Жасушадағы энергиялық алмасу немесе организмнің тыныс алуы.
Жасушадағы энергиялық алмасу немесе организмнің тыныс алуы.
Сабақ : № Сыныбы: 10 Күні:
Сабақ тақырыбы: Жасушадағы энергиялық алмасу немесе организмнің тыныс алуы.
Сабақ мақсаты: Жасушадағы энергетикалық алмасу немесе организмнің тыныс алуы туралы оқушыларға түсініктеме беру.
1. Тыныс алу және жану
2. Гликолиз процесі
3. Гликолиздің дайындық кезеңі
Сабақ көрнекілігі: слайд, плакаттар, оқулық, видео көрініс.
Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: «Миға шабуыл», «ой қозғау»,таным, білім дамыту, тапсырмалар, сұрақ-жауап, карточкамен жұмыс, сұрақтар мен тапсырмалар, постер қорғау арқылы
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
-Сәлеметсіздер ме?
-Сыныпта кім кезекші?
-Сыныпта кім жоқ?
-Топқа бөлу(түрлі түстер арқылы)
- Топ басшыларын сайлау
-Топ басшыларына бағалау парақшаларын тарату.
Оқушы аты-жөні
Үй тапсырмасы
Постер қорғау
Жаңа сабақты бекіту сұрақтары
Қорытынды баға
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. «Сызықтық диктант».
1-тапсырма
1. Метаболизм __________ болып ___________ бөлінеді.
2. Катаболизм процесі кезінде ___________ заттар түзіледі.
3. Анаболизм процесі кезінде ___________ синтезделеді.
4. ___________ - белгілі бір тәртіппен кезектесіп жүретін химиялық реакция.
5. Пайдалы жұмысқа жарамайтын энергия ___________ деген өлшеммен сипатталады.
2- тапсырма
Метаболизм деген не?
Катаболизм деген не?
Энтропия деген не?
III. Жаңа сабақты түсіндіру. «Ой қозғау»
Мұғалім: Балалар өсімідіктер қалай тыныс алушы еді?
Тыныс алу туралы ілімнің негізін қалаушылар –М.В.Ломоносов (1757) және А.Л.Лавуазье (1777) болып саналады. Олар «Жану дегеніміз- жанатын дененің ауадағы оттекпен қосылуы» деген болатын. Сондықтан заттардың оттекпен қосылуы тотығу, ал ажырауы тотықсыздану деп аталатынын химия пәнінен білесіңдер.
Жану кезінде энергия жылу түрінде бөлінсе, ал тыныс алу кезінде бөлінген энергия тіршілік процестеріне жұмсалады екен.
Тыныс алу процесі: С6 H12O 6 + 6O2 = 6CO2+6H2 O + 2881 кДж\моль
Бұл теңдеуден тыныс алу мен жану процестерінің ұқсастығын және тыныс алудың фотосинтезге қарама-қарсы процесс екендігіне көз жеткіземіз.
Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауын гликолиз процесі дейді. Ол гректің «glykys» - тәтті, « lysis» -ыдырау деген сөзінен шыққан.
Постер қорғау (10 мин беріледі. Уақыты 1, Мазмұны 1,Әсемдігі 1)
I топ: Тыныс алу және жану
II топ: Гликолиз процесі
III топ: Гликолиздің дайындық кезеңі
IV. Сергіту жаттығуы:
Кәне,кәне,тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық.
Тұрсақ енді шеңберге,
Алақанды ұрайық
Барлығымыз бұралып,
Дөңгелене тұрайық.
«Портрет сыры» кезеңі: Михаил Васильевич Ломоносов, Антуан Лоран Лавуазье, Сеченов Иван Михайлович ғалымдары туралы түсінік беру.
