?кпеге ?ан таратады;

?) ?кпелік ше?бер;

д) денелік ше?бер;

е) о? жа? ?арынша;

ІV. Ой дамыту

(Шы?армашылы? ж?мыс)

Сурет салу,  шы?арма жазу,  ?ле? шы?ару.

V. ?орытынды