Жапыра?ты? ішкі ??рылысы

Тақырыбы: . Жапырақтың ішкі құрылысы

Сабақтың міндеттері:

Білімділігі – жарық және көлеңке сүйгіш өсімдіктердің жапырақ құрылысындағы ерекшеліктерін, жалпы барлық жоғары сатыдағы өсімдіктерге тән – жапырақтың ішкі құрылысын түсіндіру.

Тәрбиелілігі – адамның тұлға ретінде дамуын, оның ғылыми дүниетанымын байыту;

Дамытушылығы – пәнге, тақырыпқа байланысты қызығушылықтарын дамыту.

Түрі: Түрлендірілген

Әдісі: анықтау, зерттеу, салыстыру, суреттеу, жинақтау

Қолданылатын көрнекіліктер: жапырақтың суреттері, кеппешөптер, кесте

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Жапырақ

1. Жапырақтың атқаратын қызметі:

а. ____________________________________________________________________________;

ә. ____________________________________________________________________________;

б. ____________________________________________________________________________;

в. ____________________________________________________________________________;

г. ____________________________________________________________________________;

2. Жапырақ тақтасы деп _______________, сағағы деп ________________ . Сағағы болмайтын жапырақты __________ , екі немесе одан да көп болса ____________ .

3. Жапырақтың жеке бөлідерінің атқаратын қызметін кестеге жаз.

Жапырақтың құрылысы	Атқаратың қызметі
1. Жапырақтың тақтасы	____________________________________________ ____________________________________________ ____________________________________________ ____________________________________________
2. Жапырақтың сағағы	____________________________________________ ____________________________________________ ____________________________________________ ____________________________________________

Кестедегі өсімдіктің жай және күрделі жапырақтыларын ажыратып, (+) немесе (-) белгісін қой.

Өсімдік аттары	Жай жапырақты	Күрделі жапырақты
1. Қуын
2. Итмұрын
3. Жоңышқа
4. Қарбыз
5. Жүрегі
6. Күнбағыс
7. Қызыл мия
8. Қияр
9. Қараған
10. Ақкаштан (атбас талшын)

1. Кестеге өзің күнделікті табиғаттан, бақшаңнан көріп жүрген өсімдіктердің күрделі жапырақтары қай түріне жататынын жаз.

Өсімдік аттары	Күрделі жапырақтар
	үшқұлақ	саусақ салалы	қауырсын тәрізді
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.

2. Сипаттамасын жаз:

Жай жапырақтар:_____________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Күрделі жапырақтар:__________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Жүкелену түрлері: ____________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Қандай өсімдікте: ____________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Жай және күрделі жапырақтардың жүйкеленуіне сәйкес кестені толтыр:

Өсімдік аттары	Жай жапырақ	Күрделі жапырақ	Жүйкеленуі	Сабаққа орналасуы
Терек
Бидай
Жалбыз
Жолжелкен
Емен
Қалампыр
Сарағаш
Соя
Итмұрын
Беде

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі

Жапырақтың ішкі құрылысымен толық танысу үшін жапырақ тақтасынан жұқалап көлденең кесіндісін жасап, микроскоппен қараймыз.

№10-зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Жапырақтың ішкі құрылысымен танысу.

Мақсаты: өсімдіктің өсімді немесе генеративті мүшесі – жапырақтың ішкі құрылысын практикалық тұрғыда зерттеу.

Құрал-жабдықтар: кез келген бөлме өсімдігі, өткір ұстара, микроскоп, жабын әйнек пен зат әйнегі, сапты ине, қысқыш (пинцет), су.

  Жұмыстың барысы:

1. Кез келген бөлме өсімдігінің (традесканция, қазтамақ (герань), т. б.) жапырағының астыңғы өңінен сылып препарат жасап микроскоппен қарау, жабын ұлпа – өң жасушаларымен (мөлдір) ондағы жанаспалы жасушалардың құрылысы, ерекшелігімен танысу, оқулықтың суретімен салыстыру.

2. Жапырақ тақтасынан өте жұқа көлденең кесіндіден (дайын микропрепараты болса тіпті жақсы) препарат жасап микроскоппен қарау. Өңнің астындағы жұмсақ бөліміндегі бағаналы, борпылдақ жасушаларды көру, хлорофилл дәндерін қарау.

3. Осы препараттан жасушааралық кеңістік пен жүйкелерін (шоқтар) көру.

 Нәтижесі: Жапырақтың ішкі құрылысын жаз:

4

1

1.___________________________________________

2.___________________________________________

3.___________________________________________

4.___________________________________________

5.___________________________________________

6

5

4

3

2

1

5 3 2

1.________________________________________ 2.________________________________________ 3.________________________________________ 4.________________________________________ 5.________________________________________

Қорытынды:

1. Жапырақ дегеніміз не?__________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

2. Жапырақтың ішкі құрылысы қандай қабаттардан тұрады?____________________________

_______________________________________________________________________________

3. Жарықта және көлеңкеде өсетін өсімдіктердің ерекшеліктері қандай?__________________

_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

1. Жанаспалы жасушалар деп неге аталады, оларда болатын тыныс саңылауларының қызметі? ____________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

Үй тапсырмасы. §17 мазмұнымен жұмыс, сұрақтарға жауап беру