«Ой толғаныс» кезеңі:
«+»-дұрыс, «-»-қате
1.Жасуша - барлық тірі организмдердің ең кіші өлшем бірлігі. +
2.Жасушалар бөліну арқылы көбейеді.+
3.Эукариоттар мен прокариоттар құрылысы мен қызметі жағынан ұқсас.-
4.Адамда 46 хромосома бар.+
5.Пластидтер барлық организмдердің жасушаларында кездеседі.-
6.Грекше «карион» жасуша деген мағынаны білдіреді.+
7.Прокариотты организмдердің фототрофты тобы (цианобактериялар) көк-жасыл балдырлар деп аталады.+
8.Қабықшаның өте жұқарған жерін саңылау деп атайды.+
9.Вакуольдер тек өсімдік жасушасында кездеседі.-
10.Хромопластарда әртүрлі-сары, қызыл, қоңыр, т.б. түсті пигменттер болады.+
V. Бекіту тапсырмалары:
Кестемен жұмыс.
Энергияның алмасу заңдары
Болатын өзгерістер
Жасушаның АТФ-тің биологиялық рөлі
Дайындық кезеңі
Оттексіз
Оттекті
Сұрақ-жауап әдісімен оқушылардың алған білімдерін тексеру.
1. Гликолиз дегеніміз не ?
2. Гликолиздің қандай сатылары бар?
3. Энергетикалық алмасу дегеніміз не?
4. Тыныс алу туралы ілімнің негізін қалды?
5. Жасушада тыныс алу температурасы?
6. Гликолиз неше кезеңнен тұрады ?
VI. Қорытындылау: Қорыта айтқанда, жасушаның тіршілік әрекетіне жұмсалатын энергия көзі гликолиз процесі кезінде АТФ түрінде синтезделеді. Сондықтан бұл процесті энергетикалық алмасу дейді.
VII. Бағалау. Сабаққа белсене араласқан оқушыларды ұпай санына қарай бағалау.
VIII.Үйге тапсырма: §24 Жасушадағы энергетикалық алмасудың негізгі кезеңдері мазмұндау, 132 беттегі кестені толтыру.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Жасушадағы энергиялық алмасу немесе организмнің тыныс алуы.»
Сабақ : № Сыныбы: Күні:
Сабақ тақырыбы:Жасушадағы энергиялық алмасу немесе организмнің тыныс алуы.
Сабақ мақсаты: Жасушадағы энергетикалық алмасу немесе организмнің тыныс алуы туралы оқушыларға түсініктеме беру.
1.Тыныс алу және жану
2.Гликолиз процесі
3. Гликолиздің дайындық кезеңі
Сабақ көрнекілігі:слайд, плакаттар, оқулық, видео көрініс.
Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: «Миға шабуыл», «ой қозғау»,таным, білім дамыту, тапсырмалар, сұрақ-жауап, карточкамен жұмыс, сұрақтар мен тапсырмалар, постер қорғау арқылы
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
-Сәлеметсіздер ме?
-Сыныпта кім кезекші?
-Сыныпта кім жоқ?
-Топқа бөлу(түрлі түстер арқылы)
- Топ басшыларын сайлау
-Топ басшыларына бағалау парақшаларын тарату.
Оқушы аты-жөні
Үй тапсырмасы
Постер қорғау
Жаңа сабақты бекіту сұрақтары
Қорытынды баға
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. «Сызықтық диктант».
1-тапсырма
1. Метаболизм __________ болып ___________ бөлінеді.
2. Катаболизм процесі кезінде ___________ заттар түзіледі.
3. Анаболизм процесі кезінде ___________ синтезделеді.
4. ___________ - белгілі бір тәртіппен кезектесіп жүретін химиялық реакция.
5. Пайдалы жұмысқа жарамайтын энергия ___________ деген өлшеммен сипатталады.
2- тапсырма
Метаболизм деген не?
Катаболизм деген не?
Энтропия деген не?
III. Жаңа сабақты түсіндіру. «Ой қозғау»
Мұғалім: Балалар өсімідіктер қалай тыныс алушы еді?
Тыныс алу туралы ілімнің негізін қалаушылар –М.В.Ломоносов (1757) және А.Л.Лавуазье (1777) болып саналады. Олар «Жану дегеніміз- жанатын дененің ауадағы оттекпен қосылуы» деген болатын. Сондықтан заттардың оттекпен қосылуы тотығу, ал ажырауы тотықсыздану деп аталатынын химия пәнінен білесіңдер.
Жану кезінде энергия жылу түрінде бөлінсе, ал тыныс алу кезінде бөлінген энергия тіршілік процестеріне жұмсалады екен.
Тыныс алу процесі: С6 H12O 6 + 6O2 = 6CO2+6H2 O + 2881 кДж\моль
Бұл теңдеуден тыныс алу мен жану процестерінің ұқсастығын және тыныс алудың фотосинтезге қарама-қарсы процесс екендігіне көз жеткіземіз.
Ферменттердің қатысымен глюкозаның тотыға отырып ыдырауын гликолиз процесі дейді. Ол гректің «glykys» - тәтті, « lysis» -ыдырау деген сөзінен шыққан.
Постер қорғау (10 мин беріледі. Уақыты 1, Мазмұны 1,Әсемдігі 1)
I топ: Тыныс алу және жану
II топ: Гликолиз процесі
III топ: Гликолиздің дайындық кезеңі
IV. Сергіту жаттығуы:
Кәне,кәне,тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық.
Тұрсақ енді шеңберге,
Алақанды ұрайық
Барлығымыз бұралып,
Дөңгелене тұрайық.
«Портрет сыры» кезеңі: Михаил Васильевич Ломоносов , Антуан Лоран Лавуазье, Сеченов Иван Михайлович ғалымдары туралы түсінік беру.
«Ой толғаныс» кезеңі:
«+»-дұрыс, «-»-қате
1.Жасуша - барлық тірі организмдердің ең кіші өлшем бірлігі. +
2.Жасушалар бөліну арқылы көбейеді.+
3.Эукариоттар мен прокариоттар құрылысы мен қызметі жағынан ұқсас.-
4.Адамда 46 хромосома бар.+
5.Пластидтер барлық организмдердің жасушаларында кездеседі.-
6.Грекше «карион» жасуша деген мағынаны білдіреді.+
7.Прокариотты организмдердің фототрофты тобы (цианобактериялар) көк-жасыл балдырлар деп аталады.+
8.Қабықшаның өте жұқарған жерін саңылау деп атайды.+
9.Вакуольдер тек өсімдік жасушасында кездеседі.-
10.Хромопластарда әртүрлі-сары, қызыл, қоңыр, т.б. түсті пигменттер болады.+
V. Бекіту тапсырмалары:
Кестемен жұмыс.
Энергияның алмасу заңдары
Болатын өзгерістер
Жасушаның АТФ-тің биологиялық рөлі
Дайындық кезеңі
Оттексіз
Оттекті
Сұрақ-жауап әдісімен оқушылардың алған білімдерін тексеру.
1. Гликолиз дегеніміз не ?
2. Гликолиздің қандай сатылары бар?
3. Энергетикалық алмасу дегеніміз не?
4. Тыныс алу туралы ілімнің негізін қалды?
5. Жасушада тыныс алу температурасы?
6. Гликолиз неше кезеңнен тұрады ?
VI. Қорытындылау: Қорыта айтқанда, жасушаның тіршілік әрекетіне жұмсалатын энергия көзі гликолиз процесі кезінде АТФ түрінде синтезделеді. Сондықтан бұл процесті энергетикалық алмасу дейді.
VII. Бағалау. Сабаққа белсене араласқан оқушыларды ұпай санына қарай бағалау.
VIII.Үйге тапсырма: §24 Жасушадағы энергетикалық алмасудың негізгі кезеңдері мазмұндау, 132 беттегі кестені толтыру.
